A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൮൦] ൧൦. ദുദ്ദദജാതകവണ്ണനാ

    [180] 10. Duddadajātakavaṇṇanā

    ദുദ്ദദം ദദമാനാനന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ഗണദാനം ആരബ്ഭ കഥേസി. സാവത്ഥിയം കിര ദ്വേ സഹായകാ കുടുമ്ബിയപുത്താ ഛന്ദകം സംഹരിത്വാ സബ്ബപരിക്ഖാരദാനം സജ്ജേത്വാ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം നിമന്തേത്വാ സത്താഹം മഹാദാനം പവത്തേത്വാ സത്തമേ ദിവസേ സബ്ബപരിക്ഖാരേ അദംസു. തേസു ഗണജേട്ഠകോ സത്ഥാരം വന്ദിത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിത്വാ ‘‘ഭന്തേ, ഇമസ്മിം ദാനേ ബഹുദായകാപി അത്ഥി അപ്പദായകാപി, തേസം സബ്ബേസമ്പി ‘ഇദം ദാനം മഹപ്ഫലം ഹോതൂ’’’തി ദാനം നിയ്യാദേസി. സത്ഥാ ‘‘തുമ്ഹേഹി ഖോ ഉപാസകാ ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ദാനം ദത്വാ ഏവം നിയ്യാദേന്തേഹി മഹാകമ്മം കതം, പോരാണകപണ്ഡിതാപി ദാനം ദത്വാ ഏവമേവ നിയ്യാദിംസൂ’’തി വത്വാ തേന യാചിതോ അതീതം ആഹരി.

    Duddadaṃdadamānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto gaṇadānaṃ ārabbha kathesi. Sāvatthiyaṃ kira dve sahāyakā kuṭumbiyaputtā chandakaṃ saṃharitvā sabbaparikkhāradānaṃ sajjetvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase sabbaparikkhāre adaṃsu. Tesu gaṇajeṭṭhako satthāraṃ vanditvā ekamantaṃ nisīditvā ‘‘bhante, imasmiṃ dāne bahudāyakāpi atthi appadāyakāpi, tesaṃ sabbesampi ‘idaṃ dānaṃ mahapphalaṃ hotū’’’ti dānaṃ niyyādesi. Satthā ‘‘tumhehi kho upāsakā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dānaṃ datvā evaṃ niyyādentehi mahākammaṃ kataṃ, porāṇakapaṇḍitāpi dānaṃ datvā evameva niyyādiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ കാസിരട്ഠേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ തക്കസിലായം സബ്ബസിപ്പാനി ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ ഘരാവാസം പഹായ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഗണസത്ഥാ ഹുത്വാ ഹിമവന്തപദേസേ ചിരം വസിത്വാ ലോണമ്ബിലസേവനത്ഥായ ജനപദചാരികം ചരമാനോ ബാരാണസിം പത്വാ രാജുയ്യാനേ വസിത്വാ പുനദിവസേ ദ്വാരഗാമേ സപരിവാരോ ഭിക്ഖായ ചരി. മനുസ്സാ ഭിക്ഖം അദംസു. പുനദിവസേ ബാരാണസിയം ചരി, മനുസ്സാ സമ്പിയായമാനാ ഭിക്ഖം ദത്വാ ഗണബന്ധനേന ഛന്ദകം സംഹരിത്വാ ദാനം സജ്ജേത്വാ ഇസിഗണസ്സ മഹാദാനം പവത്തയിംസു. ദാനപരിയോസാനേ ഗണജേട്ഠകോ ഏവമേവ വത്വാ ഇമിനാവ നിയാമേന ദാനം നിയ്യാദേസി. ബോധിസത്തോ ‘‘ആവുസോ, ചിത്തപ്പസാദേ സതി അപ്പകം നാമ ദാനം നത്ഥീ’’തി വത്വാ അനുമോദനം കരോന്തോ ഇമാ ഗാഥാ അവോച –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsiraṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā gharāvāsaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā gaṇasatthā hutvā himavantapadese ciraṃ vasitvā loṇambilasevanatthāya janapadacārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patvā rājuyyāne vasitvā punadivase dvāragāme saparivāro bhikkhāya cari. Manussā bhikkhaṃ adaṃsu. Punadivase bārāṇasiyaṃ cari, manussā sampiyāyamānā bhikkhaṃ datvā gaṇabandhanena chandakaṃ saṃharitvā dānaṃ sajjetvā isigaṇassa mahādānaṃ pavattayiṃsu. Dānapariyosāne gaṇajeṭṭhako evameva vatvā imināva niyāmena dānaṃ niyyādesi. Bodhisatto ‘‘āvuso, cittappasāde sati appakaṃ nāma dānaṃ natthī’’ti vatvā anumodanaṃ karonto imā gāthā avoca –

    ൫൯.

    59.

    ‘‘ദുദ്ദദം ദദമാനാനം, ദുക്കരം കമ്മ കുബ്ബതം;

    ‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;

    അസന്തോ നാനുകുബ്ബന്തി, സതം ധമ്മോ ദുരന്നയോ.

    Asanto nānukubbanti, sataṃ dhammo durannayo.

    ൬൦.

    60.

    ‘‘തസ്മാ സതഞ്ച അസതം, നാനാ ഹോതി ഇതോ ഗതി;

    ‘‘Tasmā satañca asataṃ, nānā hoti ito gati;

    അസന്തോ നിരയം യന്തി, സന്തോ സഗ്ഗപരായണാ’’തി.

    Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyaṇā’’ti.

    തത്ഥ ദുദ്ദദന്തി ദാനം നാമ ലോഭദോസവസികേഹി അപണ്ഡിതേഹി ദാതും ന സക്കാ, തസ്മാ ‘‘ദുദ്ദദ’’ന്തി വുച്ചതി. തം ദദമാനാനം. ദുക്കരം കമ്മ കുബ്ബതന്തി തദേവ ദാനകമ്മം സബ്ബേഹി കാതും ന സക്കാതി ദുക്കരം. തം കുരുമാനാനം. അസന്തോതി അപണ്ഡിതാ ബാലാ. നാനുകുബ്ബന്തീതി തം കമ്മം നാനുകരോന്തി. സതം ധമ്മോതി പണ്ഡിതാനം സഭാവോ. ദാനം സന്ധായേതം വുത്തം. ദുരന്നയോതി ഫലസമ്ബന്ധവസേന ദുജ്ജാനോ, ഏവരൂപസ്സ ദാനസ്സ ഏവരൂപോ ഫലവിപാകോ ഹോതീതി ദുരനുബോധോ. അപിച ദുരന്നയോതി ദുരധിഗമോ, അപണ്ഡിതേഹി ദാനം ദത്വാ ദാനഫലം നാമ ലദ്ധും ന സക്കാതിപി അത്ഥോ. നാനാ ഹോതി ഇതോ ഗതീതി ഇതോ ചവിത്വാ പരലോകം ഗച്ഛന്താനം പടിസന്ധിഗ്ഗഹണം നാനാ ഹോതി. അസന്തോ നിരയം യന്തീതി അപണ്ഡിതാ ദുസ്സീലാ ദാനം അദത്വാ സീലം അരക്ഖിത്വാ നിരയം ഗച്ഛന്തി. സന്തോ സഗ്ഗപരായണാതി പണ്ഡിതാ പന ദാനം ദത്വാ സീലം രക്ഖിത്വാ ഉപോസഥകമ്മം കരിത്വാ തീണി സുചരിതാനി പൂരേത്വാ സഗ്ഗപരായണാ ഹോന്തി, മഹന്തം സഗ്ഗസുഖസമ്പത്തിം അനുഭവന്തീതി.

    Tattha duddadanti dānaṃ nāma lobhadosavasikehi apaṇḍitehi dātuṃ na sakkā, tasmā ‘‘duddada’’nti vuccati. Taṃ dadamānānaṃ. Dukkaraṃ kamma kubbatanti tadeva dānakammaṃ sabbehi kātuṃ na sakkāti dukkaraṃ. Taṃ kurumānānaṃ. Asantoti apaṇḍitā bālā. Nānukubbantīti taṃ kammaṃ nānukaronti. Sataṃ dhammoti paṇḍitānaṃ sabhāvo. Dānaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Durannayoti phalasambandhavasena dujjāno, evarūpassa dānassa evarūpo phalavipāko hotīti duranubodho. Apica durannayoti duradhigamo, apaṇḍitehi dānaṃ datvā dānaphalaṃ nāma laddhuṃ na sakkātipi attho. Nānā hoti ito gatīti ito cavitvā paralokaṃ gacchantānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ nānā hoti. Asanto nirayaṃ yantīti apaṇḍitā dussīlā dānaṃ adatvā sīlaṃ arakkhitvā nirayaṃ gacchanti. Santo saggaparāyaṇāti paṇḍitā pana dānaṃ datvā sīlaṃ rakkhitvā uposathakammaṃ karitvā tīṇi sucaritāni pūretvā saggaparāyaṇā honti, mahantaṃ saggasukhasampattiṃ anubhavantīti.

    ഏവം ബോധിസത്തോ അനുമോദനം കത്വാ ചത്താരോ വസ്സികേ മാസേ തത്ഥേവ വസിത്വാ വസ്സാതിക്കമേ ഹിമവന്തം ഗന്ത്വാ ഝാനം നിബ്ബത്തേത്വാ അപരിഹീനജ്ഝാനോ ബ്രഹ്മലോകൂപഗോ അഹോസി.

    Evaṃ bodhisatto anumodanaṃ katvā cattāro vassike māse tattheva vasitvā vassātikkame himavantaṃ gantvā jhānaṃ nibbattetvā aparihīnajjhāno brahmalokūpago ahosi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ഇസിഗണോ ബുദ്ധപരിസാ അഹോസി, ഗണസത്ഥാ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā isigaṇo buddhaparisā ahosi, gaṇasatthā pana ahameva ahosi’’nti.

    ദുദ്ദദജാതകവണ്ണനാ ദസമാ.

    Duddadajātakavaṇṇanā dasamā.

    കല്യാണവഗ്ഗോ തതിയോ.

    Kalyāṇavaggo tatiyo.

    തസ്സുദ്ദാനം –

    Tassuddānaṃ –

    കല്യാണധമ്മം ദദ്ദരം, മക്കടി ദുബ്ഭിമക്കടം;

    Kalyāṇadhammaṃ daddaraṃ, makkaṭi dubbhimakkaṭaṃ;

    ആദിച്ചുപട്ഠാനഞ്ചേവ, കളായമുട്ഠി തിന്ദുകം;

    Ādiccupaṭṭhānañceva, kaḷāyamuṭṭhi tindukaṃ;

    കച്ഛപം സതധമ്മഞ്ച, ദുദ്ദദന്തി ച തേ ദസ.

    Kacchapaṃ satadhammañca, duddadanti ca te dasa.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൮൦. ദുദ്ദദജാതകം • 180. Duddadajātakaṃ


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact