| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੨. ਦੋਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
੧੯੨. ਦੁਤਿਯੇ ਪવਤ੍ਤਾਰੋਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੨੮੫) ਪਾવਚਨਭਾવੇਨ વਤ੍ਤਾਰੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤੇਸਂ ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਨਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਪવਤ੍ਤਯਿਤਾਰੋ’’ਤਿ। ਸੁਦ੍ਦੇ ਬਹਿ ਕਤ੍વਾ ਰਹੋਭਾਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਮਨ੍ਤਾ ਏવ ਤਂਤਂਅਤ੍ਥਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤਾਯ ਮਨ੍ਤਪਦਂ। ਅਨੁਪਨੀਤਾਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਰਹਸ੍ਸਭਾવੇਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਯ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯਂ। ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਗਾਯਨવਸੇਨ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਂ। ਤਂ ਪਨ ਉਦਤ੍ਤਾਨੁਦਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਰਾਨਂ ਸਮ੍ਪਦਾવਸੇਨੇવ ਇਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿવਸੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਞ੍ਞੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾવਚਨਭਾવੇਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਸਞ੍ਞੂਲ਼੍ਹਂ। ਰਾਸਿਕਤਨ੍ਤਿ ਇਰੁવੇਦਯਜੁવੇਦਸਾਮવੇਦਾਦਿવਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਿવਸੇਨ, ਅਜ੍ਝਾਯਾਨੁવਾਕਾਦਿવਸੇਨ ਚ ਰਾਸਿਕਤਂ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਕਤ੍ਤੂਨਂ। ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਰਿਭਣ੍ਡੇਨ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਞਾਣੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਿਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਸਦਿਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਞਾਣੇਨ ਅਤੀਤਕਪ੍ਪੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਮਨ੍ਤਜ੍ਝੇਨવਿਧਿਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ। ਪਾવਚਨੇਨ ਸਹ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍વਾਤਿ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਯਂ વਚਨਂ વਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤੇਨ ਸਹ ਅવਿਰੁਦ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ। ਨ ਹਿ ਤੇਸਂ વਿવਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ। ਅਪਰਾਪਰੇਤਿ ਅਟ੍ਠਕਾਦੀਹਿ ਅਪਰਾਪਰੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਓਕ੍ਕਾਕਰਾਜਕਾਲਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਾਦੀਹਿ ਗਨ੍ਥਿਤਮਨ੍ਤਪਦੇਸੁ ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਪਦਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨਂ ਕਤ੍વਾ। વਿਰੁਦ੍ਧੇ ਅਕਂਸੂਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਂ ੨੮੬ ਆਦਯੋ) ਆਗਤਨਯੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਤ੍ਥਦੀਪਨਤੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤੇ ਅਕਂਸੁ।
192. Dutiye pavattāroti (dī. ni. ṭī. 1.285) pāvacanabhāvena vattāro. Yasmā te tesaṃ mantānaṃ pavattanakā, tasmā āha ‘‘pavattayitāro’’ti. Sudde bahi katvā rahobhāsitabbaṭṭhena mantā eva taṃtaṃatthappaṭipattihetutāya mantapadaṃ. Anupanītāsādhāraṇatāya rahassabhāvena vattabbakiriyāya adhigamūpāyaṃ. Sajjhāyitanti gāyanavasena sajjhāyitaṃ. Taṃ pana udattānudattādīnaṃ sarānaṃ sampadāvaseneva icchitanti āha ‘‘sarasampattivasenā’’ti. Aññesaṃ vuttanti pāvacanabhāvena aññesaṃ vuttaṃ. Samupabyūḷhanti saṅgahetvā uparūpari saññūḷhaṃ. Rāsikatanti iruvedayajuvedasāmavedādivasena, tatthāpi paccekaṃ mantabrahmādivasena, ajjhāyānuvākādivasena ca rāsikataṃ. Tesanti mantānaṃ kattūnaṃ. Dibbena cakkhunā oloketvāti dibbacakkhuparibhaṇḍena yathākammūpagañāṇena sattānaṃ kammassakatādiṃ, paccakkhato dassanaṭṭhena dibbacakkhusadisena pubbenivāsañāṇena atītakappe brāhmaṇānaṃ mantajjhenavidhiñca oloketvā. Pāvacanena saha saṃsandetvāti kassapasammāsambuddhassa yaṃ vacanaṃ vaṭṭasannissitaṃ, tena saha aviruddhaṃ katvā. Na hi tesaṃ vivaṭṭasannissito attho paccakkho hoti. Aparāpareti aṭṭhakādīhi aparāpare pacchimā okkākarājakālādīsu uppannā. Pakkhipitvāti aṭṭhakādīhi ganthitamantapadesu kilesasannissitapadānaṃ tattha tattha pade pakkhipanaṃ katvā. Viruddhe akaṃsūti brāhmaṇadhammikasuttādīsu (su. ni. brāhmaṇadhammikasuttaṃ 286 ādayo) āgatanayena saṃkilesatthadīpanato paccanīkabhūte akaṃsu.
ਉਸੂਨਂ ਅਸਨਕਮ੍ਮਂ ਇਸ੍ਸਤ੍ਥਂ, ਧਨੁਸਿਪ੍ਪੇਨ ਜੀવਿਕਾ। ਇਧ ਪਨ ਇਸ੍ਸਤ੍ਥਂ વਿਯਾਤਿ ਇਸ੍ਸਤ੍ਥਂ, ਸਬ੍ਬਆવੁਧਜੀવਿਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋਧਾਜੀવਕਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ, ਆવੁਧਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਰਾਜਪੋਰਿਸਂ ਨਾਮ વਿਨਾ ਆવੁਧੇਨ ਪੋਰੋਹੇਚ੍ਚਾਮਚ੍ਚਕਮ੍ਮਾਦਿਰਾਜਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਰਾਜੁਪਟ੍ਠਾਨਂ। ਸਿਪ੍ਪਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿ ਗਹਿਤਾવਸੇਸੇਨ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਸਿਪ੍ਪਾਦਿਨਾ। ਕੁਮਾਰਭਾવਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚਰਣੇਨ ਕੋਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ।
Usūnaṃ asanakammaṃ issatthaṃ, dhanusippena jīvikā. Idha pana issatthaṃ viyāti issatthaṃ, sabbaāvudhajīvikāti āha ‘‘yodhājīvakammenā’’ti, āvudhaṃ gahetvā upaṭṭhānakammenāti attho. Rājaporisaṃ nāma vinā āvudhena poroheccāmaccakammādirājakammaṃ katvā rājupaṭṭhānaṃ. Sippaññatarenāti gahitāvasesena hatthiassasippādinā. Kumārabhāvato pabhuti caraṇena komārabrahmacariyaṃ.
ਉਦਕਂ ਪਾਤੇਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍વਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸੇવ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਾ ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਰਿਯਂ ਪੋਸਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਏવਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍વਾਪਿ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਯਾવਜੀવਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ। ਤੇਸਞ੍ਹੀ ਏવਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ‘‘ਯੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਕੁਲવਂਸਚ੍ਛੇਦਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਿਰ ਅਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦਕੋ, ਕਿਕੀ, ਕੋਨ੍ਤਿਨੀ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ। ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦਾ ਕਿਰ ਮਹਾਪਥવਿਯਾ ਖਯਨਭਯੇਨ ਮਤ੍ਤਭੋਜਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਬਹੁਂ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ। ਕਿਕੀ ਸਕੁਣਿਕਾ ਆਕਾਸਪਤਨਭਯੇਨ ਅਣ੍ਡਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਸੇਤਿ। ਕੋਨ੍ਤਿਨੀ ਸਕੁਣੀ ਪਥવੀਕਮ੍ਪਨਭਯੇਨ ਪਾਦੇਹਿ ਭੂਮਿਂ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਕ੍ਕਮਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕੁਲવਂਸੂਪਚ੍ਛੇਦਭਯੇਨ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ। ਆਹੁ ਚੇਤ੍ਥ –
Udakaṃ pātetvā dentīti dvāre ṭhitasseva brāhmaṇassa hatthe udakaṃ āsiñcantā ‘‘idaṃ te, brāhmaṇa, bhariyaṃ posāpanatthāya demā’’ti vatvā denti. Kasmā pana te evaṃ brahmacariyaṃ caritvāpi dāraṃ pariyesanti, na yāvajīvaṃ brahmacārino hontīti? Micchādiṭṭhivasena. Tesañhī evaṃ diṭṭhi hoti ‘‘yo puttaṃ na uppādeti, so kulavaṃsacchedakaro hoti, tato niraye paccatī’’ti. Cattāro kira abhāyitabbaṃ bhāyanti gaṇḍuppādako, kikī, kontinī, brāhmaṇoti. Gaṇḍuppādā kira mahāpathaviyā khayanabhayena mattabhojanā honti, na bahuṃ mattikaṃ khādanti. Kikī sakuṇikā ākāsapatanabhayena aṇḍassa upari uttānā seti. Kontinī sakuṇī pathavīkampanabhayena pādehi bhūmiṃ na suṭṭhu akkamati. Brāhmaṇā kulavaṃsūpacchedabhayena dāraṃ pariyesanti. Āhu cettha –
‘‘ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦੋ ਕਿਕੀ ਚੇવ, ਕੋਨ੍ਤੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕੋ।
‘‘Gaṇḍuppādo kikī ceva, kontī brāhmaṇadhammiko;
ਏਤੇ ਅਭਯਂ ਭਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਚਤੁਰੋ ਜਨਾ’’ਤਿ॥ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੨੯੩)।
Ete abhayaṃ bhāyanti, sammūḷhā caturo janā’’ti. (su. ni. aṭṭha. 2.293);
ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Sesamettha uttānameva.
ਦੋਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੨. ਦੋਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Doṇabrāhmaṇasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਦੋਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
