Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ

    12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā

    ੪੨੪. ਦ੍વਾਦਸਮੇ વਮ੍ਭਨવਚਨਨ੍ਤਿ ਗਰਹવਚਨਂ। ਅਪਸਾਦੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਖਿਪਿਤੁਕਾਮੋ, ਤਜ੍ਜੇਤੁਕਾਮੋ વਾ, ਘਟ੍ਟੇਤੁਕਾਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਟਸਦ੍ਦੋ ਪਤਿਤਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ। વਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਚ ਪਰਨਿਪਾਤਂ ਕਤ੍વਾ ਤਿਣਕਟ੍ਠਪਣ੍ਣਸਟਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਤਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠਪਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ। ਕੇਨਾਪੀਤਿ વਾਤਸਦਿਸੇਨ ਨਦੀਸਦਿਸੇਨ ਚ ਕੇਨਾਪਿ।

    424. Dvādasame vambhanavacananti garahavacanaṃ. Apasādetukāmoti khipitukāmo, tajjetukāmo vā, ghaṭṭetukāmoti vuttaṃ hoti. Saṭasaddo patitasaddena samānattho. Visesanassa ca paranipātaṃ katvā tiṇakaṭṭhapaṇṇasaṭanti vuttanti āha ‘‘tattha tattha patitaṃ tiṇakaṭṭhapaṇṇa’’nti. Kenāpīti vātasadisena nadīsadisena ca kenāpi.

    ੪੨੫-੪੨੬. વਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਸਹਨਤੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ। ਦੁਕ੍ਖਂ વਚੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ વਿਪ੍ਪਟਿਕੂਲਗ੍ਗਾਹੇ વਿਪਚ੍ਚਨੀਕવਾਦੇ ਅਨਾਦਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਦੁਬ੍ਬਚੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ વਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਦੁਬ੍ਬਚਭਾવਕਰਣੀਯੇਹੀਤਿ ਦੁਬ੍ਬਚਭਾવਕਾਰਕੇਹਿ। ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ ਅਨੀਯਸਦ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਬ੍ਬਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾવਨਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਕਾ ਚ ਤੇ ਪਰવਮ੍ਭਕਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਕਪਰવਮ੍ਭਕਾ। ਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ વਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ ਗਰਹਨ੍ਤਿ ਨੀਚੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤੇਸਂ ਭਾવੋ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਕਪਰવਮ੍ਭਕਤਾ। ਕੁਜ੍ਝਨਸੀਲੋ ਕੋਧਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਕੋਧਨਤਾ। ਕੁਜ੍ਝਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕੋਧਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ।

    425-426.Vattuṃ asakkuṇeyyoti kismiñci vuccamāne asahanato ovadituṃ asakkuṇeyyo. Dukkhaṃ vaco etasmiṃ vippaṭikūlaggāhe vipaccanīkavāde anādare puggaleti dubbaco. Tenāha ‘‘dukkhena kicchena vaditabbo’’tiādi. Dubbacabhāvakaraṇīyehīti dubbacabhāvakārakehi. Kattuatthe anīyasaddo daṭṭhabbo. Tenevāha ‘‘ye dhammā dubbacaṃ puggalaṃ karontī’’tiādi. Pāpikā icchā etassāti pāpiccho, tassa bhāvo pāpicchatā, asantaguṇasambhāvanatā paṭiggahaṇe ca amattaññutā pāpicchatāti veditabbā. Attukkaṃsakā ca te paravambhakā cāti attukkaṃsakaparavambhakā. Ye attānaṃ ukkaṃsanti ukkhipanti ucce ṭhāne ṭhapenti, parañca vambhenti garahanti nīce ṭhāne ṭhapenti, tesametaṃ adhivacanaṃ. Tesaṃ bhāvo attukkaṃsakaparavambhakatā. Kujjhanasīlo kodhano, tassa bhāvo kodhanatā. Kujjhanalakkhaṇassa kodhassetaṃ adhivacanaṃ.

    ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ ਕੋਧੋ, ਅਪਰਕਾਲੇ ਉਪਨਾਹੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੋਧਹੇਤੁ ਉਪਨਾਹਿਤਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਉਪਨਹਨਸੀਲੋ, ਉਪਨਾਹੋ વਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਪਨਾਹੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਉਪਨਾਹਿਤਾ। ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕੋਧਸ੍ਸੇવੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਸਕਿਞ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕੋਧੋ ਕੋਧੋਯੇવ, ਤਤੁਤ੍ਤਰਿ ਉਪਨਾਹੋ। ਅਭਿਸਙ੍ਗੋਤਿ ਦੁਮ੍ਮੋਚਨੀਯੋ ਬਲવਉਪਨਾਹੋ। ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਗੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਅਭਿਸਙ੍ਗਿਤਾ। ਦੁਮ੍ਮੋਚਨੀਯਸ੍ਸ ਬਲવਉਪਨਾਹਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਚੋਦਕਂ ਪਟਿਪ੍ਫਰਣਤਾਤਿ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧੇਨ ਪਚ੍ਚਨੀਕੇਨ ਹੁਤ੍વਾ ਅવਟ੍ਠਾਨਂ। ਚੋਦਕਂ ਅਪਸਾਦਨਤਾਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਣਿਤੇਨ, ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਭਣਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਘਟ੍ਟਨਾ। ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਰੋਪਨਤਾਤਿ ‘‘ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਖੋਸਿ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਤਾવ ਪਟਿਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪਟਿਆਰੋਪਨਤਾ।

    Pubbakāle kodho, aparakāle upanāhoti āha ‘‘kodhahetu upanāhitā’’ti. Tattha upanahanasīlo, upanāho vā etassa atthīti upanāhī, tassa bhāvo upanāhitā. Punappunaṃ cittapariyonaddhalakkhaṇassa kodhassevetaṃ adhivacanaṃ. Sakiñhi uppanno kodho kodhoyeva, tatuttari upanāho. Abhisaṅgoti dummocanīyo balavaupanāho. So assa atthīti abhisaṅgī, tassa bhāvo abhisaṅgitā. Dummocanīyassa balavaupanāhassetaṃ adhivacanaṃ. Codakaṃ paṭippharaṇatāti codakassa paṭiviruddhena paccanīkena hutvā avaṭṭhānaṃ. Codakaṃ apasādanatāti ‘‘kiṃ nu kho tuyhaṃ bālassa abyattassa bhaṇitena, tvampi nāma bhaṇitabbaṃ maññissasī’’ti evaṃ codakassa ghaṭṭanā. Codakassa paccāropanatāti ‘‘tvampi khosi itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno, taṃ tāva paṭikarohī’’ti evaṃ codakassa upari paṭiāropanatā.

    ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, વਚਨੇਨ વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸ੍ਸ, વਚਨਸ੍ਸ વਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨવਸੇਨ ਚਰਣਤਾ। ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥੋ ਏવ વਾ ਚਰਸਦ੍ਦੋ ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੂਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਚੋਦਕੇਨ ਦੋਸવਿਭਾવਨਕਾਰਣਂ, વਚਨਂ વਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇવ ਚੋਦਨਾਯ ਅਮੂਲਿਕਭਾવਦੀਪਨੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਤਦਤ੍ਥਬੋਧਕੇਨ વਚਨੇਨ વਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ। ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕੋ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਕਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਕਂ ਭਣਥ, ਕਿਂ ਭਣਥਾ’’ਤਿ વਾ વਤ੍વਾ ‘‘ਏવਰੂਪਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤਯਾ ਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ ਸੁਣਾਮੀ’’ਤਿ ਸੋਤਂ વਾ ਉਪਨਾਮੇਤ੍વਾ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ। ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੇ ‘‘ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ‘‘ਨ ਤવ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਗਮਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਤਤੋ ‘‘ਰਾਜਗਹਂ ਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਰਾਜਗਹਂ વਾ ਯਾਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਂ વਾ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮੇ ਸੂਕਰਮਂਸਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ વਤ੍વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਾવਿਕ੍ਖਿਪਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਮੇવਾਤਿ વਿਸੁਂ ਨ ਗਹਿਤਂ।

    Aññena aññaṃ paṭicaraṇatāti aññena kāraṇena, vacanena vā aññassa kāraṇassa, vacanassa vā paṭicchādanavasena caraṇatā. Paṭicchādanattho eva vā carasaddo anekatthattā dhātūnanti paṭicchādanatāti attho. Tāya samannāgato hi puggalo yaṃ codakena dosavibhāvanakāraṇaṃ, vacanaṃ vā vuttaṃ, taṃ tato aññeneva codanāya amūlikabhāvadīpanena kāraṇena, tadatthabodhakena vacanena vā paṭicchādeti. ‘‘Āpattiṃ āpannosī’’ti vutte ‘‘ko āpanno, kiṃ āpanno, kismiṃ āpanno, kaṃ bhaṇatha, kiṃ bhaṇathā’’ti vā vatvā ‘‘evarūpaṃ kiñci tayā diṭṭha’’nti vutte ‘‘na suṇāmī’’ti sotaṃ vā upanāmetvā vikkhepaṃ karontopi aññenaññaṃ paṭicchādeti. ‘‘Itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’ti puṭṭhe ‘‘pāṭaliputtaṃ gatomhī’’ti vatvā puna ‘‘na tava pāṭaliputtagamanaṃ pucchāma, āpattiṃ pucchāmā’’ti vutte tato ‘‘rājagahaṃ gatomhī’’ti vatvā ‘‘rājagahaṃ vā yāhi brāhmaṇagahaṃ vā, āpattiṃ āpannosī’’ti vutte ‘‘tattha me sūkaramaṃsaṃ laddha’’ntiādīni vatvā bahiddhā kathāvikkhipanampi atthato aññenaññaṃ paṭicaraṇamevāti visuṃ na gahitaṃ.

    ਅਪਦਾਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਰਿਯਾਯ। ਅਪਦੀਯਨ੍ਤਿ ਹਿ ਦੋਸਾ ਏਤੇਨ ਦਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਲੁਯਨ੍ਤਿ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਪਦਾਨਂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਮਿਚ੍ਛਾ વਾ વਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੋ। ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਨਤਾਤਿ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਤ੍વਂ ਕੁਹਿਂ વਸਸਿ, ਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ વਸਸੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਯਂ ਤ੍વਂ વਦੇਸਿ ‘ਮਯਾ ਏਸ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠੋ’ਤਿ, ਤ੍વਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਿਂ ਕਰੋਸਿ, ਅਯਂ ਕਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਤ੍ਥ ਚ ਤ੍વਂ ਅਹੋਸਿ, ਕਤ੍ਥ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਚਰਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਅਕਥਨਂ।

    Apadānenāti attano cariyāya. Apadīyanti hi dosā etena dakkhīyanti, luyanti chijjantīti vā apadānaṃ, sattānaṃ sammā micchā vā vattappayogo. Na sampāyanatāti ‘‘āvuso, tvaṃ kuhiṃ vasasi, kaṃ nissāya vasasī’’ti vā ‘‘yaṃ tvaṃ vadesi ‘mayā esa āpattiṃ āpajjanto diṭṭho’ti, tvaṃ tasmiṃ samaye kiṃ karosi, ayaṃ kiṃ karoti, kattha ca tvaṃ ahosi, kattha aya’’nti vā ādinā nayena cariyaṃ puṭṭhena sampādetvā akathanaṃ.

    ਮਕ੍ਖਿਪਲ਼ਾਸਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਗੁਣਮਕ੍ਖਨਲਕ੍ਖਣੋ ਮਕ੍ਖੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਕ੍ਖੀ। ਤਾਦਿਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਗਾਰਿਯੋ ਅਨਗਾਰਿਯੋ વਾ ਸਮਾਨੋ ਪਰੇਸਂ ਸੁਕਤਕਰਣਂ વਿਨਾਸੇਤਿ। ਅਗਾਰਿਯੋਪਿ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੇਨ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਸਮਾਨੋ ਉਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤੋ, ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ‘‘ਕਿਂ ਤਯਾ ਮਯ੍ਹਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੁਕਤਕਰਣਂ વਿਨਾਸੇਤਿ। ਅਨਗਾਰਿਯੋਪਿ ਸਾਮਣੇਰਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਆਚਰਿਯੇਨ વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ વਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦੀਹਿ ਚ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਾਨਯਪਕਰਣਕੋਸਲ੍ਲਾਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਿਤੋ, ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇਸੁ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤੋ ਚਰਮਾਨੋ ‘‘ਅਯਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਦਹਰਕਾਲੇ ਏવ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਸਂવਦ੍ਧਿਤੋ ਚ, ਅਥ ਚ ਪਨਿਦਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਿਨੇਹੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ‘‘ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸੁਕਤਕਰਣਂ વਿਨਾਸੇਤਿ।

    Makkhipaḷāsitāti ettha paraguṇamakkhanalakkhaṇo makkho, so etassa atthīti makkhī. Tādiso puggalo agāriyo anagāriyo vā samāno paresaṃ sukatakaraṇaṃ vināseti. Agāriyopi hi kenaci anukampakena daliddo samāno uccaṭṭhāne ṭhapito, aparena samayena ‘‘kiṃ tayā mayhaṃ kata’’nti tassa sukatakaraṇaṃ vināseti. Anagāriyopi sāmaṇerakālato pabhuti ācariyena vā upajjhāyena vā catūhi paccayehi uddesaparipucchādīhi ca anuggahetvā dhammakathānayapakaraṇakosallādīni sikkhāpito, aparena samayena rājarājamahāmattādīhi sakkato garukato ācariyupajjhāyesu acittīkato caramāno ‘‘ayaṃ amhehi daharakāle eva anuggahito saṃvaddhito ca, atha ca panidāni nissineho jāto’’ti vuccamāno ‘‘kiṃ mayhaṃ tumhehi kata’’nti tesaṃ sukatakaraṇaṃ vināseti.

    ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਚੇવ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯਤਾ ਗਤਿ, ਤવ વਾ ਮਮ વਾ ਕੋ વਿਸੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਲਕ੍ਖਣੋ ਪਲ਼ਾਸੋ। ਸੋ ਪਰਗੁਣੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾਨਂ ਸਮਕਰਣਰਸੋ। ਤਥਾ ਹੇਸ ਪਰੇਸਂ ਗੁਣੇ ਡਂਸਿਤ੍વਾ વਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮੇ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਲ਼ਾਸੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਲ਼ਾਸੀ। ਮਕ੍ਖੀ ਚ ਪਲ਼ਾਸੀ ਚ ਮਕ੍ਖਿਪਲ਼ਾਸਿਨੋ, ਤੇਸਂ ਭਾવੋ ਮਕ੍ਖਿਪਲ਼ਾਸਿਤਾ। ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਮਕ੍ਖੋ ਚੇવ ਪਲ਼ਾਸੋ ਚ।

    ‘‘Bahussutepi puggale ajjhottharitvā īdisassa ceva bahussutassa aniyatā gati, tava vā mama vā ko viseso’’tiādinā nayena uppajjamāno yugaggāhalakkhaṇo paḷāso. So paraguṇehi attano guṇānaṃ samakaraṇaraso. Tathā hesa paresaṃ guṇe ḍaṃsitvā viya attano guṇehi same karotīti paḷāsoti vuccati, so etassa atthīti paḷāsī. Makkhī ca paḷāsī ca makkhipaḷāsino, tesaṃ bhāvo makkhipaḷāsitā. Atthato pana makkho ceva paḷāso ca.

    ਇਸ੍ਸਤਿ ਪਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਸਹਤੀਤਿ ਇਸ੍ਸੁਕੀ। ਮਚ੍ਛਰਾਯਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਗੂਹਤਿ, ਪਰੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਭਾવਂ ਨ ਸਹਤਿ, ਮਚ੍ਛੇਰਂ વਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ। ਸਠਯਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਭਾਸਤੀਤਿ ਸਠੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣਪ੍ਪਕਾਸਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕੇਰਾਟਿਕਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਕੇਰਾਟਿਕੋ ਚ ਆਨਨ੍ਦਮਚ੍ਛੋ વਿਯ ਹੋਤਿ। ਆਨਨ੍ਦਮਚ੍ਛੋ ਨਾਮ ਕਿਰ ਮਚ੍ਛਾਨਂ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸਪ੍ਪਾਨਂ ਸੀਸਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦਿਸੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ, ਏવਮੇવ ਕੇਰਾਟਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਂ વਾ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਂ વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਏવਂ વਦਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨ੍ਤੇવਾਸੀ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ, ਨਾਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮੁਞ੍ਚਾਮੀ’’ਤਿ ‘‘ਏવਮੇਤੇ ‘ਸਗਾਰવੋ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾવਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਰੂਪਕਿਰਿਯਾવਿਹਰਤੋ ‘‘ਏવਂਚਿਤ੍ਤੋ ਏવਂਕਿਰਿਯੋ’’ਤਿ ਦੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਕੁਚ੍ਛਿਂ વਾ ਪਿਟ੍ਠਿਂ વਾ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ। ਯਤੋ ਸੋ –

    Issati parasampattiṃ na sahatīti issukī. Maccharāyati attano sampattiṃ nigūhati, paresaṃ sādhāraṇabhāvaṃ na sahati, maccheraṃ vā etassa atthīti maccharī. Saṭhayati na sammā bhāsatīti saṭho, attano avijjamānaguṇappakāsanalakkhaṇena sāṭheyyena samannāgato kerāṭikapuggalo. Kerāṭiko ca ānandamaccho viya hoti. Ānandamaccho nāma kira macchānaṃ naṅguṭṭhaṃ dasseti, sappānaṃ sīsaṃ ‘‘tumhehi sadiso aha’’nti jānāpetuṃ, evameva kerāṭiko puggalo yaṃ yaṃ suttantikaṃ vā ābhidhammikaṃ vā upasaṅkamati, taṃ taṃ evaṃ vadati ‘‘ahaṃ tumhākaṃ antevāsī, tumhe mayhaṃ anukampakā, nāhaṃ tumhe muñcāmī’’ti ‘‘evamete ‘sagāravo ayaṃ amhesu sappatisso’ti maññissantī’’ti. Sāṭheyyena hi samannāgatassa puggalassa asantaguṇasambhāvanena cittānurūpakiriyāviharato ‘‘evaṃcitto evaṃkiriyo’’ti duviññeyyattā kucchiṃ vā piṭṭhiṃ vā jānituṃ na sakkā. Yato so –

    ‘‘વਾਮੇਨ ਸੂਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਅਜਾਮਿਗੋ।

    ‘‘Vāmena sūkaro hoti, dakkhiṇena ajāmigo;

    ਸਰੇਨ ਨੇਲਕੋ ਹੋਤਿ, વਿਸਾਣੇਨ ਜਰਗ੍ਗવੋ’’ਤਿ॥ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੨੯੬; વਿਭ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੮੯੪; ਮਹਾਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੬੬) –

    Sarena nelako hoti, visāṇena jaraggavo’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 2.296; vibha. aṭṭha. 894; mahāni. aṭṭha. 166) –

    ਏવਂ વੁਤ੍ਤਯਕ੍ਖਸੂਕਰਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ। ਕਤਪਾਪਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਲਕ੍ਖਣਾ ਮਾਯਾ, ਸਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਾਯਾવੀ

    Evaṃ vuttayakkhasūkarasadiso hoti. Katapāpapaṭicchādanalakkhaṇā māyā, sā assa atthīti māyāvī.

    ਥਮ੍ਭਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਥਦ੍ਧੋ। વਾਤਭਰਿਤਭਸ੍ਤਾਸਦਿਸਥਦ੍ਧਭਾવਪਗ੍ਗਹਿਤਸਿਰਅਨਿવਾਤવੁਤ੍ਤਿਕਾਰਕਰੋਤਿ ਥਮ੍ਭੋ। ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਿਲਿਤਨਙ੍ਗਲਸਦਿਸੋ વਿਯ ਅਜਗਰੋ, વਾਤਭਰਿਤਭਸ੍ਤਾ વਿਯ ਚ ਥਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍વਾ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੇ ਦਿਸ੍વਾ ਓਨਮਿਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨੇવ ਚਰਤਿ। ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤਿਲਕ੍ਖਣੋ ਅਤਿਮਾਨੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤਿਮਾਨੀ

    Thambhasamaṅgitāya thaddho. Vātabharitabhastāsadisathaddhabhāvapaggahitasiraanivātavuttikārakaroti thambho. Yena samannāgato puggalo gilitanaṅgalasadiso viya ajagaro, vātabharitabhastā viya ca thaddho hutvā garuṭṭhāniye disvā onamitumpi na icchati, pariyanteneva carati. Abbhunnatilakkhaṇo atimāno, so etassa atthīti atimānī.

    ਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਾਮਸਤਿ ਸਭਾવਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਤੋ ਆਮਸਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ। ਆਧਾਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀ। ‘‘ਆਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੁਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍વਾવ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ‘‘ਇਦਮੇવ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਅਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤਾਦਿਸੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਯਦੇવ ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਅਧਮ੍ਮਂ વਾ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਏવਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਕਥਿਤਂ, ਏવਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੁਮ੍ਮੋવ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਸਕੇ ਕਪਾਲੇ ਅਨ੍ਤੋਯੇવ ਸਮੋਦਹਤਿ। ਯਥਾ ਹਿ ਕਚ੍ਛਪੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਦਾਦਿਕੇ ਅਙ੍ਗੇ ਕੇਨਚਿ ਘਟ੍ਟਿਤੇ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਪਾਲੇਯੇવ ਸਮੋਦਹਤਿ, ਨ ਬਹਿ ਨੀਹਰਤਿ, ਏવਮਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਨ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਤવ ਗਾਹੋ, ਛਡ੍ਡੇਹਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ ਤਂ ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਯੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਦਯੇ ਏવ ਠਪੇਤ੍વਾ વਿਚਰਤਿ। ਯਥਾ ਕੁਮ੍ਭੀਲਾ ਗਹਿਤਂ ਨ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਕੁਮ੍ਭੀਲਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ। ਮਕ੍ਖਿਪਲ਼ਾਸਿਤਾਦਿਯੁਗਲ਼ਤ੍ਤਯੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਮਕ੍ਖਪਲ਼ਾਸਾਦਯੋ ਛ ਧਮ੍ਮੇ વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਕੂਨવੀਸਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨੁਮਾਨਸੁਤ੍ਤਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧੮੧) ਪਨ ਮਕ੍ਖਪਲ਼ਾਸਾਦਯੋਪਿ ਯੁਗਲ਼વਸੇਨ ਏਕਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਸੋਲ਼ਸ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    Saṃ attano diṭṭhiṃ parāmasati sabhāvaṃ atikkamitvā parato āmasatīti sandiṭṭhiparāmāsī. Ādhānaṃ gaṇhātīti ādhānaggāhī. ‘‘Ādhāna’’nti daḷhaṃ vuccati, daḷhaggāhīti attho. Yuttaṃ kāraṇaṃ disvāva laddhiṃ paṭinissajjatīti paṭinissaggī, dukkhena kicchena kasirena bahumpi kāraṇaṃ dassetvā na sakkā paṭinissaggiṃ kātunti duppaṭinissaggī, yo attano diṭṭhiṃ ‘‘idameva sacca’’nti daḷhaṃ gaṇhitvā api buddhādīhi kāraṇaṃ dassetvā vuccamāno na paṭinissajjati, tassetaṃ adhivacanaṃ. Tādiso hi puggalo yaṃ yadeva dhammaṃ vā adhammaṃ vā suṇāti, taṃ sabbaṃ ‘‘evaṃ amhākaṃ ācariyehi kathitaṃ, evaṃ amhehi suta’’nti kummova aṅgāni sake kapāle antoyeva samodahati. Yathā hi kacchapo attano pādādike aṅge kenaci ghaṭṭite sabbāni aṅgāni attano kapāleyeva samodahati, na bahi nīharati, evamayampi ‘‘na sundaro tava gāho, chaḍḍehi na’’nti vutto taṃ na vissajjeti, antoyeva attano hadaye eva ṭhapetvā vicarati. Yathā kumbhīlā gahitaṃ na paṭinissajjanti, evaṃ kumbhīlaggāhaṃ gaṇhāti, na vissajjeti. Makkhipaḷāsitādiyugaḷattayena dassite makkhapaḷāsādayo cha dhamme visuṃ visuṃ gahetvā ‘‘ekūnavīsati dhammā’’ti vuttaṃ. Anumānasuttaṭṭhakathāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 1.181) pana makkhapaḷāsādayopi yugaḷavasena ekaṃ katvā ‘‘soḷasa dhammā’’ti vuttaṃ.

    ਪਕਾਰੇਹਿ ਆવਹਨਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ, ਤਤੋ ਪਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਗਹਣਸੀਲੋ ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹੀ, ਨ ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹੀ ਅਪ੍ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹੀ। ਯੋ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਂ ਕਸ੍ਮਾ વਦਥ, ਅਹਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸਾવਜ੍ਜਾਨવਜ੍ਜਂ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ વਦਤਿ, ਅਯਂ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, વਾਮਤੋવ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।

    Pakārehi āvahanaṃ padakkhiṇaṃ, tato padakkhiṇato gahaṇasīlo padakkhiṇaggāhī, na padakkhiṇaggāhī appadakkhiṇaggāhī. Yo vuccamāno ‘‘tumhe maṃ kasmā vadatha, ahaṃ attano kappiyākappiyaṃ sāvajjānavajjaṃ atthānatthaṃ jānāmī’’ti vadati, ayaṃ anusāsaniṃ padakkhiṇato na gaṇhāti, vāmatova gaṇhāti, tasmā ‘‘appadakkhiṇaggāhī’’ti vuccati, tenāha ‘‘yathānusiṭṭha’’ntiādi.

    ਉਦ੍ਦੇਸੇਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੇ। ਅਥ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਕਥਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸੋ ਆવਿਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏવਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਦਾਨੁਦ੍ਦੇਸੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਯੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਸਹਕਾਰਣੇਨਾਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ‘‘વਚਨਾਯਾ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਸਮ੍ਪਦਾਨવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਮਮ વਚਨਤੋ’’ਤਿ। ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਠਮਸਙ੍ਘਭੇਦਸਦਿਸਾਨਿ। ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ – ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਭੇਦਾਯ ਪਰਕ੍ਕਮਨਂ, ਏવਂ ਇਧ ਅવਚਨੀਯਕਰਣਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।

    Uddeseti pātimokkhuddese. Atha sabbāneva sikkhāpadāni kathaṃ pātimokkhuddesapariyāpannānīti āha ‘‘yassa siyā āpatti, so āvikareyyāti evaṃ saṅgahitattā’’ti. ‘‘Yassa siyā āpattī’’ti hi iminā sabbāpi āpattiyo nidānuddese saṅgahitāyeva honti. Pañcahi sahadhammikehi sikkhitabbattāti labbhamānavasena vuttaṃ. Sahadhammikena sahakāraṇenātipi attho daṭṭhabbo. ‘‘Vacanāyā’’ti nissakke sampadānavacananti āha ‘‘tato mama vacanato’’ti. Aṅgāni cettha paṭhamasaṅghabhedasadisāni. Ayaṃ pana viseso – yathā tattha bhedāya parakkamanaṃ, evaṃ idha avacanīyakaraṇatā daṭṭhabbā.

    ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 12. Dubbacasikkhāpadaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact