Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૧૦. દુતિયઅરિયાવાસસુત્તવણ્ણના
10. Dutiyaariyāvāsasuttavaṇṇanā
૨૦. દસમં યસ્મા કુરુરટ્ઠવાસિનો ભિક્ખૂ ગમ્ભીરપઞ્ઞાકારકા યુત્તપ્પયુત્તા, તસ્મા યથા તેસં દીઘનિકાયાદીસુ મહાનિદાનાદીનિ કથિતાનિ, એવમિદમ્પિ ગમ્ભીરં સુખુમં તિલક્ખણાહતં સુત્તં તત્થેવ અવોચ. તત્થ પઞ્ચઙ્ગવિપ્પહીનોતિ પઞ્ચહિ અઙ્ગેહિ વિપ્પયુત્તો હુત્વા ખીણાસવો અવસિ વસતિ વસિસ્સતિ. તસ્મા અયં પઞ્ચઙ્ગવિપ્પહીનતા અરિયાવાસોતિ વુત્તો. એસ નયો સબ્બત્થ. એવં ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ છળઙ્ગસમન્નાગતો હોતીતિ છળઙ્ગુપેક્ખાય સમન્નાગતો હોતિ. છળઙ્ગુપેક્ખા ધમ્મા નામ કેતિ? ઞાણાદયો. ‘‘ઞાણ’’ન્તિ વુત્તે કિરિયતો ચત્તારિ ઞાણસમ્પયુત્તચિત્તાનિ લબ્ભન્તિ, ‘‘સતતવિહારો’’તિ વુત્તે અટ્ઠ મહાચિત્તાનિ, ‘‘રજ્જનદુસ્સનં નત્થી’’તિ વુત્તે દસ ચિત્તાનિ લબ્ભન્તિ. સોમનસ્સં આસેવનવસેન લબ્ભતિ. સતારક્ખેન ચેતસાતિ ખીણાસવસ્સ હિ તીસુ દ્વારેસુ સબ્બકાલે સતિ આરક્ખકિચ્ચં સાધેતિ. તેનેવસ્સ ચરતો ચ તિટ્ઠતો ચ સુત્તસ્સ ચ જાગરસ્સ ચ સતતં સમિતં ઞાણદસ્સનં પચ્ચુપટ્ઠિતં હોતીતિ વુચ્ચતિ.
20. Dasamaṃ yasmā kururaṭṭhavāsino bhikkhū gambhīrapaññākārakā yuttappayuttā, tasmā yathā tesaṃ dīghanikāyādīsu mahānidānādīni kathitāni, evamidampi gambhīraṃ sukhumaṃ tilakkhaṇāhataṃ suttaṃ tattheva avoca. Tattha pañcaṅgavippahīnoti pañcahi aṅgehi vippayutto hutvā khīṇāsavo avasi vasati vasissati. Tasmā ayaṃ pañcaṅgavippahīnatā ariyāvāsoti vutto. Esa nayo sabbattha. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu chaḷaṅgasamannāgato hotīti chaḷaṅgupekkhāya samannāgato hoti. Chaḷaṅgupekkhā dhammā nāma keti? Ñāṇādayo. ‘‘Ñāṇa’’nti vutte kiriyato cattāri ñāṇasampayuttacittāni labbhanti, ‘‘satatavihāro’’ti vutte aṭṭha mahācittāni, ‘‘rajjanadussanaṃ natthī’’ti vutte dasa cittāni labbhanti. Somanassaṃ āsevanavasena labbhati. Satārakkhena cetasāti khīṇāsavassa hi tīsu dvāresu sabbakāle sati ārakkhakiccaṃ sādheti. Tenevassa carato ca tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ hotīti vuccati.
પુથુસમણબ્રાહ્મણાનન્તિ બહૂનં સમણબ્રાહ્મણાનં. એત્થ સમણાતિ પબ્બજ્જૂપગતા, બ્રાહ્મણાતિ ભોવાદિનો. પુથુપચ્ચેકસચ્ચાનીતિ બહૂનિ પાટેક્કસચ્ચાનિ. ‘‘ઇદમેવ દસ્સનં સચ્ચં, ઇદમેવ સચ્ચ’’ન્તિ એવં પાટિયેક્કં ગહિતાનિ બહૂનિ સચ્ચાનીતિ અત્થો. નુણ્ણાનીતિ નીહટાનિ. પનુણ્ણાનીતિ સુટ્ઠુ નીહટાનિ. ચત્તાનીતિ વિસ્સટ્ઠાનિ. વન્તાનીતિ વમિતાનિ. મુત્તાનીતિ છિન્નબન્ધનાનિ કતાનિ. પહીનાનીતિ પજહિતાનિ. પટિનિસ્સટ્ઠાનીતિ યથા ન પુન ચિત્તં આરોહન્તિ, એવં પટિનિસ્સજ્જિતાનિ. સબ્બાનેવ તાનિ ગહિતગ્ગહણસ્સ વિસ્સટ્ઠભાવવેવચનાનિ.
Puthusamaṇabrāhmaṇānanti bahūnaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ. Ettha samaṇāti pabbajjūpagatā, brāhmaṇāti bhovādino. Puthupaccekasaccānīti bahūni pāṭekkasaccāni. ‘‘Idameva dassanaṃ saccaṃ, idameva sacca’’nti evaṃ pāṭiyekkaṃ gahitāni bahūni saccānīti attho. Nuṇṇānīti nīhaṭāni. Panuṇṇānīti suṭṭhu nīhaṭāni. Cattānīti vissaṭṭhāni. Vantānīti vamitāni. Muttānīti chinnabandhanāni katāni. Pahīnānīti pajahitāni. Paṭinissaṭṭhānīti yathā na puna cittaṃ ārohanti, evaṃ paṭinissajjitāni. Sabbāneva tāni gahitaggahaṇassa vissaṭṭhabhāvavevacanāni.
સમવયસટ્ઠેસનોતિ એત્થ અવયાતિ અનૂના, સટ્ઠાતિ વિસ્સટ્ઠા. સમ્મા અવયા સટ્ઠા એસના અસ્સાતિ સમવયસટ્ઠેસનો, સુટ્ઠુવિસ્સટ્ઠસબ્બએસનોતિ અત્થો. રાગા ચિત્તં વિમુત્તન્તિઆદીહિ મગ્ગસ્સ કિચ્ચનિપ્ફત્તિ કથિતા. રાગો મે પહીનોતિઆદીહિ પચ્ચવેક્ખણફલં કથિતં. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
Samavayasaṭṭhesanoti ettha avayāti anūnā, saṭṭhāti vissaṭṭhā. Sammā avayā saṭṭhā esanā assāti samavayasaṭṭhesano, suṭṭhuvissaṭṭhasabbaesanoti attho. Rāgā cittaṃ vimuttantiādīhi maggassa kiccanipphatti kathitā. Rāgo me pahīnotiādīhi paccavekkhaṇaphalaṃ kathitaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
નાથવગ્ગો દુતિયો.
Nāthavaggo dutiyo.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧૦. દુતિયઅરિયાવાસસુત્તં • 10. Dutiyaariyāvāsasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧૦. દુતિયઅરિયાવાસસુત્તવણ્ણના • 10. Dutiyaariyāvāsasuttavaṇṇanā