| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੨. ਦੁਤਿਯਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
੭੨. ਦੁਤਿਯੇ ਇਮਂ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਪਕਤਿਯਾ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾવਤੋ ਦੁਦ੍ਦਸਭਾવਦੀਪਨਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਦੁਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ ਸਭਾવਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ ਅਤਿਸੁਖੁਮਸਣ੍ਹਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਚ ਅਨੁਪਚਿਤਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਦੁਦ੍ਦਸਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਤਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਤ੍વਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੧੮)। ਅਪਰਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਠਾਨਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੮; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੮੧; ੨.੩੩੭)। ਅਨਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ, ਕਾਮਾਦੀਸੁ ਚ ਭવੇਸੁ ਨਮਨਤੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਭਾવੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਨਮਨਤੋ ਤਣ੍ਹਾ ਨਤਾ ਨਾਮ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਨਤਾਤਿ ਅਨਤਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤવਿਰਹਿਤਂ, ਅਚવਨਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਂ ਅਮਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਦੁਦ੍ਦਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇਹਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਰਕਾਲਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਚ੍ਚਯਭਾવਨਾ ਨ ਸੁਕਰਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਅਧਿਗਮਨੀਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨ ਹਿ ਸਚ੍ਚਂ ਸੁਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਸਨ੍ਤਸਭਾવਾਭਾવਤੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅવਿਪਰੀਤਟ੍ਠੇਨ ਸਚ੍ਚਂ। ਨ ਹਿ ਤਂ ਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਨ ਸੁਖੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੇ ਸਮਾਨੇਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਕਸਿਰੇਨੇવ ਸਮਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ। ਤਥਾ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਮੇ ਅਧਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੮; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੮੧; ੨.੩੩੭)।
72. Dutiye imaṃ udānanti imaṃ nibbānassa pakatiyā gambhīrabhāvato duddasabhāvadīpanaṃ udānaṃ udānesi. Tattha duddasanti sabhāvagambhīrattā atisukhumasaṇhasabhāvattā ca anupacitañāṇasambhārehi passituṃ na sakkāti duddasaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘tañhi te, māgaṇḍiya, ariyaṃ paññācakkhu natthi, yena tvaṃ ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānampi passeyyāsī’’ti (ma. ni. 2.218). Aparampi vuttaṃ – ‘‘idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho’’tiādi (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337). Anatanti rūpādiārammaṇesu, kāmādīsu ca bhavesu namanato tanninnabhāvena pavattito sattānañca tattha namanato taṇhā natā nāma, natthi ettha natāti anataṃ, nibbānanti attho. ‘‘Ananta’’ntipi paṭhanti, niccasabhāvattā antavirahitaṃ, acavanadhammaṃ nirodhaṃ amatanti attho. Keci pana ‘‘ananta’’nti padassa ‘‘appamāṇa’’nti atthaṃ vadanti. Ettha ca ‘‘duddasa’’nti iminā paññāya dubbalīkaraṇehi rāgādikilesehi cirakālabhāvitattā sattānaṃ apaccayabhāvanā na sukarāti nibbānassa kicchena adhigamanīyataṃ dasseti. Na hi saccaṃ sudassananti imināpi tamevatthaṃ pākaṭaṃ karoti. Tattha saccanti nibbānaṃ. Tañhi kenaci pariyāyena asantasabhāvābhāvato ekanteneva santattā aviparītaṭṭhena saccaṃ. Na hi taṃ sudassanaṃ na sukhena passitabbaṃ, sucirampi kālaṃ puññañāṇasambhāre samānentehipi kasireneva samadhigantabbato. Tathā hi vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kicchena me adhigata’’nti (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337).
ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ ਤਣ੍ਹਾ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤੇਨ વਿਸਯਤੋ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਟਿવੇਧੇਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪ੍ਪਟਿવੇਧੇਨ ਚ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਯਥਾਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਭਾવਨਾਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ ਤਣ੍ਹਾ ਹੋਤਿ। ਏવਞ੍ਚ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਭવਾਦੀਸੁ ਨਤਭੂਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦਭਾવੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਕਿਲੇਸવਟ੍ਟਸ੍ਸ ਅਭਾવੋ, ਤਤੋવ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕવਟ੍ਟਾਨਂ ਅਸਮ੍ਭવੋਯੇવਾਤਿ ਏવਂ ਭਗવਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨવਸੇਸવਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖવੂਪਸਮਹੇਤੁਭੂਤਂ ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾવਂ ਪਕਾਸੇਸਿ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Paṭividdhā taṇhā jānato passato natthi kiñcananti tañca nirodhasaccaṃ sacchikiriyābhisamayavasena abhisamentena visayato kiccato ca ārammaṇato ca ārammaṇappaṭivedhena asammohappaṭivedhena ca paṭividdhaṃ, yathāpariññābhisamayavasena dukkhasaccaṃ, bhāvanābhisamayavasena maggasaccañca asammohato paṭividdhaṃ hoti, evaṃ pahānābhisamayavasena asammohato ca paṭividdhā taṇhā hoti. Evañca cattāri saccāni yathābhūtaṃ ariyamaggapaññāya jānato passato bhavādīsu natabhūtā taṇhā natthi, tadabhāve sabbassapi kilesavaṭṭassa abhāvo, tatova kammavipākavaṭṭānaṃ asambhavoyevāti evaṃ bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesavaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ pakāsesi. Sesaṃ vuttanayameva.
ਦੁਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dutiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੨. ਦੁਤਿਯਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ
