| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೮. ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
ಲಾಭಸದ್ದೋಯಂ ಕಮ್ಮಸಾಧನೋ ‘‘ಕೋ ಭವತಾ ಲಾಭೋ ಲದ್ಧೋ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ, ಸೋ ಚೇತ್ಥ ಅತೀತಕಾಲಿಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಲಬ್ಭೀತಿ ಲಭೋ’’ತಿ , ಲದ್ಧನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಲಭೋ ಏವ ಲಾಭೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಕತ್ಥೇ ಣಪಚ್ಚಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕಿಂ ಅಲಬ್ಭೀತಿ ಕಿಂ ಲದ್ಧಂ। ನವನ್ತಿ ಅಭಿನವಂ। ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ನವಞ್ಚ ತಂ ಚೀವರಞ್ಚಾತಿ ನವಚೀವರಂ, ನವಚೀವರಂ ಲಾಭೋ ಏತೇನಾತಿ ನವಚೀವರಲಾಭೋತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಸಮಾಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ। ಯದಿ ಏವಂ ಕಥಂ ‘‘ನವಂ ಚೀವರಲಾಭೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಇತಿ ನವಚೀವರಲಾಭೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮ’’ನ್ತಿ ನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚೀವರನ್ತಿ ಯಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಾ ಪಾರುಪಿತುಂ ವಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ, ತದೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ ಚೀವರ’’ನ್ತಿ। ‘‘ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ಆದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏತಂ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ನೀಲಾದೀಹಿ ಸಕಲಚೀವರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ, ತಞ್ಚ ಪನ ಕಪ್ಪಂ ಆದಿಯನ್ತೇನ ಚೀವರಂ ರಜಿತ್ವಾ ಚತೂಸು ವಾ ಕೋಣೇಸು, ತೀಸು ವಾ ದ್ವೀಸು ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕೋಣೇ ಮೋರಸ್ಸ ಅಕ್ಖಿಮಣ್ಡಲಮತ್ತಂ ವಾ ಮಙ್ಗುಲಪಿಟ್ಠಿಮತ್ತಂ ವಾ ಆದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಕಂಸನೀಲೇನಾತಿ ಚಮ್ಮಕಾರನೀಲೇನ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಅಯೋಮಲಂ ಲೋಹಮಲಂ, ಏತಂ ಕಂಸನೀಲಂ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೬೮) ವುತ್ತಂ । ಪತ್ತನೀಲೇನಾತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ನೀಲವಣ್ಣೇನ ಪಣ್ಣರಸೇನ। ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾತಿ ವಟ್ಟಂ ಏಕಂ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ।
Lābhasaddoyaṃ kammasādhano ‘‘ko bhavatā lābho laddho’’tiādīsu viya, so cettha atītakālikoti āha ‘‘alabbhīti labho’’ti , laddhanti attho. ‘‘Labho eva lābho’’ti iminā sakatthe ṇapaccayoti dasseti. Kiṃ alabbhīti kiṃ laddhaṃ. Navanti abhinavaṃ. Ettāvatā ca navañca taṃ cīvarañcāti navacīvaraṃ, navacīvaraṃ lābho etenāti navacīvaralābhoti evamettha samāso daṭṭhabboti. Yadi evaṃ kathaṃ ‘‘navaṃ cīvaralābhenā’’ti vuttanti āha ‘‘iti navacīvaralābhenā’’tiādi. Ettha ca ‘‘vikappanupagaṃ pacchima’’nti na vuttattā cīvaranti yaṃ nivāsetuṃ vā pārupituṃ vā sakkā hoti, tadeva veditabbanti āha ‘‘nivāsanapārupanupagaṃ cīvara’’nti. ‘‘Dubbaṇṇakaraṇaṃ ādātabba’’nti etaṃ kappabinduṃ sandhāya vuttaṃ, na nīlādīhi sakalacīvaraṃ dubbaṇṇakaraṇaṃ, tañca pana kappaṃ ādiyantena cīvaraṃ rajitvā catūsu vā koṇesu, tīsu vā dvīsu vā ekasmiṃ vā koṇe morassa akkhimaṇḍalamattaṃ vā maṅgulapiṭṭhimattaṃ vā ādātabbanti āha ‘‘tassā’’tiādi. Kaṃsanīlenāti cammakāranīlena. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘ayomalaṃ lohamalaṃ, etaṃ kaṃsanīlaṃ nāmā’’ti (pāci. aṭṭha. 368) vuttaṃ . Pattanīlenāti yena kenaci nīlavaṇṇena paṇṇarasena. Kappabinduṃ ādiyitvāti vaṭṭaṃ ekaṃ kappabinduṃ ādiyitvā.
ಪಾಳಿಕಪ್ಪಕಣ್ಣಿಕಕಪ್ಪಾದಯೋ ಪನ ಸಬ್ಬಟ್ಠಕಥಾಸು ಪಟಿಸಿದ್ಧಾ। ಅಗ್ಗಳಾದೀನಿ ಕಪ್ಪಕತಚೀವರೇ ಪನ ಪಚ್ಛಾ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪಕರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಚ್ಛಾ ಆರೋಪಿತೇಸೂ’’ತಿಆದಿ। ಅಗ್ಗಳಅನುವಾತಪರಿಭಣ್ಡೇಸೂತಿ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅಲ್ಲಿಯಾಪನಕಖಣ್ಡಪಿಟ್ಠಿಅನುವಾತಕುಚ್ಛಿಅನುವಾತೇಸು। ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನತೋ, ಕಪ್ಪಸ್ಸ ಅನಾದಾನತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ।
Pāḷikappakaṇṇikakappādayo pana sabbaṭṭhakathāsu paṭisiddhā. Aggaḷādīni kappakatacīvare pana pacchā āropetvā kappakaraṇakiccaṃ natthīti āha ‘‘pacchā āropitesū’’tiādi. Aggaḷaanuvātaparibhaṇḍesūti uddharitvā alliyāpanakakhaṇḍapiṭṭhianuvātakucchianuvātesu. Kiriyākiriyanti nivāsanapārupanato, kappassa anādānato kiriyākiriyaṃ.
ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
