Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ
2. Dutiyapārājikaṃ
ਧਨਿਯવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ
Dhaniyavatthuvaṇṇanā
੮੪. ਦੁਤਿਯੇ ਰਾਜੂਹਿ ਏવ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਰਾਜਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਕੇ ਸਮੀਪਤ੍ਥੇਨ, ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੇਨ ਚ ਪਟਿਲਦ੍ਧਭੁਮ੍ਮવਿਭਤ੍ਤਿਕੇ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ ਚਤੂਹਿ વਿਹਾਰੇਹਿ વਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤਸ੍ਸ ‘‘વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਯੋ ਏવ ਹਿ ਞਤ੍ਤਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਣਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਊਨਾ ਅਧਿਕਾ વਾ ਅਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥ વਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਕਮ੍ਮਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ਅਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘੋ ਏવ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਗਣੋ ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਂ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣੇਕਦੇਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਇਤਰਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘੋ ਚ ਕਰੋਤਿ, ਗਣੋ ਚ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚ ਕਰੋਤਿ। ਕਿਞ੍ਚਾਤਿ? ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਠਪਿਤਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਪਰਿવਾਰਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਜਨਾ વਸਨ੍ਤਿ , ਤੇਹਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਕਤਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਤਸਦਿਸਮੇવ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ વਿਹਾਰੇ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਉਪੋਸਥਦਿવਸੇ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ ਕਤਮ੍ਪਿ ਕਤਿਕવਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਤਸਦਿਸਮੇવ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੪੯੫-੪੯੬)। ਪੁਨਪਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਕੇ ਪਨ વਿਹਾਰੇ ਏਕੇਨ ਸਾવਿਤੇਪਿ ਪੁਰਿਮਕਤਿਕਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ ਏવਾ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਗਣਕਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘੋ ਕਰੋਤਿ, ਗਣੋ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਤਯੋ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਤ੍ਥਿ ਗਣਕਮ੍ਮਂ ਗਣੋવ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਘੋ ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਂ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਰੋਚਨવਸੇਨ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਮ੍ਮਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋવ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਘੋ ਨ ਗਣੋ, ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪੋਸਥવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਤ੍ਥਿ ਗਣਕਮ੍ਮਂ ਏਕਚ੍ਚੋવ ਗਣੋ ਕਰੋਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਞਤ੍ਤਿਕਂ ਦ੍વੇ ਏવ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਯੋ। ਸਞਤ੍ਤਿਕਂ ਤਯੋવ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਊਨਾ ਅਧਿਕਾ વਾ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਯੋ ਏવ ਹਿ ਞਤ੍ਤਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਣਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਊਨਾ ਅਧਿਕਾ વਾ ਅਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਯੋવ વਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਹੁਲਾ, ਨ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨੁਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣਂ ਤਯੋવ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਹਿ ਕਤਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਤਸਦਿਸਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਯੋ ਜਨਾ વਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨਪਿ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਉਪਾਦਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਲਾਭਂ ਪਨ ਉਪਾਦਾਯ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਏਕੋਪਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ ‘‘ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਕਿਰ। ਪવਾਰਣਾਦਿવਸਸ੍ਸ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇવ ‘‘વੁਤ੍ਥਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਕ੍ਕਂਸਨਯੇਨ ‘‘ਪਾਟਿਪਦਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨੇવ ‘‘ਮਹਾਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰਿਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਅਪવਾਰਿਤਾ ‘‘વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਨ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਥਮ੍ਭਾਦਿ ਕਟ੍ਠਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਕੇਚਿ ਤਨੁਕਂ ਦਾਰੁਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍વਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਂ ਥਮ੍ਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਤਥਾ ਨ ਅਕਾਸਿ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਂ ਕੁਟਿਕਂ ਕਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਤੇਲਮਿਸ੍ਸਾਯ ਤਮ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਯ।
84. Dutiye rājūhi eva pariggahitattā ‘‘rājagaha’’nti laddhanāmake samīpatthena, adhikaraṇatthena ca paṭiladdhabhummavibhattike gijjhakūṭe pabbate catūhi vihārehi viharantoti adhippāyo. Tassa ‘‘vassaṃ upagacchiṃsū’’ti iminā sambandho veditabbo. Tayo eva hi ñattiṃ ṭhapetvā gaṇakammaṃ karonti, na tato ūnā adhikā vā akiriyattā. Tattha vinayapariyāyena saṅghagaṇapuggalakammakosallatthaṃ idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ – atthi saṅghakammaṃ saṅgho eva karoti, na gaṇo na puggalo, taṃ apalokanakammassa kammalakkhaṇekadesaṃ ṭhapetvā itaraṃ catubbidhampi kammaṃ veditabbaṃ. Atthi saṅghakammaṃ saṅgho ca karoti, gaṇo ca karoti, puggalo ca karoti. Kiñcāti? Yaṃ pubbe ṭhapitaṃ. Vuttañhetaṃ parivāraṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmiṃ vihāre dve tayo janā vasanti , tehi nisīditvā katampi saṅghena katasadisameva. Yasmiṃ pana vihāre eko bhikkhu hoti, tena bhikkhunā uposathadivase pubbakaraṇapubbakiccaṃ katvā nisinnena katampi katikavattaṃ saṅghena katasadisameva hotī’’ti (pari. aṭṭha. 495-496). Punapi vuttaṃ ‘‘ekabhikkhuke pana vihāre ekena sāvitepi purimakatikā paṭippassambhati evā’’ti. Atthi gaṇakammaṃ saṅgho karoti, gaṇo karoti, puggalo karoti, taṃ tayo pārisuddhiuposathā aññesaṃ santike karīyanti, tassa vasena veditabbaṃ. Atthi gaṇakammaṃ gaṇova karoti, na saṅgho na puggalo, taṃ pārisuddhiuposatho aññamaññaṃ ārocanavasena karīyati, tassa vasena veditabbaṃ. Atthi puggalakammaṃ puggalova karoti, na saṅgho na gaṇo, taṃ adhiṭṭhānuposathavasena veditabbaṃ. Atthi gaṇakammaṃ ekaccova gaṇo karoti, ekacco na karoti, tattha añattikaṃ dve eva karonti, na tayo. Sañattikaṃ tayova karonti, na tato ūnā adhikā vā, tena vuttaṃ ‘‘tayo eva hi ñattiṃ ṭhapetvā gaṇakammaṃ karonti, na tato ūnā adhikā vā akiriyattā’’ti. Tasmā tayova vinayapariyāyena sampahulā, na tato uddhanti veditabbaṃ. Anugaṇṭhipade pana ‘‘kiñcāpi kammalakkhaṇaṃ tayova karonti, atha kho tehi kataṃ saṅghena katasadisanti vuttattā ekena pariyāyena tayo janā vinayapariyāyenapi saṅgho’’ti vuttaṃ, idaṃ sabbampi vinayakammaṃ upādāya vuttaṃ, lābhaṃ pana upādāya antamaso ekopi anupasampannopi ‘‘saṅgho’’ti saṅkhyaṃ gacchati kira. Pavāraṇādivasassa aruṇuggamanasamanantarameva ‘‘vutthagassā’’ti vuccanti, ukkaṃsanayena ‘‘pāṭipadadivasato paṭṭhāyā’’ti vuttaṃ, teneva ‘‘mahāpavāraṇāya pavāritā’’ti vuttaṃ. Aññathā antarāyena apavāritā ‘‘vutthavassā’’ti na vuccantīti āpajjati. Thambhādi kaṭṭhakammanti veditabbaṃ. Keci tanukaṃ dārutthambhaṃ antokatvā mattikāmayaṃ thambhaṃ karonti, ayaṃ pana tathā na akāsi, tena vuttaṃ ‘‘sabbamattikāmayaṃ kuṭikaṃ karitvā’’ti. Telamissāya tambamattikāya.
੮੫. ‘‘ਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਆਪਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨੁਦ੍ਦੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਯਤ੍ਥ ਇਟ੍ਠਕਪਚਨ ਪਤ੍ਤਪਚਨ ਕੁਟਿਕਰਣ વਿਹਾਰਕਾਰਾਪਨ ਨવਕਮ੍ਮਕਰਣ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣ વਿਹਾਰਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ ਪਟਗ੍ਗਿਦਾਨ ਕੂਪਪੋਕ੍ਖਰਣੀਖਣਾਪਨਾਦੀਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯવਚਨਮ੍ਪਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇવ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅવਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇਸੁ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਸਤਿਯਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਏਤਸ੍ਸ ਨਾਮਮੇવ। ‘‘ਗਚ੍ਛਥੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕੁਟਿਕਂ ਭਿਨ੍ਦਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਤਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ વਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવਾਤਿ ਚ ਸਿਦ੍ਧਂ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਹਿ ਭਗવਾ ਨ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ। ਏਸ ਨਯੋ ਭੇਦਨਕਂ ਛੇਦਨਕਂ ਉਦ੍ਦਾਲਨਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਾવ। ਤਤੋ ਏવ ਹਿ ਭੇਦਨਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਦੀਸੁ વਿਯ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਤਿ, ਚੇਤਿਯਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવਾਤਿ ਚ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਦੀਸੁ વਿਯ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ વਾਸਾਗਾਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨਯਮੇવ વਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ। ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਭਾવਂ ਪਨ ਮੋਚੇਤ੍વਾ ਕਟ੍ਠਪਾਸਾਣਾਦਿਮਿਸ੍ਸਂ ਕਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਛੇਦਨਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਦੀਸੁ ਭਗવਤਾ ਨਯੋ ਦਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘વਯਕਮ੍ਮਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤੇਨ ਮੂਲਂ ਦਤ੍વਾ ਕਾਰਾਪਿਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਭਾਰੇ ਕਿਣਿਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ વਯਕਮ੍ਮਸਮ੍ਭવਤੋ। ਕਿਂ વਾ ਪਾਲ਼ਿਲੇਸੇ ਸਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਲੇਸਨਯੋ। ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤਾ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਕਤਿਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਚਿਨਿਤ੍વਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾવਸਥੋ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥੋ ਨਾਮ। ਸਾ ਹਿ ‘‘ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ’’ਤਿ ਨ વੁਚ੍ਚਤਿ, ‘‘ਇਟ੍ਠਕਕੁਟਿਕਾ’’ਤ੍વੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੁਸਗੋਮਯਤਿਣਪਲਾਲਮਿਸ੍ਸਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾਪਿ ਅਪਕ੍ਕਿਟ੍ਠਕਮਯਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ’’ਤ੍વੇવ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਨੋ ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯੋ, ਭਸ੍ਮਾਦਯੋ ਹਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਦਲ਼੍ਹਿਭਾવਤ੍ਥਮੇવ ਆਦੀਯਨ੍ਤਿ, ਅਪਕ੍ਕਿਟ੍ਠਕਮਯਾਪਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ વਿਯ ਕੁਮ੍ਭਂ ਤਂ ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਨ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਤ੍વਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਤ੍વਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੇਹਿ ਚਿਨਿਤ੍વਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਅਪਕ੍ਕਿਟ੍ਠਕਮਯਾ ਕੁਟਿ વਿਯ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ ਕੁਟਿ ਏਕਾਬਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਪਕ੍ਕਿਟ੍ਠਕਮਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਏਕੇ। ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾਯ ਕੁਟਿਯਾ ਬਹਿ ਚੇ ਤਿਣਕੁਟਿਕਾਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋ વਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ। ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਛਿਦ੍ਦਂ ਕਤ੍વਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਕਰੋਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ ਤਿਣਕੁਟਿਕਾਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋ વਸਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਕਾਰਕੋ ਏવ ਚੇ વਸਤਿ, ਕਰਣਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ વਸਨਪਚ੍ਚਯਾ। ਸਚੇ ਅਨ੍ਤੋ વਾ ਬਹਿ વਾ ਉਭਯਤ੍ਥ વਾ ਸੁਧਾਯ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ ਕੁਟਿ ਸੁਕਰਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਠਪਿਤਂ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਾਦਿ ਅਗੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਚੋਰਾਦੀਹਿ ਅવਹਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀવਰਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ।
85. ‘‘Mā pacchimā janatā pāṇesu pātabyataṃ āpajjī’’ti iminā anuddesasikkhāpadena yattha iṭṭhakapacana pattapacana kuṭikaraṇa vihārakārāpana navakammakaraṇa khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇa vihārasammajjana paṭaggidāna kūpapokkharaṇīkhaṇāpanādīsu pātabyataṃ jānantena bhikkhunā kappiyavacanampi na vattabbanti dasseti, teneva pariyāyaṃ avatvā tesaṃ sikkhāpadānaṃ anāpattivāresu ‘‘anāpatti asatiyā ajānantassā’’ti vuttaṃ. ‘‘Antarāpattisikkhāpada’’ntipi etassa nāmameva. ‘‘Gacchathetaṃ, bhikkhave, kuṭikaṃ bhindathā’’ti iminā kataṃ labhitvā tattha vasantānampi dukkaṭamevāti ca siddhaṃ. Aññathā hi bhagavā na bhindāpeyya. Esa nayo bhedanakaṃ chedanakaṃ uddālanakanti etthāpi, āpattibhedāva. Tato eva hi bhedanakasikkhāpadādīsu viya ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti na vuttaṃ, tathā aññassatthāya karoti, cetiyādīnaṃ atthāya karoti, dukkaṭamevāti ca siddhaṃ, aññathā kuṭikārasikkhāpadādīsu viya ‘‘aññassatthāya vāsāgāraṃ ṭhapetvā sabbattha, anāpattī’’ti nayameva vadeyya, na bhindāpeyya. Sabbamattikāmayabhāvaṃ pana mocetvā kaṭṭhapāsāṇādimissaṃ katvā paribhuñjati, anāpatti. Tathā hi chedanakasikkhāpadādīsu bhagavatā nayo dinno ‘‘aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjatī’’tiādīsu. Keci pana ‘‘vayakammampīti etena mūlaṃ datvā kārāpitampi atthi, tena taṃ aññena katampi na vaṭṭatīti siddha’’nti vadanti, taṃ na sundaraṃ. Kasmā? Sambhāre kiṇitvā sayameva karontassāpi vayakammasambhavato. Kiṃ vā pāḷilese sati aṭṭhakathālesanayo. Iṭṭhakāhi giñjakāvasathasaṅkhepena katā vaṭṭatīti ettha pakatiiṭṭhakāhi cinitvā kattabbāvasatho giñjakāvasatho nāma. Sā hi ‘‘mattikāmayā’’ti na vuccati, ‘‘iṭṭhakakuṭikā’’tveva vuccati, tasmā thusagomayatiṇapalālamissā mattikāmayāpi apakkiṭṭhakamayāpi ‘‘sabbamattikāmayā’’tveva vuccatīti no khantīti ācariyo, bhasmādayo hi mattikāya daḷhibhāvatthameva ādīyanti, apakkiṭṭhakamayāpi giñjakāvasathasaṅkhyaṃ na gacchati, na ca āyasmā dhaniyo ekappahāreneva kumbhakāro viya kumbhaṃ taṃ kuṭikaṃ niṭṭhāpesi, anukkamena pana sukkhāpetvā sukkhāpetvā mattikāpiṇḍehi cinitvā niṭṭhāpesi, apakkiṭṭhakamayā kuṭi viya sabbamattikāmayā kuṭi ekābaddhā hoti, na tathā pakkiṭṭhakamayā, tasmā sā kappatīti eke. Sabbamattikāmayāya kuṭiyā bahi ce tiṇakuṭikādiṃ katvā anto vasati, dukkaṭameva. Sace tattha tattha chiddaṃ katvā bandhitvā ekābaddhaṃ karoti, vaṭṭati. Anto ce tiṇakuṭikādiṃ katvā anto vasati, vaṭṭati. Kārako eva ce vasati, karaṇapaccayā dukkaṭaṃ āpajjati, na vasanapaccayā. Sace anto vā bahi vā ubhayattha vā sudhāya limpati, vaṭṭati. Yasmā sabbamattikāmayā kuṭi sukarā bhindituṃ, tasmā tattha ṭhapitaṃ pattacīvarādi aguttaṃ hoti, corādīhi avaharituṃ sakkā, tena vuttaṃ ‘‘pattacīvaraguttatthāyā’’ti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਧਨਿਯવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ • Dhaniyavatthuvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਧਨਿਯવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ • Dhaniyavatthuvaṇṇanā