Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૮. દુતિયનાથસુત્તં
8. Dutiyanāthasuttaṃ
૧૮. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
18. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘સનાથા , ભિક્ખવે, વિહરથ, મા અનાથા. દુક્ખં, ભિક્ખવે, અનાથો વિહરતિ. દસયિમે, ભિક્ખવે, નાથકરણા ધમ્મા. કતમે દસ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સીલવા હોતિ…પે॰… સમાદાય સિક્ખતિ સિક્ખાપદેસુ. ‘સીલવા વતાયં ભિક્ખુ પાતિમોક્ખસંવરસંવુતો વિહરતિ આચારગોચરસમ્પન્નો અણુમત્તેસુ વજ્જેસુ ભયદસ્સાવી, સમાદાય સિક્ખતિ સિક્ખાપદેસૂ’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Sanāthā , bhikkhave, viharatha, mā anāthā. Dukkhaṃ, bhikkhave, anātho viharati. Dasayime, bhikkhave, nāthakaraṇā dhammā. Katame dasa? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu. ‘Sīlavā vatāyaṃ bhikkhu pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesū’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ બહુસ્સુતો હોતિ…પે॰… દિટ્ઠિયા સુપ્પટિવિદ્ધા. ‘બહુસ્સુતો વતાયં ભિક્ખુ સુતધરો સુતસન્નિચયો, યે તે ધમ્મા આદિકલ્યાણા મજ્ઝેકલ્યાણા પરિયોસાનકલ્યાણા સાત્થં સબ્યઞ્જનં કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં અભિવદન્તિ, તથારૂપાસ્સ ધમ્મા બહુસ્સુતા હોન્તિ ધાતા વચસા પરિચિતા મનસાનુપેક્ખિતા દિટ્ઠિયા સુપ્પટિવિદ્ધા’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā. ‘Bahussuto vatāyaṃ bhikkhu sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કલ્યાણમિત્તો હોતિ કલ્યાણસહાયો કલ્યાણસમ્પવઙ્કો. ‘કલ્યાણમિત્તો વતાયં ભિક્ખુ કલ્યાણસહાયો કલ્યાણસમ્પવઙ્કો’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kalyāṇamitto hoti kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko. ‘Kalyāṇamitto vatāyaṃ bhikkhu kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સુવચો હોતિ સોવચસ્સકરણેહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો, ખમો પદક્ખિણગ્ગાહી અનુસાસનિં. ‘સુવચો વતાયં ભિક્ખુ સોવચસ્સકરણેહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો, ખમો પદક્ખિણગ્ગાહી અનુસાસનિ’ન્તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato, khamo padakkhiṇaggāhī anusāsaniṃ. ‘Suvaco vatāyaṃ bhikkhu sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato, khamo padakkhiṇaggāhī anusāsani’nti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ યાનિ તાનિ સબ્રહ્મચારીનં ઉચ્ચાવચાનિ કિંકરણીયાનિ, તત્થ દક્ખો હોતિ અનલસો, તત્રૂપાયાય વીમંસાય સમન્નાગતો, અલં કાતું અલં સંવિધાતું. ‘યાનિ તાનિ સબ્રહ્મચારીનં ઉચ્ચાવચાનિ કિંકરણીયાનિ, તત્થ દક્ખો વતાયં ભિક્ખુ અનલસો, તત્રૂપાયાય વીમંસાય સમન્નાગતો, અલં કાતું અલં સંવિધાતુ’ન્તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni, tattha dakkho hoti analaso, tatrūpāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ. ‘Yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni, tattha dakkho vatāyaṃ bhikkhu analaso, tatrūpāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātu’nti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ધમ્મકામો હોતિ પિયસમુદાહારો, અભિધમ્મે અભિવિનયે ઉળારપામોજ્જો. ‘ધમ્મકામો વતાયં ભિક્ખુ પિયસમુદાહારો, અભિધમ્મે અભિવિનયે ઉળારપામોજ્જો’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammakāmo hoti piyasamudāhāro, abhidhamme abhivinaye uḷārapāmojjo. ‘Dhammakāmo vatāyaṃ bhikkhu piyasamudāhāro, abhidhamme abhivinaye uḷārapāmojjo’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આરદ્ધવીરિયો વિહરતિ અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદાય, થામવા દળ્હપરક્કમો અનિક્ખિત્તધુરો કુસલેસુ ધમ્મેસુ ‘આરદ્ધવીરિયો વતાયં ભિક્ખુ વિહરતિ અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદાય, થામવા દળ્હપરક્કમો અનિક્ખિત્તધુરો કુસલેસુ ધમ્મેસૂ’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ . તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ‘āraddhavīriyo vatāyaṃ bhikkhu viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesū’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti . Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સન્તુટ્ઠો હોતિ ઇતરીતરચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન. ‘સન્તુટ્ઠો વતાયં ભિક્ખુ ઇતરીતરચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેના’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu santuṭṭho hoti itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārena. ‘Santuṭṭho vatāyaṃ bhikkhu itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārenā’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સતિમા હોતિ પરમેન સતિનેપક્કેન સમન્નાગતો, ચિરકતમ્પિ ચિરભાસિતમ્પિ સરિતા અનુસ્સરિતા. ‘સતિમા વતાયં ભિક્ખુ પરમેન સતિનેપક્કેન સમન્નાગતો, ચિરકતમ્પિ ચિરભાસિતમ્પિ સરિતા અનુસ્સરિતા’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ મજ્ઝિમાનુકમ્પિતસ્સ નવાનુકમ્પિતસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા કુસલેસુ ધમ્મેસુ, નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā. ‘Satimā vatāyaṃ bhikkhu paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa majjhimānukampitassa navānukampitassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu, no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પઞ્ઞવા હોતિ ઉદયત્થગામિનિયા પઞ્ઞાય સમન્નાગતો અરિયાય નિબ્બેધિકાય સમ્મા દુક્ખક્ખયગામિનિયા. ‘પઞ્ઞવા વતાયં ભિક્ખુ ઉદયત્થગામિનિયા પઞ્ઞાય સમન્નાગતો અરિયાય નિબ્બેધિકાય સમ્મા દુક્ખક્ખયગામિનિયા’તિ થેરાપિ નં ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, મજ્ઝિમાપિ ભિક્ખૂ… નવાપિ ભિક્ખૂ વત્તબ્બં અનુસાસિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તસ્સ થેરાનુકમ્પિતસ્સ…પે॰… નો પરિહાનિ. અયમ્પિ ધમ્મો નાથકરણો.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. ‘Paññavā vatāyaṃ bhikkhu udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā’ti therāpi naṃ bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti, majjhimāpi bhikkhū… navāpi bhikkhū vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Tassa therānukampitassa…pe… no parihāni. Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
‘‘સનાથા, ભિક્ખવે, વિહરથ, મા અનાથા. દુક્ખં, ભિક્ખવે, અનાથો વિહરતિ. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, દસ નાથકરણા ધમ્મા’’તિ. ઇદમવોચ ભગવા. અત્તમના તે ભિક્ખૂ ભગવતો ભાસિતં અભિનન્દુન્તિ. અટ્ઠમં.
‘‘Sanāthā, bhikkhave, viharatha, mā anāthā. Dukkhaṃ, bhikkhave, anātho viharati. Ime kho, bhikkhave, dasa nāthakaraṇā dhammā’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૮. દુતિયનાથસુત્તવણ્ણના • 8. Dutiyanāthasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૭-૮. પઠમનાથસુત્તાદિવણ્ણના • 7-8. Paṭhamanāthasuttādivaṇṇanā