| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
२. दिट्ठिकथा
2. Diṭṭhikathā
१२२. का दिट्ठि, कति दिट्ठिट्ठानानि, कति दिट्ठिपरियुट्ठानानि, कति दिट्ठियो, कति दिट्ठाभिनिवेसा, कतमो दिट्ठिट्ठानसमुग्घातोति?
122. Kā diṭṭhi, kati diṭṭhiṭṭhānāni, kati diṭṭhipariyuṭṭhānāni, kati diṭṭhiyo, kati diṭṭhābhinivesā, katamo diṭṭhiṭṭhānasamugghātoti?
[१] का दिट्ठीति अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। [२] कति दिट्ठिट्ठानानीति अट्ठ दिट्ठिट्ठानानि। [३] कति दिट्ठिपरियुट्ठानानीति अट्ठारस दिट्ठिपरियुट्ठानानि। [४] कति दिट्ठियोति सोळस दिट्ठियो। [५] कति दिट्ठाभिनिवेसाति तीणि सतं दिट्ठाभिनिवेसा। [६] कतमो दिट्ठिट्ठानसमुग्घातोति सोतापत्तिमग्गो दिट्ठिट्ठानसमुग्घातो ।
[1] Kā diṭṭhīti abhinivesaparāmāso diṭṭhi. [2] Kati diṭṭhiṭṭhānānīti aṭṭha diṭṭhiṭṭhānāni. [3] Kati diṭṭhipariyuṭṭhānānīti aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni. [4] Kati diṭṭhiyoti soḷasa diṭṭhiyo. [5] Kati diṭṭhābhinivesāti tīṇi sataṃ diṭṭhābhinivesā. [6] Katamo diṭṭhiṭṭhānasamugghātoti sotāpattimaggo diṭṭhiṭṭhānasamugghāto .
१२३. कथं अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि? 1 रूपं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। वेदनं एतं मम…पे॰… सञ्ञं एतं मम… सङ्खारे एतं मम… विञ्ञाणं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। चक्खुं एतं मम…पे॰… सोतं एतं मम… घानं एतं मम… जिव्हं एतं मम… कायं एतं मम… मनं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। रूपे 2 एतं मम…पे॰… सद्दे एतं मम… गन्धे एतं मम… रसे एतं मम… फोट्ठब्बे एतं मम… धम्मे एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। चक्खुविञ्ञाणं एतं मम…पे॰… सोतविञ्ञाणं एतं मम… घानविञ्ञाणं एतं मम… जिव्हाविञ्ञाणं एतं मम… कायविञ्ञाणं एतं मम… मनोविञ्ञाणं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। चक्खुसम्फस्सं एतं मम…पे॰… सोतसम्फस्सं एतं मम… घानसम्फस्सं एतं मम… जिव्हासम्फस्सं एतं मम… कायसम्फस्सं एतं मम… मनोसम्फस्सं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। चक्खुसम्फस्सजं वेदनं…पे॰… सोतसम्फस्सजं वेदनं… घानसम्फस्सजं वेदनं… जिव्हासम्फस्सजं वेदनं… कायसम्फस्सजं वेदनं… मनोसम्फस्सजं वेदनं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
123. Kathaṃ abhinivesaparāmāso diṭṭhi?3 Rūpaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Vedanaṃ etaṃ mama…pe… saññaṃ etaṃ mama… saṅkhāre etaṃ mama… viññāṇaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Cakkhuṃ etaṃ mama…pe… sotaṃ etaṃ mama… ghānaṃ etaṃ mama… jivhaṃ etaṃ mama… kāyaṃ etaṃ mama… manaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Rūpe 4 etaṃ mama…pe… sadde etaṃ mama… gandhe etaṃ mama… rase etaṃ mama… phoṭṭhabbe etaṃ mama… dhamme etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Cakkhuviññāṇaṃ etaṃ mama…pe… sotaviññāṇaṃ etaṃ mama… ghānaviññāṇaṃ etaṃ mama… jivhāviññāṇaṃ etaṃ mama… kāyaviññāṇaṃ etaṃ mama… manoviññāṇaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Cakkhusamphassaṃ etaṃ mama…pe… sotasamphassaṃ etaṃ mama… ghānasamphassaṃ etaṃ mama… jivhāsamphassaṃ etaṃ mama… kāyasamphassaṃ etaṃ mama… manosamphassaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Cakkhusamphassajaṃ vedanaṃ…pe… sotasamphassajaṃ vedanaṃ… ghānasamphassajaṃ vedanaṃ… jivhāsamphassajaṃ vedanaṃ… kāyasamphassajaṃ vedanaṃ… manosamphassajaṃ vedanaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
रूपसञ्ञं एतं मम…पे॰… सद्दसञ्ञं एतं मम… गन्धसञ्ञं एतं मम… रससञ्ञं एतं मम… फोट्ठब्बसञ्ञं एतं मम… धम्मसञ्ञं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। रूपसञ्चेतनं एतं मम…पे॰… सद्दसञ्चेतनं एतं मम… गन्धसञ्चेतनं एतं मम… रससञ्चेतनं एतं मम… फोट्ठब्बसञ्चेतनं एतं मम… धम्मसञ्चेतनं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। रूपतण्हं एतं मम…पे॰… सद्दतण्हं एतं मम… गन्धतण्हं एतं मम… रसतण्हं एतं मम… फोट्ठब्बतण्हं एतं मम… धम्मतण्हं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। रूपवितक्कं एतं मम…पे॰… सद्दवितक्कं एतं मम… गन्धवितक्कं एतं मम… रसवितक्कं एतं मम… फोट्ठब्बवितक्कं एतं मम… धम्मवितक्कं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। रूपविचारं एतं मम…पे॰… सद्दविचारं एतं मम… गन्धविचारं एतं मम… रसविचारं एतं मम… फोट्ठब्बविचारं एतं मम… धम्मविचारं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Rūpasaññaṃ etaṃ mama…pe… saddasaññaṃ etaṃ mama… gandhasaññaṃ etaṃ mama… rasasaññaṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbasaññaṃ etaṃ mama… dhammasaññaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Rūpasañcetanaṃ etaṃ mama…pe… saddasañcetanaṃ etaṃ mama… gandhasañcetanaṃ etaṃ mama… rasasañcetanaṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbasañcetanaṃ etaṃ mama… dhammasañcetanaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Rūpataṇhaṃ etaṃ mama…pe… saddataṇhaṃ etaṃ mama… gandhataṇhaṃ etaṃ mama… rasataṇhaṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbataṇhaṃ etaṃ mama… dhammataṇhaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Rūpavitakkaṃ etaṃ mama…pe… saddavitakkaṃ etaṃ mama… gandhavitakkaṃ etaṃ mama… rasavitakkaṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbavitakkaṃ etaṃ mama… dhammavitakkaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Rūpavicāraṃ etaṃ mama…pe… saddavicāraṃ etaṃ mama… gandhavicāraṃ etaṃ mama… rasavicāraṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbavicāraṃ etaṃ mama… dhammavicāraṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
पथवीधातुं एतं मम…पे॰… आपोधातुं एतं मम… तेजोधातुं एतं मम… वायोधातुं एतं मम… आकासधातुं एतं मम… विञ्ञाणधातुं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। पथवीकसिणं एतं मम…पे॰… आपोकसिणं… तेजोकसिणं… वायोकसिणं … नीलकसिणं… पीतकसिणं… लोहितकसिणं… ओदातकसिणं… आकासकसिणं… विञ्ञाणकसिणं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Pathavīdhātuṃ etaṃ mama…pe… āpodhātuṃ etaṃ mama… tejodhātuṃ etaṃ mama… vāyodhātuṃ etaṃ mama… ākāsadhātuṃ etaṃ mama… viññāṇadhātuṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Pathavīkasiṇaṃ etaṃ mama…pe… āpokasiṇaṃ… tejokasiṇaṃ… vāyokasiṇaṃ … nīlakasiṇaṃ… pītakasiṇaṃ… lohitakasiṇaṃ… odātakasiṇaṃ… ākāsakasiṇaṃ… viññāṇakasiṇaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
केसं एतं मम…पे॰… लोमं एतं मम… नखं एतं मम… दन्तं एतं मम… तचं एतं मम… मंसं एतं मम… न्हारुं एतं मम… अट्ठिं एतं मम… अट्ठिमिञ्जं एतं मम… वक्कं एतं मम… हदयं एतं मम… यकनं एतं मम… किलोमकं एतं मम… पिहकं एतं मम… पप्फासं एतं मम… अन्तं एतं मम… अन्तगुणं एतं मम… उदरियं एतं मम… करीसं एतं मम… पित्तं एतं मम… सेम्हं एतं मम… पुब्बं एतं मम … लोहितं एतं मम… सेदं एतं मम… मेदं एतं मम… अस्सुं एतं मम… वसं एतं मम … खेळं एतं मम… सिङ्घाणिकं एतं मम… लसिकं एतं मम… मुत्तं एतं मम… मत्थलुङ्गं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Kesaṃ etaṃ mama…pe… lomaṃ etaṃ mama… nakhaṃ etaṃ mama… dantaṃ etaṃ mama… tacaṃ etaṃ mama… maṃsaṃ etaṃ mama… nhāruṃ etaṃ mama… aṭṭhiṃ etaṃ mama… aṭṭhimiñjaṃ etaṃ mama… vakkaṃ etaṃ mama… hadayaṃ etaṃ mama… yakanaṃ etaṃ mama… kilomakaṃ etaṃ mama… pihakaṃ etaṃ mama… papphāsaṃ etaṃ mama… antaṃ etaṃ mama… antaguṇaṃ etaṃ mama… udariyaṃ etaṃ mama… karīsaṃ etaṃ mama… pittaṃ etaṃ mama… semhaṃ etaṃ mama… pubbaṃ etaṃ mama … lohitaṃ etaṃ mama… sedaṃ etaṃ mama… medaṃ etaṃ mama… assuṃ etaṃ mama… vasaṃ etaṃ mama … kheḷaṃ etaṃ mama… siṅghāṇikaṃ etaṃ mama… lasikaṃ etaṃ mama… muttaṃ etaṃ mama… matthaluṅgaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
चक्खायतनं एतं मम…पे॰… रूपायतनं एतं मम… सोतायतनं एतं मम… सद्दायतनं एतं मम… घानायतनं एतं मम… गन्धायतनं एतं मम… जिव्हायतनं एतं मम… रसायतनं एतं मम… कायायतनं एतं मम… फोट्ठब्बायतनं एतं मम… मनायतनं एतं मम… धम्मायतनं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Cakkhāyatanaṃ etaṃ mama…pe… rūpāyatanaṃ etaṃ mama… sotāyatanaṃ etaṃ mama… saddāyatanaṃ etaṃ mama… ghānāyatanaṃ etaṃ mama… gandhāyatanaṃ etaṃ mama… jivhāyatanaṃ etaṃ mama… rasāyatanaṃ etaṃ mama… kāyāyatanaṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbāyatanaṃ etaṃ mama… manāyatanaṃ etaṃ mama… dhammāyatanaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
चक्खुधातुं एतं मम…पे॰… रूपधातुं एतं मम… चक्खुविञ्ञाणधातुं एतं मम… सोतधातुं एतं मम… सद्दधातुं एतं मम… सोतविञ्ञाणधातुं एतं मम… घानधातुं एतं मम… गन्धधातुं एतं मम… घानविञ्ञाणधातुं एतं मम… जिव्हाधातुं एतं मम… रसधातुं एतं मम… जिव्हाविञ्ञाणधातुं एतं मम… कायधातुं एतं मम… फोट्ठब्बधातुं एतं मम… कायविञ्ञाणधातुं एतं मम… मनोधातुं एतं मम… धम्मधातुं एतं मम… मनोविञ्ञाणधातुं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Cakkhudhātuṃ etaṃ mama…pe… rūpadhātuṃ etaṃ mama… cakkhuviññāṇadhātuṃ etaṃ mama… sotadhātuṃ etaṃ mama… saddadhātuṃ etaṃ mama… sotaviññāṇadhātuṃ etaṃ mama… ghānadhātuṃ etaṃ mama… gandhadhātuṃ etaṃ mama… ghānaviññāṇadhātuṃ etaṃ mama… jivhādhātuṃ etaṃ mama… rasadhātuṃ etaṃ mama… jivhāviññāṇadhātuṃ etaṃ mama… kāyadhātuṃ etaṃ mama… phoṭṭhabbadhātuṃ etaṃ mama… kāyaviññāṇadhātuṃ etaṃ mama… manodhātuṃ etaṃ mama… dhammadhātuṃ etaṃ mama… manoviññāṇadhātuṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
चक्खुन्द्रियं एतं मम…पे॰… सोतिन्द्रियं एतं मम… घानिन्द्रियं एतं मम… जिव्हिन्द्रियं एतं मम… कायिन्द्रियं एतं मम… मनिन्द्रियं एतं मम… जीवितिन्द्रियं एतं मम… इत्थिन्द्रियं एतं मम… पुरिसिन्द्रियं एतं मम… सुखिन्द्रियं एतं मम… दुक्खिन्द्रियं एतं मम… सोमनस्सिन्द्रियं एतं मम… दोमनस्सिन्द्रियं एतं मम… उपेक्खिन्द्रियं एतं मम… सद्धिन्द्रियं एतं मम… वीरियिन्द्रियं एतं मम… सतिन्द्रियं एतं मम… समाधिन्द्रियं एतं मम… पञ्ञिन्द्रियं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Cakkhundriyaṃ etaṃ mama…pe… sotindriyaṃ etaṃ mama… ghānindriyaṃ etaṃ mama… jivhindriyaṃ etaṃ mama… kāyindriyaṃ etaṃ mama… manindriyaṃ etaṃ mama… jīvitindriyaṃ etaṃ mama… itthindriyaṃ etaṃ mama… purisindriyaṃ etaṃ mama… sukhindriyaṃ etaṃ mama… dukkhindriyaṃ etaṃ mama… somanassindriyaṃ etaṃ mama… domanassindriyaṃ etaṃ mama… upekkhindriyaṃ etaṃ mama… saddhindriyaṃ etaṃ mama… vīriyindriyaṃ etaṃ mama… satindriyaṃ etaṃ mama… samādhindriyaṃ etaṃ mama… paññindriyaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
कामधातुं एतं मम…पे॰… रूपधातुं एतं मम… अरूपधातुं एतं मम… कामभवं एतं मम… रूपभवं एतं मम… अरूपभवं एतं मम… सञ्ञाभवं एतं मम… असञ्ञाभवं एतं मम… नेवसञ्ञानासञ्ञाभवं एतं मम… एकवोकारभवं एतं मम… चतुवोकारभवं एतं मम… पञ्चवोकारभवं एतं मम… पठमज्झानं एतं मम… दुतियज्झानं एतं मम… ततियज्झानं एतं मम… चतुत्थज्झानं एतं मम… मेत्तं चेतोविमुत्तिं एतं मम… करुणं चेतोविमुत्तिं एतं मम… मुदितं चेतोविमुत्तिं एतं मम… उपेक्खं चेतोविमुत्तिं एतं मम… आकासानञ्चायतनसमापत्तिं एतं मम… विञ्ञाणञ्चायतनसमापत्तिं एतं मम… आकिञ्चञ्ञायतनसमापत्तिं एतं मम… नेवसञ्ञानासञ्ञायतनसमापत्तिं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Kāmadhātuṃ etaṃ mama…pe… rūpadhātuṃ etaṃ mama… arūpadhātuṃ etaṃ mama… kāmabhavaṃ etaṃ mama… rūpabhavaṃ etaṃ mama… arūpabhavaṃ etaṃ mama… saññābhavaṃ etaṃ mama… asaññābhavaṃ etaṃ mama… nevasaññānāsaññābhavaṃ etaṃ mama… ekavokārabhavaṃ etaṃ mama… catuvokārabhavaṃ etaṃ mama… pañcavokārabhavaṃ etaṃ mama… paṭhamajjhānaṃ etaṃ mama… dutiyajjhānaṃ etaṃ mama… tatiyajjhānaṃ etaṃ mama… catutthajjhānaṃ etaṃ mama… mettaṃ cetovimuttiṃ etaṃ mama… karuṇaṃ cetovimuttiṃ etaṃ mama… muditaṃ cetovimuttiṃ etaṃ mama… upekkhaṃ cetovimuttiṃ etaṃ mama… ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ etaṃ mama… viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ etaṃ mama… ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ etaṃ mama… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
अविज्जं एतं मम…पे॰… सङ्खारे एतं मम… विञ्ञाणं एतं मम… नामरूपं एतं मम… सळायतनं एतं मम… फस्सं एतं मम… वेदनं एतं मम… तण्हं एतं मम… उपादानं एतं मम… भवं एतं मम … जातिं एतं मम… जरामरणं एतं मम, एसोहमस्मि, एसो मे अत्ताति – अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि। एवं अभिनिवेसपरामासो दिट्ठि।
Avijjaṃ etaṃ mama…pe… saṅkhāre etaṃ mama… viññāṇaṃ etaṃ mama… nāmarūpaṃ etaṃ mama… saḷāyatanaṃ etaṃ mama… phassaṃ etaṃ mama… vedanaṃ etaṃ mama… taṇhaṃ etaṃ mama… upādānaṃ etaṃ mama… bhavaṃ etaṃ mama … jātiṃ etaṃ mama… jarāmaraṇaṃ etaṃ mama, esohamasmi, eso me attāti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Evaṃ abhinivesaparāmāso diṭṭhi.
१२४. कतमानि अट्ठ दिट्ठिट्ठानानि? खन्धापि दिट्ठिट्ठानं, अविज्जापि दिट्ठिट्ठानं, फस्सोपि दिट्ठिट्ठानं, सञ्ञापि दिट्ठिट्ठानं, वितक्कोपि 5 दिट्ठिट्ठानं, अयोनिसो मनसिकारोपि दिट्ठिट्ठानं, पापमित्तोपि दिट्ठिट्ठानं, परतोघोसोपि दिट्ठिट्ठानं।
124. Katamāni aṭṭha diṭṭhiṭṭhānāni? Khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, phassopi diṭṭhiṭṭhānaṃ, saññāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, vitakkopi 6 diṭṭhiṭṭhānaṃ, ayoniso manasikāropi diṭṭhiṭṭhānaṃ, pāpamittopi diṭṭhiṭṭhānaṃ, paratoghosopi diṭṭhiṭṭhānaṃ.
खन्धा हेतु खन्धा पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं खन्धापि दिट्ठिट्ठानं। अविज्जा हेतु अविज्जा पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं अविज्जापि दिट्ठिट्ठानं। फस्सो हेतु फस्सो पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं फस्सोपि दिट्ठिट्ठानं। सञ्ञा हेतु सञ्ञा पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं सञ्ञापि दिट्ठिट्ठानं। वितक्को हेतु वितक्को पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय, समुट्ठानट्ठेन – एवं वितक्कोपि दिट्ठिट्ठानं। अयोनिसो मनसिकारो हेतु अयोनिसो मनसिकारो पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं अयोनिसो मनसिकारोपि दिट्ठिट्ठानं। पापमित्तो हेतु पापमित्तो पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय, समुट्ठानट्ठेन – एवं पापमित्तोपि दिट्ठिट्ठानं। परतोघोसो हेतु परतोघोसो पच्चयो दिट्ठिट्ठानं उपादाय समुट्ठानट्ठेन – एवं परतोघोसोपि दिट्ठिट्ठानं। इमानि अट्ठ दिट्ठिट्ठानानि।
Khandhā hetu khandhā paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Avijjā hetu avijjā paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ avijjāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Phasso hetu phasso paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ phassopi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Saññā hetu saññā paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ saññāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Vitakko hetu vitakko paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya, samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ vitakkopi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Ayoniso manasikāro hetu ayoniso manasikāro paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ ayoniso manasikāropi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Pāpamitto hetu pāpamitto paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya, samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ pāpamittopi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Paratoghoso hetu paratoghoso paccayo diṭṭhiṭṭhānaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhena – evaṃ paratoghosopi diṭṭhiṭṭhānaṃ. Imāni aṭṭha diṭṭhiṭṭhānāni.
१२५. कतमानि अट्ठारस दिट्ठिपरियुट्ठानानि? या दिट्ठि दिट्ठिगतं, दिट्ठिगहनं, दिट्ठिकन्तारं, दिट्ठिविसूकं, दिट्ठिविप्फन्दितं, दिट्ठिसञ्ञोजनं, दिट्ठिसल्लं, दिट्ठिसम्बाधो, दिट्ठिपलिबोधो, दिट्ठिबन्धनं, दिट्ठिपपातो, दिट्ठानुसयो, दिट्ठिसन्तापो, दिट्ठिपरिळाहो , दिट्ठिगन्थो, दिट्ठुपादानं, दिट्ठाभिनिवेसो, दिट्ठिपरामासो – इमानि अट्ठारस दिट्ठिपरियुट्ठानानि।
125. Katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ, diṭṭhigahanaṃ, diṭṭhikantāraṃ, diṭṭhivisūkaṃ, diṭṭhivipphanditaṃ, diṭṭhisaññojanaṃ, diṭṭhisallaṃ, diṭṭhisambādho, diṭṭhipalibodho, diṭṭhibandhanaṃ, diṭṭhipapāto, diṭṭhānusayo, diṭṭhisantāpo, diṭṭhipariḷāho , diṭṭhigantho, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhābhiniveso, diṭṭhiparāmāso – imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni.
१२६. कतमा सोळस दिट्ठियो? अस्साददिट्ठि, अत्तानुदिट्ठि, मिच्छादिट्ठि, सक्कायदिट्ठि, सक्कायवत्थुका सस्सतदिट्ठि, सक्कायवत्थुका उच्छेददिट्ठि, अन्तग्गाहिकादिट्ठि, पुब्बन्तानुदिट्ठि, अपरन्तानुदिट्ठि, सञ्ञोजनिका दिट्ठि, अहन्ति मानविनिबन्धा दिट्ठि, ममन्ति मानविनिबन्धा दिट्ठि, अत्तवादपटिसंयुत्ता दिट्ठि, लोकवादपटिसंयुत्ता दिट्ठि, भवदिट्ठि, विभवदिट्ठि – इमा सोळस दिट्ठियो।
126. Katamā soḷasa diṭṭhiyo? Assādadiṭṭhi, attānudiṭṭhi, micchādiṭṭhi, sakkāyadiṭṭhi, sakkāyavatthukā sassatadiṭṭhi, sakkāyavatthukā ucchedadiṭṭhi, antaggāhikādiṭṭhi, pubbantānudiṭṭhi, aparantānudiṭṭhi, saññojanikā diṭṭhi, ahanti mānavinibandhā diṭṭhi, mamanti mānavinibandhā diṭṭhi, attavādapaṭisaṃyuttā diṭṭhi, lokavādapaṭisaṃyuttā diṭṭhi, bhavadiṭṭhi, vibhavadiṭṭhi – imā soḷasa diṭṭhiyo.
१२७. कतमे तीणि सतं दिट्ठाभिनिवेसा? अस्साददिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? अत्तानुदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? मिच्छादिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? सक्कायदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? सक्कायवत्थुकाय सस्सतदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? सक्कायवत्थुकाय उच्छेददिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? अन्तग्गाहिकाय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? पुब्बन्तानुदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? अपरन्तानुदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? सञ्ञोजनिकाय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? अहन्ति मानविनिबन्धाय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? ममन्ति मानविनिबन्धाय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? अत्तवादपटिसंयुत्ताय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? लोकवादपटिसंयुत्ताय दिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? भवदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति? विभवदिट्ठिया कतिहाकारेहि अभिनिवेसो होति?
127. Katame tīṇi sataṃ diṭṭhābhinivesā? Assādadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Attānudiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Micchādiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Sakkāyadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Sakkāyavatthukāya ucchedadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Antaggāhikāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Pubbantānudiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Aparantānudiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Saññojanikāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Ahanti mānavinibandhāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Mamanti mānavinibandhāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Attavādapaṭisaṃyuttāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Lokavādapaṭisaṃyuttāya diṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Bhavadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti? Vibhavadiṭṭhiyā katihākārehi abhiniveso hoti?
अस्साददिट्ठिया पञ्चतिंसाय आकारेहि अभिनिवेसो होति। अत्तानुदिट्ठिया वीसतिया आकारेहि अभिनिवेसो होति। मिच्छादिट्ठिया दसहाकारेहि अभिनिवेसो होति। सक्कायदिट्ठिया वीसतिया आकारेहि अभिनिवेसो होति। सक्कायवत्थुकाय सस्सतदिट्ठिया पन्नरसहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। सक्कायवत्थुकाय उच्छेददिट्ठिया पञ्चहाकारेहि अभिनिवेसो होति। अन्तग्गाहिकाय दिट्ठिया पञ्ञासाय आकारेहि अभिनिवेसो होति । पुब्बन्तानुदिट्ठिया अट्ठारसहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। अपरन्तानुदिट्ठिया चतुचत्तालीसाय आकारेहि अभिनिवेसो होति। सञ्ञोजनिकाय दिट्ठिया अट्ठारसहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। अहन्ति मानविनिबन्धाय दिट्ठिया अट्ठारसहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। ममन्ति मानविनिबन्धाय दिट्ठिया अट्ठारसहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। अत्तवादपटिसंयुत्ताय दिट्ठिया वीसतिया आकारेहि अभिनिवेसो होति। लोकवादपटिसंयुत्ताय दिट्ठिया अट्ठहि आकारेहि अभिनिवेसो होति। भवदिट्ठिया एकेन आकारेन 7 अभिनिवेसो होति। विभवदिट्ठिया एकेन आकारेन अभिनिवेसो होति।
Assādadiṭṭhiyā pañcatiṃsāya ākārehi abhiniveso hoti. Attānudiṭṭhiyā vīsatiyā ākārehi abhiniveso hoti. Micchādiṭṭhiyā dasahākārehi abhiniveso hoti. Sakkāyadiṭṭhiyā vīsatiyā ākārehi abhiniveso hoti. Sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti. Sakkāyavatthukāya ucchedadiṭṭhiyā pañcahākārehi abhiniveso hoti. Antaggāhikāya diṭṭhiyā paññāsāya ākārehi abhiniveso hoti . Pubbantānudiṭṭhiyā aṭṭhārasahi ākārehi abhiniveso hoti. Aparantānudiṭṭhiyā catucattālīsāya ākārehi abhiniveso hoti. Saññojanikāya diṭṭhiyā aṭṭhārasahi ākārehi abhiniveso hoti. Ahanti mānavinibandhāya diṭṭhiyā aṭṭhārasahi ākārehi abhiniveso hoti. Mamanti mānavinibandhāya diṭṭhiyā aṭṭhārasahi ākārehi abhiniveso hoti. Attavādapaṭisaṃyuttāya diṭṭhiyā vīsatiyā ākārehi abhiniveso hoti. Lokavādapaṭisaṃyuttāya diṭṭhiyā aṭṭhahi ākārehi abhiniveso hoti. Bhavadiṭṭhiyā ekena ākārena 8 abhiniveso hoti. Vibhavadiṭṭhiyā ekena ākārena abhiniveso hoti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / १. अस्साददिट्ठिनिद्देसवण्णना • 1. Assādadiṭṭhiniddesavaṇṇanā
