Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੧੮੦] ੧੦. ਦੁਦ੍ਦਦਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [180] 10. Duddadajātakavaṇṇanā

    ਦੁਦ੍ਦਦਂ ਦਦਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਣਦਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰ ਦ੍વੇ ਸਹਾਯਕਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਪੁਤ੍ਤਾ ਛਨ੍ਦਕਂ ਸਂਹਰਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਪਰਿਕ੍ਖਾਰਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਸਬ੍ਬਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਅਦਂਸੁ। ਤੇਸੁ ਗਣਜੇਟ੍ਠਕੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨੇ ਬਹੁਦਾਯਕਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਪਦਾਯਕਾਪਿ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ‘ਇਦਂ ਦਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤੂ’’’ਤਿ ਦਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਖੋ ਉਪਾਸਕਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਏવਂ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਨ੍ਤੇਹਿ ਮਹਾਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਪੋਰਾਣਕਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਏવਮੇવ ਨਿਯ੍ਯਾਦਿਂਸੂ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ਯਾਚਿਤੋ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Duddadaṃdadamānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto gaṇadānaṃ ārabbha kathesi. Sāvatthiyaṃ kira dve sahāyakā kuṭumbiyaputtā chandakaṃ saṃharitvā sabbaparikkhāradānaṃ sajjetvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase sabbaparikkhāre adaṃsu. Tesu gaṇajeṭṭhako satthāraṃ vanditvā ekamantaṃ nisīditvā ‘‘bhante, imasmiṃ dāne bahudāyakāpi atthi appadāyakāpi, tesaṃ sabbesampi ‘idaṃ dānaṃ mahapphalaṃ hotū’’’ti dānaṃ niyyādesi. Satthā ‘‘tumhehi kho upāsakā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dānaṃ datvā evaṃ niyyādentehi mahākammaṃ kataṃ, porāṇakapaṇḍitāpi dānaṃ datvā evameva niyyādiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਾਸਿਰਟ੍ਠੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਘਰਾવਾਸਂ ਪਹਾਯ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਗਣਸਤ੍ਥਾ ਹੁਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸੇ ਚਿਰਂ વਸਿਤ੍વਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇવਨਤ੍ਥਾਯ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍વਾ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ વਸਿਤ੍વਾ ਪੁਨਦਿવਸੇ ਦ੍વਾਰਗਾਮੇ ਸਪਰਿવਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਅਦਂਸੁ। ਪੁਨਦਿવਸੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਚਰਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍વਾ ਗਣਬਨ੍ਧਨੇਨ ਛਨ੍ਦਕਂ ਸਂਹਰਿਤ੍વਾ ਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਇਸਿਗਣਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਯਿਂਸੁ। ਦਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਗਣਜੇਟ੍ਠਕੋ ਏવਮੇવ વਤ੍વਾ ਇਮਿਨਾવ ਨਿਯਾਮੇਨ ਦਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦੇ ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਨਾਮ ਦਾਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਅવੋਚ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsiraṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā gharāvāsaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā gaṇasatthā hutvā himavantapadese ciraṃ vasitvā loṇambilasevanatthāya janapadacārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patvā rājuyyāne vasitvā punadivase dvāragāme saparivāro bhikkhāya cari. Manussā bhikkhaṃ adaṃsu. Punadivase bārāṇasiyaṃ cari, manussā sampiyāyamānā bhikkhaṃ datvā gaṇabandhanena chandakaṃ saṃharitvā dānaṃ sajjetvā isigaṇassa mahādānaṃ pavattayiṃsu. Dānapariyosāne gaṇajeṭṭhako evameva vatvā imināva niyāmena dānaṃ niyyādesi. Bodhisatto ‘‘āvuso, cittappasāde sati appakaṃ nāma dānaṃ natthī’’ti vatvā anumodanaṃ karonto imā gāthā avoca –

    ੫੯.

    59.

    ‘‘ਦੁਦ੍ਦਦਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਮ੍ਮ ਕੁਬ੍ਬਤਂ।

    ‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;

    ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਾਨੁਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਦੁਰਨ੍ਨਯੋ॥

    Asanto nānukubbanti, sataṃ dhammo durannayo.

    ੬੦.

    60.

    ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਞ੍ਚ ਅਸਤਂ, ਨਾਨਾ ਹੋਤਿ ਇਤੋ ਗਤਿ।

    ‘‘Tasmā satañca asataṃ, nānā hoti ito gati;

    ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਿਰਯਂ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾ’’ਤਿ॥

    Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyaṇā’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਦੁਦ੍ਦਦਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਲੋਭਦੋਸવਸਿਕੇਹਿ ਅਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦੁਦ੍ਦਦ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ। ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਮ੍ਮ ਕੁਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ਤਦੇવ ਦਾਨਕਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਂ। ਤਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾਨਂ। ਅਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬਾਲਾ। ਨਾਨੁਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਨੁਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸਭਾવੋ। ਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਦੁਰਨ੍ਨਯੋਤਿ ਫਲਸਮ੍ਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਦੁਜ੍ਜਾਨੋ, ਏવਰੂਪਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪੋ ਫਲવਿਪਾਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੁਰਨੁਬੋਧੋ। ਅਪਿਚ ਦੁਰਨ੍ਨਯੋਤਿ ਦੁਰਧਿਗਮੋ, ਅਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਦਾਨਫਲਂ ਨਾਮ ਲਦ੍ਧੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਾਨਾ ਹੋਤਿ ਇਤੋ ਗਤੀਤਿ ਇਤੋ ਚવਿਤ੍વਾ ਪਰਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨਾਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਿਰਯਂ ਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪਣ੍ਡਿਤਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਦਾਨਂ ਅਦਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਅਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਨਿਰਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਸਨ੍ਤੋ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪਨ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਗ੍ਗਸੁਖਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤੀਤਿ।

    Tattha duddadanti dānaṃ nāma lobhadosavasikehi apaṇḍitehi dātuṃ na sakkā, tasmā ‘‘duddada’’nti vuccati. Taṃ dadamānānaṃ. Dukkaraṃ kamma kubbatanti tadeva dānakammaṃ sabbehi kātuṃ na sakkāti dukkaraṃ. Taṃ kurumānānaṃ. Asantoti apaṇḍitā bālā. Nānukubbantīti taṃ kammaṃ nānukaronti. Sataṃ dhammoti paṇḍitānaṃ sabhāvo. Dānaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Durannayoti phalasambandhavasena dujjāno, evarūpassa dānassa evarūpo phalavipāko hotīti duranubodho. Apica durannayoti duradhigamo, apaṇḍitehi dānaṃ datvā dānaphalaṃ nāma laddhuṃ na sakkātipi attho. Nānā hoti ito gatīti ito cavitvā paralokaṃ gacchantānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ nānā hoti. Asanto nirayaṃ yantīti apaṇḍitā dussīlā dānaṃ adatvā sīlaṃ arakkhitvā nirayaṃ gacchanti. Santo saggaparāyaṇāti paṇḍitā pana dānaṃ datvā sīlaṃ rakkhitvā uposathakammaṃ karitvā tīṇi sucaritāni pūretvā saggaparāyaṇā honti, mahantaṃ saggasukhasampattiṃ anubhavantīti.

    ਏવਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਸ੍ਸਿਕੇ ਮਾਸੇ ਤਤ੍ਥੇવ વਸਿਤ੍વਾ વਸ੍ਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਹਿਮવਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗੋ ਅਹੋਸਿ।

    Evaṃ bodhisatto anumodanaṃ katvā cattāro vassike māse tattheva vasitvā vassātikkame himavantaṃ gantvā jhānaṃ nibbattetvā aparihīnajjhāno brahmalokūpago ahosi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਇਸਿਗਣੋ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਸਾ ਅਹੋਸਿ, ਗਣਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā isigaṇo buddhaparisā ahosi, gaṇasatthā pana ahameva ahosi’’nti.

    ਦੁਦ੍ਦਦਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਦਸਮਾ।

    Duddadajātakavaṇṇanā dasamā.

    ਕਲ੍ਯਾਣવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।

    Kalyāṇavaggo tatiyo.

    ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

    Tassuddānaṃ –

    ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਂ ਦਦ੍ਦਰਂ, ਮਕ੍ਕਟਿ ਦੁਬ੍ਭਿਮਕ੍ਕਟਂ।

    Kalyāṇadhammaṃ daddaraṃ, makkaṭi dubbhimakkaṭaṃ;

    ਆਦਿਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇવ, ਕਲ਼ਾਯਮੁਟ੍ਠਿ ਤਿਨ੍ਦੁਕਂ।

    Ādiccupaṭṭhānañceva, kaḷāyamuṭṭhi tindukaṃ;

    ਕਚ੍ਛਪਂ ਸਤਧਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਦੁਦ੍ਦਦਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਦਸ॥

    Kacchapaṃ satadhammañca, duddadanti ca te dasa.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੧੮੦. ਦੁਦ੍ਦਦਜਾਤਕਂ • 180. Duddadajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact