Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിനയവിനിച്ഛയ-ഉത്തരവിനിച്ഛയ • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
ദുതിയപാരാജികകഥാ
Dutiyapārājikakathā
൩൯.
39.
ആദിയന്തോ ഹരന്തോവ-ഹരന്തോ ഇരിയാപഥം;
Ādiyanto harantova-haranto iriyāpathaṃ;
വികോപേന്തോ തഥാ ഠാനാ, ചാവേന്തോപി പരാജിതോ.
Vikopento tathā ṭhānā, cāventopi parājito.
൪൦.
40.
തത്ഥ നാനേകഭണ്ഡാനം, പഞ്ചകാനം വസാ പന;
Tattha nānekabhaṇḍānaṃ, pañcakānaṃ vasā pana;
അവഹാരാ ദസേവേതേ, വിഞ്ഞാതബ്ബാ വിഭാവിനാ.
Avahārā dasevete, viññātabbā vibhāvinā.
൪൧.
41.
സാഹത്ഥാണത്തികോ ചേവ, നിസ്സഗ്ഗോ അത്ഥസാധകോ;
Sāhatthāṇattiko ceva, nissaggo atthasādhako;
ധുരനിക്ഖേപനഞ്ചാതി, ഇദം സാഹത്ഥപഞ്ചകം.
Dhuranikkhepanañcāti, idaṃ sāhatthapañcakaṃ.
൪൨.
42.
പുബ്ബസഹപയോഗോ ച, സംവിദാഹരണമ്പി ച;
Pubbasahapayogo ca, saṃvidāharaṇampi ca;
സങ്കേതകമ്മം നേമിത്തം, പുബ്ബയോഗാദിപഞ്ചകം.
Saṅketakammaṃ nemittaṃ, pubbayogādipañcakaṃ.
൪൩.
43.
ഥേയ്യപസയ്ഹപരികപ്പ-പടിച്ഛന്നകുസാദികാ;
Theyyapasayhaparikappa-paṭicchannakusādikā;
അവഹാരാ ഇമേ പഞ്ച, വേദിതബ്ബാവ വിഞ്ഞുനാ.
Avahārā ime pañca, veditabbāva viññunā.
൪൪.
44.
വത്ഥുകാലഗ്ഘദേസേ ച, പരിഭോഗഞ്ച പഞ്ചപി;
Vatthukālagghadese ca, paribhogañca pañcapi;
ഞത്വാ ഏതാനി കാതബ്ബോ, പണ്ഡിതേന വിനിച്ഛയോ.
Ñatvā etāni kātabbo, paṇḍitena vinicchayo.
൪൫.
45.
ദുതിയം വാപി കുദ്ദാലം, പിടകം പരിയേസതോ;
Dutiyaṃ vāpi kuddālaṃ, piṭakaṃ pariyesato;
ഗച്ഛതോ ഥേയ്യചിത്തേന, ദുക്കടം പുബ്ബയോഗതോ.
Gacchato theyyacittena, dukkaṭaṃ pubbayogato.
൪൬.
46.
തത്ഥജാതകകട്ഠം വാ, ലതം വാ ഛിന്ദതോ പന;
Tatthajātakakaṭṭhaṃ vā, lataṃ vā chindato pana;
ദുക്കടം ഉഭയത്ഥാപി, വുത്തം സഹപയോഗതോ.
Dukkaṭaṃ ubhayatthāpi, vuttaṃ sahapayogato.
൪൭.
47.
പഥവിം ഖണതോ വാപി, ബ്യൂഹതോ പംസുമേവ വാ;
Pathaviṃ khaṇato vāpi, byūhato paṃsumeva vā;
ആമസന്തസ്സ വാ കുമ്ഭിം, ഹോതി ആപത്തി ദുക്കടം.
Āmasantassa vā kumbhiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
൪൮.
48.
മുഖേ പാസം പവേസേത്വാ, ഖാണുകേ ബദ്ധകുമ്ഭിയാ;
Mukhe pāsaṃ pavesetvā, khāṇuke baddhakumbhiyā;
ബന്ധനാനം വസാ ഞേയ്യോ, ഠാനഭേദോ വിജാനതാ.
Bandhanānaṃ vasā ñeyyo, ṭhānabhedo vijānatā.
൪൯.
49.
ദ്വേ ഠാനാനി പനേകസ്മിം, ഖാണുകേ ബദ്ധകുമ്ഭിയാ;
Dve ṭhānāni panekasmiṃ, khāṇuke baddhakumbhiyā;
വലയം രുക്ഖമൂലസ്മിം, പവേസേത്വാ കതായ വാ.
Valayaṃ rukkhamūlasmiṃ, pavesetvā katāya vā.
൫൦.
50.
ഉദ്ധരന്തസ്സ ഖാണും വാ, ഛിന്ദതോ സങ്ഖലിമ്പി വാ;
Uddharantassa khāṇuṃ vā, chindato saṅkhalimpi vā;
ഥുല്ലച്ചയം തതോ കുമ്ഭിം, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Thullaccayaṃ tato kumbhiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
൫൧.
51.
പഠമം പന കുമ്ഭിം വാ, ഉദ്ധരിത്വാ തഥാ പുന;
Paṭhamaṃ pana kumbhiṃ vā, uddharitvā tathā puna;
ഠാനാ ചാവേതി ഖാണും വാ, സങ്ഖലിം വാപി സോ നയോ.
Ṭhānā cāveti khāṇuṃ vā, saṅkhaliṃ vāpi so nayo.
൫൨.
52.
ഇതോ ചിതോ ച ഘംസന്തോ, മൂലേ സാരേതി രക്ഖതി;
Ito cito ca ghaṃsanto, mūle sāreti rakkhati;
വലയം ഖേഗതം തത്ഥ, കരോന്തോവ പരാജിതോ.
Valayaṃ khegataṃ tattha, karontova parājito.
൫൩.
53.
ജാതം ഛിന്ദതി ചേ രുക്ഖം, ദുക്കടം കുമ്ഭിമത്ഥകേ;
Jātaṃ chindati ce rukkhaṃ, dukkaṭaṃ kumbhimatthake;
സമീപേ ഛിന്ദതോ തസ്സ, പാചിത്തിയമതത്ഥജം.
Samīpe chindato tassa, pācittiyamatatthajaṃ.
൫൪.
54.
അന്തോകുമ്ഭിഗതം ഭണ്ഡം, ഫന്ദാപേതി സചേ പന;
Antokumbhigataṃ bhaṇḍaṃ, phandāpeti sace pana;
അപബ്യൂഹേതി തത്ഥേവ, തസ്സ ഥുല്ലച്ചയം സിയാ.
Apabyūheti tattheva, tassa thullaccayaṃ siyā.
൫൫.
55.
ഹരന്തോ കുമ്ഭിയാ ഭണ്ഡം, മുട്ഠിം ഛിന്ദതി അത്തനോ;
Haranto kumbhiyā bhaṇḍaṃ, muṭṭhiṃ chindati attano;
ഭാജനേ വാ ഗതം കത്വാ, ഹോതി ഭിക്ഖു പരാജിതോ.
Bhājane vā gataṃ katvā, hoti bhikkhu parājito.
൫൬.
56.
ഹാരം വാ പന പാമങ്ഗം, സുത്താരുള്ഹം തു കുമ്ഭിയാ;
Hāraṃ vā pana pāmaṅgaṃ, suttāruḷhaṃ tu kumbhiyā;
ഫന്ദാപേതി യഥാവത്ഥും, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
൫൭.
57.
സപ്പിആദീസു യം കിഞ്ചി, പിവതോ പാദപൂരണം;
Sappiādīsu yaṃ kiñci, pivato pādapūraṇaṃ;
ഏകേനേവ പയോഗേന, പീതമത്തേ പരാജയോ.
Ekeneva payogena, pītamatte parājayo.
൫൮.
58.
കത്വാവ ധുരനിക്ഖേപം, പിവന്തസ്സ പുനപ്പുനം;
Katvāva dhuranikkhepaṃ, pivantassa punappunaṃ;
സകലമ്പി ച തം കുമ്ഭിം, പിവതോ ന പരാജയോ.
Sakalampi ca taṃ kumbhiṃ, pivato na parājayo.
൫൯.
59.
സചേ ഖിപതി യം കിഞ്ചി, ഭണ്ഡകം തേലകുമ്ഭിയം;
Sace khipati yaṃ kiñci, bhaṇḍakaṃ telakumbhiyaṃ;
തം പാദഗ്ഘനകം തേലം, ധുവം പിവതി താവദേ.
Taṃ pādagghanakaṃ telaṃ, dhuvaṃ pivati tāvade.
൬൦.
60.
ഹത്ഥതോ മുത്തമത്തേവ, ഥേയ്യചിത്തോ വിനസ്സതി;
Hatthato muttamatteva, theyyacitto vinassati;
ആവിഞ്ജേത്വാപി വാ കുമ്ഭിം, തേലം ഗാളേതി ചേ തഥാ.
Āviñjetvāpi vā kumbhiṃ, telaṃ gāḷeti ce tathā.
൬൧.
61.
തേലസ്സാകിരണം ഞത്വാ, ഖിത്തം രിത്തായ കുമ്ഭിയാ;
Telassākiraṇaṃ ñatvā, khittaṃ rittāya kumbhiyā;
പീതം തേലഞ്ച തം ഭണ്ഡം, ഉദ്ധരന്തോവ ധംസിതോ.
Pītaṃ telañca taṃ bhaṇḍaṃ, uddharantova dhaṃsito.
൬൨.
62.
തത്ഥേവ ഭിന്ദതോ തേലം, ഛഡ്ഡേന്തസ്സ തഥേവ ച;
Tattheva bhindato telaṃ, chaḍḍentassa tatheva ca;
ഝാപേന്തസ്സ അഭോഗം വാ, കരോന്തസ്സ ച ദുക്കടം.
Jhāpentassa abhogaṃ vā, karontassa ca dukkaṭaṃ.
ഭൂമട്ഠകഥാ.
Bhūmaṭṭhakathā.
൬൩.
63.
ഠപിതം പത്ഥരിത്വാ ച, സാടകത്ഥരണാദികം;
Ṭhapitaṃ pattharitvā ca, sāṭakattharaṇādikaṃ;
വേഠേത്വാ ഉദ്ധരന്തസ്സ, മുത്തേ ഠാനാ പരാഭവോ.
Veṭhetvā uddharantassa, mutte ṭhānā parābhavo.
൬൪.
64.
ഓരിമന്തേന വാ ഫുട്ഠ-മോകാസം പാരിമന്തതോ;
Orimantena vā phuṭṭha-mokāsaṃ pārimantato;
പാരാജികമതിക്കന്തേ, കഡ്ഢതോ ഉജുകമ്പി വാ.
Pārājikamatikkante, kaḍḍhato ujukampi vā.
ഥലട്ഠകഥാ.
Thalaṭṭhakathā.
൬൫.
65.
പുരതോ മുഖതുണ്ഡഞ്ച, കലാപഗ്ഗഞ്ച പച്ഛതോ;
Purato mukhatuṇḍañca, kalāpaggañca pacchato;
ദ്വീസു പസ്സേസു പക്ഖന്തോ, ഹേട്ഠാ പാദനഖാ തഥാ.
Dvīsu passesu pakkhanto, heṭṭhā pādanakhā tathā.
൬൬.
66.
ഉദ്ധഞ്ചാപി സിഖഗ്ഗന്തി, ഗഗനേ ഗച്ഛതോ പന;
Uddhañcāpi sikhagganti, gagane gacchato pana;
മോരസ്സ ഛ പരിച്ഛേദാ, വേദിതബ്ബാ വിഭാവിനാ.
Morassa cha paricchedā, veditabbā vibhāvinā.
൬൭.
67.
ഭിക്ഖു ‘‘സസ്സാമികം മോരം, ഗഹേസ്സാമീ’’തി ഖേഗതം;
Bhikkhu ‘‘sassāmikaṃ moraṃ, gahessāmī’’ti khegataṃ;
ഹത്ഥം വാപി പസാരേതി, പുരതോ വാസ്സ തിട്ഠതി.
Hatthaṃ vāpi pasāreti, purato vāssa tiṭṭhati.
൬൮.
68.
മോരോപി ഗഗനേ പക്ഖേ, ചാരേതി ന ച ഗച്ഛതി;
Moropi gagane pakkhe, cāreti na ca gacchati;
ദുക്കടം ഗമനച്ഛേദേ, ആമസന്തസ്സ ചേവ തം.
Dukkaṭaṃ gamanacchede, āmasantassa ceva taṃ.
൬൯.
69.
ഠാനാ മോരമമോചേന്തോ, ഫന്ദാപേതി സചേ പന;
Ṭhānā moramamocento, phandāpeti sace pana;
ഏവം ഫന്ദാപനേ തസ്സ, ഥുല്ലച്ചയമുദീരിതം.
Evaṃ phandāpane tassa, thullaccayamudīritaṃ.
൭൦.
70.
അഗ്ഗഹേത്വാ ഗഹേത്വാ വാ, ഹത്ഥേന പന അത്തനോ;
Aggahetvā gahetvā vā, hatthena pana attano;
ഠാനാ ചാവേതി ചേ മോരം, സയം ഠാനാ ചുതോ സിയാ.
Ṭhānā cāveti ce moraṃ, sayaṃ ṭhānā cuto siyā.
൭൧.
71.
ഫുട്ഠോകാസം മുഖഗ്ഗേന, കലാപഗ്ഗേന വാ പന;
Phuṭṭhokāsaṃ mukhaggena, kalāpaggena vā pana;
കലാപഗ്ഗേന വാ ഫുട്ഠം, മുഖതുണ്ഡേന ഭിക്ഖു ചേ.
Kalāpaggena vā phuṭṭhaṃ, mukhatuṇḍena bhikkhu ce.
൭൨.
72.
അതിക്കാമേയ്യ യോ മോരം, ഠാനാ ചാവേതി നാമ സോ;
Atikkāmeyya yo moraṃ, ṭhānā cāveti nāma so;
ഏസേവ ച നയോ പാദ-സിഖാപക്ഖേസു ദീപിതോ.
Eseva ca nayo pāda-sikhāpakkhesu dīpito.
൭൩.
73.
ഗഗനേ പന ഗച്ഛന്തോ, കരേ മോരോ നിലീയതി;
Gagane pana gacchanto, kare moro nilīyati;
തം കരേനേവ ചാരേന്തോ, ഫന്ദാപേതീതി വുച്ചതി.
Taṃ kareneva cārento, phandāpetīti vuccati.
൭൪.
74.
സചേ ഗണ്ഹാതി തം മോരം, ഇതരേന കരേന സോ;
Sace gaṇhāti taṃ moraṃ, itarena karena so;
ചാവിതത്താ പന ഠാനാ, ഭിക്ഖു ഠാനാ ചുതോ സിയാ.
Cāvitattā pana ṭhānā, bhikkhu ṭhānā cuto siyā.
൭൫.
75.
ഇതരം പന മോരസ്സ, ഉപനേതി സചേ കരം;
Itaraṃ pana morassa, upaneti sace karaṃ;
ന ദോസോ തത്ഥ ഉഡ്ഡേത്വാ, സയമേവ നിലീയതി.
Na doso tattha uḍḍetvā, sayameva nilīyati.
൭൬.
76.
ദിസ്വാ അങ്ഗേ നിലീനം തം, ഥേയ്യചിത്തേന ഗച്ഛതോ;
Disvā aṅge nilīnaṃ taṃ, theyyacittena gacchato;
പാദേ ഥുല്ലച്ചയം ഹോതി, ദുതിയേ ച പരാജയോ.
Pāde thullaccayaṃ hoti, dutiye ca parājayo.
൭൭.
77.
ഭൂമിയം ഠിതമോരസ്സ, തീണി ഠാനാനി പണ്ഡിതോ;
Bhūmiyaṃ ṭhitamorassa, tīṇi ṭhānāni paṇḍito;
പാദാനഞ്ച കലാപസ്സ, വസേന പരിദീപയേ.
Pādānañca kalāpassa, vasena paridīpaye.
൭൮.
78.
തതോ കേസഗ്ഗമത്തമ്പി, മോരം പഥവിതോ പന;
Tato kesaggamattampi, moraṃ pathavito pana;
ഹോതി പാരാജികം തസ്സ, ഉക്ഖിപന്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ.
Hoti pārājikaṃ tassa, ukkhipantassa bhikkhuno.
൭൯.
79.
ഛിജ്ജമാനം സുവണ്ണാദിം, പത്തേ പതതി ചേ പന;
Chijjamānaṃ suvaṇṇādiṃ, patte patati ce pana;
ഹത്ഥേന ഉദ്ധരന്തസ്സ, തസ്സ പാരാജികം സിയാ.
Hatthena uddharantassa, tassa pārājikaṃ siyā.
൮൦.
80.
സചേ അനുദ്ധരിത്വാവ, ഥേയ്യചിത്തേന ഗച്ഛതി;
Sace anuddharitvāva, theyyacittena gacchati;
ദുതിയേ പദവാരസ്മിം, പാരാജികമുദീരയേ.
Dutiye padavārasmiṃ, pārājikamudīraye.
൮൧.
81.
ഏസേവ ച നയോ ഞേയ്യോ, ഹത്ഥേ വത്ഥേവ മത്ഥകേ;
Eseva ca nayo ñeyyo, hatthe vattheva matthake;
തം തം തസ്സ ഭവേ ഠാനം, യത്ഥ യത്ഥ പതിട്ഠിതം.
Taṃ taṃ tassa bhave ṭhānaṃ, yattha yattha patiṭṭhitaṃ.
ആകാസട്ഠകഥാ.
Ākāsaṭṭhakathā.
൮൨.
82.
ഥേയ്യചിത്തേന യം കിഞ്ചി, മഞ്ചപീഠാദിസുട്ഠിതം;
Theyyacittena yaṃ kiñci, mañcapīṭhādisuṭṭhitaṃ;
ആമാസമ്പി അനാമാസം, ആമസന്തസ്സ ദുക്കടം.
Āmāsampi anāmāsaṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
൮൩.
83.
സംഹരിത്വാ സചേ വംസേ, ഠപിതം ഹോതി ചീവരം;
Saṃharitvā sace vaṃse, ṭhapitaṃ hoti cīvaraṃ;
കത്വാ പുനോരതോ ഭോഗം, തഥാ അന്തഞ്ച പാരതോ.
Katvā punorato bhogaṃ, tathā antañca pārato.
൮൪.
84.
ചീവരേന ഫുട്ഠോകാസോ, ഠാനം തസ്സ പവുച്ചതി;
Cīvarena phuṭṭhokāso, ṭhānaṃ tassa pavuccati;
ന തു ചീവരവംസോ സോ, ഹോതീതി സകലോ മതോ.
Na tu cīvaravaṃso so, hotīti sakalo mato.
൮൫.
85.
ഓരിമന്തേന ഓകാസം, ഫുട്ഠം തമിതരേന വാ;
Orimantena okāsaṃ, phuṭṭhaṃ tamitarena vā;
ഇതരേനപി വാ ഫുട്ഠം, ഓരിമന്തേന വാ പുന.
Itarenapi vā phuṭṭhaṃ, orimantena vā puna.
൮൬.
86.
ദക്ഖിണന്തേന ഫുട്ഠം വാ, വാമന്തേനിതരേന വാ;
Dakkhiṇantena phuṭṭhaṃ vā, vāmantenitarena vā;
വാമന്തേന ഫുട്ഠട്ഠാനം, അതിക്കാമയതോ ചുതി.
Vāmantena phuṭṭhaṭṭhānaṃ, atikkāmayato cuti.
൮൭.
87.
ഉദ്ധം വാ ഉക്ഖിപന്തസ്സ, ചീവരം പന വംസതോ;
Uddhaṃ vā ukkhipantassa, cīvaraṃ pana vaṃsato;
കേസഗ്ഗമത്തേ ഉക്ഖിത്തേ, തസ്സ പാരാജികം ഭവേ.
Kesaggamatte ukkhitte, tassa pārājikaṃ bhave.
൮൮.
88.
രജ്ജുകേന ച ബന്ധിത്വാ, ഠപിതം പന ചീവരം;
Rajjukena ca bandhitvā, ṭhapitaṃ pana cīvaraṃ;
ഥുല്ലച്ചയം വിമോചേന്തോ, മുത്തേ പാരാജികം ഫുസേ.
Thullaccayaṃ vimocento, mutte pārājikaṃ phuse.
൮൯.
89.
വേഠേത്വാ ഠപിതം വംസേ, നിബ്ബേഠേന്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ;
Veṭhetvā ṭhapitaṃ vaṃse, nibbeṭhentassa bhikkhuno;
വലയം ഛിന്ദതോ വാപി, മോചേന്തസ്സപ്യയം നയോ.
Valayaṃ chindato vāpi, mocentassapyayaṃ nayo.
൯൦.
90.
ചീവരസ്സ പസാരേത്വാ, ഠപിതസ്സ ഹി വംസകേ;
Cīvarassa pasāretvā, ṭhapitassa hi vaṃsake;
സംഹരിത്വാ തു നിക്ഖിത്തേ, ചീവരേ വിയ നിച്ഛയോ.
Saṃharitvā tu nikkhitte, cīvare viya nicchayo.
൯൧.
91.
സിക്കായ പക്ഖിപിത്വാ യം, ലഗ്ഗിതം ഹോതി ഭണ്ഡകം;
Sikkāya pakkhipitvā yaṃ, laggitaṃ hoti bhaṇḍakaṃ;
സിക്കാതോ തം ഹരന്തോ വാ, സഹ സിക്കായ വാ ചുതോ.
Sikkāto taṃ haranto vā, saha sikkāya vā cuto.
൯൨.
92.
കുന്താദിം നാഗദന്തേസു, ഠിതേസു പടിപാടിയാ;
Kuntādiṃ nāgadantesu, ṭhitesu paṭipāṭiyā;
അഗ്ഗേ വാ പന ബുന്ദേ വാ, ഗഹേത്വാ പരികഡ്ഢതോ.
Agge vā pana bunde vā, gahetvā parikaḍḍhato.
൯൩.
93.
പാരാജികം ഫുട്ഠോകാസം, അതിക്കാമയതോ സിയാ;
Pārājikaṃ phuṭṭhokāsaṃ, atikkāmayato siyā;
ഉജുകം ഉക്ഖിപന്തസ്സ, കേസഗ്ഗേന പരാജയോ.
Ujukaṃ ukkhipantassa, kesaggena parājayo.
൯൪.
94.
പാകാരാഭിമുഖോ ഠത്വാ, ആകഡ്ഢതി സചേ പന;
Pākārābhimukho ṭhatvā, ākaḍḍhati sace pana;
ഓരിമന്തഫുട്ഠോകാസ-മിതരന്തച്ചയേ ചുതോ.
Orimantaphuṭṭhokāsa-mitarantaccaye cuto.
൯൫.
95.
തഥേവ പരതോ തസ്സ, പേല്ലേന്തസ്സാപി ഭിക്ഖുനോ;
Tatheva parato tassa, pellentassāpi bhikkhuno;
ഭിത്തിം പന ച നിസ്സായ, ഠപിതേപി അയം നയോ.
Bhittiṃ pana ca nissāya, ṭhapitepi ayaṃ nayo.
൯൬.
96.
ചാലേന്തസ്സ ച താലസ്സ, ഫലം വത്ഥു ഹി പൂരതി;
Cālentassa ca tālassa, phalaṃ vatthu hi pūrati;
യേനസ്സ ബന്ധനാ മുത്തേ, തസ്മിം പാരാജികം ഭവേ.
Yenassa bandhanā mutte, tasmiṃ pārājikaṃ bhave.
൯൭.
97.
പിണ്ഡിം ഛിന്ദതി താലസ്സ, സചേ പാരാജികം സിയാ;
Piṇḍiṃ chindati tālassa, sace pārājikaṃ siyā;
ഏസേവ ച നയോ സേസ-രുക്ഖപുപ്ഫഫലേസുപി.
Eseva ca nayo sesa-rukkhapupphaphalesupi.
വേഹാസട്ഠകഥാ.
Vehāsaṭṭhakathā.
൯൮.
98.
ഗച്ഛതോ ഹി നിധിട്ഠാനം, പദവാരേന ദുക്കടം;
Gacchato hi nidhiṭṭhānaṃ, padavārena dukkaṭaṃ;
ഉദകേ പന ഗമ്ഭീരേ, തഥാ നിമുജ്ജനാദിസു.
Udake pana gambhīre, tathā nimujjanādisu.
൯൯.
99.
തത്ഥജാതകപുപ്ഫേസു, യേന പുപ്ഫേന പൂരതി;
Tatthajātakapupphesu, yena pupphena pūrati;
വത്ഥു തം ഛിന്ദതോ പുപ്ഫം, തസ്സ പാരാജികം വദേ.
Vatthu taṃ chindato pupphaṃ, tassa pārājikaṃ vade.
൧൦൦.
100.
ഏകനാളസ്സ വാ പസ്സേ, വാകോ ഉപ്പലജാതിയാ;
Ekanāḷassa vā passe, vāko uppalajātiyā;
ന ഛിജ്ജതി തതോ യാവ, താവ നം പരിരക്ഖതി.
Na chijjati tato yāva, tāva naṃ parirakkhati.
൧൦൧.
101.
സാമികേഹേവ പുപ്ഫേസു, ഛിന്ദിത്വാ ഠപിതേസുപി;
Sāmikeheva pupphesu, chinditvā ṭhapitesupi;
പുബ്ബേ വുത്തനയേനേവ, വേദിതബ്ബോ വിനിച്ഛയോ.
Pubbe vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.
൧൦൨.
102.
ഭാരബദ്ധാനി പുപ്ഫാനി, ഛസ്വാകാരേസു കേനചി;
Bhārabaddhāni pupphāni, chasvākāresu kenaci;
ആകാരേന സചേ താനി, ഠാനാ ചാവേതി നസ്സതി.
Ākārena sace tāni, ṭhānā cāveti nassati.
൧൦൩.
103.
ഠപിതം പന പുപ്ഫാനം, കലാപം ജലപിട്ഠിയം;
Ṭhapitaṃ pana pupphānaṃ, kalāpaṃ jalapiṭṭhiyaṃ;
ചാലേത്വാ ഉദകം പുപ്ഫ-ട്ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Cāletvā udakaṃ puppha-ṭṭhānā cāveti ce cuto.
൧൦൪.
104.
പരികപ്പേതി ചേ ‘‘ഏത്ഥ, ഗഹേസ്സാമീ’’തി രക്ഖതി;
Parikappeti ce ‘‘ettha, gahessāmī’’ti rakkhati;
ഉദ്ധരന്തോ ഗതട്ഠാനാ, ഭട്ഠോ നാമ പവുച്ചതി.
Uddharanto gataṭṭhānā, bhaṭṭho nāma pavuccati.
൧൦൫.
105.
അച്ചുഗ്ഗതസ്സ തം ഠാനം, ജലതോ സകലം ജലം;
Accuggatassa taṃ ṭhānaṃ, jalato sakalaṃ jalaṃ;
ഉപ്പാടേത്വാ തതോ പുപ്ഫം, ഉജുമുദ്ധരതോ പന.
Uppāṭetvā tato pupphaṃ, ujumuddharato pana.
൧൦൬.
106.
നാളന്തേ ജലതോ മുത്ത-മത്തേ പാരാജികം ഭവേ;
Nāḷante jalato mutta-matte pārājikaṃ bhave;
അമുത്തേ ജലതോ തസ്മിം, ഥുല്ലച്ചയമുദീരിതം.
Amutte jalato tasmiṃ, thullaccayamudīritaṃ.
൧൦൭.
107.
പുപ്ഫേ ഗഹേത്വാ നാമേത്വാ, ഉപ്പാടേതി സചേ പന;
Pupphe gahetvā nāmetvā, uppāṭeti sace pana;
ന തസ്സ ഉദകം ഠാനം, നട്ഠോ ഉപ്പാടിതക്ഖണേ.
Na tassa udakaṃ ṭhānaṃ, naṭṭho uppāṭitakkhaṇe.
൧൦൮.
108.
യോ ഹി സസ്സാമികേ മച്ഛേ, ഥേയ്യചിത്തേന ഗണ്ഹതി;
Yo hi sassāmike macche, theyyacittena gaṇhati;
ബളിസേനപി ജാലേന, ഹത്ഥേന കുമിനേന വാ.
Baḷisenapi jālena, hatthena kuminena vā.
൧൦൯.
109.
തസ്സേവം ഗണ്ഹതോ വത്ഥു, യേന മച്ഛേന പൂരതി;
Tassevaṃ gaṇhato vatthu, yena macchena pūrati;
തസ്മിം ഉദ്ധടമത്തസ്മിം, ജലാ ഹോതി പരാജയോ.
Tasmiṃ uddhaṭamattasmiṃ, jalā hoti parājayo.
൧൧൦.
110.
ഠാനം സലിലജാനഞ്ഹി, കേവലം സകലം ജലം;
Ṭhānaṃ salilajānañhi, kevalaṃ sakalaṃ jalaṃ;
സലിലട്ഠം വിമോചേന്തോ, ജലാ പാരാജികോ ഭവേ.
Salilaṭṭhaṃ vimocento, jalā pārājiko bhave.
൧൧൧.
111.
നീരതോ ഉപ്പതിത്വാ യോ, തീരേ പതതി വാരിജോ;
Nīrato uppatitvā yo, tīre patati vārijo;
ഗണ്ഹതോ തം പനാപത്തിം, ഭണ്ഡഗ്ഘേന വിനിദ്ദിസേ.
Gaṇhato taṃ panāpattiṃ, bhaṇḍagghena viniddise.
൧൧൨.
112.
മാരണത്ഥായ മച്ഛാനം, തളാകേ നദിയാപി വാ;
Māraṇatthāya macchānaṃ, taḷāke nadiyāpi vā;
നിന്നേ മച്ഛവിസം നാമ, പക്ഖിപിത്വാ ഗതേ പന.
Ninne macchavisaṃ nāma, pakkhipitvā gate pana.
൧൧൩.
113.
പച്ഛാ മച്ഛവിസം മച്ഛാ, ഖാദിത്വാ പിലവന്തി ചേ;
Pacchā macchavisaṃ macchā, khāditvā pilavanti ce;
പാരാജികം മതേ മച്ഛേ, ഥേയ്യചിത്തേന ഗണ്ഹതോ.
Pārājikaṃ mate macche, theyyacittena gaṇhato.
൧൧൪.
114.
പംസുകൂലികസഞ്ഞായ, ന ദോസോ കോചി ഗണ്ഹതോ;
Paṃsukūlikasaññāya, na doso koci gaṇhato;
സാമികേസ്വാഹരന്തേസു, ഭണ്ഡദേയ്യമുദീരിതം.
Sāmikesvāharantesu, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
൧൧൫.
115.
ഗഹേത്വാ സാമികാ മച്ഛേ, സചേ യന്തി നിരാലയാ;
Gahetvā sāmikā macche, sace yanti nirālayā;
ഗണ്ഹതോ പന തേ സേസേ, ഥേയ്യചിത്തേന ദുക്കടം.
Gaṇhato pana te sese, theyyacittena dukkaṭaṃ.
൧൧൬.
116.
അമതേസു അനാപത്തിം, വദന്തി വിനയഞ്ഞുനോ;
Amatesu anāpattiṃ, vadanti vinayaññuno;
ഏസേവ ച നയോ സേസേ, കച്ഛപാദിമ്ഹി വാരിജേ.
Eseva ca nayo sese, kacchapādimhi vārije.
ഉദകട്ഠകഥാ.
Udakaṭṭhakathā.
൧൧൭.
117.
‘‘നാവം നാവട്ഠം വാ ഭണ്ഡം, ഥേനേത്വാ ഗണ്ഹിസ്സാമീ’’തി;
‘‘Nāvaṃ nāvaṭṭhaṃ vā bhaṇḍaṃ, thenetvā gaṇhissāmī’’ti;
പാദുദ്ധാരേ ദോസാ വുത്താ, ഭിക്ഖുസ്സേവം ഗച്ഛന്തസ്സ.
Pāduddhāre dosā vuttā, bhikkhussevaṃ gacchantassa.
൧൧൮.
118.
ബദ്ധായ നാവായ ഹി ചണ്ഡസോതേ;
Baddhāya nāvāya hi caṇḍasote;
ഠാനം മതം ബന്ധനമേകമേവ;
Ṭhānaṃ mataṃ bandhanamekameva;
ഭിക്ഖുസ്സ തസ്മിം മുത്തമത്തേ;
Bhikkhussa tasmiṃ muttamatte;
പാരാജികം തസ്സ വദന്തി ധീരാ.
Pārājikaṃ tassa vadanti dhīrā.
൧൧൯.
119.
നിച്ചലേ ഉദകേ നാവ-മബന്ധനമവട്ഠിതം;
Niccale udake nāva-mabandhanamavaṭṭhitaṃ;
പുരതോ പച്ഛതോ വാപി, പസ്സതോ വാപി കഡ്ഢതോ.
Purato pacchato vāpi, passato vāpi kaḍḍhato.
൧൨൦.
120.
ഏകേനന്തേന സമ്ഫുട്ഠ-മോകാസമിതരേന തം;
Ekenantena samphuṭṭha-mokāsamitarena taṃ;
അതിക്കാമയതോ നാവം, തസ്സ പാരാജികം സിയാ.
Atikkāmayato nāvaṃ, tassa pārājikaṃ siyā.
൧൨൧. തഥാ –
121. Tathā –
ഉദ്ധം കേസഗ്ഗമത്തമ്പി, ഉദകമ്ഹാ വിമോചിതേ;
Uddhaṃ kesaggamattampi, udakamhā vimocite;
അധോനാവാതലം തേന, ഫുട്ഠഞ്ച മുഖവട്ടിയാ.
Adhonāvātalaṃ tena, phuṭṭhañca mukhavaṭṭiyā.
൧൨൨.
122.
ബന്ധിത്വാ പന യാ തീരേ, ഠപിതാ നിച്ചലേ ജലേ;
Bandhitvā pana yā tīre, ṭhapitā niccale jale;
ബന്ധനഞ്ച ഠിതോകാസോ, ഠാനം തസ്സാ ദ്വിധാ മതം.
Bandhanañca ṭhitokāso, ṭhānaṃ tassā dvidhā mataṃ.
൧൨൩.
123.
ഹോതി ഥുല്ലച്ചയം പുബ്ബം, ബന്ധനസ്സ വിമോചനേ;
Hoti thullaccayaṃ pubbaṃ, bandhanassa vimocane;
പച്ഛാ കേനചുപായേന, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Pacchā kenacupāyena, ṭhānā cāveti ce cuto.
൧൨൪.
124.
ചാവേത്വാ പഠമം ഠാനാ, പച്ഛാ ബന്ധനമോചനേ;
Cāvetvā paṭhamaṃ ṭhānā, pacchā bandhanamocane;
ഏസേവ ച നയോ വുത്തോ, ഥേയ്യചിത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ.
Eseva ca nayo vutto, theyyacittassa bhikkhuno.
൧൨൫.
125.
ഉസ്സാരേത്വാ നികുജ്ജിത്വാ, ഠപിതായ ഥലേ പന;
Ussāretvā nikujjitvā, ṭhapitāya thale pana;
ഫുട്ഠോകാസോവ ഹി ഠാനം, നാവായ മുഖവട്ടിയാ.
Phuṭṭhokāsova hi ṭhānaṃ, nāvāya mukhavaṭṭiyā.
൧൨൬.
126.
ഞേയ്യോ ഠാനപരിച്ഛേദോ;
Ñeyyo ṭhānaparicchedo;
ആകാരേഹേവ പഞ്ചഹി;
Ākāreheva pañcahi;
യതോ കുതോചി ചാവേന്തോ;
Yato kutoci cāvento;
ഹോതി പാരാജികോ നരോ.
Hoti pārājiko naro.
൧൨൭.
127.
ഏസേവ ച നയോ ഞേയ്യോ, നാവായുക്കുജ്ജിതായപി;
Eseva ca nayo ñeyyo, nāvāyukkujjitāyapi;
ഠപിതായപി നാവായ, ഘടികാനം തഥൂപരി.
Ṭhapitāyapi nāvāya, ghaṭikānaṃ tathūpari.
൧൨൮.
128.
ഥേയ്യാ തിത്ഥേ ഠിതം നാവം, ആരുഹിത്വാ സചേ പന;
Theyyā titthe ṭhitaṃ nāvaṃ, āruhitvā sace pana;
അരിത്തേന ഫിയേനാപി, പാജേന്തസ്സ പരാജയോ.
Arittena phiyenāpi, pājentassa parājayo.
൧൨൯.
129.
സചേ ഛത്തം പണാമേത്വാ, ഉസ്സാപേത്വാവ ചീവരം;
Sace chattaṃ paṇāmetvā, ussāpetvāva cīvaraṃ;
ലങ്കാരസദിസം കത്വാ, ഗണ്ഹാപേതി സമീരണം.
Laṅkārasadisaṃ katvā, gaṇhāpeti samīraṇaṃ.
൧൩൦.
130.
ആഗമ്മ ബലവാ വാതോ, നാവം ഹരതി ചേ പന;
Āgamma balavā vāto, nāvaṃ harati ce pana;
വാതേനേവ ഹടാ നാവാ, ന ദോസോ കോചി വിജ്ജതി.
Vāteneva haṭā nāvā, na doso koci vijjati.
൧൩൧.
131.
സയമേവ ച യം കിഞ്ചി, ഗാമതിത്ഥമുപാഗതം;
Sayameva ca yaṃ kiñci, gāmatitthamupāgataṃ;
അചാവേന്തോവ തം ഠാനാ, കിണിത്വാ ചേ പലായതി.
Acāventova taṃ ṭhānā, kiṇitvā ce palāyati.
൧൩൨.
132.
അവഹാരോ ന ഭിക്ഖുസ്സ, ഭണ്ഡദേയ്യമുദീരിതം;
Avahāro na bhikkhussa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ;
സയമേവ ച ഗച്ഛന്തിം, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Sayameva ca gacchantiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
നാവട്ഠകഥാ.
Nāvaṭṭhakathā.
൧൩൩.
133.
യാനം നാമ രഥോ വയ്ഹം, സകടം സന്ദമാനികാ;
Yānaṃ nāma ratho vayhaṃ, sakaṭaṃ sandamānikā;
യാനം അവഹരിസ്സാമി, യാനട്ഠമിതി വാ പന.
Yānaṃ avaharissāmi, yānaṭṭhamiti vā pana.
൧൩൪.
134.
ഗച്ഛതോ ദുക്കടം വുത്തം, ദുതിയം പരിയേസതോ;
Gacchato dukkaṭaṃ vuttaṃ, dutiyaṃ pariyesato;
ഠാനാ ചാവനയോഗസ്മിം, വിജ്ജമാനേ പരാജയോ.
Ṭhānā cāvanayogasmiṃ, vijjamāne parājayo.
൧൩൫.
135.
യാനസ്സ ദുകയുത്തസ്സ, ദസ ഠാനാനി ദീപയേ;
Yānassa dukayuttassa, dasa ṭhānāni dīpaye;
യാനം പാജയതോ തസ്സ, നിസീദിത്വാ ധുരേ പന.
Yānaṃ pājayato tassa, nisīditvā dhure pana.
൧൩൬.
136.
ഥുല്ലച്ചയം തു ഗോണാനം, പാദുദ്ധാരേ വിനിദ്ദിസേ;
Thullaccayaṃ tu goṇānaṃ, pāduddhāre viniddise;
ചക്കാനഞ്ഹി ഠിതോകാസ-മതിക്കന്തേ പരാഭവോ.
Cakkānañhi ṭhitokāsa-matikkante parābhavo.
൧൩൭.
137.
അയുത്തകസ്സാപി ച യാനകസ്സ, ധുരേനുപത്ഥമ്ഭനിയം ഠിതസ്സ;
Ayuttakassāpi ca yānakassa, dhurenupatthambhaniyaṃ ṭhitassa;
വസേനുപത്ഥമ്ഭനിചക്കകാനം, ഠാനാനി തീണേവ ഭവന്തി തസ്സ.
Vasenupatthambhanicakkakānaṃ, ṭhānāni tīṇeva bhavanti tassa.
൧൩൮.
138.
തഥാ ധുരേന ദാരൂനം, ഉപരിട്ഠപിതസ്സ ച;
Tathā dhurena dārūnaṃ, upariṭṭhapitassa ca;
ഭൂമിയമ്പി ധുരേനേവ, തഥേവ ഠപിതസ്സ ച.
Bhūmiyampi dhureneva, tatheva ṭhapitassa ca.
൧൩൯.
139.
പുരതോ പച്ഛതോ വാപി, ഠാനാ ചാവേതി ചേ പന;
Purato pacchato vāpi, ṭhānā cāveti ce pana;
ഥുല്ലച്ചയം തു തിണ്ണമ്പി, ഠാനാ ചാവേ പരാജയോ.
Thullaccayaṃ tu tiṇṇampi, ṭhānā cāve parājayo.
൧൪൦.
140.
അപനേത്വാന ചക്കാനി, അക്ഖാനം സീസകേഹി തു;
Apanetvāna cakkāni, akkhānaṃ sīsakehi tu;
ഠിതസ്സൂപരി ദാരൂനം, ഠാനാനി ദ്വേ വിനിദ്ദിസേ.
Ṭhitassūpari dārūnaṃ, ṭhānāni dve viniddise.
൧൪൧.
141.
കഡ്ഢന്തോ ഉക്ഖിപന്തോ വാ, ഫുട്ഠോകാസച്ചയേ ചുതോ;
Kaḍḍhanto ukkhipanto vā, phuṭṭhokāsaccaye cuto;
ഠപിതസ്സ പനഞ്ഞസ്സ, ഭൂമിയം യസ്സ കസ്സചി.
Ṭhapitassa panaññassa, bhūmiyaṃ yassa kassaci.
൧൪൨.
142.
അക്ഖുദ്ധീനം ധുരസ്സാതി, പഞ്ച ഠാനാനി ദീപയേ;
Akkhuddhīnaṃ dhurassāti, pañca ṭhānāni dīpaye;
ഉദ്ധീസു വാ ഗഹേത്വാ തം, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Uddhīsu vā gahetvā taṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
൧൪൩.
143.
ഠപിതസ്സ ഹി ചക്കസ്സ, നാഭിയാ പന ഭൂമിയം;
Ṭhapitassa hi cakkassa, nābhiyā pana bhūmiyaṃ;
ഏകമേവ സിയാ ഠാനം, പരിച്ഛേദോപി പഞ്ചധാ.
Ekameva siyā ṭhānaṃ, paricchedopi pañcadhā.
൧൪൪.
144.
ഫുസിത്വാ യം ഠിതം ഭൂമിം, നേമിപസ്സേന നാഭിയാ;
Phusitvā yaṃ ṭhitaṃ bhūmiṃ, nemipassena nābhiyā;
ഠാനാനി ദ്വേ ഭവന്തസ്സ, നട്ഠോ തേസമതിക്കമേ.
Ṭhānāni dve bhavantassa, naṭṭho tesamatikkame.
൧൪൫.
145.
ദിസ്വാ യാനമനാരക്ഖം, പടിപന്നം മഹാപഥേ;
Disvā yānamanārakkhaṃ, paṭipannaṃ mahāpathe;
ആരുഹിത്വാ അചോദേത്വാ, കിണിത്വാ യാതി വട്ടതി.
Āruhitvā acodetvā, kiṇitvā yāti vaṭṭati.
യാനട്ഠകഥാ.
Yānaṭṭhakathā.
൧൪൬.
146.
സീസക്ഖന്ധകടോലമ്ബ-വസാ ഭാരോ ചതുബ്ബിധോ;
Sīsakkhandhakaṭolamba-vasā bhāro catubbidho;
തത്ഥ സീസഗതം ഭാരം, ആമസന്തസ്സ ദുക്കടം.
Tattha sīsagataṃ bhāraṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
൧൪൭.
147.
ഇതോ ചിതോ ച ഘംസന്തോ, ഥേയ്യചിത്തേന യോ പന;
Ito cito ca ghaṃsanto, theyyacittena yo pana;
സിരസ്മിംയേവ സാരേതി, തസ്സ ഥുല്ലച്ചയം സിയാ.
Sirasmiṃyeva sāreti, tassa thullaccayaṃ siyā.
൧൪൮.
148.
ഖന്ധം ഓരോപിതേ ഭാരേ, തസ്സ പാരാജികം മതം;
Khandhaṃ oropite bhāre, tassa pārājikaṃ mataṃ;
സീസതോ കേസമത്തമ്പി, മോചേന്തോപി പരാജിതോ.
Sīsato kesamattampi, mocentopi parājito.
൧൪൯.
149.
ഭാരം പഥവിയം കിഞ്ചി, ഠപേത്വാ സുദ്ധമാനസോ;
Bhāraṃ pathaviyaṃ kiñci, ṭhapetvā suddhamānaso;
പച്ഛാ തം ഥേയ്യചിത്തേന, ഉദ്ധരന്തോ പരാജിതോ.൫൨൨
Pacchā taṃ theyyacittena, uddharanto parājito.522
൧൫൦.
150.
ഏത്ഥ വുത്തനയേനേവ, സേസേസുപി അസേസതോ;
Ettha vuttanayeneva, sesesupi asesato;
ഭാരേസു മതിസാരേന, വേദിതബ്ബോ വിനിച്ഛയോ.
Bhāresu matisārena, veditabbo vinicchayo.
ഭാരട്ഠകഥാ.
Bhāraṭṭhakathā.
൧൫൧.
151.
ദുക്കടം മുനിനാ വുത്തം, ആരാമം അഭിയുഞ്ജതോ;
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, ārāmaṃ abhiyuñjato;
പരാജേതി പരം ധമ്മം, ചരന്തോ ചേ പരാജിതോ.൫൨൨
Parājeti paraṃ dhammaṃ, caranto ce parājito.522
൧൫൨.
152.
വിമതിം ജനയന്തസ്സ, തസ്സ ഥുല്ലച്ചയം സിയാ;
Vimatiṃ janayantassa, tassa thullaccayaṃ siyā;
പരജ്ജതി സയം ധമ്മം, ചരന്തോ യോപി തസ്സ ച.
Parajjati sayaṃ dhammaṃ, caranto yopi tassa ca.
൧൫൩.
153.
സാമിനോ ധുരനിക്ഖേപേ, ‘‘ന ദസ്സാമീ’’തി ചത്തനോ;
Sāmino dhuranikkhepe, ‘‘na dassāmī’’ti cattano;
പാരാജികം ഭവേ തസ്സ, സബ്ബേസം കൂടസക്ഖിനം.
Pārājikaṃ bhave tassa, sabbesaṃ kūṭasakkhinaṃ.
ആരാമട്ഠകഥാ.
Ārāmaṭṭhakathā.
൧൫൪.
154.
വിഹാരം സങ്ഘികം കിഞ്ചി, അച്ഛിന്ദിത്വാന ഗണ്ഹിതും;
Vihāraṃ saṅghikaṃ kiñci, acchinditvāna gaṇhituṃ;
സബ്ബേസം ധുരനിക്ഖേപാ-ഭാവതോവ ന സിജ്ഝതി.
Sabbesaṃ dhuranikkhepā-bhāvatova na sijjhati.
വിഹാരട്ഠകഥാ.
Vihāraṭṭhakathā.
൧൫൫.
155.
സീസാനി സാലിആദീനം, നിരുമ്ഭിത്വാന ഗണ്ഹതോ;
Sīsāni sāliādīnaṃ, nirumbhitvāna gaṇhato;
അസിതേന ച ലായിത്വാ, ഛിന്ദിത്വാ വാ കരേന ച.
Asitena ca lāyitvā, chinditvā vā karena ca.
൧൫൬.
156.
യസ്മിം ബീജേപി വാ വത്ഥു, സീസേ പൂരേതി മുട്ഠിയം;
Yasmiṃ bījepi vā vatthu, sīse pūreti muṭṭhiyaṃ;
ബന്ധനാ മോചിതേ തസ്മിം, തസ്സ പാരാജികം ഭവേ.
Bandhanā mocite tasmiṃ, tassa pārājikaṃ bhave.
൧൫൭.
157.
അച്ഛിന്നോ പന ദണ്ഡോ വാ, തചോ വാ അപ്പമത്തകോ;
Acchinno pana daṇḍo vā, taco vā appamattako;
വീഹിനാളമ്പി വാ ദീഘം, അനിക്ഖന്തോവ രക്ഖതി.
Vīhināḷampi vā dīghaṃ, anikkhantova rakkhati.
൧൫൮.
158.
സചേ സോ പരികപ്പേതി, ‘‘മദ്ദിത്വാ പനിദം അഹം;
Sace so parikappeti, ‘‘madditvā panidaṃ ahaṃ;
പപ്ഫോടേത്വാ ഇതോ സാരം, ഗണ്ഹിസ്സാമീ’’തി രക്ഖതി.
Papphoṭetvā ito sāraṃ, gaṇhissāmī’’ti rakkhati.
൧൫൯.
159.
മദ്ദനുദ്ധരണേ നത്ഥി, ദോസോ പപ്ഫോടനേപി വാ;
Maddanuddharaṇe natthi, doso papphoṭanepi vā;
അത്തനോ ഭാജനഗതം, കരോന്തസ്സ പരാജയോ.
Attano bhājanagataṃ, karontassa parājayo.
൧൬൦.
160.
ജാനം കേസഗ്ഗമത്തമ്പി, പഥവിം പരസന്തകം;
Jānaṃ kesaggamattampi, pathaviṃ parasantakaṃ;
ഥേയ്യചിത്തേന ചേ ഖീലം, സങ്കാമേതി പരാജയോ.
Theyyacittena ce khīlaṃ, saṅkāmeti parājayo.
൧൬൧.
161.
തഞ്ച ഖോ സാമികാനം തു, ധുരനിക്ഖേപനേ സതി;
Tañca kho sāmikānaṃ tu, dhuranikkhepane sati;
അനഗ്ഘാ ഭൂമി നാമേസാ, തസ്മാ ഏവമുദീരിതം.
Anagghā bhūmi nāmesā, tasmā evamudīritaṃ.
൧൬൨.
162.
ഗഹേതബ്ബാ സചേ ഹോതി, ദ്വീഹി ഖീലേഹി യാ പന;
Gahetabbā sace hoti, dvīhi khīlehi yā pana;
ആദോ ഥുല്ലച്ചയം തേസു, ദുതിയേവ പരാജയോ.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiyeva parājayo.
൧൬൩.
163.
ഞാപേതുകാമോ യോ ഭിക്ഖു, ‘‘മമേദം സന്തക’’ന്തി ച;
Ñāpetukāmo yo bhikkhu, ‘‘mamedaṃ santaka’’nti ca;
രജ്ജും വാപി പസാരേതി, യട്ഠിം പാതേതി ദുക്കടം.
Rajjuṃ vāpi pasāreti, yaṭṭhiṃ pāteti dukkaṭaṃ.
൧൬൪.
164.
യേഹി ദ്വീഹി പയോഗേഹി, അത്തനോ സന്തകം സിയാ;
Yehi dvīhi payogehi, attano santakaṃ siyā;
ആദോ ഥുല്ലച്ചയം തേസു, ദുതിയേ ച പരാജയോ.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiye ca parājayo.
ഖേത്തട്ഠകഥാ.
Khettaṭṭhakathā.
൧൬൫.
165.
ഖേത്തേ വുത്തനയേനേവ, വത്ഥുട്ഠസ്സ വിനിച്ഛയോ;
Khette vuttanayeneva, vatthuṭṭhassa vinicchayo;
ഗാമട്ഠേപി ച വത്തബ്ബം, അപുബ്ബം നത്ഥി കിഞ്ചിപി.
Gāmaṭṭhepi ca vattabbaṃ, apubbaṃ natthi kiñcipi.
വത്ഥുട്ഠഗാമട്ഠകഥാ.
Vatthuṭṭhagāmaṭṭhakathā.
൧൬൬.
166.
തിണം വാ പന പണ്ണം വാ, ലതം വാ കട്ഠമേവ വാ;
Tiṇaṃ vā pana paṇṇaṃ vā, lataṃ vā kaṭṭhameva vā;
ഭണ്ഡഗ്ഘേനേവ കാതബ്ബോ, ഗണ്ഹന്തോ തത്ഥജാതകം.
Bhaṇḍaggheneva kātabbo, gaṇhanto tatthajātakaṃ.
൧൬൭.
167.
മഹഗ്ഘേ പന രുക്ഖസ്മിം, ഛിന്നമത്തേപി നസ്സതി;
Mahagghe pana rukkhasmiṃ, chinnamattepi nassati;
തച്ഛേത്വാ ഠപിതോ രുക്ഖോ, ഗഹേതബ്ബോ ന കോചിപി.
Tacchetvā ṭhapito rukkho, gahetabbo na kocipi.
൧൬൮.
168.
ഛിന്ദിത്വാ ഠപിതം മൂലേ, രുക്ഖമദ്ധഗതം പന;
Chinditvā ṭhapitaṃ mūle, rukkhamaddhagataṃ pana;
‘‘ഛഡ്ഡിതോ സാമികേഹീ’’തി, ഗഹേതും പന വട്ടതി.
‘‘Chaḍḍito sāmikehī’’ti, gahetuṃ pana vaṭṭati.
൧൬൯.
169.
ലക്ഖണേ ഛല്ലിയോനദ്ധേ, ന ദോസോ കോചി ഗണ്ഹതോ;
Lakkhaṇe challiyonaddhe, na doso koci gaṇhato;
അജ്ഝാവുത്ഥം കതം വാപി, വിനസ്സന്തഞ്ച ഗണ്ഹതോ.
Ajjhāvutthaṃ kataṃ vāpi, vinassantañca gaṇhato.
൧൭൦.
170.
യോ ചാരക്ഖട്ഠാനം പത്വാ, കത്വാ കമ്മട്ഠാനാദീനി;
Yo cārakkhaṭṭhānaṃ patvā, katvā kammaṭṭhānādīni;
ചിത്തേ ചിന്തേന്തോ വാ അഞ്ഞം, ഭണ്ഡദേയ്യം ഹോതേവസ്സ.
Citte cintento vā aññaṃ, bhaṇḍadeyyaṃ hotevassa.
൧൭൧.
171.
വരാഹബ്യഗ്ഘച്ഛതരച്ഛകാദിതോ;
Varāhabyagghacchataracchakādito;
ഉപദ്ദവാ മുച്ചിതുകാമതായ യോ;
Upaddavā muccitukāmatāya yo;
തഥേവ തം ഠാനമതിക്കമേതി ചേ;
Tatheva taṃ ṭhānamatikkameti ce;
ന കോചി ദോസോ പന ഭണ്ഡദേയ്യകം.
Na koci doso pana bhaṇḍadeyyakaṃ.
൧൭൨.
172.
ഇദമാരക്ഖണട്ഠാനം, ഗരുകം സുങ്കഘാതതോ;
Idamārakkhaṇaṭṭhānaṃ, garukaṃ suṅkaghātato;
തസ്മാ ദുക്കടമുദ്ദിട്ഠം, തമനോക്കമ്മ ഗച്ഛതോ.
Tasmā dukkaṭamuddiṭṭhaṃ, tamanokkamma gacchato.
൧൭൩.
173.
ഏതം പരിഹരന്തസ്സ, ഥേയ്യചിത്തേന സത്ഥുനാ;
Etaṃ pariharantassa, theyyacittena satthunā;
പാരാജികമനുദ്ദിട്ഠം, ആകാസേനാപി ഗച്ഛതോ.
Pārājikamanuddiṭṭhaṃ, ākāsenāpi gacchato.
൧൭൪.
174.
തസ്മാ ഏത്ഥ വിസേസേന, സതിസമ്പന്നചേതസാ;
Tasmā ettha visesena, satisampannacetasā;
അപ്പമത്തേന ഹോതബ്ബം, പിയസീലേന ഭിക്ഖുനാ.
Appamattena hotabbaṃ, piyasīlena bhikkhunā.
അരഞ്ഞട്ഠകഥാ.
Araññaṭṭhakathā.
൧൭൫.
175.
തോയദുല്ലഭകാലസ്മിം, ഭാജനേ ഗോപിതം ജലം;
Toyadullabhakālasmiṃ, bhājane gopitaṃ jalaṃ;
ആവിഞ്ജിത്വാ പവേസേത്വാ, ഛിദ്ദം കത്വാപി വാ തഥാ.
Āviñjitvā pavesetvā, chiddaṃ katvāpi vā tathā.
൧൭൬.
176.
വാപിയം വാ തളാകേ വാ, ഭാജനം അത്തനോ പന;
Vāpiyaṃ vā taḷāke vā, bhājanaṃ attano pana;
ഗണ്ഹന്തസ്സ പവേസേത്വാ, ഭണ്ഡഗ്ഘേന വിനിദ്ദിസേ.
Gaṇhantassa pavesetvā, bhaṇḍagghena viniddise.
൧൭൭.
177.
ഛിന്ദതോ മരിയാദം തു, അദിന്നാദാനപുബ്ബതോ;
Chindato mariyādaṃ tu, adinnādānapubbato;
ഭൂതഗാമേന സദ്ധിമ്പി, ദുക്കടം പരിദീപിതം.
Bhūtagāmena saddhimpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
൧൭൮.
178.
അന്തോ ഠത്വാ ബഹി ഠത്വാ, ഛിന്ദന്തോ ഉഭയത്ഥപി;
Anto ṭhatvā bahi ṭhatvā, chindanto ubhayatthapi;
ബഹിഅന്തേന കാതബ്ബോ, അന്തോഅന്തേന മജ്ഝതോ.
Bahiantena kātabbo, antoantena majjhato.
ഉദകകഥാ.
Udakakathā.
൧൭൯.
179.
വാരേന സാമണേരാ യം, ദന്തകട്ഠമരഞ്ഞതോ;
Vārena sāmaṇerā yaṃ, dantakaṭṭhamaraññato;
ആനേത്വാചരിയാനമ്പി, ആഹരന്തി സചേ പന.
Ānetvācariyānampi, āharanti sace pana.
൧൮൦.
180.
ഛിന്ദിത്വാ യാവ സങ്ഘസ്സ, ന നിയ്യാദേന്തി തേ പന;
Chinditvā yāva saṅghassa, na niyyādenti te pana;
ആഭതം താവ തം സബ്ബം, തേസമേവ ച സന്തകം.
Ābhataṃ tāva taṃ sabbaṃ, tesameva ca santakaṃ.
൧൮൧.
181.
തസ്മാ തം ഥേയ്യചിത്തേന, ഗണ്ഹന്തസ്സ ച ഭിക്ഖുനോ;
Tasmā taṃ theyyacittena, gaṇhantassa ca bhikkhuno;
ഗരുഭണ്ഡഞ്ച സങ്ഘസ്സ, ഭണ്ഡഗ്ഘേന പരാഭവോ.
Garubhaṇḍañca saṅghassa, bhaṇḍagghena parābhavo.
൧൮൨.
182.
യദാ നിയ്യാദിതം തേഹി, തതോ പട്ഠായ സങ്ഘികം;
Yadā niyyāditaṃ tehi, tato paṭṭhāya saṅghikaṃ;
ഗണ്ഹന്തസ്സാപി ഥേയ്യായ, അവഹാരോ ന വിജ്ജതി.
Gaṇhantassāpi theyyāya, avahāro na vijjati.
൧൮൩.
183.
അരക്ഖത്താ യഥാവുഡ്ഢ-മഭാജേതബ്ബതോപി ച;
Arakkhattā yathāvuḍḍha-mabhājetabbatopi ca;
സബ്ബസാധാരണത്താ ച, അഞ്ഞം വിയ ന ഹോതിദം.
Sabbasādhāraṇattā ca, aññaṃ viya na hotidaṃ.
ദന്തകട്ഠകഥാ.
Dantakaṭṭhakathā.
൧൮൪.
184.
അഗ്ഗിം വാ ദേതി സത്ഥേന, ആകോടേതി സമന്തതോ;
Aggiṃ vā deti satthena, ākoṭeti samantato;
ആകോടേതി വിസം വാപി, മണ്ഡൂകണ്ടകനാമകം.
Ākoṭeti visaṃ vāpi, maṇḍūkaṇṭakanāmakaṃ.
൧൮൫.
185.
യേന വാ തേന വാ രുക്ഖോ, വിനസ്സതി ച ഡയ്ഹതി;
Yena vā tena vā rukkho, vinassati ca ḍayhati;
സബ്ബത്ഥ ഭിക്ഖുനോ തസ്സ, ഭണ്ഡദേയ്യം പകാസിതം.
Sabbattha bhikkhuno tassa, bhaṇḍadeyyaṃ pakāsitaṃ.
വനപ്പതികഥാ.
Vanappatikathā.
൧൮൬.
186.
സീസതോ കണ്ണതോ വാപി, ഗീവതോ ഹത്ഥതോപി വാ;
Sīsato kaṇṇato vāpi, gīvato hatthatopi vā;
ഛിന്ദിത്വാ വാപി മോചേത്വാ, ഗണ്ഹതോ ഥേയ്യചേതസാ.
Chinditvā vāpi mocetvā, gaṇhato theyyacetasā.
൧൮൭.
187.
ഹോതി മോചിതമത്തസ്മിം, സീസാദീഹി പരാജയോ;
Hoti mocitamattasmiṃ, sīsādīhi parājayo;
ഥുല്ലച്ചയം കരോന്തസ്സ, ആകഡ്ഢനവികഡ്ഢനം.
Thullaccayaṃ karontassa, ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ.
൧൮൮.
188.
ഹത്ഥാ അനീഹരിത്വാവ, വലയം കടകമ്പി വാ;
Hatthā anīharitvāva, valayaṃ kaṭakampi vā;
അഗ്ഗബാഹുഞ്ച ഘംസന്തോ, ചാരേതി അപരാപരം.
Aggabāhuñca ghaṃsanto, cāreti aparāparaṃ.
൧൮൯.
189.
തമാകാസഗതം ചോരോ, കരോതി യദി രക്ഖതി;
Tamākāsagataṃ coro, karoti yadi rakkhati;
സവിഞ്ഞാണകതോ മൂലേ, വലയംവ ന ഹോതിദം.
Saviññāṇakato mūle, valayaṃva na hotidaṃ.
൧൯൦.
190.
നിവത്ഥം പന വത്ഥം യോ, അച്ഛിന്ദതി പരസ്സ ചേ;
Nivatthaṃ pana vatthaṃ yo, acchindati parassa ce;
പരോപി പന ലജ്ജായ, സഹസാ തം ന മുഞ്ചതി.
Paropi pana lajjāya, sahasā taṃ na muñcati.
൧൯൧.
191.
ആകഡ്ഢതി ച ചോരോപി, സോ പരോ താവ രക്ഖതി;
Ākaḍḍhati ca coropi, so paro tāva rakkhati;
പരസ്സ ഹത്ഥതോ വത്ഥേ, മുത്തമത്തേ പരാജയോ.
Parassa hatthato vatthe, muttamatte parājayo.
൧൯൨.
192.
സഭണ്ഡഹാരകം ഭണ്ഡം, നേന്തസ്സ പഠമേ പദേ;
Sabhaṇḍahārakaṃ bhaṇḍaṃ, nentassa paṭhame pade;
ഥുല്ലച്ചയമതിക്കന്തേ, ദുതിയേവ ചുതോ സിയാ.
Thullaccayamatikkante, dutiyeva cuto siyā.
൧൯൩.
193.
പാതാപേതി സചേ ഭണ്ഡം, തജ്ജേത്വാ ഥേയ്യചേതനോ;
Pātāpeti sace bhaṇḍaṃ, tajjetvā theyyacetano;
പരസ്സ ഹത്ഥതോ ഭണ്ഡേ, മുത്തമത്തേ പരാജയോ.
Parassa hatthato bhaṇḍe, muttamatte parājayo.
൧൯൪.
194.
അഥാപി പരികപ്പേത്വാ, പാതാപേതി വ യോ പന;
Athāpi parikappetvā, pātāpeti va yo pana;
തസ്സ പാതാപനേ വുത്തം, ദുക്കടാമസനേപി ച.
Tassa pātāpane vuttaṃ, dukkaṭāmasanepi ca.
൧൯൫.
195.
ഫന്ദാപേതി യഥാവത്ഥും, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ;
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto;
‘‘തിട്ഠ തിട്ഠാ’’തി വദതോ, ന ദോസോ ഛഡ്ഡിതേപി ച.
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vadato, na doso chaḍḍitepi ca.
൧൯൬.
196.
ആഗന്ത്വാ ഥേയ്യചിത്തേന, പച്ഛാ തം ഗണ്ഹതോ സിയാ;
Āgantvā theyyacittena, pacchā taṃ gaṇhato siyā;
പാരാജികം തദുദ്ധാരേ, സാലയേ സാമികേ ഗതേ.
Pārājikaṃ taduddhāre, sālaye sāmike gate.
൧൯൭.
197.
ഗണ്ഹതോ സകസഞ്ഞായ, ഗഹണേ പന രക്ഖതി;
Gaṇhato sakasaññāya, gahaṇe pana rakkhati;
ഭണ്ഡദേയ്യം തഥാ പംസു-കൂലസഞ്ഞായ ഗണ്ഹതോ.
Bhaṇḍadeyyaṃ tathā paṃsu-kūlasaññāya gaṇhato.
൧൯൮.
198.
‘‘തിട്ഠ തിട്ഠാ’’തി വുത്തോ ച, ഛഡ്ഡേത്വാ പന ഭണ്ഡകം;
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vutto ca, chaḍḍetvā pana bhaṇḍakaṃ;
കത്വാവ ധുരനിക്ഖേപം, ഭീതോ ചോരാ പലായതി.
Katvāva dhuranikkhepaṃ, bhīto corā palāyati.
൧൯൯.
199.
ഗണ്ഹതോ ഥേയ്യചിത്തേന, ഉദ്ധാരേ ദുക്കടം പുന;
Gaṇhato theyyacittena, uddhāre dukkaṭaṃ puna;
ദാതബ്ബമാഹരാപേന്തേ, അദേന്തസ്സ പരാജയോ.
Dātabbamāharāpente, adentassa parājayo.
൨൦൦.
200.
‘‘കസ്മാ? തസ്സ പയോഗേന, ഛഡ്ഡിതത്താ’’തി സാദരം;
‘‘Kasmā? Tassa payogena, chaḍḍitattā’’ti sādaraṃ;
മഹാഅട്ഠകഥായം തു, വുത്തമഞ്ഞാസു നാഗതം.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vuttamaññāsu nāgataṃ.
ഹരണകഥാ.
Haraṇakathā.
൨൦൧.
201.
സമ്പജാനമുസാവാദം, ‘‘ന ഗണ്ഹാമീ’’തി ഭാസതോ;
Sampajānamusāvādaṃ, ‘‘na gaṇhāmī’’ti bhāsato;
അദിന്നാദാനപുബ്ബത്താ, ദുക്കടം ഹോതി ഭിക്ഖുനോ.
Adinnādānapubbattā, dukkaṭaṃ hoti bhikkhuno.
൨൦൨.
202.
‘‘രഹോ മയാ പനേതസ്സ, ഠപിതം കിം നു ദസ്സതി’’;
‘‘Raho mayā panetassa, ṭhapitaṃ kiṃ nu dassati’’;
ഇച്ചേവം വിമതുപ്പാദേ, തസ്സ ഥുല്ലച്ചയം സിയാ.
Iccevaṃ vimatuppāde, tassa thullaccayaṃ siyā.
൨൦൩.
203.
തസ്മിം ദാനേ നിരുസ്സാഹേ, പരോ ചേ നിക്ഖിപേ ധുരം;
Tasmiṃ dāne nirussāhe, paro ce nikkhipe dhuraṃ;
ഉഭിന്നം ധുരനിക്ഖേപേ, ഭിക്ഖു ഹോതി പരാജിതോ.
Ubhinnaṃ dhuranikkhepe, bhikkhu hoti parājito.
൨൦൪.
204.
ചിത്തേനാദാതുകാമോവ, ‘‘ദസ്സാമീ’’തി മുഖേന ചേ;
Cittenādātukāmova, ‘‘dassāmī’’ti mukhena ce;
വദതോ ധുരനിക്ഖേപേ, സാമിനോ ഹി പരാജയോ.
Vadato dhuranikkhepe, sāmino hi parājayo.
ഉപനിധികഥാ.
Upanidhikathā.
൨൦൫.
205.
സുങ്കഘാതസ്സ അന്തോവ, ഠത്വാ പാതേതി ചേ ബഹി;
Suṅkaghātassa antova, ṭhatvā pāteti ce bahi;
ധുവം പതതി ചേ ഹത്ഥാ, മുത്തമത്തേ പരാജയോ.
Dhuvaṃ patati ce hatthā, muttamatte parājayo.
൨൦൬.
206.
തം രുക്ഖേ ഖാണുകേ വാപി, ഹുത്വാ പടിഹതം പുന;
Taṃ rukkhe khāṇuke vāpi, hutvā paṭihataṃ puna;
വാതുക്ഖിത്തമ്പി വാ അന്തോ, സചേ പതതി രക്ഖതി.
Vātukkhittampi vā anto, sace patati rakkhati.
൨൦൭.
207.
പതിത്വാ ഭൂമിയം പച്ഛാ, വട്ടന്തം പന ഭണ്ഡകം;
Patitvā bhūmiyaṃ pacchā, vaṭṭantaṃ pana bhaṇḍakaṃ;
സചേ പവിസത്യന്തോവ, തസ്സ പാരാജികം സിയാ.
Sace pavisatyantova, tassa pārājikaṃ siyā.
൨൦൮.
208.
ഠത്വാ ഠത്വാ പവട്ടന്തം, പവിട്ഠം ചേ പരാജയോ;
Ṭhatvā ṭhatvā pavaṭṭantaṃ, paviṭṭhaṃ ce parājayo;
അതിട്ഠമാനം വട്ടിത്വാ, പവിട്ഠം പന രക്ഖതി.
Atiṭṭhamānaṃ vaṭṭitvā, paviṭṭhaṃ pana rakkhati.
൨൦൯.
209.
ഇതി വുത്തം ദള്ഹം കത്വാ, കുരുന്ദട്ഠകഥാദിസു;
Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, kurundaṭṭhakathādisu;
സാരതോ തം ഗഹേതബ്ബം, യുത്തം വിയ ച ദിസ്സതി.
Sārato taṃ gahetabbaṃ, yuttaṃ viya ca dissati.
൨൧൦.
210.
സയം വാ യദി വട്ടേതി, വട്ടാപേതി പരേന വാ;
Sayaṃ vā yadi vaṭṭeti, vaṭṭāpeti parena vā;
അട്ഠത്വാ വട്ടമാനം തം, ഗതം നാസകരം സിയാ.
Aṭṭhatvā vaṭṭamānaṃ taṃ, gataṃ nāsakaraṃ siyā.
൨൧൧.
211.
ഠത്വാ ഠത്വാ സചേ അന്തോ, ബഹി ഗച്ഛതി രക്ഖതി;
Ṭhatvā ṭhatvā sace anto, bahi gacchati rakkhati;
ഠപിതേ സുദ്ധചിത്തേന, സയം വട്ടതി വട്ടതി.
Ṭhapite suddhacittena, sayaṃ vaṭṭati vaṭṭati.
൨൧൨.
212.
ഗച്ഛന്തേ പന യാനേ വാ, ഗജേ വാ തം ഠപേതി ചേ;
Gacchante pana yāne vā, gaje vā taṃ ṭhapeti ce;
ബഹി നീഹരണത്ഥായ, നാവഹാരോപി നീഹടേ.
Bahi nīharaṇatthāya, nāvahāropi nīhaṭe.
൨൧൩.
213.
ഠപിതേ ഠിതയാനേ വാ, പയോഗേന വിനാ ഗതേ;
Ṭhapite ṭhitayāne vā, payogena vinā gate;
സതിപി ഥേയ്യചിത്തസ്മിം, അവഹാരോ ന വിജ്ജതി.
Satipi theyyacittasmiṃ, avahāro na vijjati.
൨൧൪.
214.
സചേ പാജേതി തം യാനം, ഠപേത്വാ യാനകേ മണിം;
Sace pājeti taṃ yānaṃ, ṭhapetvā yānake maṇiṃ;
സിയാ പാരാജികം തസ്സ, സീമാതിക്കമനേ പന.
Siyā pārājikaṃ tassa, sīmātikkamane pana.
൨൧൫.
215.
സുങ്കട്ഠാനേ മതം സുങ്കം, ഗന്തും ദത്വാവ വട്ടതി;
Suṅkaṭṭhāne mataṃ suṅkaṃ, gantuṃ datvāva vaṭṭati;
സേസോ ഇധ കഥാമഗ്ഗോ, അരഞ്ഞട്ഠകഥാസമോ.
Seso idha kathāmaggo, araññaṭṭhakathāsamo.
സുങ്കഘാതകഥാ.
Suṅkaghātakathā.
൨൧൬.
216.
അന്തോജാതം ധനക്കീതം, ദിന്നം വാ പന കേനചി;
Antojātaṃ dhanakkītaṃ, dinnaṃ vā pana kenaci;
ദാസം കരമരാനീതം, ഹരന്തസ്സ പരാജയോ.
Dāsaṃ karamarānītaṃ, harantassa parājayo.
൨൧൭.
217.
ഭുജിസ്സം വാ ഹരന്തസ്സ, മാനുസം മാതരാപി വാ;
Bhujissaṃ vā harantassa, mānusaṃ mātarāpi vā;
പിതരാഠപിതം വാപി, അവഹാരോ ന വിജ്ജതി.
Pitarāṭhapitaṃ vāpi, avahāro na vijjati.
൨൧൮.
218.
തം പലാപേതുകാമോവ, ഉക്ഖിപിത്വാ ഭുജേഹി വാ;
Taṃ palāpetukāmova, ukkhipitvā bhujehi vā;
തം ഠിതട്ഠാനതോ കിഞ്ചി, സങ്കാമേതി പരാജയോ.
Taṃ ṭhitaṭṭhānato kiñci, saṅkāmeti parājayo.
൨൧൯.
219.
തജ്ജേത്വാ പദസാ ദാസം, നേന്തസ്സ പദവാരതോ;
Tajjetvā padasā dāsaṃ, nentassa padavārato;
ഹോന്തി ആപത്തിയോ വുത്താ, തസ്സ ഥുല്ലച്ചയാദയോ.
Honti āpattiyo vuttā, tassa thullaccayādayo.
൨൨൦.
220.
ഹത്ഥാദീസു ഗഹേത്വാ തം, കഡ്ഢതോപി പരാജയോ;
Hatthādīsu gahetvā taṃ, kaḍḍhatopi parājayo;
‘‘ഗച്ഛ യാഹി പലായാ’’തി, വദതോപി അയം നയോ.
‘‘Gaccha yāhi palāyā’’ti, vadatopi ayaṃ nayo.
൨൨൧.
221.
വേഗസാവ പലായന്തം, ‘‘പലായാ’’തി ച ഭാസതോ;
Vegasāva palāyantaṃ, ‘‘palāyā’’ti ca bhāsato;
ഹോതി പാരാജികേനസ്സ, അനാപത്തി ഹി ഭിക്ഖുനോ.
Hoti pārājikenassa, anāpatti hi bhikkhuno.
൨൨൨.
222.
സണികം പന ഗച്ഛന്തം, സചേ വദതി സോപി ച;
Saṇikaṃ pana gacchantaṃ, sace vadati sopi ca;
സീഘം ഗച്ഛതി ചേ തസ്സ, വചനേന പരാജയോ.
Sīghaṃ gacchati ce tassa, vacanena parājayo.
൨൨൩.
223.
പലായിത്വാ സചേ അഞ്ഞം, ഗാമം വാ നിഗമമ്പി വാ;
Palāyitvā sace aññaṃ, gāmaṃ vā nigamampi vā;
ഗതം ദിസ്വാ തതോ തഞ്ചേ, പലാപേതി പരാജയോ.
Gataṃ disvā tato tañce, palāpeti parājayo.
പാണകഥാ.
Pāṇakathā.
൨൨൪.
224.
ഥേയ്യാ സപ്പകരണ്ഡം ചേ, പരാമസതി ദുക്കടം;
Theyyā sappakaraṇḍaṃ ce, parāmasati dukkaṭaṃ;
ഫന്ദാപേതി യഥാവത്ഥും, ഠാനതോ ചാവനേ ചുതോ.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānato cāvane cuto.
൨൨൫.
225.
ഉഗ്ഘാടേത്വാ കരണ്ഡം തു, സപ്പമുദ്ധരതോ പന;
Ugghāṭetvā karaṇḍaṃ tu, sappamuddharato pana;
കരണ്ഡതലതോ മുത്തേ, നങ്ഗുട്ഠേ തു പരാജയോ.
Karaṇḍatalato mutte, naṅguṭṭhe tu parājayo.
൨൨൬.
226.
ഘംസിത്വാ കഡ്ഢതോ സപ്പം, നങ്ഗുട്ഠേ മുഖവട്ടിതോ;
Ghaṃsitvā kaḍḍhato sappaṃ, naṅguṭṭhe mukhavaṭṭito;
തസ്സ സപ്പകരണ്ഡസ്സ, മുത്തമത്തേ പരാജയോ.
Tassa sappakaraṇḍassa, muttamatte parājayo.
൨൨൭.
227.
കരണ്ഡം വിവരിത്വാ ചേ, പക്കോസന്തസ്സ നാമതോ;
Karaṇḍaṃ vivaritvā ce, pakkosantassa nāmato;
സോ നിക്ഖമതി ചേ സപ്പോ, തസ്സ പാരാജികം സിയാ.
So nikkhamati ce sappo, tassa pārājikaṃ siyā.
൨൨൮.
228.
തഥാ കത്വാ തു മണ്ഡൂക-മൂസികാനം രവമ്പി വാ;
Tathā katvā tu maṇḍūka-mūsikānaṃ ravampi vā;
പക്കോസന്തസ്സ നാമേന, നിക്ഖന്തേപി പരാജയോ.
Pakkosantassa nāmena, nikkhantepi parājayo.
൨൨൯.
229.
മുഖം അവിവരിത്വാവ, കരോന്തസ്സേവമേവ ച;
Mukhaṃ avivaritvāva, karontassevameva ca;
യേന കേനചി നിക്ഖന്തേ, സപ്പേ പാരാജികം സിയാ.
Yena kenaci nikkhante, sappe pārājikaṃ siyā.
൨൩൦.
230.
മുഖേ വിവരിതേ സപ്പോ, സയമേവ പലായതി;
Mukhe vivarite sappo, sayameva palāyati;
ന പക്കോസതി ചേ തസ്സ, ഭണ്ഡദേയ്യമുദീരിതം.
Na pakkosati ce tassa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
അപദകഥാ.
Apadakathā.
൨൩൧.
231.
ഥേയ്യചിത്തേന യോ ഹത്ഥിം, കരോതാമസനാദയോ;
Theyyacittena yo hatthiṃ, karotāmasanādayo;
ഹോന്തി ആപത്തിയോ തസ്സ, തിവിധാ ദുക്കടാദയോ.
Honti āpattiyo tassa, tividhā dukkaṭādayo.
൨൩൨.
232.
സാലായം ഠിതഹത്ഥിസ്സ, അന്തോവത്ഥങ്ഗണേസുപി;
Sālāyaṃ ṭhitahatthissa, antovatthaṅgaṇesupi;
ഠാനം സാലാ ച വത്ഥു ച, അങ്ഗണം സകലം സിയാ.
Ṭhānaṃ sālā ca vatthu ca, aṅgaṇaṃ sakalaṃ siyā.
൨൩൩.
233.
അബദ്ധസ്സ ഹി ബദ്ധസ്സ, ഠിതട്ഠാനഞ്ച ബന്ധനം;
Abaddhassa hi baddhassa, ṭhitaṭṭhānañca bandhanaṃ;
തസ്മാ തേസം വസാ ഹത്ഥിം, ഹരതോ കാരയേ ബുധോ.
Tasmā tesaṃ vasā hatthiṃ, harato kāraye budho.
൨൩൪.
234.
നഗരസ്സ ബഹിദ്ധാ തു, ഠിതസ്സ പന ഹത്ഥിനോ;
Nagarassa bahiddhā tu, ṭhitassa pana hatthino;
ഠിതട്ഠാനം ഭവേ ഠാനം, പദവാരേന കാരയേ.
Ṭhitaṭṭhānaṃ bhave ṭhānaṃ, padavārena kāraye.
൨൩൫.
235.
നിപന്നസ്സ ഗജസ്സേകം, ഠാനം തം ഉട്ഠപേതി ചേ;
Nipannassa gajassekaṃ, ṭhānaṃ taṃ uṭṭhapeti ce;
തസ്മിം ഉട്ഠിതമത്തേ തു, തസ്സ പാരാജികം സിയാ.
Tasmiṃ uṭṭhitamatte tu, tassa pārājikaṃ siyā.
൨൩൬.
236.
ഏസേവ ച നയോ ഞേയ്യോ, തുരങ്ഗമഹിസാദിസു;
Eseva ca nayo ñeyyo, turaṅgamahisādisu;
നത്ഥി കിഞ്ചിപി വത്തബ്ബം, ദ്വിപദേപി ബഹുപ്പദേ.
Natthi kiñcipi vattabbaṃ, dvipadepi bahuppade.
ചതുപ്പദകഥാ.
Catuppadakathā.
൨൩൭.
237.
പരേസന്തി വിജാനിത്വാ, പരേസം സന്തകം ധനം;
Paresanti vijānitvā, paresaṃ santakaṃ dhanaṃ;
ഗരുകം ഥേയ്യചിത്തേന, ഠാനാ ചാവേതി ചേ ചുതോ.
Garukaṃ theyyacittena, ṭhānā cāveti ce cuto.
൨൩൮.
238.
അനാപത്തി സസഞ്ഞിസ്സ, തിരച്ഛാനപരിഗ്ഗഹേ;
Anāpatti sasaññissa, tiracchānapariggahe;
താവകാലികവിസ്സാസ-ഗ്ഗാഹേ പേതപരിഗ്ഗഹേ.
Tāvakālikavissāsa-ggāhe petapariggahe.
൨൩൯.
239.
യോ പനേത്ഥ ച വത്തബ്ബോ, പാളിമുത്തവിനിച്ഛയോ;
Yo panettha ca vattabbo, pāḷimuttavinicchayo;
തം മയം പരതോയേവ, ഭണിസ്സാമ പകിണ്ണകേ.
Taṃ mayaṃ paratoyeva, bhaṇissāma pakiṇṇake.
൨൪൦.
240.
പരാജിതാനേകമലേന വുത്തം;
Parājitānekamalena vuttaṃ;
പാരാജികം യം ദുതിയം ജിനേന;
Pārājikaṃ yaṃ dutiyaṃ jinena;
വുത്തോ സമാസേന മയസ്സ ചത്ഥോ;
Vutto samāsena mayassa cattho;
വത്തും അസേസേന ഹി കോ സമത്ഥോ.
Vattuṃ asesena hi ko samattho.
ഇതി വിനയവിനിച്ഛയേ ദുതിയപാരാജികകഥാ നിട്ഠിതാ.
Iti vinayavinicchaye dutiyapārājikakathā niṭṭhitā.