Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi

    २. दुतियभाणवारो

    2. Dutiyabhāṇavāro

    ४५३. अस्सोसुं खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू – ‘‘यसो किर काकण्डकपुत्तो इदं अधिकरणं आदियितुकामो पक्खं परियेसति, लभति च किर पक्ख’’न्ति। अथ खो वेसालिकानं वज्‍जिपुत्तकानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘इदं खो अधिकरणं कक्खळञ्‍च वाळञ्‍च। कं नु खो मयं पक्खं लभेय्याम, येन मयं इमस्मिं अधिकरणे बलवन्ततरा अस्सामा’’ति।

    453. Assosuṃ kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū – ‘‘yaso kira kākaṇḍakaputto idaṃ adhikaraṇaṃ ādiyitukāmo pakkhaṃ pariyesati, labhati ca kira pakkha’’nti. Atha kho vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘idaṃ kho adhikaraṇaṃ kakkhaḷañca vāḷañca. Kaṃ nu kho mayaṃ pakkhaṃ labheyyāma, yena mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti.

    अथ खो वेसालिकानं वज्‍जिपुत्तकानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘अयं खो आयस्मा रेवतो बहुस्सुतो आगतागमो धम्मधरो विनयधरो मातिकाधरो पण्डितो वियत्तो मेधावी लज्‍जी कुक्‍कुच्‍चको सिक्खाकामो। सचे मयं आयस्मन्तं रेवतं पक्खं लभेय्याम, एवं मयं इमस्मिं अधिकरणे बलवन्ततरा अस्सामा’’ति।

    Atha kho vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā revato bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito viyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pakkhaṃ labheyyāma, evaṃ mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti.

    अथ खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू पहूतं सामणकं परिक्खारं पटियादेसुं – पत्तम्पि, चीवरम्पि, निसीदनम्पि, सूचिघरम्पि, कायबन्धनम्पि, परिस्सावनम्पि, धम्मकरणम्पि। अथ खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू तं सामणकं परिक्खारं आदाय नावाय सहजातिं उज्‍जविंसु; नावाय पच्‍चोरोहित्वा अञ्‍ञतरस्मिं रुक्खमूले भत्तविस्सग्गं करोन्ति। अथ खो आयस्मतो साळ्हस्स रहोगतस्स पटिसल्‍लीनस्स एवं चेतसो परिवितक्‍को उदपादि – ‘‘के नु खो धम्मवादिनो – पाचीनका वा भिक्खू, पावेय्यका वा’’ति? अथ खो आयस्मतो साळ्हस्स, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च चेतसा पच्‍चवेक्खन्तस्स, एतदहोसि – ‘‘अधम्मवादिनो पाचीनका भिक्खू, धम्मवादिनो पावेय्यका 1 भिक्खू’’ति।

    Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū pahūtaṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ paṭiyādesuṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampi. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū taṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ādāya nāvāya sahajātiṃ ujjaviṃsu; nāvāya paccorohitvā aññatarasmiṃ rukkhamūle bhattavissaggaṃ karonti. Atha kho āyasmato sāḷhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? Atha kho āyasmato sāḷhassa, dhammañca vinayañca cetasā paccavekkhantassa, etadahosi – ‘‘adhammavādino pācīnakā bhikkhū, dhammavādino pāveyyakā 2 bhikkhū’’ti.

    अथ खो अञ्‍ञतरा सुद्धावासकायिका देवता आयस्मतो साळ्हस्स चेतसा चेतोपरिवितक्‍कमञ्‍ञाय – सेय्यथापि नाम बलवा पुरिसो समिञ्‍जितं वा बाहं पसारेय्य, पसारितं वा बाहं सम्मिञ्‍जेय्य, एवमेव सुद्धावासेसु देवेसु अन्तरहिता – आयस्मतो साळ्हस्स सम्मुखे पातुरहोसि। अथ खो सा देवता आयस्मन्तं साळ्हं एतदवोच – ‘‘साधु, भन्ते साळ्ह, अधम्मवादी पाचीनका भिक्खू, धम्मवादी पावेय्यका भिक्खू। तेन हि, भन्ते साळ्ह, यथाधम्मो तथा तिट्ठाही’’ति। ‘‘पुब्बेपि चाहं, देवते, एतरहि च यथाधम्मो तथा ठितो ; अपि चाहं न ताव दिट्ठिं आवि करोमि, अप्पेव नाम मं इमस्मिं अधिकरणे सम्मन्‍नेय्या’’ति।

    Atha kho aññatarā suddhāvāsakāyikā devatā āyasmato sāḷhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya, evameva suddhāvāsesu devesu antarahitā – āyasmato sāḷhassa sammukhe pāturahosi. Atha kho sā devatā āyasmantaṃ sāḷhaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante sāḷha, adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhū. Tena hi, bhante sāḷha, yathādhammo tathā tiṭṭhāhī’’ti. ‘‘Pubbepi cāhaṃ, devate, etarahi ca yathādhammo tathā ṭhito ; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti.

    ४५४. अथ खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू तं सामणकं परिक्खारं आदाय येनायस्मा रेवतो तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं रेवतं एतदवोचुं – ‘‘पटिग्गण्हातु, भन्ते, थेरो सामणकं परिक्खारं – पत्तम्पि, चीवरम्पि, निसीदनम्पि, सूचिघरम्पि, कायबन्धनम्पि, परिस्सावनम्पि, धम्मकरणम्पी’’ति। ‘‘अलं, आवुसो, परिपुण्णं मे पत्तचीवर’’न्ति न इच्छि पटिग्गहेतुं।

    454. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū taṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ādāya yenāyasmā revato tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavocuṃ – ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, thero sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampī’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, paripuṇṇaṃ me pattacīvara’’nti na icchi paṭiggahetuṃ.

    तेन खो पन समयेन उत्तरो नाम भिक्खु वीसतिवस्सो आयस्मतो रेवतस्स उपट्ठाको होति। अथ खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू येनायस्मा उत्तरो तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं उत्तरं एतदवोचुं – ‘‘पटिग्गण्हातु आयस्मा उत्तरो सामणकं परिक्खारं – पत्तम्पि, चीवरम्पि, निसीदनम्पि, सूचिघरम्पि, कायबन्धनम्पि, परिस्सावनम्पि, धम्मकरणम्पी’’ति। ‘‘अलं, आवुसो, परिपुण्णं मे पत्तचीवर’’न्ति न इच्छि पटिग्गहेतुं। ‘‘मनुस्सा खो, आवुसो उत्तर, भगवतो सामणकं परिक्खारं उपनामेन्ति। सचे भगवा पटिग्गण्हाति, तेनेव ते अत्तमना होन्ति। नो चे भगवा पटिग्गण्हाति, आयस्मतो 3 आनन्दस्स उपनामेन्ति – पटिग्गण्हातु, भन्ते, थेरो सामणकं परिक्खारं। यथा भगवता पटिग्गहितो, एवमेव सो भविस्सतीति। पटिग्गण्हातु आयस्मा उत्तरो सामणकं परिक्खारं। यथा थेरेन पटिग्गहितो, एवमेव सो भविस्सती’’ति। अथ खो आयस्मा उत्तरो वेसालिकेहि वज्‍जिपुत्तेहि भिक्खूहि निप्पीळियमानो एकं चीवरं अग्गहेसि। ‘‘वदेय्याथ, आवुसो, येन अत्थो’’ति। ‘‘एत्तकं आयस्मा उत्तरो थेरं वदेतु; एत्तकञ्‍च, भन्ते, थेरो सङ्घमज्झे वदेतु – ‘पुरत्थिमेसु जनपदेसु बुद्धा भगवन्तो उप्पज्‍जन्ति। धम्मवादी पाचीनका भिक्खू, अधम्मवादी पावेय्यका भिक्खू’’’ति। ‘‘एवमावुसो’’ति खो आयस्मा उत्तरो वेसालिकानं वज्‍जिपुत्तकानं भिक्खूनं पटिस्सुत्वा येनायस्मा रेवतो तेनुपसङ्कमि, उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं रेवतं एतदवोच – ‘‘एत्तकं, भन्ते, थेरो सङ्घमज्झे वदेतु – ‘पुरत्थिमेसु जनपदेसु बुद्धा भगवन्तो उप्पज्‍जन्ति । धम्मवादी पाचीनका भिक्खू, अधम्मवादी पावेय्यका भिक्खू’’’ति। ‘‘अधम्मे मं त्वं, भिक्खु, नियोजेसी’’ति थेरो आयस्मन्तं उत्तरं पणामेसि।

    Tena kho pana samayena uttaro nāma bhikkhu vīsativasso āyasmato revatassa upaṭṭhāko hoti. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū yenāyasmā uttaro tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ uttaraṃ etadavocuṃ – ‘‘paṭiggaṇhātu āyasmā uttaro sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampī’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, paripuṇṇaṃ me pattacīvara’’nti na icchi paṭiggahetuṃ. ‘‘Manussā kho, āvuso uttara, bhagavato sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ upanāmenti. Sace bhagavā paṭiggaṇhāti, teneva te attamanā honti. No ce bhagavā paṭiggaṇhāti, āyasmato 4 ānandassa upanāmenti – paṭiggaṇhātu, bhante, thero sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ. Yathā bhagavatā paṭiggahito, evameva so bhavissatīti. Paṭiggaṇhātu āyasmā uttaro sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ. Yathā therena paṭiggahito, evameva so bhavissatī’’ti. Atha kho āyasmā uttaro vesālikehi vajjiputtehi bhikkhūhi nippīḷiyamāno ekaṃ cīvaraṃ aggahesi. ‘‘Vadeyyātha, āvuso, yena attho’’ti. ‘‘Ettakaṃ āyasmā uttaro theraṃ vadetu; ettakañca, bhante, thero saṅghamajjhe vadetu – ‘puratthimesu janapadesu buddhā bhagavanto uppajjanti. Dhammavādī pācīnakā bhikkhū, adhammavādī pāveyyakā bhikkhū’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā uttaro vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ paṭissutvā yenāyasmā revato tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘ettakaṃ, bhante, thero saṅghamajjhe vadetu – ‘puratthimesu janapadesu buddhā bhagavanto uppajjanti . Dhammavādī pācīnakā bhikkhū, adhammavādī pāveyyakā bhikkhū’’’ti. ‘‘Adhamme maṃ tvaṃ, bhikkhu, niyojesī’’ti thero āyasmantaṃ uttaraṃ paṇāmesi.

    अथ खो वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू आयस्मन्तं उत्तरं एतदवोचुं – ‘‘किं, आवुसो उत्तर, थेरो आहा’’ति? ‘‘पापिकं नो, आवुसो, कतं। ‘अधम्मे मं त्वं, भिक्खु, नियोजेसी’’’ति थेरो मं पणामेसीति। ‘‘ननु त्वं, आवुसो 5, वुड्ढो वीसतिवस्सोसी’’ति? ‘‘आमावुसो, अपि च मयं गरुनिस्सयं गण्हामा’’ति।

    Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū āyasmantaṃ uttaraṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ, āvuso uttara, thero āhā’’ti? ‘‘Pāpikaṃ no, āvuso, kataṃ. ‘Adhamme maṃ tvaṃ, bhikkhu, niyojesī’’’ti thero maṃ paṇāmesīti. ‘‘Nanu tvaṃ, āvuso 6, vuḍḍho vīsativassosī’’ti? ‘‘Āmāvuso, api ca mayaṃ garunissayaṃ gaṇhāmā’’ti.

    ४५५. अथ खो सङ्घो तं अधिकरणं विनिच्छिनितुकामो सन्‍निपति। अथ खो आयस्मा रेवतो सङ्घं ञापेसि –

    455. Atha kho saṅgho taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmo sannipati. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। सचे मयं इमं अधिकरणं इध वूपसमेस्साम, सियापि मूलादायका 7 भिक्खू पुनकम्माय उक्‍कोटेय्युं। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, यत्थेविमं अधिकरणं समुप्पन्‍नं, सङ्घो तत्थेविमं अधिकरणं वूपसमेय्या’’ति।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Sace mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ idha vūpasamessāma, siyāpi mūlādāyakā 8 bhikkhū punakammāya ukkoṭeyyuṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, yatthevimaṃ adhikaraṇaṃ samuppannaṃ, saṅgho tatthevimaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyā’’ti.

    अथ खो थेरा भिक्खू वेसालिं अगमंसु – तं अधिकरणं विनिच्छिनितुकामा।

    Atha kho therā bhikkhū vesāliṃ agamaṃsu – taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmā.

    तेन खो पन समयेन सब्बकामी नाम पथब्या सङ्घत्थेरो वीसवस्ससतिको उपसम्पदाय, आयस्मतो आनन्दस्स सद्धिविहारिको, वेसालियं पटिवसति। अथ खो आयस्मा रेवतो आयस्मन्तं सम्भूतं साणवासिं एतदवोच – ‘‘अहं, आवुसो, यस्मिं विहारे सब्बकामी थेरो विहरति, तं विहारं उपगच्छामि। सो त्वं कालस्सेव आयस्मन्तं सब्बकामिं उपसङ्कमित्वा इमानि दस वत्थूनि पुच्छेय्यासी’’ति।

    Tena kho pana samayena sabbakāmī nāma pathabyā saṅghatthero vīsavassasatiko upasampadāya, āyasmato ānandassa saddhivihāriko, vesāliyaṃ paṭivasati. Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ, āvuso, yasmiṃ vihāre sabbakāmī thero viharati, taṃ vihāraṃ upagacchāmi. So tvaṃ kālasseva āyasmantaṃ sabbakāmiṃ upasaṅkamitvā imāni dasa vatthūni puccheyyāsī’’ti.

    ‘‘एवं भन्ते’’ति खो आयस्मा सम्भूतो साणवासी आयस्मतो रेवतस्स पच्‍चस्सोसि। अथ खो आयस्मा रेवतो, यस्मिं विहारे सब्बकामी थेरो विहरति, तं विहारं उपगच्छि। गब्भे आयस्मतो सब्बकामिस्स सेनासनं पञ्‍ञत्तं होति, गब्भप्पमुखे आयस्मतो रेवतस्स। अथ खो आयस्मा रेवतो – अयं थेरो महल्‍लको न निपज्‍जतीति – न सेय्यं कप्पेसि। आयस्मा सब्बकामी – अयं भिक्खु आगन्तुको किलन्तो न निपज्‍जतीति – न सेय्यं कप्पेसि। अथ खो आयस्मा सब्बकामी रत्तिया पच्‍चूससमयं पच्‍चुट्ठाय आयस्मन्तं रेवतं एतदवोच – ‘‘कतमेन त्वं भूमि विहारेन एतरहि बहुलं विहरसी’’ति? ‘‘मेत्ताविहारेन खो अहं , भन्ते, एतरहि बहुलं विहरामी’’ति। ‘‘कुल्‍लकविहारेन किर त्वं भूमि एतरहि बहुलं विहरसि । कुल्‍लकविहारो एसो 9 भूमि यदिदं मेत्ता’’ति। ‘‘पुब्बेपि मे, भन्ते, गिहिभूतस्स आचिण्णा मेत्ता। तेनाहं एतरहिपि मेत्ताविहारेन बहुलं विहरामि, अपि च खो मया चिरप्पत्तं अरहत्त’’न्ति। ‘‘थेरो पन, भन्ते, कतमेन विहारेन एतरहि बहुलं विहरती’’ति? ‘‘सुञ्‍ञताविहारेन खो अहं भूमि एतरहि बहुलं विहरामी’’ति। ‘‘महापुरिसविहारेन किर, भन्ते, थेरो एतरहि बहुलं विहरति। महापुरिसविहारो एसो, भन्ते, यदिदं सुञ्‍ञता’’ति। ‘‘पुब्बेपि मे भूमि गिहिभूतस्स आचिण्णा सुञ्‍ञता। तेनाहं एतरहिपि सुञ्‍ञताविहारेन बहुलं विहरामि, अपि च मया चिरप्पत्तं अरहत्त’’न्ति। अयञ्‍चरहि थेरानं भिक्खूनं अन्तराकथा विप्पकता, अथायस्मा सम्भूतो साणवासी तस्मिं अनुप्पत्तो होति। अथ खो आयस्मा सम्भूतो साणवासी येनायस्मा सब्बकामी तेनुपसङ्कमि, उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं सब्बकामिं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्‍नो खो आयस्मा सम्भूतो साणवासी आयस्मन्तं सब्बकामिं एतदवोच – ‘‘इमे, भन्ते, वेसालिका वज्‍जिपुत्तका भिक्खू वेसालियं दस वत्थूनि दीपेन्ति – कप्पति सिङ्गिलोणकप्पो, कप्पति द्वङ्गुलकप्पो, कप्पति गामन्तरकप्पो, कप्पति आवासकप्पो, कप्पति अनुमतिकप्पो, कप्पति आचिण्णकप्पो, कप्पति अमथितकप्पो, कप्पति जळोगिं , पातुं कप्पति अदसकं निसीदनं, कप्पति जातरूपरजतन्ति। थेरेन, भन्ते, उपज्झायस्स मूले बहुधम्मो च विनयो च परियत्तो। थेरस्स भन्ते, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च पच्‍चवेक्खन्तस्स कथं होति? के नु खो धम्मवादिनो – पाचीनका वा भिक्खू, पावेय्यका वा’’ति? ‘‘तयापि खो, आवुसो, उपज्झायस्स मूले बहु धम्मो च विनयो च परियत्तो। तुय्हं पन, आवुसो, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च पच्‍चवेक्खन्तस्स कथं होति? के नु खो धम्मवादिनो – पाचीनका वा भिक्खू, पावेय्यका वा’’ति? ‘‘मय्हं खो, भन्ते, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च पच्‍चवेक्खन्तस्स एवं होति – अधम्मवादी पाचीनका भिक्खू, धम्मवादी पावेय्यका भिक्खूति; अपि चाहं न ताव दिट्ठिं आवि करोमि, अप्पेव नाम मं इमस्मिं अधिकरणे सम्मन्‍नेय्या’’ति। ‘‘मय्हम्पि खो, आवुसो, धम्मञ्‍च विनयञ्‍च पच्‍चवेक्खन्तस्स एवं होति – अधम्मवादी पाचीनका भिक्खू, धम्मवादी पावेय्यका भिक्खूति; अपि चाहं न ताव दिट्ठिं आवि करोमि, अप्पेव नाम मं इमस्मिं अधिकरणे सम्मन्‍नेय्या’’ति।

    ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmato revatassa paccassosi. Atha kho āyasmā revato, yasmiṃ vihāre sabbakāmī thero viharati, taṃ vihāraṃ upagacchi. Gabbhe āyasmato sabbakāmissa senāsanaṃ paññattaṃ hoti, gabbhappamukhe āyasmato revatassa. Atha kho āyasmā revato – ayaṃ thero mahallako na nipajjatīti – na seyyaṃ kappesi. Āyasmā sabbakāmī – ayaṃ bhikkhu āgantuko kilanto na nipajjatīti – na seyyaṃ kappesi. Atha kho āyasmā sabbakāmī rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘katamena tvaṃ bhūmi vihārena etarahi bahulaṃ viharasī’’ti? ‘‘Mettāvihārena kho ahaṃ , bhante, etarahi bahulaṃ viharāmī’’ti. ‘‘Kullakavihārena kira tvaṃ bhūmi etarahi bahulaṃ viharasi . Kullakavihāro eso 10 bhūmi yadidaṃ mettā’’ti. ‘‘Pubbepi me, bhante, gihibhūtassa āciṇṇā mettā. Tenāhaṃ etarahipi mettāvihārena bahulaṃ viharāmi, api ca kho mayā cirappattaṃ arahatta’’nti. ‘‘Thero pana, bhante, katamena vihārena etarahi bahulaṃ viharatī’’ti? ‘‘Suññatāvihārena kho ahaṃ bhūmi etarahi bahulaṃ viharāmī’’ti. ‘‘Mahāpurisavihārena kira, bhante, thero etarahi bahulaṃ viharati. Mahāpurisavihāro eso, bhante, yadidaṃ suññatā’’ti. ‘‘Pubbepi me bhūmi gihibhūtassa āciṇṇā suññatā. Tenāhaṃ etarahipi suññatāvihārena bahulaṃ viharāmi, api ca mayā cirappattaṃ arahatta’’nti. Ayañcarahi therānaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā vippakatā, athāyasmā sambhūto sāṇavāsī tasmiṃ anuppatto hoti. Atha kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī yenāyasmā sabbakāmī tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sabbakāmiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmantaṃ sabbakāmiṃ etadavoca – ‘‘ime, bhante, vesālikā vajjiputtakā bhikkhū vesāliyaṃ dasa vatthūni dīpenti – kappati siṅgiloṇakappo, kappati dvaṅgulakappo, kappati gāmantarakappo, kappati āvāsakappo, kappati anumatikappo, kappati āciṇṇakappo, kappati amathitakappo, kappati jaḷogiṃ , pātuṃ kappati adasakaṃ nisīdanaṃ, kappati jātarūparajatanti. Therena, bhante, upajjhāyassa mūle bahudhammo ca vinayo ca pariyatto. Therassa bhante, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa kathaṃ hoti? Ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? ‘‘Tayāpi kho, āvuso, upajjhāyassa mūle bahu dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tuyhaṃ pana, āvuso, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa kathaṃ hoti? Ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? ‘‘Mayhaṃ kho, bhante, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa evaṃ hoti – adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhūti; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti. ‘‘Mayhampi kho, āvuso, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa evaṃ hoti – adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhūti; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti.

    ४५६. अथ खो सङ्घो तं अधिकरणं विनिच्छिनितुकामो सन्‍निपति। तस्मिं खो पन अधिकरणे विनिच्छियमाने अनग्गानि चेव भस्सानि जायन्ति, न चेकस्स भासितस्स अत्थो विञ्‍ञायति। अथ खो आयस्मा रेवतो सङ्घं ञापेसि –

    456. Atha kho saṅgho taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmo sannipati. Tasmiṃ kho pana adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अम्हाकं इमस्मिं अधिकरणे विनिच्छियमाने अनग्गानि चेव भस्सानि जायन्ति, न चेकस्स भासितस्स अत्थो विञ्‍ञायति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, सङ्घो इमं अधिकरणं उब्बाहिकाय वूपसमेय्या’’ति। सङ्घो चत्तारो पाचीनके भिक्खू, चत्तारो पावेय्यके भिक्खू उच्‍चिनि। पाचीनकानं भिक्खूनं – आयस्मन्तञ्‍च सब्बकामिं, आयस्मन्तञ्‍च साळ्हं, आयस्मन्तञ्‍च खुज्‍जसोभितं, आयस्मन्तञ्‍च वासभगामिकं; पावेय्यकानं भिक्खूनं – आयस्मन्तञ्‍च रेवतं, आयस्मन्तञ्‍च सम्भूतं साणवासिं, आयस्मन्तञ्‍च यसं काकण्डकपुत्तं, आयस्मन्तञ्‍च सुमनन्ति। अथ खो आयस्मा रेवतो सङ्घं ञापेसि –

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasameyyā’’ti. Saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū uccini. Pācīnakānaṃ bhikkhūnaṃ – āyasmantañca sabbakāmiṃ, āyasmantañca sāḷhaṃ, āyasmantañca khujjasobhitaṃ, āyasmantañca vāsabhagāmikaṃ; pāveyyakānaṃ bhikkhūnaṃ – āyasmantañca revataṃ, āyasmantañca sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ, āyasmantañca yasaṃ kākaṇḍakaputtaṃ, āyasmantañca sumananti. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अम्हाकं इमस्मिं अधिकरणे विनिच्छियमाने अनग्गानि चेव भस्सानि जायन्ति, न चेकस्स भासितस्स अत्थो विञ्‍ञायति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, सङ्घो चत्तारो पाचीनके भिक्खू, चत्तारो पावेय्यके भिक्खू सम्मन्‍नेय्य उब्बाहिकाय इमं अधिकरणं वूपसमेतुं। एसा ञत्ति।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū sammanneyya ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Esā ñatti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अम्हाकं इमस्मिं अधिकरणे विनिच्छियमाने अनग्गानि चेव भस्सानि जायन्ति, न चेकस्स भासितस्स अत्थो विञ्‍ञायति। सङ्घो चत्तारो पाचीनके भिक्खू, चत्तारो पावेय्यके भिक्खू सम्मन्‍नति उब्बाहिकाय इमं अधिकरणं वूपसमेतुं। यस्सायस्मतो खमति चतुन्‍नं पाचीनकानं भिक्खूनं, चतुन्‍नं पावेय्यकानं भिक्खूनं सम्मुति, उब्बाहिकाय इमं अधिकरणं वूपसमेतुं , सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū sammannati ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Yassāyasmato khamati catunnaṃ pācīnakānaṃ bhikkhūnaṃ, catunnaṃ pāveyyakānaṃ bhikkhūnaṃ sammuti, ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ , so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.

    ‘‘सम्मता सङ्घेन चत्तारो पाचीनका भिक्खू, चत्तारो पावेय्यका भिक्खू, उब्बाहिकाय इमं अधिकरणं वूपसमेतुं। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।

    ‘‘Sammatā saṅghena cattāro pācīnakā bhikkhū, cattāro pāveyyakā bhikkhū, ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.

    तेन खो पन समयेन अजितो नाम भिक्खु दसवस्सो सङ्घस्स पातिमोक्खुद्देसको होति। अथ खो सङ्घो आयस्मन्तम्पि अजितं सम्मन्‍नति – थेरानं भिक्खूनं आसनपञ्‍ञापकं। अथ खो थेरानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘कत्थ नु खो मयं इमं अधिकरणं वूपसमेय्यामा’’ति? अथ खो थेरानं भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘अयं खो वालिकारामो रमणीयो अप्पसद्दो अप्पनिग्घोसो। यंनून मयं वालिकारामे इमं अधिकरणं वूपसमेय्यामा’’ति।

    Tena kho pana samayena ajito nāma bhikkhu dasavasso saṅghassa pātimokkhuddesako hoti. Atha kho saṅgho āyasmantampi ajitaṃ sammannati – therānaṃ bhikkhūnaṃ āsanapaññāpakaṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho vālikārāmo ramaṇīyo appasaddo appanigghoso. Yaṃnūna mayaṃ vālikārāme imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti.

    ४५७. अथ खो थेरा भिक्खू वालिकारामं अगमंसु – तं अधिकरणं विनिच्छिनितुकामा। अथ खो आयस्मा रेवतो सङ्घं ञापेसि –

    457. Atha kho therā bhikkhū vālikārāmaṃ agamaṃsu – taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmā. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं आयस्मन्तं सब्बकामिं विनयं पुच्छेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmantaṃ sabbakāmiṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.

    आयस्मा सब्बकामी सङ्घं ञापेसि –

    Āyasmā sabbakāmī saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘सुणातु मे, आवुसो, सङ्घो। यदि सङ्घस्स पत्तकल्‍लं, अहं रेवतेन विनयं पुट्ठो विस्सज्‍जेय्य’’न्ति।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ revatena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    अथ खो आयस्मा रेवतो आयस्मन्तं सब्बकामिं एतदवोच – ‘‘कप्पति, भन्ते, सिङ्गिलोणकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, सिङ्गिलोणकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते, सिङ्गिना लोणं परिहरितुं – यत्थ अलोणकं भविस्सति तत्थ परिभुञ्‍जिस्सामा’’ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति। 11 ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘सावत्थियं, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘सन्‍निधिकारकभोजने पाचित्तिय’’न्ति।

    Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sabbakāmiṃ etadavoca – ‘‘kappati, bhante, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, siṅginā loṇaṃ pariharituṃ – yattha aloṇakaṃ bhavissati tattha paribhuñjissāmā’’ti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. 12 ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Sannidhikārakabhojane pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं पठमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं पठमं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ paṭhamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ paṭhamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, द्वङ्गुलकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, द्वङ्गुलकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते, द्वङ्गुलाय छायाय वीतिवत्ताय विकाले भोजनं भुञ्‍जितु’’न्ति ? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 13। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘राजगहे, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? विकालभोजने पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, dvaṅgulakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulāya chāyāya vītivattāya vikāle bhojanaṃ bhuñjitu’’nti ? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 14. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Rājagahe, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? Vikālabhojane pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं दुतियं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं दुतियं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ dutiyaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ dutiyaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, गामन्तरकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, गामन्तरकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते – इदानि गामन्तरं गमिस्सामीति – भुत्ताविना पवारितेन अनतिरित्तं भोजनं भुञ्‍जितु’’न्ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 15। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘सावत्थियं, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘अनतिरित्तभोजने पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante – idāni gāmantaraṃ gamissāmīti – bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ bhojanaṃ bhuñjitu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 16. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Anatirittabhojane pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं ततियं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं ततियं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ tatiyaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ tatiyaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति , भन्ते, आवासकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, आवासकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति भन्ते, सम्बहुला आवासा समानसीमा नानुपोसथं कातु’’न्ति। ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 17। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘राजगहे, उपोसथसंयुत्ते’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘विनयातिसारे दुक्‍कट’’न्ति।

    ‘‘Kappati , bhante, āvāsakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āvāsakappo’’ti? ‘‘Kappati bhante, sambahulā āvāsā samānasīmā nānuposathaṃ kātu’’nti. ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 18. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Rājagahe, uposathasaṃyutte’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Vinayātisāre dukkaṭa’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं चतुत्थं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं चतुत्थं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ catutthaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ catutthaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, अनुमतिकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, अनुमतिकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते, वग्गेन सङ्घेन कम्मं कातुं – आगते भिक्खू अनुमानेस्सामा’’ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 19। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘चम्पेय्यके, विनयवत्थुस्मि’’न्ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘विनयातिसारे दुक्‍कट’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, anumatikappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, anumatikappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, vaggena saṅghena kammaṃ kātuṃ – āgate bhikkhū anumānessāmā’’ti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 20. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Campeyyake, vinayavatthusmi’’nti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Vinayātisāre dukkaṭa’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं पञ्‍चमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं पञ्‍चमं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ pañcamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ pañcamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, आचिण्णकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, आचिण्णकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते – इदं मे उपज्झायेन अज्झाचिण्णं, इदं मे आचरियेन अज्झाचिण्णं – तं अज्झाचरितु’’न्ति? ‘‘आचिण्णकप्पो खो, आवुसो, एकच्‍चो कप्पति, एकच्‍चो न कप्पती’’ति।

    ‘‘Kappati, bhante, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante – idaṃ me upajjhāyena ajjhāciṇṇaṃ, idaṃ me ācariyena ajjhāciṇṇaṃ – taṃ ajjhācaritu’’nti? ‘‘Āciṇṇakappo kho, āvuso, ekacco kappati, ekacco na kappatī’’ti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं छट्ठं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं । इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं छट्ठं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ chaṭṭhaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ . Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ chaṭṭhaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति , भन्ते, अमथितकप्पो’’ति? ‘‘को सो, आवुसो, अमथितकप्पो’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते, यं तं खीरं खीरभावं विजहितं, असम्पत्तं दधिभावं, तं भुत्ताविना पवारितेन अनतिरित्तं पातु’’न्ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 21। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘सावत्थियं, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘अनतिरित्तभोजने पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati , bhante, amathitakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, amathitakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yaṃ taṃ khīraṃ khīrabhāvaṃ vijahitaṃ, asampattaṃ dadhibhāvaṃ, taṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 22. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Anatirittabhojane pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं सत्तमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं सत्तमं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ sattamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ sattamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, जळोगिं पातु’’न्ति? ‘‘का सा, आवुसो, जळोगी’’ति? ‘‘कप्पति, भन्ते, या सा सुरा आसुता असम्पत्ता मज्‍जभावं, सा पातु’’न्ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 23। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘कोसम्बियं, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति। ‘‘सुरामेरयपाने पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, jaḷogiṃ pātu’’nti? ‘‘Kā sā, āvuso, jaḷogī’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yā sā surā āsutā asampattā majjabhāvaṃ, sā pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 24. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Kosambiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti. ‘‘Surāmerayapāne pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं अट्ठमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं अट्ठमं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ aṭṭhamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ aṭṭhamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, अदसकं निसीदन’’न्ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 25। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति? ‘‘सावत्थियं, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘छेदनके पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, adasakaṃ nisīdana’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 26. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Chedanake pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं नवमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं नवमं सलाकं निक्खिपामि’’।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ navamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ navamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.

    ‘‘कप्पति, भन्ते, जातरूपरजत’’न्ति? ‘‘नावुसो, कप्पती’’ति 27। ‘‘कत्थ पटिक्खित्त’’न्ति। ‘‘राजगहे, सुत्तविभङ्गे’’ति। ‘‘किं आपज्‍जती’’ति? ‘‘जातरूपरजतपटिग्गहणे पाचित्तिय’’न्ति।

    ‘‘Kappati, bhante, jātarūparajata’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 28. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti. ‘‘Rājagahe, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Jātarūparajatapaṭiggahaṇe pācittiya’’nti.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इदं दसमं वत्थु सङ्घेन विनिच्छितं। इतिपिदं वत्थु उद्धम्मं, उब्बिनयं, अपगतसत्थुसासनं। इदं दसमं सलाकं निक्खिपामि।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ dasamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ dasamaṃ salākaṃ nikkhipāmi.

    ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। इमानि दस वत्थूनि सङ्घेन विनिच्छितानि। इतिपिमानि दसवत्थूनि उद्धम्मानि, उब्बिनयानि, अपगतसत्थुसासनानी’’ति।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Imāni dasa vatthūni saṅghena vinicchitāni. Itipimāni dasavatthūni uddhammāni, ubbinayāni, apagatasatthusāsanānī’’ti.

    ४५८. ‘‘निहतमेतं, आवुसो, अधिकरणं, सन्तं वूपसन्तं सुवूपसन्तं। अपि च मं त्वं, आवुसो, सङ्घमज्झेपि इमानि दस वत्थूनि पुच्छेय्यासि – तेसं भिक्खूनं सञ्‍ञत्तिया’’ति। अथ खो आयस्मा रेवतो आयस्मन्तं सब्बकामिं सङ्घमज्झेपि इमानि दस वत्थूनि पुच्छि। पुट्ठो पुट्ठो आयस्मा सब्बकामी विस्सज्‍जेसि। इमाय खो पन विनयसङ्गीतिया सत्त भिक्खुसतानि अनूनानि अनधिकानि अहेसुं, तस्मायं विनयसङ्गीति ‘‘सत्तसतिका’’ति वुच्‍चतीति।

    458. ‘‘Nihatametaṃ, āvuso, adhikaraṇaṃ, santaṃ vūpasantaṃ suvūpasantaṃ. Api ca maṃ tvaṃ, āvuso, saṅghamajjhepi imāni dasa vatthūni puccheyyāsi – tesaṃ bhikkhūnaṃ saññattiyā’’ti. Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sabbakāmiṃ saṅghamajjhepi imāni dasa vatthūni pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā sabbakāmī vissajjesi. Imāya kho pana vinayasaṅgītiyā satta bhikkhusatāni anūnāni anadhikāni ahesuṃ, tasmāyaṃ vinayasaṅgīti ‘‘sattasatikā’’ti vuccatīti.

    दुतियभाणवारो निट्ठितो।

    Dutiyabhāṇavāro niṭṭhito.

    सत्तसतिकक्खन्धको द्वादसमो।

    Sattasatikakkhandhako dvādasamo.

    इमम्हि खन्धके वत्थू पञ्‍चवीसति।

    Imamhi khandhake vatthū pañcavīsati.

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    दस वत्थूनि पूरेत्वा, कम्मं दूतेन पाविसि।

    Dasa vatthūni pūretvā, kammaṃ dūtena pāvisi;

    चत्तारो पुन रूपञ्‍च, कोसम्बि च पावेय्यको॥

    Cattāro puna rūpañca, kosambi ca pāveyyako.

    मग्गो सोरेय्यं सङ्कस्सं, कण्णकुज्‍जं उदुम्बरं।

    Maggo soreyyaṃ saṅkassaṃ, kaṇṇakujjaṃ udumbaraṃ;

    सहजाति च मज्झेसि, अस्सोसि कं नु खो मयं॥

    Sahajāti ca majjhesi, assosi kaṃ nu kho mayaṃ.

    पत्तनावाय उज्‍जवि, रहोसि उपनामयं 29।

    Pattanāvāya ujjavi, rahosi upanāmayaṃ 30;

    गरु 31 सङ्घो च वेसालिं, मेत्ता सङ्घो उब्बाहिकाति॥

    Garu 32 saṅgho ca vesāliṃ, mettā saṅgho ubbāhikāti.

    सत्तसतिकक्खन्धको निट्ठितो।

    Sattasatikakkhandhako niṭṭhito.

    चूळवग्गो 33 निट्ठितो।

    Cūḷavaggo 34 niṭṭhito.

    चूळवग्गपाळि निट्ठिता।

    Cūḷavaggapāḷi niṭṭhitā.




    Footnotes:
    1. पाठेय्यका (स्या॰)
    2. pāṭheyyakā (syā.)
    3. आयस्मतो च (स्या॰)
    4. āyasmato ca (syā.)
    5. आवुसो उत्तर (स्या॰ कं॰)
    6. āvuso uttara (syā. kaṃ.)
    7. मूलदायका (सी॰)
    8. mūladāyakā (sī.)
    9. हेसो (स्या॰)
    10. heso (syā.)
    11. पाचि॰ २५४ आदयो
    12. pāci. 254 ādayo
    13. पाचि॰ २४५
    14. pāci. 245
    15. पाचि॰ २३४
    16. pāci. 234
    17. महाव॰ १४१ आदयो
    18. mahāva. 141 ādayo
    19. महाव॰ ३८३ आदयो
    20. mahāva. 383 ādayo
    21. पाचि॰ २३४
    22. pāci. 234
    23. पाचि॰ ३२६
    24. pāci. 326
    25. पाचि॰ ५३१ आदयो
    26. pāci. 531 ādayo
    27. पारा॰ ५८० आदयो
    28. pārā. 580 ādayo
    29. दूरतोपि उदपादि (क॰)
    30. dūratopi udapādi (ka.)
    31. दारुणं (स्या॰)
    32. dāruṇaṃ (syā.)
    33. चुल्‍लवग्गो (सी॰)
    34. cullavaggo (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / दसवत्थुकथा • Dasavatthukathā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / दसवत्थुकथावण्णना • Dasavatthukathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / दसवत्थुकथावण्णना • Dasavatthukathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / दसवत्थुकथावण्णना • Dasavatthukathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / दसवत्थुकथा • Dasavatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact