Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya

    ૬. દોણસુત્તં

    6. Doṇasuttaṃ

    ૩૬. એકં સમયં ભગવા અન્તરા ચ ઉક્કટ્ઠં અન્તરા ચ સેતબ્યં અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નો હોતિ. દોણોપિ સુદં બ્રાહ્મણો અન્તરા ચ ઉક્કટ્ઠં અન્તરા ચ સેતબ્યં અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નો હોતિ. અદ્દસા ખો દોણો બ્રાહ્મણો ભગવતો પાદેસુ ચક્કાનિ સહસ્સારાનિ સનેમિકાનિ સનાભિકાનિ સબ્બાકારપરિપૂરાનિ; દિસ્વાનસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અચ્છરિયં વત, ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! ન વતિમાનિ મનુસ્સભૂતસ્સ પદાનિ ભવિસ્સન્તી’’તિ!! અથ ખો ભગવા મગ્ગા ઓક્કમ્મ અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે નિસીદિ પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા ઉજું કાયં પણિધાય પરિમુખં સતિં ઉપટ્ઠપેત્વા. અથ ખો દોણો બ્રાહ્મણો ભગવતો પદાનિ અનુગચ્છન્તો અદ્દસ ભગવન્તં અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે નિસિન્નં પાસાદિકં પસાદનીયં સન્તિન્દ્રિયં સન્તમાનસં ઉત્તમદમથસમથમનુપ્પત્તં દન્તં ગુત્તં સંયતિન્દ્રિયં 1 નાગં. દિસ્વાન યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એતદવોચ –

    36. Ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Doṇopi sudaṃ brāhmaṇo antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasā kho doṇo brāhmaṇo bhagavato pādesu cakkāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni; disvānassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Na vatimāni manussabhūtassa padāni bhavissantī’’ti!! Atha kho bhagavā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Atha kho doṇo brāhmaṇo bhagavato padāni anugacchanto addasa bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathamanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ saṃyatindriyaṃ 2 nāgaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘દેવો નો ભવં ભવિસ્સતી’’તિ? ‘‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, દેવો ભવિસ્સામી’’તિ. ‘‘ગન્ધબ્બો નો ભવં ભવિસ્સતી’’તિ? ‘‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, ગન્ધબ્બો ભવિસ્સામી’’તિ. ‘‘યક્ખો નો ભવં ભવિસ્સતી’’તિ? ‘‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, યક્ખો ભવિસ્સામી’’તિ. ‘‘મનુસ્સો નો ભવં ભવિસ્સતી’’તિ? ‘‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, મનુસ્સો ભવિસ્સામી’’તિ.

    ‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’’ti. ‘‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’’ti. ‘‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’’ti. ‘‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’’ti.

    ‘‘‘દેવો નો ભવં ભવિસ્સતી’તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, દેવો ભવિસ્સામી’તિ વદેસિ. ‘ગન્ધબ્બો નો ભવં ભવિસ્સતી’તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, ગન્ધબ્બો ભવિસ્સામી’તિ વદેસિ. ‘યક્ખો નો ભવં ભવિસ્સતી’તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, યક્ખો ભવિસ્સામી’તિ વદેસિ. ‘મનુસ્સો નો ભવં ભવિસ્સતી’તિ, ઇતિ પુટ્ઠો સમાનો – ‘ન ખો અહં, બ્રાહ્મણ, મનુસ્સો ભવિસ્સામી’તિ વદેસિ. અથ કો ચરહિ ભવં ભવિસ્સતી’’તિ?

    ‘‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’ti vadesi. ‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’ti vadesi. Atha ko carahi bhavaṃ bhavissatī’’ti?

    ‘‘યેસં ખો અહં, બ્રાહ્મણ, આસવાનં અપ્પહીનત્તા દેવો ભવેય્યં, તે મે આસવા પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા. યેસં ખો અહં, બ્રાહ્મણ, આસવાનં અપ્પહીનત્તા ગન્ધબ્બો ભવેય્યં… યક્ખો ભવેય્યં… મનુસ્સો ભવેય્યં, તે મે આસવા પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા. સેય્યથાપિ, બ્રાહ્મણ, ઉપ્પલં વા પદુમં વા પુણ્ડરીકં વા ઉદકે જાતં ઉદકે સંવડ્ઢં ઉદકા અચ્ચુગ્ગમ્મ તિટ્ઠતિ અનુપલિત્તં ઉદકેન; એવમેવં ખો અહં, બ્રાહ્મણ, લોકે જાતો લોકે સંવડ્ઢો લોકં અભિભુય્ય વિહરામિ અનુપલિત્તો લોકેન. બુદ્ધોતિ મં, બ્રાહ્મણ, ધારેહી’’તિ.

    ‘‘Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā devo bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā gandhabbo bhaveyyaṃ… yakkho bhaveyyaṃ… manusso bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Seyyathāpi, brāhmaṇa, uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā udake jātaṃ udake saṃvaḍḍhaṃ udakā accuggamma tiṭṭhati anupalittaṃ udakena; evamevaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, loke jāto loke saṃvaḍḍho lokaṃ abhibhuyya viharāmi anupalitto lokena. Buddhoti maṃ, brāhmaṇa, dhārehī’’ti.

    ‘‘યેન દેવૂપપત્યસ્સ, ગન્ધબ્બો વા વિહઙ્ગમો;

    ‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;

    યક્ખત્તં યેન ગચ્છેય્યં, મનુસ્સત્તઞ્ચ અબ્બજે;

    Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;

    તે મય્હં, આસવા ખીણા, વિદ્ધસ્તા વિનળીકતા.

    Te mayhaṃ, āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā.

    ‘‘પુણ્ડરીકં યથા વગ્ગુ, તોયેન નુપલિપ્પતિ 3;

    ‘‘Puṇḍarīkaṃ yathā vaggu, toyena nupalippati 4;

    નુપલિપ્પામિ 5 લોકેન, તસ્મા બુદ્ધોસ્મિ બ્રાહ્મણા’’તિ. છટ્ઠં;

    Nupalippāmi 6 lokena, tasmā buddhosmi brāhmaṇā’’ti. chaṭṭhaṃ;







    Footnotes:
    1. યતિન્દ્રિયં (મહાવ॰ ૨૫૭)
    2. yatindriyaṃ (mahāva. 257)
    3. નુપલિમ્પતિ (ક॰)
    4. nupalimpati (ka.)
    5. નુપલિમ્પામિ (ક॰)
    6. nupalimpāmi (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૬. દોણસુત્તવણ્ણના • 6. Doṇasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૬. દોણસુત્તવણ્ણના • 6. Doṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact