Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တံ

    6. Dutiyakāmabhūsuttaṃ

    ၃၄၈. ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ ကာမဘူ မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ ဝိဟရတိ အမ္ဗာဋကဝနေ။ အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ ကာမဘူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ ကာမဘုံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကတိ နု ခော, ဘန္တေ, သင္ခာရာ’’တိ? ‘‘တယော ခော, ဂဟပတိ, သင္ခာရာ – ကာယသင္ခာရော, ဝစီသင္ခာရော, စိတ္တသင္ခာရော’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ’’တိ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မတော ကာမဘုသ္သ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ကာမဘုံ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘ကတမော ပန, ဘန္တေ, ကာယသင္ခာရော, ကတမော ဝစီသင္ခာရော, ကတမော စိတ္တသင္ခာရော’’တိ? ‘‘အသ္သာသပသ္သာသာ ခော, ဂဟပတိ, ကာယသင္ခာရော, ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင္ခာရော, သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင္ခာရော’’တိ။

    348. Ekaṃ samayaṃ āyasmā kāmabhū macchikāsaṇḍe viharati ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yenāyasmā kāmabhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ kāmabhuṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bhante, saṅkhārā’’ti? ‘‘Tayo kho, gahapati, saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro’’ti. ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato kāmabhussa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘katamo pana, bhante, kāyasaṅkhāro, katamo vacīsaṅkhāro, katamo cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Assāsapassāsā kho, gahapati, kāyasaṅkhāro, vitakkavicārā vacīsaṅkhāro, saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti.

    ‘‘သာဓု, ဘန္တေ’’တိ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘ကသ္မာ ပန, ဘန္တေ, အသ္သာသပသ္သာသာ ကာယသင္ခာရော, ကသ္မာ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင္ခာရော, ကသ္မာ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင္ခာရော’’တိ? ‘‘အသ္သာသပသ္သာသာ ခော, ဂဟပတိ, ကာယိကာ။ ဧတေ ဓမ္မာ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓာ, တသ္မာ အသ္သာသပသ္သာသာ ကာယသင္ခာရော။ ပုဗ္ဗေ ခော, ဂဟပတိ, ဝိတက္ကေတ္ဝာ ဝိစာရေတ္ဝာ ပစ္ဆာ ဝာစံ ဘိန္ဒတိ, တသ္မာ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင္ခာရော။ သညာ စ ဝေဒနာ စ စေတသိကာ။ ဧတေ ဓမ္မာ စိတ္တပ္ပဋိဗဒ္ဓာ, တသ္မာ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင္ခာရော’’တိ။

    ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kasmā pana, bhante, assāsapassāsā kāyasaṅkhāro, kasmā vitakkavicārā vacīsaṅkhāro, kasmā saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Assāsapassāsā kho, gahapati, kāyikā. Ete dhammā kāyappaṭibaddhā, tasmā assāsapassāsā kāyasaṅkhāro. Pubbe kho, gahapati, vitakketvā vicāretvā pacchā vācaṃ bhindati, tasmā vitakkavicārā vacīsaṅkhāro. Saññā ca vedanā ca cetasikā. Ete dhammā cittappaṭibaddhā, tasmā saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti.

    သာဓု။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘ကထံ ပန, ဘန္တေ, သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ ဟောတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဂဟပတိ, သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇန္တသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇိသ္သ’န္တိ ဝာ ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇာမီ’တိ ဝာ ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော’တိ ဝာ ။ အထ ခ္ဝသ္သ ပုဗ္ဗေဝ တထာ စိတ္တံ ဘာဝိတံ ဟောတိ ယံ တံ တထတ္တာယ ဥပနေတီ’’တိ။

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kathaṃ pana, bhante, saññāvedayitanirodhasamāpatti hotī’’ti? ‘‘Na kho, gahapati, saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjissa’nti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmī’ti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno’ti vā . Atha khvassa pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti yaṃ taṃ tathattāya upanetī’’ti.

    သာဓု ။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇန္တသ္သ ပန, ဘန္တေ , ဘိက္ခုနော ကတမေ ဓမ္မာ ပဌမံ နိရုဇ္ဈန္တိ, ယဒိ ဝာ ကာယသင္ခာရော, ယဒိ ဝာ ဝစီသင္ခာရော, ယဒိ ဝာ စိတ္တသင္ခာရော’’တိ? ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇန္တသ္သ ခော, ဂဟပတိ, ဘိက္ခုနော ဝစီသင္ခာရော ပဌမံ နိရုဇ္ဈတိ, တတော ကာယသင္ခာရော, တတော စိတ္တသင္ခာရော’’တိ။

    Sādhu …pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa pana, bhante , bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ nirujjhanti, yadi vā kāyasaṅkhāro, yadi vā vacīsaṅkhāro, yadi vā cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa kho, gahapati, bhikkhuno vacīsaṅkhāro paṭhamaṃ nirujjhati, tato kāyasaṅkhāro, tato cittasaṅkhāro’’ti.

    သာဓု။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘ယ္ဝာယံ, ဘန္တေ, မတော ကာလင္ကတော, ယော စာယံ ဘိက္ခု သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော, ဣမေသံ ကိံ နာနာကရဏ’’န္တိ? ‘‘ယ္ဝာယံ ဂဟပတိ, မတော ကာလင္ကတော တသ္သ ကာယသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, ဝစီသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, စိတ္တသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, အာယု ပရိက္ခီဏော, ဥသ္မာ ဝူပသန္တာ, ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဝိပရိဘိန္နာနိ။ ယော စ ခ္ဝာယံ, ဂဟပတိ, ဘိက္ခု သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော, တသ္သပိ ကာယသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, ဝစီသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, စိတ္တသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓော, အာယု အပရိက္ခီဏော, ဥသ္မာ အဝူပသန္တာ, ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဝိပ္ပသန္နာနိ။ ယ္ဝာယံ, ဂဟပတိ, မတော ကာလင္ကတော, ယော စာယံ ဘိက္ခု သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော, ဣဒံ နေသံ နာနာကရဏ’’န္တိ။

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘yvāyaṃ, bhante, mato kālaṅkato, yo cāyaṃ bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, imesaṃ kiṃ nānākaraṇa’’nti? ‘‘Yvāyaṃ gahapati, mato kālaṅkato tassa kāyasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, vacīsaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, cittasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, āyu parikkhīṇo, usmā vūpasantā, indriyāni viparibhinnāni. Yo ca khvāyaṃ, gahapati, bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, tassapi kāyasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, vacīsaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, cittasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, āyu aparikkhīṇo, usmā avūpasantā, indriyāni vippasannāni. Yvāyaṃ, gahapati, mato kālaṅkato, yo cāyaṃ bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, idaṃ nesaṃ nānākaraṇa’’nti.

    သာဓု။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘ကထံ ပန, ဘန္တေ, သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ ဟောတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဂဟပတိ, သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌဟန္တသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌဟိသ္သ’န္တိ ဝာ ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌဟာမီ’တိ ဝာ ‘အဟံ သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတော’တိ ဝာ။ အထ ခ္ဝသ္သ ပုဗ္ဗေဝ တထာ စိတ္တံ ဘာဝိတံ ဟောတိ, ယံ တံ တထတ္တာယ ဥပနေတီ’’တိ။

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kathaṃ pana, bhante, saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhānaṃ hotī’’ti? ‘‘Na kho, gahapati, saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahissa’nti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahāmī’ti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhito’ti vā. Atha khvassa pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti, yaṃ taṃ tathattāya upanetī’’ti.

    သာဓု , ဘန္တေ။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌဟန္တသ္သ ပန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော ကတမေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ယဒိ ဝာ ကာယသင္ခာရော, ယဒိ ဝာ ဝစီသင္ခာရော, ယဒိ ဝာ စိတ္တသင္ခာရော’’တိ? ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌဟန္တသ္သ, ဂဟပတိ, ဘိက္ခုနော စိတ္တသင္ခာရော ပဌမံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တတော ကာယသင္ခာရော, တတော ဝစီသင္ခာရော’’တိ။

    Sādhu , bhante…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa pana, bhante, bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ uppajjanti, yadi vā kāyasaṅkhāro, yadi vā vacīsaṅkhāro, yadi vā cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa, gahapati, bhikkhuno cittasaṅkhāro paṭhamaṃ uppajjati, tato kāyasaṅkhāro, tato vacīsaṅkhāro’’ti.

    သာဓု။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတံ ပန, ဘန္တေ , ဘိက္ခုံ ကတိ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ’’? ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတံ ခော, ဂဟပတိ, ဘိက္ခုံ တယော ဖသ္သာ ဖုသန္တိ – သုညတော ဖသ္သော, အနိမိတ္တော ဖသ္သော, အပ္ပဏိဟိတော ဖသ္သော’’တိ။

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitaṃ pana, bhante , bhikkhuṃ kati phassā phusanti’’? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitaṃ kho, gahapati, bhikkhuṃ tayo phassā phusanti – suññato phasso, animitto phasso, appaṇihito phasso’’ti.

    သာဓု။ပေ.။ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတသ္သ ပန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော ကိံနိန္နံ စိတ္တံ ဟောတိ, ကိံပောဏံ, ကိံပဗ္ဘာရ’’န္တိ? ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတသ္သ ခော, ဂဟပတိ, ဘိက္ခုနော ဝိဝေကနိန္နံ စိတ္တံ ဟောတိ ဝိဝေကပောဏံ ဝိဝေကပဗ္ဘာရ’’န္တိ။

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa pana, bhante, bhikkhuno kiṃninnaṃ cittaṃ hoti, kiṃpoṇaṃ, kiṃpabbhāra’’nti? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa kho, gahapati, bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāra’’nti.

    ‘‘သာဓု, ဘန္တေ’’တိ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မတော ကာမဘုသ္သ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ကာမဘုံ ဥတ္တရိံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ပန, ဘန္တေ, ကတိ ဓမ္မာ ဗဟူပကာရာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော တ္ဝံ, ဂဟပတိ, ယံ ပဌမံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ တံ ပုစ္ဆသိ။ အပိ စ တ္ယာဟံ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ။ သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိယာ ခော, ဂဟပတိ, ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဗဟူပကာရာ – သမထော စ ဝိပသ္သနာ စာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

    ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato kāmabhussa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā pana, bhante, kati dhammā bahūpakārā’’ti? ‘‘Addhā kho tvaṃ, gahapati, yaṃ paṭhamaṃ pucchitabbaṃ taṃ pucchasi. Api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā kho, gahapati, dve dhammā bahūpakārā – samatho ca vipassanā cā’’ti. Chaṭṭhaṃ.







    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact