Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౫. దీపికఙ్గపఞ్హో

    5. Dīpikaṅgapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, ‘దీపికస్స ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’తి యం వదేసి, కతమాని తాని ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’’తి? ‘‘యథా, మహారాజ, దీపికో అరఞ్ఞే తిణగహనం వా వనగహనం వా పబ్బతగహనం వా నిస్సాయ నిలీయిత్వా మిగే గణ్హాతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన వివేకం సేవితబ్బం అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం అప్పసద్దం అప్పనిగ్ఘోసం విజనవాతం మనుస్సరాహసేయ్యకం పటిసల్లానసారుప్పం; వివేకం సేవమానో హి, మహారాజ, యోగీ యోగావచరో నచిరస్సేవ ఛళభిఞ్ఞాసు చ వసిభావం పాపుణాతి. ఇదం, మహారాజ, దీపికస్స పఠమం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, థేరేహి ధమ్మసఙ్గాహకేహి –

    5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘dīpikassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, dīpiko araññe tiṇagahanaṃ vā vanagahanaṃ vā pabbatagahanaṃ vā nissāya nilīyitvā mige gaṇhāti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vivekaṃ sevitabbaṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ manussarāhaseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ; vivekaṃ sevamāno hi, mahārāja, yogī yogāvacaro nacirasseva chaḷabhiññāsu ca vasibhāvaṃ pāpuṇāti. Idaṃ, mahārāja, dīpikassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therehi dhammasaṅgāhakehi –

    ‘‘‘యథాపి దీపికో నామ, నిలీయిత్వా గణ్హతే 1 మిగే;

    ‘‘‘Yathāpi dīpiko nāma, nilīyitvā gaṇhate 2 mige;

    తథేవాయం బుద్ధపుత్తో, యుత్తయోగో విపస్సకో;

    Tathevāyaṃ buddhaputto, yuttayogo vipassako;

    అరఞ్ఞం పవిసిత్వాన, గణ్హాతి ఫలముత్తమ’న్తి.

    Araññaṃ pavisitvāna, gaṇhāti phalamuttama’nti.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, దీపికో యం కిఞ్చి పసుం వధిత్వా వామేన పస్సేన పతితం న భక్ఖేతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన వేళుదానేన వా పత్తదానేన వా పుప్ఫదానేన వా ఫలదానేన వా సినానదానేన వా మత్తికాదానేన వా చుణ్ణదానేన వా దన్తకట్ఠదానేన వా ముఖోదకదానేన వా చాతుకమ్యతాయ వా ముగ్గసుప్యతాయ 3 వా పారిభట 4 యతాయ వా జఙ్ఘపేసనీయేన వా వేజ్జకమ్మేన వా దూతకమ్మేన వా పహిణగమనేన వా పిణ్డపటిపిణ్డేన వా దానానుప్పదానేన వా వత్థువిజ్జాయ వా నక్ఖత్తవిజ్జాయ వా అఙ్గవిజ్జాయ 5 వా అఞ్ఞతరఞ్ఞతరేన వా బుద్ధప్పటికుట్ఠేన మిచ్ఛాజీవేన నిప్ఫాదితం భోజనం న భుఞ్జితబ్బం 6 వామేన పస్సేన పతితం పసుం వియ దీపికో. ఇదం, మహారాజ, దీపికస్స దుతియం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, థేరేన సారిపుత్తేన ధమ్మసేనాపతినా –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, dīpiko yaṃ kiñci pasuṃ vadhitvā vāmena passena patitaṃ na bhakkheti. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena veḷudānena vā pattadānena vā pupphadānena vā phaladānena vā sinānadānena vā mattikādānena vā cuṇṇadānena vā dantakaṭṭhadānena vā mukhodakadānena vā cātukamyatāya vā muggasupyatāya 7 vā pāribhaṭa 8 yatāya vā jaṅghapesanīyena vā vejjakammena vā dūtakammena vā pahiṇagamanena vā piṇḍapaṭipiṇḍena vā dānānuppadānena vā vatthuvijjāya vā nakkhattavijjāya vā aṅgavijjāya 9 vā aññataraññatarena vā buddhappaṭikuṭṭhena micchājīvena nipphāditaṃ bhojanaṃ na bhuñjitabbaṃ 10 vāmena passena patitaṃ pasuṃ viya dīpiko. Idaṃ, mahārāja, dīpikassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –

    ‘‘‘వచీవిఞ్ఞత్తివిప్ఫారా, ఉప్పన్నం మధుపాయసం;

    ‘‘‘Vacīviññattivipphārā, uppannaṃ madhupāyasaṃ;

    సచే భుత్తో భవేయ్యాహం, సాజీవో గరహితో మమ.

    Sace bhutto bhaveyyāhaṃ, sājīvo garahito mama.

    ‘‘‘యదిపి మే అన్తగుణం, నిక్ఖమిత్వా బహీ చరే;

    ‘‘‘Yadipi me antaguṇaṃ, nikkhamitvā bahī care;

    నేవ భిన్దేయ్యమాజీవం, చజమానోపి జీవిత’’’న్తి.

    Neva bhindeyyamājīvaṃ, cajamānopi jīvita’’’nti.

    దీపికఙ్గపఞ్హో పఞ్చమో.

    Dīpikaṅgapañho pañcamo.







    Footnotes:
    1. గణ్హతీ (సీ॰ పీ॰)
    2. gaṇhatī (sī. pī.)
    3. ముగ్గసుప్పతాయ (సీ॰ పీ॰)
    4. పారిభట్టతాయ (సీ॰ పీ॰)
    5. నగవిజ్జాయ (క॰)
    6. పరిభుఞ్జితబ్బం (సీ॰ పీ॰)
    7. muggasuppatāya (sī. pī.)
    8. pāribhaṭṭatāya (sī. pī.)
    9. nagavijjāya (ka.)
    10. paribhuñjitabbaṃ (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact