| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೭. ದುಕ್ಕರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Dukkarasuttavaṇṇanā
೧೭. ದುಕ್ಖಂ ತಿತಿಕ್ಖನ್ತಿ ದುತ್ತಿತಿಕ್ಖಂ। ತಞ್ಚ ದುಕ್ಖಮಂ ದುಸ್ಸಹನಂ ಆರಮ್ಭವಸೇನ ದುಕ್ಕರಂ, ಅನುಯುಞ್ಜನವಸೇನ ದುತ್ತಿತಿಕ್ಖನ್ತಿ। ಅಬ್ಯತ್ತೇನಾತಿ ಸಾಮಞ್ಞಸ್ಸ ಉಪಕಾರಾನುಪಕಾರೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನನಸಮತ್ಥಾಯ ವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಸಙ್ಖಾತಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವತೋ ನ ಬ್ಯತ್ತೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ಬಾಲೇನಾ’’ತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ ಸತಿ ಸಮಣೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ ಸಾಮಞ್ಞನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮಣಧಮ್ಮೋ’’ತಿ। ಇಮಿನಾತಿ ‘‘ದುಕ್ಕರಂ ದುತ್ತಿತಿಕ್ಖಞ್ಚ, ಅಬ್ಯತ್ತೇನ ಚ ಸಾಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಾಥದ್ಧೇನ ಇದಂ ದಸ್ಸೇತೀತಿ ಇದಂ ಇದಾನಿ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಅತ್ಥಜಾತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಭಿದನ್ತನ್ತಿ ಅಭಿಭವನದನ್ತಂ, ಉಪರಿದನ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಹಿ ಇತರಂ ಮುಸಲಂ ವಿಯ ಉದುಕ್ಖಲಂ ವಿಸೇಸತೋ ಕಸ್ಸಚಿ ಖಾದನಕಾಲೇ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವತ್ತತಿ। ಆಧಾಯಾತಿ ನಿಪ್ಪೀಳನವಸೇನೇವ ಠಪೇತ್ವಾ। ತಾಲುಂ ಆಹಚ್ಚಾತಿ ತಾಲುಪದೇಸಮಾಹನಿತ್ವಾ ವಿಯ। ಚೇತಸಾತಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತೇನ। ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ। ಅಭಿನಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾತಿ ಯಥಾ ಅತಿಸಮುದಾಚಾರೋ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ವಿಬಾಧನವಸೇನ ನಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ। ಆಪಾಣಕೋಟಿಕನ್ತಿ ಪಾಣಕೋಟಿಪರಿಯೋಸಾನಂ, ಪರಿಜೀವನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮ್ಬಾಧೇತೀತಿ ಸಮ್ಬಾಧೋ, ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ। ಬಹೂ ಪರಿಸ್ಸಯಾತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಕಾಮವಿತಕ್ಕಾದಿವಸೇನ।
17. Dukkhaṃ titikkhanti duttitikkhaṃ. Tañca dukkhamaṃ dussahanaṃ ārambhavasena dukkaraṃ, anuyuñjanavasena duttitikkhanti. Abyattenāti sāmaññassa upakārānupakāre dhamme jānanasamatthāya veyyattiyasaṅkhātāya paññāya abhāvato na byattena. Tenāha ‘‘bālenā’’ti. Yasmiṃ dhamme sati samaṇoti vuccati, taṃ sāmaññanti āha ‘‘samaṇadhammo’’ti. Imināti ‘‘dukkaraṃ duttitikkhañca, abyattena ca sāmañña’’nti iminā gāthaddhena idaṃ dassetīti idaṃ idāni vuccamānaṃ atthajātaṃ dasseti. Abhidantanti abhibhavanadantaṃ, uparidantanti attho. So hi itaraṃ musalaṃ viya udukkhalaṃ visesato kassaci khādanakāle abhibhuyya vattati. Ādhāyāti nippīḷanavaseneva ṭhapetvā. Tāluṃ āhaccāti tālupadesamāhanitvā viya. Cetasāti kusalacittena. Cittanti akusalacittaṃ. Abhiniggaṇhitvāti yathā atisamudācāro na hoti, evaṃ vibādhanavasena niggahetvā. Āpāṇakoṭikanti pāṇakoṭipariyosānaṃ, parijīvanti attho. Sambādhetīti sambādho, antarāyiko. Bahū parissayāti ayoniso kāmavitakkādivasena.
ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಮೇತ್ಥಾತಿ ಪದಂ, ಆರಮ್ಮಣಂ। ಇರಿಯಾಪಥಂ ಏವ ಪದಂ ಇರಿಯಾಪಥಪದಂ।
Pajjati cittametthāti padaṃ, ārammaṇaṃ. Iriyāpathaṃ eva padaṃ iriyāpathapadaṃ.
ಗೀವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾದಾತಿ ಗೀವಪಞ್ಚಮಾನಿ। ಸಮೋದಹನ್ತಿ ವಾ ಸಮೋಧಾನಹೇತೂತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋತಿ ಆಹ – ‘‘ಸಮೋದಹಿತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ಓಧಾಯ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಕೇ ಆರಮ್ಮಣಕಪಾಲೇತಿ ಗೋಚರಜ್ಝತ್ತಂ ವದತಿ। ಸಮೋದಹನ್ತಿ ಸಮೋದಹನ್ತೋ। ಅನಿಸ್ಸಿತೋತಿ ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮೇಸು ಕಞ್ಚಿಪಿ ಧಮ್ಮಂ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಾಭಿನಿವೇಸವಸೇನ ಅನಿಸ್ಸಿತೋ। ಅವಿಹಿಂಸಮಾನೋ ವಿಹಿಂಸಾನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಪಜಹನೇನ। ಉಲ್ಲುಮ್ಪನಸಭಾವಸಣ್ಠಿತೇನಾತಿ ಸೀಲಬ್ಯಸನತೋ ಉದ್ಧರಣರೂಪೇ ಸಣ್ಠಿತೇನ, ಕರುಣಾಯುತ್ತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕಾರುಞ್ಞತಂ ಪಟಿಚ್ಚಾ’’ತಿ।
Gīvā cattāro pādāti gīvapañcamāni. Samodahanti vā samodhānahetūti ayamettha atthoti āha – ‘‘samodahitvā vā’’ti, sammā odhāya anto pavesetvāti attho. Sake ārammaṇakapāleti gocarajjhattaṃ vadati. Samodahanti samodahanto. Anissitoti tebhūmakadhammesu kañcipi dhammaṃ taṇhādiṭṭhābhinivesavasena anissito. Avihiṃsamāno vihiṃsānimittānaṃ pajahanena. Ullumpanasabhāvasaṇṭhitenāti sīlabyasanato uddharaṇarūpe saṇṭhitena, karuṇāyuttenāti attho. Tenāha ‘‘kāruññataṃ paṭiccā’’ti.
ದುಕ್ಕರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dukkarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೭. ದುಕ್ಕರಸುತ್ತಂ • 7. Dukkarasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ದುಕ್ಕರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Dukkarasuttavaṇṇanā
