| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
༧. བྲཱཧྨཎསཾཡུཏྟཾ
7. Brāhmaṇasaṃyuttaṃ
༡. ཨརཧནྟཝགྒོ
1. Arahantavaggo
༡. དྷནཉྫཱནཱིསུཏྟཝཎྞནཱ
1. Dhanañjānīsuttavaṇṇanā
༡༨༧. དྷནཉྫཱནིགོཏྟཱཏི ཨེཏྠ པུབྦཔུརིསཏོ ཨཱགཏསྶ ཀུལཝཾསསྶ ནཱམཱབྷིདྷཱནསངྑཱཏཾ གཾ ཏཱཡཏཱིཏི གོཏྟཾ། (ཀིཾ པན ཏནྟི? ཨཉྙཀུལཔརམྤརཱསཱདྷཱརཎཾ ཏསྶ ཀུལསྶ ཨཱདིཔུརིསསམུདཱགཏཾ ཏཾཀུལཔརིཡཱཔནྣསཱདྷཱརཎཾ སཱམཉྙརཱུཔནྟི དཊྛབྦཾ།) དྷནཉྫཱནིགོཏྟཾ ཨེཏིསྶནྟི དྷནཉྫཱནིགོཏྟཱ། ཏསྶཱ ཨུདཱནསྶ ཀཱརཎཾ པུཙྪིཏྭཱ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཝིབྷཱཝེཏུཾ ‘‘སོ ཀིརཱ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ནཱནཱརསབྷོཛནཾ དེཏཱིཏི ཡོཛནཱ། པཉྩགོརསསམྤཱདིཏཾ སཱལིབྷཏྟཾ སཱུཔསཱཀབྱཉྫནཾ ནཱནཱརསཾ བྲཱཧྨཎབྷོཛནཾ། མཎྜལགྒཁགྒནྟི མཎྜལགྒསངྑཱཏཾ ཁགྒཾ། དུཝིདྷོ ཧི ཁགྒོ མཎྜལགྒོ དཱིགྷགྒོཏི། ཏཏྠ ཡསྶ ཨགྒོ མཎྜལཱཀཱརེན ཋིཏོ, སོ མཎྜལགྒོ། ཡསྶ པན ཨསིཔུཏྟིཀཱ ཝིཡ དཱིགྷོ, སོ དཱིགྷགྒོ།
187.Dhanañjānigottāti ettha pubbapurisato āgatassa kulavaṃsassa nāmābhidhānasaṅkhātaṃ gaṃ tāyatīti gottaṃ. (Kiṃ pana tanti? Aññakulaparamparāsādhāraṇaṃ tassa kulassa ādipurisasamudāgataṃ taṃkulapariyāpannasādhāraṇaṃ sāmaññarūpanti daṭṭhabbaṃ.) Dhanañjānigottaṃ etissanti dhanañjānigottā. Tassā udānassa kāraṇaṃ pucchitvā ādito paṭṭhāya vibhāvetuṃ ‘‘so kirā’’tiādi vuttaṃ. Nānārasabhojanaṃ detīti yojanā. Pañcagorasasampāditaṃ sālibhattaṃ sūpasākabyañjanaṃ nānārasaṃ brāhmaṇabhojanaṃ. Maṇḍalaggakhagganti maṇḍalaggasaṅkhātaṃ khaggaṃ. Duvidho hi khaggo maṇḍalaggo dīghaggoti. Tattha yassa aggo maṇḍalākārena ṭhito, so maṇḍalaggo. Yassa pana asiputtikā viya dīgho, so dīghaggo.
སཱསནཱཏི ཨནུསཱསནཱ། ‘‘ནམོ…པེ॰… སམྦུདྡྷསྶཱ’’ཏི ཨེཝཾ ཝུཏྟཱ པཉྩཔདིཀགཱཐཱ། སཏྠུསཱསནེ ཧི ལོཀིཡཙྪནྡཾ ཨནཔེཀྑིཏྭཱ ཨེསཱ པཉྩཔདིཀགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ། ཨོཀྐཱཝརདྷརཱཏི པུབྦཔུརིསསངྑཱཏཨུཀྐཱཀཝཾསཝརདྷཱརིཀཱ། སཀྐཱཏི སཀྐུཎེཡྻཾ།
Sāsanāti anusāsanā. ‘‘Namo…pe… sambuddhassā’’ti evaṃ vuttā pañcapadikagāthā. Satthusāsane hi lokiyacchandaṃ anapekkhitvā esā pañcapadikagāthāti daṭṭhabbā. Okkāvaradharāti pubbapurisasaṅkhātaukkākavaṃsavaradhārikā. Sakkāti sakkuṇeyyaṃ.
ཨེཝནྟི ‘‘སཙེ མེ ཨངྒམངྒཱནཱི’’ཏིཨཱདིནཱ ཨིམིནཱ པཀཱརེན། ‘‘པཉྩ གཱཐཱསཏཱནི པན ཨཊྛཀཐཾ ཨཱརུལ༹ྷཱནི, ཨིདྷ པན དྭེ ཨེཝ ཨུདྡྷཊཱ’’ཏི ཝདནྟི། པཧརིཏུཾ ཝཱཏི ཨེཀཝཱརམྤི ཧཏྠེན ཝཱ པཱདེན ཝཱ པཧརིཏུམྤི པརཱམསིཏུམྤི ཨསཀྐོནྟོཏི ཨཏྠོ། སོ ཧི ཏསྶཱ ཨརིཡསཱཝིཀཱཡ ཨཱནུབྷཱཝེན ཨཏྟནོ སཱམཏྠིཡེན ཝསེ ཝཏྟཱཔནཏྠཾ སནྟཛྫིཏྭཱཔི ཏདནུཝཏྟནྟོ ནིབྦིསོ ཨཧོསི། ཏེནཱཧ ‘‘བྷོཏཱི’’ཏིཨཱདི།
Evanti ‘‘sace me aṅgamaṅgānī’’tiādinā iminā pakārena. ‘‘Pañca gāthāsatāni pana aṭṭhakathaṃ āruḷhāni, idha pana dve eva uddhaṭā’’ti vadanti. Paharituṃ vāti ekavārampi hatthena vā pādena vā paharitumpi parāmasitumpi asakkontoti attho. So hi tassā ariyasāvikāya ānubhāvena attano sāmatthiyena vase vattāpanatthaṃ santajjitvāpi tadanuvattanto nibbiso ahosi. Tenāha ‘‘bhotī’’tiādi.
ཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶཱཏི ཨཏྟནོ སཱམིཀབྲཱཧྨཎསྶ། ཨུཔསཾཧརནྟཱིཏི ཨུཔནེནྟཱི། ཏསྨིཾ སམཡེཏི ཏསྨིཾ དུཀྑུཔྤཏྟིཀཱལེ ‘‘སབྦེ སངྑཱརཱ དུཀྑཱ’’ཏི བྷགཝཏོ ཝཙནཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ‘‘དསབལསྶ བྷགཝཏོ’’ཏིཨཱདཱིསུ ཡཐཱཔརིཙིཏཾ གུཎཔདཾ ཨནུསྶརི། ཏེནཱཧ ‘‘དསབལཾ སརཱི’’ཏི།
Tassa brāhmaṇassāti attano sāmikabrāhmaṇassa. Upasaṃharantīti upanentī. Tasmiṃ samayeti tasmiṃ dukkhuppattikāle ‘‘sabbe saṅkhārā dukkhā’’ti bhagavato vacanaṃ anussaritvā ‘‘dasabalassa bhagavato’’tiādīsu yathāparicitaṃ guṇapadaṃ anussari. Tenāha ‘‘dasabalaṃ sarī’’ti.
ཁནྟིསོརཙྩརཧིཏཏཱཡ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ། བྷིཛྫིཏྭཱཏི སཾཡཏཱབྷཱཝཏོ ཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨནྟརེ མེཏྟིབྷེདེན བྷིཛྫིཏྭཱ། ཨེཝམེཝཱཏི ཡཐཱ ཨེཏརཧི ཨཀཱརཎེན, ཨེཝམེཝ ཨཉྙདཱཔི ཨཀཱརཎེནཱཏི ཨཏྠོ། ནིཀྐཱརཎཏཱདཱིཔནེ ཨེཝཾ-སདྡོ, ཨེཝ-སདྡོ པན ཨཝདྷཱརཎཏྠོ། ནིཀྐཱརཎཏཱ ཙ ནཱམ ནིརཏྠཀཏཱ, ནིརཏྠཀཝིཔྤལཱཔབྷཱཝེནེཏྠ ཨེཝཾ-སདྡསྶ གཧཎེ པཝཏྟི གཝེསིཏབྦཱ། གརཧཏྠོ ཝཱཡཾ ཨེཝཾ-སདྡོ ཨནེཀཏྠཏྟཱ ནིཔཱཏཱནཾ། གརཧཏྠཏཱ ཙསྶ ཝསལིསདྡསནྣིདྷཱནཏོ པཱཀཊཱ ཨེཝ།
Khantisoraccarahitatāya kujjhitvā. Bhijjitvāti saṃyatābhāvato tassa brāhmaṇassa antare mettibhedena bhijjitvā. Evamevāti yathā etarahi akāraṇena, evameva aññadāpi akāraṇenāti attho. Nikkāraṇatādīpane evaṃ-saddo, eva-saddo pana avadhāraṇattho. Nikkāraṇatā ca nāma niratthakatā, niratthakavippalāpabhāvenettha evaṃ-saddassa gahaṇe pavatti gavesitabbā. Garahattho vāyaṃ evaṃ-saddo anekatthattā nipātānaṃ. Garahatthatā cassa vasalisaddasannidhānato pākaṭā eva.
གཱམནིགམརཊྛཔཱུཛིཏོཏི ཨིམིནཱ གཱམནིགམརཊྛསཱམིཀེཧི པཱུཛིཏབྷཱཝོ དཱིཔིཏོ གཱམཱདཱིནཾ ཏེསཾ ཝསེ ཝཏྟནཏོ། ཨསུཀསྶ ནཱམ པུགྒལསྶ། སེསནྟི ཨབྷིཀྐནྟནྟིཨཱདི, ཡམྤི ཙཉྙཾ ཨིདྷཱགཏཾ ཧེཊྛཱ ཝཎྞིཏཉྩ།
Gāmanigamaraṭṭhapūjitoti iminā gāmanigamaraṭṭhasāmikehi pūjitabhāvo dīpito gāmādīnaṃ tesaṃ vase vattanato. Asukassa nāma puggalassa. Sesanti abhikkantantiādi, yampi caññaṃ idhāgataṃ heṭṭhā vaṇṇitañca.
དྷནཉྫཱནཱིསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Dhanañjānīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ • Saṃyuttanikāya / ༡. དྷནཉྫཱནཱིསུཏྟཾ • 1. Dhanañjānīsuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ༡. དྷནཉྫཱནཱིསུཏྟཝཎྞནཱ • 1. Dhanañjānīsuttavaṇṇanā
