Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
൭. ദിബ്ബചക്ഖുകഥാവണ്ണനാ
7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
൩൭൩. വിസിനോതി വിസേസേന ബന്ധതി വിസയീനം അത്തപടിബന്ധം കരോതീതി വിസയോ, ആരമ്മണം , അനുഭവതി ഏതേനാതി ആനുഭാവോ, സാമത്ഥിയം, ബലന്തി അത്ഥോ, ഗോചരകരണം ഗോചരോ, വിസയേ ആനുഭാവഗോചരാ വിസയ…പേ॰… ചരാതി. തേഹി യഥാ വിസിട്ഠം വിസേസം ഹോതി, തഥാ പച്ചയഭൂതേന ഝാനധമ്മേന ആഹിതബലം കതബലാധാനം. വിസയഗ്ഗഹണഞ്ചേത്ഥ ആനുഭാവഗോചരകരണാനം പവത്തിട്ഠാനദസ്സനം യത്ഥസ്സ തേഹി ഉപത്ഥദ്ധത്താ ബലാധാനം പാകടം ഹോതി. തേനാഹ ‘‘യാദിസേ വിസയേ’’തിആദി. ബലാധാനഞ്ച ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മതോ മഹഗ്ഗതധമ്മവിസേസതോ ഉപ്പന്നേഹി പണീതേഹി ചിത്തജരൂപേഹി വിസേസാപത്തി. യം നിസ്സായ പരാവുത്തീതി ഏകേ വദന്തി. പുരിമം മംസചക്ഖുമത്തമേവാതി യഥാവുത്തബലാധാനതോ പുരിമം മംസചക്ഖുമത്തമേവ. വദന്തോ സങ്ഗഹകാരോ. വിസയഗ്ഗഹണം പാളിയം കതം. ന വിസയവിസേസദസ്സനത്ഥന്തി ന വിസയസ്സ വിസേസദസ്സനത്ഥം. യതോ ഉഭിന്നമ്പി രൂപായതനമേവ വിസയോതി വിസയസ്സ സദിസതം അവിസേസം ആഹ, സദിസസ്സ വാ വിസേസം ദീപേതീതി യോജനാ.
373. Visinoti visesena bandhati visayīnaṃ attapaṭibandhaṃ karotīti visayo, ārammaṇaṃ , anubhavati etenāti ānubhāvo, sāmatthiyaṃ, balanti attho, gocarakaraṇaṃ gocaro, visaye ānubhāvagocarā visaya…pe… carāti. Tehi yathā visiṭṭhaṃ visesaṃ hoti, tathā paccayabhūtena jhānadhammena āhitabalaṃ katabalādhānaṃ. Visayaggahaṇañcettha ānubhāvagocarakaraṇānaṃ pavattiṭṭhānadassanaṃ yatthassa tehi upatthaddhattā balādhānaṃ pākaṭaṃ hoti. Tenāha ‘‘yādise visaye’’tiādi. Balādhānañca uttarimanussadhammato mahaggatadhammavisesato uppannehi paṇītehi cittajarūpehi visesāpatti. Yaṃ nissāya parāvuttīti eke vadanti. Purimaṃ maṃsacakkhumattamevāti yathāvuttabalādhānato purimaṃ maṃsacakkhumattameva. Vadanto saṅgahakāro. Visayaggahaṇaṃ pāḷiyaṃ kataṃ. Na visayavisesadassanatthanti na visayassa visesadassanatthaṃ. Yato ubhinnampi rūpāyatanameva visayoti visayassa sadisataṃ avisesaṃ āha, sadisassa vā visesaṃ dīpetīti yojanā.
ധമ്മുപത്ഥദ്ധ …പേ॰… അധിപ്പായോ, അഞ്ഞഥാ ലദ്ധിയേവ ന സിയാതി ഭാവോ. മഗ്ഗോതി ഉപായോ, കാരണന്തി അത്ഥോ. പകതിചക്ഖുമതോ ഏവ ഹി ദിബ്ബചക്ഖു ഉപ്പജ്ജതി. കസ്മാ? കസിണാലോകം വഡ്ഢേത്വാ ദിബ്ബചക്ഖുഞാണസ്സ ഉപ്പാദനം, സോ ച കസിണമണ്ഡലേ ഉഗ്ഗഹനിമിത്തേന വിനാ നത്ഥി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘മംസചക്ഖുപച്ചയതാദസ്സനത്ഥമേവ വുത്ത’’ന്തി. തേനാതി ‘‘മഗ്ഗോ’’തി വചനേന. രൂപാവചരജ്ഝാനപച്ചയേനാതി രൂപാവചരജ്ഝാനേന പച്ചയഭൂതേന ഉപ്പന്നാനി രൂപാവചരജ്ഝാനചിത്തസമുട്ഠിതാനി. ഝാനകമ്മസമുട്ഠിതേസു വത്തബ്ബമേവ നത്ഥി. തസ്സ ഹേസാ ലദ്ധി.
Dhammupatthaddha…pe… adhippāyo, aññathā laddhiyeva na siyāti bhāvo. Maggoti upāyo, kāraṇanti attho. Pakaticakkhumato eva hi dibbacakkhu uppajjati. Kasmā? Kasiṇālokaṃ vaḍḍhetvā dibbacakkhuñāṇassa uppādanaṃ, so ca kasiṇamaṇḍale uggahanimittena vinā natthi, tasmā vuttaṃ ‘‘maṃsacakkhupaccayatādassanatthameva vutta’’nti. Tenāti ‘‘maggo’’ti vacanena. Rūpāvacarajjhānapaccayenāti rūpāvacarajjhānena paccayabhūtena uppannāni rūpāvacarajjhānacittasamuṭṭhitāni. Jhānakammasamuṭṭhitesu vattabbameva natthi. Tassa hesā laddhi.
൩൭൪. യേന ദിബ്ബചക്ഖുനോ പഞ്ഞാചക്ഖുഭാവസ്സ ഇച്ഛനേന പടിജാനനേന. തീണി ചക്ഖൂനി മംസദിബ്ബപഞ്ഞാചക്ഖൂനി ചക്ഖുന്തരഭാവം വദതോ ഭവേയ്യും, തസ്മാ തം ന ഇച്ഛതീതി അത്ഥോ.
374. Yena dibbacakkhuno paññācakkhubhāvassa icchanena paṭijānanena. Tīṇi cakkhūni maṃsadibbapaññācakkhūni cakkhuntarabhāvaṃ vadato bhaveyyuṃ, tasmā taṃ na icchatīti attho.
ദിബ്ബചക്ഖുകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dibbacakkhukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൨൭) ൭. ദിബ്ബചക്ഖുകഥാ • (27) 7. Dibbacakkhukathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൭. ദിബ്ബചക്ഖുകഥാവണ്ണനാ • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൭. ദിബ്ബചക്ഖുകഥാവണ്ണനാ • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā