Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / புக்³க³லபஞ்ஞத்திபாளி • Puggalapaññattipāḷi

    2. து³கபுக்³க³லபஞ்ஞத்தி

    2. Dukapuggalapaññatti

    45. கதமோ ச புக்³க³லோ கோத⁴னோ? தத்த² கதமோ கோதோ⁴? யோ கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்தங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா து³ஸ்ஸிதத்தங் 1 ப்³யாபத்தி ப்³யாபஜ்ஜனா ப்³யாபஜ்ஜிதத்தங் விரோதோ⁴ படிவிரோதோ⁴ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி கோதோ⁴. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் கோதோ⁴ அப்பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘கோத⁴னோ’’.

    45. Katamo ca puggalo kodhano? Tattha katamo kodho? Yo kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ 2 byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati kodho. Yassa puggalassa ayaṃ kodho appahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kodhano’’.

    46. கதமோ ச புக்³க³லோ உபனாஹீ? தத்த² கதமோ உபனாஹோ? புப்³ப³காலங் கோதோ⁴ அபரகாலங் உபனாஹோ. யோ ஏவரூபோ உபனாஹோ உபனய்ஹனா உபனய்ஹிதத்தங் அட்ட²பனா 3 ட²பனா ஸண்ட²பனா அனுஸங்ஸந்த³னா அனுப்பப³ந்த⁴னா த³ள்ஹீகம்மங் கோத⁴ஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி உபனாஹோ . யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் உபனாஹோ அப்பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘உபனாஹீ’’.

    46. Katamo ca puggalo upanāhī? Tattha katamo upanāho? Pubbakālaṃ kodho aparakālaṃ upanāho. Yo evarūpo upanāho upanayhanā upanayhitattaṃ aṭṭhapanā 4 ṭhapanā saṇṭhapanā anusaṃsandanā anuppabandhanā daḷhīkammaṃ kodhassa – ayaṃ vuccati upanāho . Yassa puggalassa ayaṃ upanāho appahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘upanāhī’’.

    47. கதமோ ச புக்³க³லோ மக்கீ²? தத்த² கதமோ மக்கோ²? யோ மக்கோ² மக்கா²யனா மக்கா²யிதத்தங் 5 நிட்டு²ரியங் நிட்டு²ரியகம்மங் – அயங் வுச்சதி மக்கோ². யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் மக்கோ² அப்பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘மக்கீ²’’.

    47. Katamo ca puggalo makkhī? Tattha katamo makkho? Yo makkho makkhāyanā makkhāyitattaṃ 6 niṭṭhuriyaṃ niṭṭhuriyakammaṃ – ayaṃ vuccati makkho. Yassa puggalassa ayaṃ makkho appahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘makkhī’’.

    48. கதமோ ச புக்³க³லோ பளாஸீ? தத்த² கதமோ பளாஸோ? யோ பளாஸோ பளாஸாயனா பளாஸாயிதத்தங் பளாஸாஹாரோ விவாத³ட்டா²னங் யுக³க்³கா³ஹோ அப்படினிஸ்ஸக்³கோ³ – அயங் வுச்சதி பளாஸோ. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் பளாஸோ அப்பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘பளாஸீ’’.

    48. Katamo ca puggalo paḷāsī? Tattha katamo paḷāso? Yo paḷāso paḷāsāyanā paḷāsāyitattaṃ paḷāsāhāro vivādaṭṭhānaṃ yugaggāho appaṭinissaggo – ayaṃ vuccati paḷāso. Yassa puggalassa ayaṃ paḷāso appahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘paḷāsī’’.

    49. கதமோ ச புக்³க³லோ இஸ்ஸுகீ? தத்த² கதமா இஸ்ஸா? யா பரலாப⁴ஸக்காரக³ருகாரமானநவந்த³னபூஜனாஸு இஸ்ஸா இஸ்ஸாயனா இஸ்ஸாயிதத்தங் உஸூயா உஸூயனா 7 உஸூயிதத்தங் – அயங் வுச்சதி இஸ்ஸா. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் இஸ்ஸா அப்பஹீனா – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘இஸ்ஸுகீ’’.

    49. Katamo ca puggalo issukī? Tattha katamā issā? Yā paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issā issāyanā issāyitattaṃ usūyā usūyanā 8 usūyitattaṃ – ayaṃ vuccati issā. Yassa puggalassa ayaṃ issā appahīnā – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘issukī’’.

    50. கதமோ ச புக்³க³லோ மச்ச²ரீ? தத்த² கதமங் மச்ச²ரியங்? பஞ்ச மச்ச²ரியானி – ஆவாஸமச்ச²ரியங், குலமச்ச²ரியங், லாப⁴மச்ச²ரியங், வண்ணமச்ச²ரியங், த⁴ம்மமச்ச²ரியங். யங் ஏவரூபங் மச்சே²ரங் மச்ச²ராயனா மச்ச²ராயிதத்தங் வேவிச்ச²ங் கத³ரியங் கடுகஞ்சுகதா அக்³க³ஹிதத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி மச்ச²ரியங். யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ இத³ங் மச்ச²ரியங் அப்பஹீனங் – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘மச்ச²ரீ’’.

    50. Katamo ca puggalo maccharī? Tattha katamaṃ macchariyaṃ? Pañca macchariyāni – āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ. Yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati macchariyaṃ. Yassa puggalassa idaṃ macchariyaṃ appahīnaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘maccharī’’.

    51. கதமோ ச புக்³க³லோ ஸடோ²? தத்த² கதமங் ஸாடெ²ய்யங்? இதே⁴கச்சோ ஸடோ² ஹோதி பரிஸடோ². யங் தத்த² ஸட²ங் ஸட²தா ஸாடெ²ய்யங் கக்கரதா கக்கரியங் 9 பரிக்க²த்தத்தா பாரிக்க²த்தியங் – இத³ங் வுச்சதி ஸாடெ²ய்யங். யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ இத³ங் ஸாடெ²ய்யங் அப்பஹீனங் – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘ஸடோ²’’.

    51. Katamo ca puggalo saṭho? Tattha katamaṃ sāṭheyyaṃ? Idhekacco saṭho hoti parisaṭho. Yaṃ tattha saṭhaṃ saṭhatā sāṭheyyaṃ kakkaratā kakkariyaṃ 10 parikkhattattā pārikkhattiyaṃ – idaṃ vuccati sāṭheyyaṃ. Yassa puggalassa idaṃ sāṭheyyaṃ appahīnaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘saṭho’’.

    52. கதமோ ச புக்³க³லோ மாயாவீ? தத்த² கதமா மாயா? இதே⁴கச்சோ காயேன து³ச்சரிதங் சரித்வா வாசாய து³ச்சரிதங் சரித்வா மனஸா து³ச்சரிதங் சரித்வா தஸ்ஸ படிச்சா²த³னஹேது பாபிகங் இச்ச²ங் பணித³ஹதி – ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி இச்ச²தி, ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி ஸங்கப்பதி ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி வாசங் பா⁴ஸதி, ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி காயேன பரக்கமதி. யா ஏவரூபா மாயா மாயாவிதா அச்சாஸரா வஞ்சனா நிகதி விகிரணா பரிஹரணா கூ³ஹனா பரிகூ³ஹனா சா²த³னா படிச்சா²த³னா அனுத்தானீகம்மங் அனாவிகம்மங் வொச்சா²த³னா பாபகிரியா – அயங் வுச்சதி மாயா. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் மாயா அப்பஹீனா – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘மாயாவீ’’.

    52. Katamo ca puggalo māyāvī? Tattha katamā māyā? Idhekacco kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā tassa paṭicchādanahetu pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati – ‘‘mā maṃ jaññā’’ti icchati, ‘‘mā maṃ jaññā’’ti saṅkappati ‘‘mā maṃ jaññā’’ti vācaṃ bhāsati, ‘‘mā maṃ jaññā’’ti kāyena parakkamati. Yā evarūpā māyā māyāvitā accāsarā vañcanā nikati vikiraṇā pariharaṇā gūhanā parigūhanā chādanā paṭicchādanā anuttānīkammaṃ anāvikammaṃ vocchādanā pāpakiriyā – ayaṃ vuccati māyā. Yassa puggalassa ayaṃ māyā appahīnā – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘māyāvī’’.

    53. கதமோ ச புக்³க³லோ அஹிரிகோ? தத்த² கதமங் அஹிரிகங்? யங் ந ஹிரீயதி ஹிரியிதப்³பே³ன ந ஹிரீயதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி அஹிரிகங். இமினா அஹிரிகேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘அஹிரிகோ’’.

    53. Katamo ca puggalo ahiriko? Tattha katamaṃ ahirikaṃ? Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ahirikaṃ. Iminā ahirikena samannāgato puggalo ‘‘ahiriko’’.

    54. கதமோ ச புக்³க³லோ அனொத்தப்பீ? தத்த² கதமங் அனொத்தப்பங்? யங் ந ஒத்தப்பதி ஒத்தப்பிதப்³பே³ன ந ஒத்தப்பதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி அனொத்தப்பங். இமினா அனொத்தப்பேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘அனொத்தப்பீ’’.

    54. Katamo ca puggalo anottappī? Tattha katamaṃ anottappaṃ? Yaṃ na ottappati ottappitabbena na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati anottappaṃ. Iminā anottappena samannāgato puggalo ‘‘anottappī’’.

    55. கதமோ ச புக்³க³லோ து³ப்³ப³சோ? தத்த² கதமோ தோ³வசஸ்ஸதா? ஸஹத⁴ம்மிகே வுச்சமானே தோ³வசஸ்ஸாயங் தோ³வசஸ்ஸியங் தோ³வசஸ்ஸதா விப்படிகுலக்³கா³ஹிதா விபச்சனீகஸாததா அனாத³ரியங் அனாத³ரியதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி தோ³வசஸ்ஸதா. இமாய தோ³வசஸ்ஸதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘து³ப்³ப³சோ’’.

    55. Katamo ca puggalo dubbaco? Tattha katamo dovacassatā? Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikulaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādariyatā agāravatā appatissavatā – ayaṃ vuccati dovacassatā. Imāya dovacassatāya samannāgato puggalo ‘‘dubbaco’’.

    56. கதமோ ச புக்³க³லோ பாபமித்தோ? தத்த² கதமா பாபமித்ததா? யே தே புக்³க³லா அஸ்ஸத்³தா⁴ து³ஸ்ஸீலா அப்பஸ்ஸுதா மச்ச²ரினோ து³ப்பஞ்ஞா, யா தேஸங் ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி பாபமித்ததா. இமாய பாபமித்ததாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘பாபமித்தோ’’.

    56. Katamo ca puggalo pāpamitto? Tattha katamā pāpamittatā? Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti sampavaṅkatā – ayaṃ vuccati pāpamittatā. Imāya pāpamittatāya samannāgato puggalo ‘‘pāpamitto’’.

    57. கதமோ ச புக்³க³லோ இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரோ? தத்த² கதமா இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ; யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங், சக்கு²ந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ; யத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. யா இமேஸங் ச²ன்னங் இந்த்³ரியானங் அகு³த்தி அகோ³பனா அனாரக்கோ² அஸங்வரோ – அயங் வுச்சதி இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா. இமாய இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரோ’’.

    57. Katamo ca puggalo indriyesu aguttadvāro? Tattha katamā indriyesu aguttadvāratā? Idhekacco puggalo cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati. Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ agutti agopanā anārakkho asaṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu aguttadvāratā. Imāya indriyesu aguttadvāratāya samannāgato puggalo ‘‘indriyesu aguttadvāro’’.

    58. கதமோ ச புக்³க³லோ போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞூ? தத்த² கதமா போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ அப்படிஸங்கா² அயோனிஸோ ஆஹாரங் ஆஹாரேதி த³வாய மதா³ய மண்ட³னாய விபூ⁴ஸனாய, யா தத்த² அஸந்துட்டி²தா அமத்தஞ்ஞுதா அப்படிஸங்கா² போ⁴ஜனே – அயங் வுச்சதி போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா. இமாய போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞூ’’.

    58. Katamo ca puggalo bhojane amattaññū? Tattha katamā bhojane amattaññutā? Idhekacco puggalo appaṭisaṅkhā ayoniso āhāraṃ āhāreti davāya madāya maṇḍanāya vibhūsanāya, yā tattha asantuṭṭhitā amattaññutā appaṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane amattaññutā. Imāya bhojane amattaññutāya samannāgato puggalo ‘‘bhojane amattaññū’’.

    59. கதமோ ச புக்³க³லோ முட்ட²ஸ்ஸதி? தத்த² கதமங் முட்ட²ஸ்ஸச்சங்? யா அஸ்ஸதி அனநுஸ்ஸதி அப்படிஸ்ஸதி அஸ்ஸதி அஸ்ஸரணதா அதா⁴ரணதா பிலாபனதா ஸம்முஸனதா – இத³ங் வுச்சதி முட்ட²ஸ்ஸச்சங். இமினா முட்ட²ஸ்ஸச்சேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘முட்ட²ஸ்ஸதி’’.

    59. Katamo ca puggalo muṭṭhassati? Tattha katamaṃ muṭṭhassaccaṃ? Yā assati ananussati appaṭissati assati assaraṇatā adhāraṇatā pilāpanatā sammusanatā – idaṃ vuccati muṭṭhassaccaṃ. Iminā muṭṭhassaccena samannāgato puggalo ‘‘muṭṭhassati’’.

    60. கதமோ ச புக்³க³லோ அஸம்பஜானோ? தத்த² கதமங் அஸம்பஜஞ்ஞங்? யங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங் அனபி⁴ஸமயோ அனநுபோ³தோ⁴ அஸம்போ³தோ⁴ அப்படிவேதோ⁴ அஸங்கா³ஹணா அபரியோகா³ஹணா 11 அஸமபெக்க²ணா அபச்சவெக்க²ணா அபச்சக்க²கம்மங் து³ம்மெஜ்ஜ²ங் பா³ல்யங் அஸம்பஜஞ்ஞங் மோஹோ பமோஹோ ஸம்மோஹோ அவிஜ்ஜா அவிஜ்ஜோகோ⁴ அவிஜ்ஜாயோகோ³ அவிஜ்ஜானுஸயோ அவிஜ்ஜாபரியுட்டா²னங் அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – இத³ங் வுச்சதி அஸம்பஜஞ்ஞங். இமினா அஸம்பஜஞ்ஞேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘அஸம்பஜானோ’’.

    60. Katamo ca puggalo asampajāno? Tattha katamaṃ asampajaññaṃ? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṅgāhaṇā apariyogāhaṇā 12 asamapekkhaṇā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati asampajaññaṃ. Iminā asampajaññena samannāgato puggalo ‘‘asampajāno’’.

    61. கதமோ ச புக்³க³லோ ஸீலவிபன்னோ? தத்த² கதமா ஸீலவிபத்தி? காயிகோ வீதிக்கமோ வாசஸிகோ வீதிக்கமோ காயிகவாசஸிகோ வீதிக்கமோ – அயங் வுச்சதி ஸீலவிபத்தி. ஸப்³ப³ம்பி து³ஸ்ஸில்யங் ஸீலவிபத்தி. இமாய ஸீலவிபத்தியா ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஸீலவிபன்னோ’’.

    61. Katamo ca puggalo sīlavipanno? Tattha katamā sīlavipatti? Kāyiko vītikkamo vācasiko vītikkamo kāyikavācasiko vītikkamo – ayaṃ vuccati sīlavipatti. Sabbampi dussilyaṃ sīlavipatti. Imāya sīlavipattiyā samannāgato puggalo ‘‘sīlavipanno’’.

    62. கதமோ ச புக்³க³லோ தி³ட்டி²விபன்னோ? தத்த² கதமா தி³ட்டி²விபத்தி? ‘‘நத்தி² தி³ன்னங், நத்தி² யிட்ட²ங், நத்தி² ஹுதங், நத்தி² ஸுகதது³க்கடானங் 13 கம்மானங் ப²லங் விபாகோ, நத்தி² அயங் லோகோ , நத்தி² பரோ லோகோ , நத்தி² மாதா, நத்தி² பிதா, நத்தி² ஸத்தா ஓபபாதிகா, நத்தி² லோகே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஸம்மக்³க³தா 14 ஸம்மாபடிபன்னா யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீ’’தி. யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங் தி³ட்டி²க³ஹனங் தி³ட்டி²கந்தாரோ தி³ட்டி²விஸூகாயிகங் தி³ட்டி²விப்ப²ந்தி³தங் தி³ட்டி²ஸங்யோஜனங் கா³ஹோ படிக்³கா³ஹோ அபி⁴னிவேஸோ பராமாஸோ கும்மக்³கோ³ மிச்சா²பதோ² மிச்ச²த்தங் தித்தா²யதனங் விபரியாஸக்³கா³ஹோ 15, அயங் வுச்சதி தி³ட்டி²விபத்தி. ஸப்³பா³பி மிச்சா²தி³ட்டி² தி³ட்டி²விபத்தி. இமாய தி³ட்டி²விபத்தியா ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘தி³ட்டி²விபன்னோ’’.

    62. Katamo ca puggalo diṭṭhivipanno? Tattha katamā diṭṭhivipatti? ‘‘Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ 16 kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko , natthi paro loko , natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 17 sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho paṭiggāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho 18, ayaṃ vuccati diṭṭhivipatti. Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti. Imāya diṭṭhivipattiyā samannāgato puggalo ‘‘diṭṭhivipanno’’.

    63. கதமோ ச புக்³க³லோ அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனோ? யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி அப்பஹீனானி – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனோ’’.

    63. Katamo ca puggalo ajjhattasaṃyojano? Yassa puggalassa pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni appahīnāni – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ajjhattasaṃyojano’’.

    64. கதமோ ச புக்³க³லோ ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனோ? யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி அப்பஹீனானி – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனோ’’.

    64. Katamo ca puggalo bahiddhāsaṃyojano? Yassa puggalassa pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni appahīnāni – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘bahiddhāsaṃyojano’’.

    65. கதமோ ச புக்³க³லோ அக்கோத⁴னோ? தத்த² கதமோ கோதோ⁴? யோ கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்தங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா து³ஸ்ஸிதத்தங் ப்³யாபத்தி ப்³யாபஜ்ஜனா ப்³யாபஜ்ஜிதத்தங் விரோதோ⁴ படிவிரோதோ⁴ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி கோதோ⁴. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் கோதோ⁴ பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அக்கோத⁴னோ’’.

    65. Katamo ca puggalo akkodhano? Tattha katamo kodho? Yo kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati kodho. Yassa puggalassa ayaṃ kodho pahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘akkodhano’’.

    66. கதமோ ச புக்³க³லோ அனுபனாஹீ? தத்த² கதமோ உபனாஹோ? புப்³ப³காலங் கோதோ⁴ அபரகாலங் உபனாஹோ யோ ஏவரூபோ உபனாஹோ உபனய்ஹனா உபனய்ஹிதத்தங் அட்ட²பனா ட²பனா ஸண்ட²பனா அனுஸங்ஸந்த³னா அனுப்பப³ந்த⁴னா த³ள்ஹீகம்மங் கோத⁴ஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி உபனாஹோ. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் உபனாஹோ பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அனுபனாஹீ’’.

    66. Katamo ca puggalo anupanāhī? Tattha katamo upanāho? Pubbakālaṃ kodho aparakālaṃ upanāho yo evarūpo upanāho upanayhanā upanayhitattaṃ aṭṭhapanā ṭhapanā saṇṭhapanā anusaṃsandanā anuppabandhanā daḷhīkammaṃ kodhassa – ayaṃ vuccati upanāho. Yassa puggalassa ayaṃ upanāho pahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anupanāhī’’.

    67. கதமோ ச புக்³க³லோ அமக்கீ²? தத்த² கதமோ மக்கோ²? யோ மக்கோ² மக்கா²யனா மக்கா²யிதத்தங் நிட்டு²ரியங் நிட்டு²ரியகம்மங் – அயங் வுச்சதி மக்கோ². யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் மக்கோ² பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அமக்கீ²’’.

    67. Katamo ca puggalo amakkhī? Tattha katamo makkho? Yo makkho makkhāyanā makkhāyitattaṃ niṭṭhuriyaṃ niṭṭhuriyakammaṃ – ayaṃ vuccati makkho. Yassa puggalassa ayaṃ makkho pahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘amakkhī’’.

    68. கதமோ ச புக்³க³லோ அபளாஸீ? தத்த² கதமோ பளாஸோ? யோ பளாஸோ பளாஸாயனா பளாஸாயிதத்தங் பளாஸாஹாரோ விவாத³ட்டா²னங் யுக³க்³கா³ஹோ அப்படினிஸ்ஸக்³கோ³ – அயங் வுச்சதி பளாஸோ. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் பளாஸோ பஹீனோ – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அபளாஸீ’’.

    68. Katamo ca puggalo apaḷāsī? Tattha katamo paḷāso? Yo paḷāso paḷāsāyanā paḷāsāyitattaṃ paḷāsāhāro vivādaṭṭhānaṃ yugaggāho appaṭinissaggo – ayaṃ vuccati paḷāso. Yassa puggalassa ayaṃ paḷāso pahīno – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘apaḷāsī’’.

    69. கதமோ ச புக்³க³லோ அனிஸ்ஸுகீ? தத்த² கதமா இஸ்ஸா? யா பரலாப⁴ஸக்காரக³ருகாரமானநவந்த³னபூஜனாஸு இஸ்ஸா இஸ்ஸாயனா இஸ்ஸாயிதத்தங் உஸூயா உஸூயனா உஸூயிதத்தங் – அயங் வுச்சதி இஸ்ஸா. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் இஸ்ஸா பஹீனா – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அனிஸ்ஸுகீ’’.

    69. Katamo ca puggalo anissukī? Tattha katamā issā? Yā paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issā issāyanā issāyitattaṃ usūyā usūyanā usūyitattaṃ – ayaṃ vuccati issā. Yassa puggalassa ayaṃ issā pahīnā – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anissukī’’.

    70. கதமோ ச புக³லோ அமச்ச²ரீ? தத்த² கதமங் மச்ச²ரியங்? பஞ்ச மச்ச²ரியானி – ஆவாஸமச்ச²ரியங், குலமச்ச²ரியங், லாப⁴மச்ச²ரியங், வண்ணமச்ச²ரியங், த⁴ம்மமச்ச²ரியங். யங் ஏவரூபங் மச்சே²ரங் மச்ச²ராயனா மச்ச²ராயிதத்தங் வேவிச்ச²ங் கத³ரியங் கடுகஞ்சுகதா அக்³க³ஹிதத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி மச்ச²ரியங். யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ இத³ங் மச்ச²ரியங் பஹீனங் – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அமச்ச²ரீ’’.

    70. Katamo ca pugalo amaccharī? Tattha katamaṃ macchariyaṃ? Pañca macchariyāni – āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ. Yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati macchariyaṃ. Yassa puggalassa idaṃ macchariyaṃ pahīnaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘amaccharī’’.

    71. கதமோ ச புக்³க³லோ அஸடோ²? தத்த² கதமங் ஸாடெ²ய்யங்? இதே⁴கச்சோ ஸடோ² ஹோதி பரிஸடோ². யங் தத்த² ஸட²ங் ஸட²தா ஸாடெ²ய்யங் கக்கரதா கக்கரியங் பரிக்க²த்ததா பாரிக்க²த்தியங் – இத³ங் வுச்சதி ஸாடெ²ய்யங். யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ இத³ங் ஸாடெ²ய்யங் பஹீனங் – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அஸடோ²’’.

    71. Katamo ca puggalo asaṭho? Tattha katamaṃ sāṭheyyaṃ? Idhekacco saṭho hoti parisaṭho. Yaṃ tattha saṭhaṃ saṭhatā sāṭheyyaṃ kakkaratā kakkariyaṃ parikkhattatā pārikkhattiyaṃ – idaṃ vuccati sāṭheyyaṃ. Yassa puggalassa idaṃ sāṭheyyaṃ pahīnaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asaṭho’’.

    72. கதமோ ச புக்³க³லோ அமாயாவீ? தத்த² கதமா மாயா? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ காயேன து³ச்சரிதங் சரித்வா வாசாய து³ச்சரிதங் சரித்வா மனஸா து³ச்சரிதங் சரித்வா தஸ்ஸ படிச்சா²த³னஹேது பாபிகங் இச்ச²ங் பணித³ஹதி – ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி இச்ச²தி, ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி ஸங்கப்பதி, ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி வாசங் பா⁴ஸதி, ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி காயேன பரக்கமதி. யா ஏவரூபா மாயா மாயாவிதா அச்சாஸரா வஞ்சனா நிகதி விகிரணா பரிஹரணா கூ³ஹனா பரிகூ³ஹனா சா²த³னா படிச்சா²த³னா அனுத்தானீகம்மங் அனாவிகம்மங் வொச்சா²த³னா பாபகிரியா – அயங் வுச்சதி மாயா. யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் மாயா பஹீனா – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘அமாயாவீ’’.

    72. Katamo ca puggalo amāyāvī? Tattha katamā māyā? Idhekacco puggalo kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā tassa paṭicchādanahetu pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati – ‘‘mā maṃ jaññā’’ti icchati, ‘‘mā maṃ jaññā’’ti saṅkappati, ‘‘mā maṃ jaññā’’ti vācaṃ bhāsati, ‘‘mā maṃ jaññā’’ti kāyena parakkamati. Yā evarūpā māyā māyāvitā accāsarā vañcanā nikati vikiraṇā pariharaṇā gūhanā parigūhanā chādanā paṭicchādanā anuttānīkammaṃ anāvikammaṃ vocchādanā pāpakiriyā – ayaṃ vuccati māyā. Yassa puggalassa ayaṃ māyā pahīnā – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘amāyāvī’’.

    73. கதமோ ச புக்³க³லோ ஹிரிமா? தத்த² கதமா ஹிரீ? யங் ஹிரீயதி ஹிரியிதப்³பே³ன ஹிரீயதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – அயங் வுச்சதி ஹிரீ. இமாய ஹிரியா ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஹிரிமா’’.

    73. Katamo ca puggalo hirimā? Tattha katamā hirī? Yaṃ hirīyati hiriyitabbena hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – ayaṃ vuccati hirī. Imāya hiriyā samannāgato puggalo ‘‘hirimā’’.

    74. கதமோ ச புக்³க³லோ ஒத்தப்பீ? தத்த² கதமங் ஒத்தப்பங்? யங் ஒத்தப்பதி ஒத்தப்பிதப்³பே³ன ஒத்தப்பதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி ஒத்தப்பங். இமினா ஒத்தப்பேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஒத்தப்பீ’’.

    74. Katamo ca puggalo ottappī? Tattha katamaṃ ottappaṃ? Yaṃ ottappati ottappitabbena ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ottappaṃ. Iminā ottappena samannāgato puggalo ‘‘ottappī’’.

    75. கதமோ ச புக்³க³லோ ஸுவசோ? தத்த² கதமா ஸோவசஸ்ஸதா? ஸஹத⁴ம்மிகே வுச்சமானே ஸோவசஸ்ஸாயங் ஸோவசஸ்ஸியங் ஸோவசஸ்ஸதா அவிப்படிகுலக்³கா³ஹிதா அவிபச்சனீகஸாததா ஸாத³ரியங் ஸாத³ரியதா ஸகா³ரவதா ஸப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி ஸோவசஸ்ஸதா. இமாய ஸோவசஸ்ஸதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஸுவசோ’’.

    75. Katamo ca puggalo suvaco? Tattha katamā sovacassatā? Sahadhammike vuccamāne sovacassāyaṃ sovacassiyaṃ sovacassatā avippaṭikulaggāhitā avipaccanīkasātatā sādariyaṃ sādariyatā sagāravatā sappatissavatā – ayaṃ vuccati sovacassatā. Imāya sovacassatāya samannāgato puggalo ‘‘suvaco’’.

    76. கதமோ ச புக்³க³லோ கல்யாணமித்தோ? தத்த² கதமா கல்யாணமித்ததா? யே தே புக்³க³லா ஸத்³தா⁴ ஸீலவந்தோ ப³ஹுஸ்ஸுதா சாக³வந்தோ பஞ்ஞவந்தோ, யா தேஸங் ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி கல்யாணமித்ததா. இமாய கல்யாணமித்ததாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘கல்யாணமித்தோ’’.

    76. Katamo ca puggalo kalyāṇamitto? Tattha katamā kalyāṇamittatā? Ye te puggalā saddhā sīlavanto bahussutā cāgavanto paññavanto, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti sampavaṅkatā – ayaṃ vuccati kalyāṇamittatā. Imāya kalyāṇamittatāya samannāgato puggalo ‘‘kalyāṇamitto’’.

    77. கதமோ ச புக்³க³லோ இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ? தத்த² கதமா இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதா? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி நானுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ; யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய படிபஜ்ஜதி, ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங் சக்கு²ந்த்³ரியே ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி நானுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ; யத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய படிபஜ்ஜதி, ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. யா இமேஸங் ச²ன்னங் இந்த்³ரியானங் கு³த்தி கோ³பனா ஆரக்கோ² ஸங்வரோ – அயங் வுச்சதி இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதா. இமாய இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ’’.

    77. Katamo ca puggalo indriyesu guttadvāro? Tattha katamā indriyesu guttadvāratā? Idhekacco puggalo cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ gutti gopanā ārakkho saṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu guttadvāratā. Imāya indriyesu guttadvāratāya samannāgato puggalo ‘‘indriyesu guttadvāro’’.

    78. கதமோ ச புக்³க³லோ போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ? தத்த² கதமா போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதா? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ படிஸங்கா² யோனிஸோ ஆஹாரங் ஆஹாரேதி – ‘‘நேவ த³வாய, ந மதா³ய, ந மண்ட³னாய, ந விபூ⁴ஸனாய; யாவதே³வ இமஸ்ஸ காயஸ்ஸ டி²தியா யாபனாய விஹிங்ஸூபரதியா ப்³ரஹ்மசரியானுக்³க³ஹாய. இதி புராணஞ்ச வேத³னங் படிஹங்கா²மி, நவஞ்ச வேத³னங் ந உப்பாதெ³ஸ்ஸாமி, யாத்ரா ச மே ப⁴விஸ்ஸதி அனவஜ்ஜதா ச பா²ஸுவிஹாரோ சா’’தி. யா தத்த² ஸந்துட்டி²தா மத்தஞ்ஞுதா படிஸங்கா² போ⁴ஜனே – அயங் வுச்சதி போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதா. இமாய போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ’’.

    78. Katamo ca puggalo bhojane mattaññū? Tattha katamā bhojane mattaññutā? Idhekacco puggalo paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – ‘‘neva davāya, na madāya, na maṇḍanāya, na vibhūsanāya; yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya. Iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cā’’ti. Yā tattha santuṭṭhitā mattaññutā paṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane mattaññutā. Imāya bhojane mattaññutāya samannāgato puggalo ‘‘bhojane mattaññū’’.

    79. கதமோ ச புக்³க³லோ உபட்டி²தஸ்ஸதி? தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி படிஸ்ஸதி ஸதி ஸரணதா தா⁴ரணதா அபிலாபனதா அஸம்முஸனதா ஸதி ஸதிந்த்³ரியங் ஸதிப³லங் ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ஸதி. இமாய ஸதியா ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘உபட்டி²தஸ்ஸதி’’.

    79. Katamo ca puggalo upaṭṭhitassati? Tattha katamā sati? Yā sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammusanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati – ayaṃ vuccati sati. Imāya satiyā samannāgato puggalo ‘‘upaṭṭhitassati’’.

    80. கதமோ ச புக்³க³லோ ஸம்பஜானோ? தத்த² கதமங் ஸம்பஜஞ்ஞங்? யா பஞ்ஞா பஜானநா விசயோ பவிசயோ த⁴ம்மவிசயோ ஸல்லக்க²ணா உபலக்க²ணா பச்சுபலக்க²ணா பண்டி³ச்சங் கோஸல்லங் நேபுஞ்ஞங் வேப⁴ப்³யா சிந்தா உபபரிக்கா² பூ⁴ரீ மேதா⁴ பரிணாயிகா விபஸ்ஸனா ஸம்பஜஞ்ஞங் பதோதோ³ பஞ்ஞா பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பஞ்ஞாப³லங் பஞ்ஞாஸத்த²ங் பஞ்ஞாபாஸாதோ³ பஞ்ஞாஆலோகோ பஞ்ஞாஓபா⁴ஸோ பஞ்ஞாபஜ்ஜோதோ பஞ்ஞாரதனங் அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி² – இத³ங் வுச்சதி ஸம்பஜஞ்ஞங். இமினா ஸம்பஜஞ்ஞேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஸம்பஜானோ’’.

    80. Katamo ca puggalo sampajāno? Tattha katamaṃ sampajaññaṃ? Yā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati sampajaññaṃ. Iminā sampajaññena samannāgato puggalo ‘‘sampajāno’’.

    81. கதமோ ச புக்³க³லோ ஸீலஸம்பன்னோ? தத்த² கதமா ஸீலஸம்பதா³? காயிகோ அவீதிக்கமோ வாசஸிகோ அவீதிக்கமோ காயிகவாசஸிகோ அவீதிக்கமோ – அயங் வுச்சதி ஸீலஸம்பதா³. ஸப்³போ³பி ஸீலஸங்வரோ ஸீலஸம்பதா³. இமாய ஸீலஸம்பதா³ய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘ஸீலஸம்பன்னோ’’.

    81. Katamo ca puggalo sīlasampanno? Tattha katamā sīlasampadā? Kāyiko avītikkamo vācasiko avītikkamo kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati sīlasampadā. Sabbopi sīlasaṃvaro sīlasampadā. Imāya sīlasampadāya samannāgato puggalo ‘‘sīlasampanno’’.

    82. கதமோ ச புக்³க³லோ தி³ட்டி²ஸம்பன்னோ? தத்த² கதமா தி³ட்டி²ஸம்பதா³? ‘‘அத்தி² தி³ன்னங், அத்தி² யிட்ட²ங், அத்தி² ஹுதங், அத்தி² ஸுகதது³க்கடானங் கம்மானங் ப²லங் விபாகோ, அத்தி² அயங் லோகோ, அத்தி² பரோ லோகோ, அத்தி² மாதா, அத்தி² பிதா, அத்தி² ஸத்தா ஓபபாதிகா, அத்தி² லோகே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஸம்மக்³க³தா ஸம்மாபடிபன்னா யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீ’’தி. யா ஏவரூபா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி² – அயங் வுச்சதி தி³ட்டி²ஸம்பதா³. ஸப்³பா³பி ஸம்மாதி³ட்டி² தி³ட்டி²ஸம்பதா³. இமாய தி³ட்டி²ஸம்பதா³ய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘தி³ட்டி²ஸம்பன்னோ’’.

    82. Katamo ca puggalo diṭṭhisampanno? Tattha katamā diṭṭhisampadā? ‘‘Atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti. Yā evarūpā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati diṭṭhisampadā. Sabbāpi sammādiṭṭhi diṭṭhisampadā. Imāya diṭṭhisampadāya samannāgato puggalo ‘‘diṭṭhisampanno’’.

    83. கதமே த்³வே புக்³க³லா து³ல்லபா⁴ லோகஸ்மிங்? யோ ச புப்³ப³காரீ, யோ ச கதஞ்ஞூ கதவேதீ³ – இமே த்³வே புக்³க³லா து³ல்லபா⁴ லோகஸ்மிங்.

    83. Katame dve puggalā dullabhā lokasmiṃ? Yo ca pubbakārī, yo ca kataññū katavedī – ime dve puggalā dullabhā lokasmiṃ.

    84. கதமே த்³வே புக்³க³லா து³த்தப்பயா? யோ ச லத்³த⁴ங் லத்³த⁴ங் நிக்கி²பதி, யோ ச லத்³த⁴ங் லத்³த⁴ங் விஸ்ஸஜ்ஜேதி – இமே த்³வே புக்³க³லா ‘‘து³த்தப்பயா’’.

    84. Katame dve puggalā duttappayā? Yo ca laddhaṃ laddhaṃ nikkhipati, yo ca laddhaṃ laddhaṃ vissajjeti – ime dve puggalā ‘‘duttappayā’’.

    85. கதமே த்³வே புக்³க³லா ஸுதப்பயா? யோ ச லத்³த⁴ங் லத்³த⁴ங் ந நிக்கி²பதி, யோ ச லத்³த⁴ங் லத்³த⁴ங் ந விஸ்ஸஜ்ஜேதி – இமே த்³வே புக்³க³லா ‘‘ஸுதப்பயா’’.

    85. Katame dve puggalā sutappayā? Yo ca laddhaṃ laddhaṃ na nikkhipati, yo ca laddhaṃ laddhaṃ na vissajjeti – ime dve puggalā ‘‘sutappayā’’.

    86. கதமேஸங் த்³வின்னங் புக்³க³லானங் ஆஸவா வட்³ட⁴ந்தி? யோ ச ந குக்குச்சாயிதப்³ப³ங் குக்குச்சாயதி, யோ ச குக்குச்சாயிதப்³ப³ங் ந குக்குச்சாயதி – இமேஸங் த்³வின்னங் புக்³க³லானங் ஆஸவா வட்³ட⁴ந்தி.

    86. Katamesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ āsavā vaḍḍhanti? Yo ca na kukkuccāyitabbaṃ kukkuccāyati, yo ca kukkuccāyitabbaṃ na kukkuccāyati – imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ āsavā vaḍḍhanti.

    87. கதமேஸங் த்³வின்னங் புக்³க³லானங் ஆஸவா ந வட்³ட⁴ந்தி? யோ ச ந குக்குச்சாயிதப்³ப³ங் ந குக்குச்சாயதி, யோ ச குக்குச்சாயிதப்³ப³ங் குக்குச்சாயதி – இமேஸங் த்³வின்னங் புக்³க³லானங் ஆஸவா ந வட்³ட⁴ந்தி.

    87. Katamesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ āsavā na vaḍḍhanti? Yo ca na kukkuccāyitabbaṃ na kukkuccāyati, yo ca kukkuccāyitabbaṃ kukkuccāyati – imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ āsavā na vaḍḍhanti.

    88. கதமோ ச புக்³க³லோ ஹீனாதி⁴முத்தோ? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ து³ஸ்ஸீலோ ஹோதி பாபத⁴ம்மோ, ஸோ அஞ்ஞங் து³ஸ்ஸீலங் பாபத⁴ம்மங் ஸேவதி ப⁴ஜதி பயிருபாஸதி – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘ஹீனாதி⁴முத்தோ’’.

    88. Katamo ca puggalo hīnādhimutto? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, so aññaṃ dussīlaṃ pāpadhammaṃ sevati bhajati payirupāsati – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘hīnādhimutto’’.

    89. கதமோ ச புக்³க³லோ பணீதாதி⁴முத்தோ? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ ஸீலவா ஹோதி கல்யாணத⁴ம்மோ, ஸோ அஞ்ஞங் ஸீலவந்தங் கல்யாணத⁴ம்மங் ஸேவதி ப⁴ஜதி பயிருபாஸதி – அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ‘‘பணீதாதி⁴முத்தோ’’.

    89. Katamo ca puggalo paṇītādhimutto? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, so aññaṃ sīlavantaṃ kalyāṇadhammaṃ sevati bhajati payirupāsati – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘paṇītādhimutto’’.

    90. கதமோ ச புக்³க³லோ தித்தோ? பச்சேகஸம்பு³த்³தா⁴ 19 யே ச ததா²க³தஸ்ஸ ஸாவகா அரஹந்தோ தித்தா. ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ தித்தோ ச தப்பேதா ச 20.

    90. Katamo ca puggalo titto? Paccekasambuddhā 21 ye ca tathāgatassa sāvakā arahanto tittā. Sammāsambuddho titto ca tappetā ca 22.

    து³கனித்³தே³ஸோ.

    Dukaniddeso.







    Footnotes:
    1. தூ³ஸனா தூ³ஸிதத்தங் (ஸ்யா॰)
    2. dūsanā dūsitattaṃ (syā.)
    3. ஆட²பனா (க॰) விப⁴॰ 891
    4. āṭhapanā (ka.) vibha. 891
    5. மக்கீ²யனா மக்கீ²யிதத்தங் (ஸீ॰), மக்கி²யனா மக்கி²யிதத்தங் (க॰)
    6. makkhīyanā makkhīyitattaṃ (sī.), makkhiyanā makkhiyitattaṃ (ka.)
    7. உஸ்ஸுயா உஸ்ஸுயனா (க॰) விப⁴॰ 893
    8. ussuyā ussuyanā (ka.) vibha. 893
    9. கக்க²ளதா கக்க²ளியங் (ஸ்யா॰) ஏவங் கு²த்³த³கவிப⁴ங்க³து³கனித்³தே³ஸேபி
    10. kakkhaḷatā kakkhaḷiyaṃ (syā.) evaṃ khuddakavibhaṅgadukaniddesepi
    11. அஸங்கா³ஹனா அபரியோகா³ஹனா (ஸீ॰ ஸ்யா॰ க॰)
    12. asaṃgāhanā apariyogāhanā (sī. syā. ka.)
    13. ஸுகடது³க்கடானங் (ஸீ॰)
    14. ஸமக்³க³தா (க॰)
    15. விபரியேஸக்³கா³ஹோ (ஸப்³ப³த்த²) பத³ஸித்³தி⁴ சிந்தேதப்³பா³
    16. sukaṭadukkaṭānaṃ (sī.)
    17. samaggatā (ka.)
    18. vipariyesaggāho (sabbattha) padasiddhi cintetabbā
    19. பச்சேகபு³த்³தோ⁴ (ஸீ॰)
    20. தப்பேதா ச, அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ தித்தோ (ஸீ॰)
    21. paccekabuddho (sī.)
    22. tappetā ca, ayaṃ vuccati puggalo titto (sī.)



    Related texts:



    அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 2. து³கனித்³தே³ஸவண்ணனா • 2. Dukaniddesavaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 2. து³கனித்³தே³ஸவண்ணனா • 2. Dukaniddesavaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 2. து³கனித்³தே³ஸவண்ணனா • 2. Dukaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact