| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ದೋಣಪಾಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
೧೨೪. ‘‘ದೋಣಪಾಕಕುರ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಿಭತ್ತಿಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ನಿದ್ದೇಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ದೋಣಪಾಕಂ ಕುರ’’ನ್ತಿ। ದೋಣಸ್ಸಾತಿ ಚತುನ್ನಂ ಆಳ್ಹಕಾನಂ, ಸೋಳಸನಾಳೀನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತದುಪಿಯನ್ತಿ ತದನುರೂಪಂ, ತಸ್ಸ ವುತ್ತಪರಿಮಾಣಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಬ್ಬೇತಿ ತಂದಿವಸತೋ ಪುರಿಮತರದಿವಸೇಸು। ಬಲವಾತಿ ಮಹಾ। ಭತ್ತಪರಿಳಾಹೋತಿ ಭತ್ತಸಮ್ಮದಹೇತುಕೋ। ಅಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಗಹಿತತಾಲವಣ್ಟಾ ಬೀಜನ್ತಿ ಯಮಕತಾಲವಣ್ಟೇಹಿ। ಫಾಸುವಿಹಾರನ್ತಿ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾಯ ಲದ್ಧಬ್ಬಸುಖವಿಹಾರಂ। ಭೋಜನಮತ್ತಞ್ಞೂ ಹಿ ಸುಖವಿಹಾರೋ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ತನುಕಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವೇದನಾ, ಸಣಿಕಂ ಜೀರತಿ ಆಯು ಪಾಲಯ’’ನ್ತಿ।
124. ‘‘Doṇapākakura’’nti ettha vibhattilopaṃ katvā niddesoti āha ‘‘doṇapākaṃ kura’’nti. Doṇassāti catunnaṃ āḷhakānaṃ, soḷasanāḷīnanti attho. Tadupiyanti tadanurūpaṃ, tassa vuttaparimāṇassa anucchavikanti attho. Pubbeti taṃdivasato purimataradivasesu. Balavāti mahā. Bhattapariḷāhoti bhattasammadahetuko. Assa rañño ubhosu passesu gahitatālavaṇṭā bījanti yamakatālavaṇṭehi. Phāsuvihāranti bhojane mattaññutāya laddhabbasukhavihāraṃ. Bhojanamattaññū hi sukhavihāro hoti. Tenāha ‘‘tanukassa bhavanti vedanā, saṇikaṃ jīrati āyu pālaya’’nti.
ತನುಕಸ್ಸಾತಿ ತನುಕಾ ಅಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ, ಭುತ್ತಪಚ್ಚಯಾ ವಿಸಭಾಗವೇದನಾ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಣಿಕನ್ತಿ ಮನ್ದಂ ಮುದುಕಂ, ಅಪರಿಸ್ಸಯಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಜೀರತೀತಿ ಪರಿಭುತ್ತಾಹಾರೋ ಪಚ್ಚತಿ। ಆಯುಪಾಲಯನ್ತಿ ನಿರೋಧೋ ಅವೇದನೋ ಜೀವಿತಂ ರಕ್ಖನ್ತೋ। ಅಥ ವಾ ಸಣಿಕಂ ಜೀರತೀತಿ ಸೋ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಿಮಿತಾಹಾರತಾಯ ಸಣಿಕಂ ಚಿರೇನ ಜೀರತಿ ಜರಂ ಪಾಪುಣಾತಿ ಜೀವಿತಂ ಪಾಲೇನ್ತೋ।
Tanukassāti tanukā assa puggalassa, bhuttapaccayā visabhāgavedanā na hontīti attho. Saṇikanti mandaṃ mudukaṃ, aparissayamevāti attho. Jīratīti paribhuttāhāro paccati. Āyupālayanti nirodho avedano jīvitaṃ rakkhanto. Atha vā saṇikaṃ jīratīti so bhojane mattaññū puggalo parimitāhāratāya saṇikaṃ cirena jīrati jaraṃ pāpuṇāti jīvitaṃ pālento.
ಪರಿಯಾಪುಣಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಸೋ ಪರಿಯಾಪುಣಿ, ತತೋ ಪರಞ್ಚ ಯಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ರಞ್ಞಾ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಾವತಕೇ ತಣ್ಡುಲೇ ಹಾರೇಯ್ಯಾಸಿ ತದುಪಿಯಞ್ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನನ್ತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Pariyāpuṇitvāti ettha yathā sabbaṃ so pariyāpuṇi, tato parañca yathā paṭipajji, taṃ dassetuṃ ‘‘raññā saddhi’’ntiādi vuttaṃ. Tāvatake taṇḍule hāreyyāsi tadupiyañca byañjananti ānetvā sambandho.
ಪುರಿಸಭಾಗೋ ಏಸಾತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇನ ಪುರಿಸೇನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಭಾಗೋ ಏಸೋ, ಯದಿದಂ ನಾಳಿಕೋದನಮತ್ತಂ। ಸಲ್ಲಿಖಿತಸರೀರತಾತಿ ಭಮಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಉಲ್ಲಿಖಿತಸ್ಸ ವಿಯ ಸಬ್ಬಪರಿಳಾಹವೂಪಸಮಸ್ಸ ಪುಥುಲತಾಪಗತಸರೀರಸ್ಸ। ಸೀಲಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ, ಕುತೋ ಪನೇತ್ಥ ಸೀಲನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಭೋಜನೇ’’ತಿಆದಿ। ಸೀಲಙ್ಗಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಚತುಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲಸ್ಸ ಅವಯವೋ ಏಕೋ ಭಾಗೋ ಹೋತಿ।
Purisabhāgo esāti majjhimena purisena bhuñjitabbabhāgo eso, yadidaṃ nāḷikodanamattaṃ. Sallikhitasarīratāti bhamaṃ āropetvā ullikhitassa viya sabbapariḷāhavūpasamassa puthulatāpagatasarīrassa. Sīlaṃ samparāyikatthoti vuttaṃ, kuto panettha sīlanti āha ‘‘bhojane’’tiādi. Sīlaṅgaṃ nāma hotīti catupārisuddhisīlassa avayavo eko bhāgo hoti.
ದೋಣಪಾಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Doṇapākasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ದೋಣಪಾಕಸುತ್ತಂ • 3. Doṇapākasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ದೋಣಪಾಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
