Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૪. દુતિયહત્થકસુત્તં
4. Dutiyahatthakasuttaṃ
૨૪. એકં સમયં ભગવા આળવિયં વિહરતિ અગ્ગાળવે ચેતિયે. અથ ખો હત્થકો આળવકો પઞ્ચમત્તેહિ ઉપાસકસતેહિ પરિવુતો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો હત્થકં આળવકં ભગવા એતદવોચ – ‘‘મહતી ખો ત્યાયં, હત્થક, પરિસા. કથં પન ત્વં, હત્થક, ઇમં મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હાસી’’તિ? ‘‘યાનિમાનિ, ભન્તે, ભગવતા દેસિતાનિ 1 ચત્તારિ સઙ્ગહવત્થૂનિ, તેહાહં 2 ઇમં મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હામિ. અહં, ભન્તે, યં જાનામિ – ‘અયં દાનેન સઙ્ગહેતબ્બો’તિ, તં દાનેન સઙ્ગણ્હામિ; યં જાનામિ – ‘અયં પેય્યવજ્જેન સઙ્ગહેતબ્બો’તિ, તં પેય્યવજ્જેન સઙ્ગણ્હામિ; યં જાનામિ – ‘અયં અત્થચરિયાય સઙ્ગહેતબ્બો’તિ, તં અત્થચરિયાય સઙ્ગણ્હામિ; યં જાનામિ – ‘અયં સમાનત્તતાય સઙ્ગહેતબ્બો’તિ, તં સમાનત્તતાય સઙ્ગણ્હામિ. સંવિજ્જન્તિ ખો પન મે, ભન્તે, કુલે ભોગા. દલિદ્દસ્સ ખો નો તથા સોતબ્બં મઞ્ઞન્તી’’તિ. ‘‘સાધુ સાધુ, હત્થક! યોનિ ખો ત્યાયં, હત્થક, મહતિં પરિસં સઙ્ગહેતું. યે હિ કેચિ, હત્થક, અતીતમદ્ધાનં મહતિં પરિસં સઙ્ગહેસું, સબ્બે તે ઇમેહેવ ચતૂહિ સઙ્ગહવત્થૂહિ મહતિં પરિસં સઙ્ગહેસું. યેપિ હિ કેચિ, હત્થક, અનાગતમદ્ધાનં મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હિસ્સન્તિ , સબ્બે તે ઇમેહેવ ચતૂહિ સઙ્ગહવત્થૂહિ મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હિસ્સન્તિ. યેપિ હિ કેચિ, હત્થક, એતરહિ મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હન્તિ, સબ્બે તે ઇમેહેવ ચતૂહિ સઙ્ગહવત્થૂહિ મહતિં પરિસં સઙ્ગણ્હન્તી’’તિ.
24. Ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Atha kho hatthako āḷavako pañcamattehi upāsakasatehi parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho hatthakaṃ āḷavakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘mahatī kho tyāyaṃ, hatthaka, parisā. Kathaṃ pana tvaṃ, hatthaka, imaṃ mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhāsī’’ti? ‘‘Yānimāni, bhante, bhagavatā desitāni 3 cattāri saṅgahavatthūni, tehāhaṃ 4 imaṃ mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhāmi. Ahaṃ, bhante, yaṃ jānāmi – ‘ayaṃ dānena saṅgahetabbo’ti, taṃ dānena saṅgaṇhāmi; yaṃ jānāmi – ‘ayaṃ peyyavajjena saṅgahetabbo’ti, taṃ peyyavajjena saṅgaṇhāmi; yaṃ jānāmi – ‘ayaṃ atthacariyāya saṅgahetabbo’ti, taṃ atthacariyāya saṅgaṇhāmi; yaṃ jānāmi – ‘ayaṃ samānattatāya saṅgahetabbo’ti, taṃ samānattatāya saṅgaṇhāmi. Saṃvijjanti kho pana me, bhante, kule bhogā. Daliddassa kho no tathā sotabbaṃ maññantī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, hatthaka! Yoni kho tyāyaṃ, hatthaka, mahatiṃ parisaṃ saṅgahetuṃ. Ye hi keci, hatthaka, atītamaddhānaṃ mahatiṃ parisaṃ saṅgahesuṃ, sabbe te imeheva catūhi saṅgahavatthūhi mahatiṃ parisaṃ saṅgahesuṃ. Yepi hi keci, hatthaka, anāgatamaddhānaṃ mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhissanti , sabbe te imeheva catūhi saṅgahavatthūhi mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhissanti. Yepi hi keci, hatthaka, etarahi mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhanti, sabbe te imeheva catūhi saṅgahavatthūhi mahatiṃ parisaṃ saṅgaṇhantī’’ti.
અથ ખો હત્થકો આળવકો ભગવતા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો સમુત્તેજિતો સમ્પહંસિતો ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ . અથ ખો ભગવા અચિરપક્કન્તે હત્થકે આળવકે ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અચ્છરિયેહિ અબ્ભુતેહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતં હત્થકં આળવકં ધારેથ. કતમેહિ અટ્ઠહિ? સદ્ધો, ભિક્ખવે, હત્થકો આળવકો; સીલવા, ભિક્ખવે…પે॰… હિરીમા… ઓત્તપ્પી… બહુસ્સુતો… ચાગવા… પઞ્ઞવા, ભિક્ખવે, હત્થકો આળવકો; અપ્પિચ્છો, ભિક્ખવે, હત્થકો આળવકો. ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહિ અચ્છરિયેહિ અબ્ભુતેહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતં હત્થકં આળવકં ધારેથા’’તિ. ચતુત્થં.
Atha kho hatthako āḷavako bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi . Atha kho bhagavā acirapakkante hatthake āḷavake bhikkhū āmantesi – ‘‘aṭṭhahi, bhikkhave, acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgataṃ hatthakaṃ āḷavakaṃ dhāretha. Katamehi aṭṭhahi? Saddho, bhikkhave, hatthako āḷavako; sīlavā, bhikkhave…pe… hirīmā… ottappī… bahussuto… cāgavā… paññavā, bhikkhave, hatthako āḷavako; appiccho, bhikkhave, hatthako āḷavako. Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgataṃ hatthakaṃ āḷavakaṃ dhārethā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. દુતિયહત્થકસુત્તવણ્ણના • 4. Dutiyahatthakasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧-૭. પઠમઉગ્ગસુત્તાદિવણ્ણના • 1-7. Paṭhamauggasuttādivaṇṇanā