| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೬. ದೋಣಸುತ್ತಂ
6. Doṇasuttaṃ
೩೬. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಅನ್ತರಾ ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ಅನ್ತರಾ ಚ ಸೇತಬ್ಯಂ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ದೋಣೋಪಿ ಸುದಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅನ್ತರಾ ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ಅನ್ತರಾ ಚ ಸೇತಬ್ಯಂ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ದೋಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಪಾದೇಸು ಚಕ್ಕಾನಿ ಸಹಸ್ಸಾರಾನಿ ಸನೇಮಿಕಾನಿ ಸನಾಭಿಕಾನಿ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಾನಿ; ದಿಸ್ವಾನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ, ಭೋ, ಅಬ್ಭುತಂ ವತ, ಭೋ! ನ ವತಿಮಾನಿ ಮನುಸ್ಸಭೂತಸ್ಸ ಪದಾನಿ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ!! ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸೀದಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಅಥ ಖೋ ದೋಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಪದಾನಿ ಅನುಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅದ್ದಸ ಭಗವನ್ತಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಪಸಾದನೀಯಂ ಸನ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸನ್ತಮಾನಸಂ ಉತ್ತಮದಮಥಸಮಥಮನುಪ್ಪತ್ತಂ ದನ್ತಂ ಗುತ್ತಂ ಸಂಯತಿನ್ದ್ರಿಯಂ 1 ನಾಗಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
36. Ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Doṇopi sudaṃ brāhmaṇo antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasā kho doṇo brāhmaṇo bhagavato pādesu cakkāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni; disvānassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Na vatimāni manussabhūtassa padāni bhavissantī’’ti!! Atha kho bhagavā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Atha kho doṇo brāhmaṇo bhagavato padāni anugacchanto addasa bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathamanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ saṃyatindriyaṃ 2 nāgaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ದೇವೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ದೇವೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಯಕ್ಖೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಯಕ್ಖೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಮನುಸ್ಸೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಮನುಸ್ಸೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’’ti. ‘‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’’ti. ‘‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’’ti. ‘‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’’ti.
‘‘‘ದೇವೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ದೇವೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಯಕ್ಖೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಯಕ್ಖೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಮನುಸ್ಸೋ ನೋ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ – ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಮನುಸ್ಸೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಅಥ ಕೋ ಚರಹಿ ಭವಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ?
‘‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’ti vadesi. ‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’ti vadesi. Atha ko carahi bhavaṃ bhavissatī’’ti?
‘‘ಯೇಸಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಆಸವಾನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ ದೇವೋ ಭವೇಯ್ಯಂ, ತೇ ಮೇ ಆಸವಾ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ಯೇಸಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಆಸವಾನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ಭವೇಯ್ಯಂ… ಯಕ್ಖೋ ಭವೇಯ್ಯಂ… ಮನುಸ್ಸೋ ಭವೇಯ್ಯಂ, ತೇ ಮೇ ಆಸವಾ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಉಪ್ಪಲಂ ವಾ ಪದುಮಂ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಂ ವಾ ಉದಕೇ ಜಾತಂ ಉದಕೇ ಸಂವಡ್ಢಂ ಉದಕಾ ಅಚ್ಚುಗ್ಗಮ್ಮ ತಿಟ್ಠತಿ ಅನುಪಲಿತ್ತಂ ಉದಕೇನ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಲೋಕೇ ಜಾತೋ ಲೋಕೇ ಸಂವಡ್ಢೋ ಲೋಕಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವಿಹರಾಮಿ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ಲೋಕೇನ। ಬುದ್ಧೋತಿ ಮಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ।
‘‘Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā devo bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā gandhabbo bhaveyyaṃ… yakkho bhaveyyaṃ… manusso bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Seyyathāpi, brāhmaṇa, uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā udake jātaṃ udake saṃvaḍḍhaṃ udakā accuggamma tiṭṭhati anupalittaṃ udakena; evamevaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, loke jāto loke saṃvaḍḍho lokaṃ abhibhuyya viharāmi anupalitto lokena. Buddhoti maṃ, brāhmaṇa, dhārehī’’ti.
‘‘ಯೇನ ದೇವೂಪಪತ್ಯಸ್ಸ, ಗನ್ಧಬ್ಬೋ ವಾ ವಿಹಙ್ಗಮೋ।
‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;
ಯಕ್ಖತ್ತಂ ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಂ, ಮನುಸ್ಸತ್ತಞ್ಚ ಅಬ್ಬಜೇ।
Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;
ತೇ ಮಯ್ಹಂ, ಆಸವಾ ಖೀಣಾ, ವಿದ್ಧಸ್ತಾ ವಿನಳೀಕತಾ॥
Te mayhaṃ, āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ದೋಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Doṇasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೬. ದೋಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Doṇasuttavaṇṇanā
