Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పరివార-అట్ఠకథా • Parivāra-aṭṭhakathā |
దుతియపారాజికసముట్ఠానవణ్ణనా
Dutiyapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā
౨౫౯. అదిన్నన్తి ఇదం తావ అదిన్నాదానన్తి వా దుతియపారాజికన్తి వా ఏకం సముట్ఠానసీసం, సేసాని తేన సదిసాని. తత్థ విగ్గహుత్తరీతి మనుస్సవిగ్గహఉత్తరిమనుస్సధమ్మసిక్ఖాపదాని. దుట్ఠుల్లా అత్తకామినన్తి దుట్ఠుల్లవాచాఅత్తకామపారిచరియసిక్ఖాపదాని. అమూలా అఞ్ఞభాగియాతి ద్వే దుట్ఠదోససిక్ఖాపదాని. అనియతా దుతియికాతి దుతియం అనియతసిక్ఖాపదం.
259.Adinnanti idaṃ tāva adinnādānanti vā dutiyapārājikanti vā ekaṃ samuṭṭhānasīsaṃ, sesāni tena sadisāni. Tattha viggahuttarīti manussaviggahauttarimanussadhammasikkhāpadāni. Duṭṭhullā attakāminanti duṭṭhullavācāattakāmapāricariyasikkhāpadāni. Amūlā aññabhāgiyāti dve duṭṭhadosasikkhāpadāni. Aniyatā dutiyikāti dutiyaṃ aniyatasikkhāpadaṃ.
అచ్ఛిన్దే పరిణామనేతి సామం చీవరం దత్వా అచ్ఛిన్దనఞ్చ సఙ్ఘికలాభస్స అత్తనో పరిణామనఞ్చ. ముసా ఓమసపేసుణాతి ముసావాదో చ ఓమసవాదో చ భిక్ఖుపేసుఞ్ఞఞ్చ. దుట్ఠుల్లా పథవీఖణేతి దుట్ఠుల్లాపత్తిఆరోచనఞ్చ పథవీఖణఞ్చ. భూతం అఞ్ఞాయ ఉజ్ఝాపేతి భూతగామఅఞ్ఞవాదకఉజ్ఝాపనకసిక్ఖాపదాని.
Acchinde pariṇāmaneti sāmaṃ cīvaraṃ datvā acchindanañca saṅghikalābhassa attano pariṇāmanañca. Musā omasapesuṇāti musāvādo ca omasavādo ca bhikkhupesuññañca. Duṭṭhullā pathavīkhaṇeti duṭṭhullāpattiārocanañca pathavīkhaṇañca. Bhūtaṃ aññāya ujjhāpeti bhūtagāmaaññavādakaujjhāpanakasikkhāpadāni.
నిక్కడ్ఢనం సిఞ్చనఞ్చాతి విహారతో నిక్కడ్ఢనఞ్చ ఉదకేన తిణాదిసిఞ్చనఞ్చ. ఆమిసహేతు భుత్తావీతి ‘‘ఆమిసహేతు భిక్ఖునియో ఓవదన్తీ’’తి సిక్ఖాపదఞ్చ, భుత్తావిం అనతిరిత్తేన ఖాదనీయాదినా పవారణాసిక్ఖాపదఞ్చ. ఏహి అనాదరి భింసాతి ‘‘ఏహావుసో గామం వా’’తి సిక్ఖాపదఞ్చ, అనాదరియఞ్చ భిక్ఖుభింసాపనకఞ్చ. అపనిధే చ జీవితన్తి పత్తాదీనం అపనిధానసిక్ఖాపదఞ్చ, సఞ్చిచ్చ పాణం జీవితావోరోపనఞ్చ.
Nikkaḍḍhanaṃ siñcanañcāti vihārato nikkaḍḍhanañca udakena tiṇādisiñcanañca. Āmisahetu bhuttāvīti ‘‘āmisahetu bhikkhuniyo ovadantī’’ti sikkhāpadañca, bhuttāviṃ anatirittena khādanīyādinā pavāraṇāsikkhāpadañca. Ehi anādari bhiṃsāti ‘‘ehāvuso gāmaṃ vā’’ti sikkhāpadañca, anādariyañca bhikkhubhiṃsāpanakañca. Apanidhe ca jīvitanti pattādīnaṃ apanidhānasikkhāpadañca, sañcicca pāṇaṃ jīvitāvoropanañca.
జానం సప్పాణకం కమ్మన్తి జానం సప్పాణకఉదకసిక్ఖాపదఞ్చ పునకమ్మాయ ఉక్కోటనఞ్చ. ఊనసంవాసనాసనాతి ఊనవీసతివస్ససిక్ఖాపదఞ్చ ఉక్ఖిత్తకేన సద్ధిం సంవాససిక్ఖాపదఞ్చ నాసితకసామణేరసమ్భోగసిక్ఖాపదఞ్చ. సహధమ్మికం విలేఖాతి సహధమ్మికం వుచ్చమానసిక్ఖాపదఞ్చ, విలేఖాయ సంవత్తన్తీతి ఆగతసిక్ఖాపదఞ్చ. మోహో అమూలకేన చాతి మోహనకే పాచిత్తియసిక్ఖాపదఞ్చ, అమూలకేన సఙ్ఘాదిసేసేన అనుద్ధంసనసిక్ఖాపదఞ్చ.
Jānaṃ sappāṇakaṃ kammanti jānaṃ sappāṇakaudakasikkhāpadañca punakammāya ukkoṭanañca. Ūnasaṃvāsanāsanāti ūnavīsativassasikkhāpadañca ukkhittakena saddhiṃ saṃvāsasikkhāpadañca nāsitakasāmaṇerasambhogasikkhāpadañca. Sahadhammikaṃ vilekhāti sahadhammikaṃ vuccamānasikkhāpadañca, vilekhāya saṃvattantīti āgatasikkhāpadañca. Moho amūlakena cāti mohanake pācittiyasikkhāpadañca, amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanasikkhāpadañca.
కుక్కుచ్చం ధమ్మికం చీవరం దత్వాతి కుక్కుచ్చఉపదహనఞ్చ, ధమ్మికానం కమ్మానం ఛన్దం దత్వా ఖీయనఞ్చ, చీవరం దత్వా ఖీయనఞ్చ. పరిణామేయ్య పుగ్గలేతి సఙ్ఘికం లాభం పుగ్గలస్స పరిణామనసిక్ఖాపదం. కిం తే అకాలం అచ్ఛిన్దేతి ‘‘కిం తే అయ్యే ఏసో పురిసపుగ్గలో కరిస్సతీ’’తి ఆగతసిక్ఖాపదఞ్చ, ‘‘అకాలచీవరం కాలచీవర’’న్తి అధిట్ఠహిత్వా భాజనసిక్ఖాపదఞ్చ, భిక్ఖునియా సద్ధిం చీవరం పరివత్తేత్వా అచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదఞ్చ. దుగ్గహీ నిరయేన చాతి దుగ్గహితేన దుప్పధారితేన పరం ఉజ్ఝాపనసిక్ఖాపదఞ్చ, నిరయేన వా బ్రహ్మచరియేన వా అభిసపనసిక్ఖాపదఞ్చ.
Kukkuccaṃ dhammikaṃ cīvaraṃ datvāti kukkuccaupadahanañca, dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā khīyanañca, cīvaraṃ datvā khīyanañca. Pariṇāmeyya puggaleti saṅghikaṃ lābhaṃ puggalassa pariṇāmanasikkhāpadaṃ. Kiṃ te akālaṃ acchindeti ‘‘kiṃ te ayye eso purisapuggalo karissatī’’ti āgatasikkhāpadañca, ‘‘akālacīvaraṃ kālacīvara’’nti adhiṭṭhahitvā bhājanasikkhāpadañca, bhikkhuniyā saddhiṃ cīvaraṃ parivattetvā acchindanasikkhāpadañca. Duggahī nirayenacāti duggahitena duppadhāritena paraṃ ujjhāpanasikkhāpadañca, nirayena vā brahmacariyena vā abhisapanasikkhāpadañca.
గణం విభఙ్గ దుబ్బలన్తి ‘‘గణస్స చీవరలాభం అన్తరాయం కరేయ్యా’’తి చ ‘‘ధమ్మికం చీవరవిభఙ్గం పటిబాహేయ్యా’’తి చ ‘‘దుబ్బలచీవరపచ్చాసాయ చీవరకాలసమయం అతిక్కామేయ్యా’’తి చ వుత్తసిక్ఖాపదాని. కథినా ఫాసు పస్సయన్తి ‘‘ధమ్మికం కథినుద్ధారం పటిబాహేయ్య, భిక్ఖునియా సఞ్చిచ్చ అఫాసుం కరేయ్య, భిక్ఖునియా ఉపస్సయం దత్వా కుపితా అనత్తమనా నిక్కడ్ఢేయ్య వా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదాని. అక్కోసచణ్డీ మచ్ఛరీతి ‘‘భిక్ఖుం అక్కోసేయ్య వా పరిభాసేయ్య వా, చణ్డికతా గణం పరిభాసేయ్య, కులే మచ్ఛరినీ అస్సా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదాని. గబ్భినిఞ్చ పాయన్తియాతి ‘‘గబ్భినిం వుట్ఠాపేయ్య, పాయన్తిం వుట్ఠాపేయ్యా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదాని.
Gaṇaṃ vibhaṅga dubbalanti ‘‘gaṇassa cīvaralābhaṃ antarāyaṃ kareyyā’’ti ca ‘‘dhammikaṃ cīvaravibhaṅgaṃ paṭibāheyyā’’ti ca ‘‘dubbalacīvarapaccāsāya cīvarakālasamayaṃ atikkāmeyyā’’ti ca vuttasikkhāpadāni. Kathinā phāsu passayanti ‘‘dhammikaṃ kathinuddhāraṃ paṭibāheyya, bhikkhuniyā sañcicca aphāsuṃ kareyya, bhikkhuniyā upassayaṃ datvā kupitā anattamanā nikkaḍḍheyya vā’’ti vuttasikkhāpadāni. Akkosacaṇḍī maccharīti ‘‘bhikkhuṃ akkoseyya vā paribhāseyya vā, caṇḍikatā gaṇaṃ paribhāseyya, kule maccharinī assā’’ti vuttasikkhāpadāni. Gabbhiniñca pāyantiyāti ‘‘gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyya, pāyantiṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti vuttasikkhāpadāni.
ద్వేవస్సం సిక్ఖా సఙ్ఘేనాతి ‘‘ద్వే వస్సాని ఛసు ధమ్మేసు అసిక్ఖితసిక్ఖం సిక్ఖమానం వుట్ఠాపేయ్య, సిక్ఖితసిక్ఖం సిక్ఖమానం సఙ్ఘేన అసమ్మతం వుట్ఠాపేయ్యా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదాని. తయో చేవ గిహీగతాతి ఊనద్వాదసవస్సం గిహిగతం, పరిపుణ్ణద్వాదసవస్సం గిహిగతం ‘‘ద్వే వస్సాని ఛసు ధమ్మేసు అసిక్ఖితసిక్ఖం ద్వే వస్సాని సిక్ఖితసిక్ఖం సఙ్ఘేన అసమ్మత’’న్తి వుత్తసిక్ఖాపదాని. కుమారిభూతా తిస్సోతి ‘‘ఊనవీసతివస్సం కుమారిభూత’’న్తిఆదినా నయేన వుత్తా తిస్సో. ఊనద్వాదససమ్మతాతి ‘‘ఊనద్వాదసవస్సా వుట్ఠాపేయ్య, పరిపుణ్ణద్వాదసవస్సా సఙ్ఘేన అసమ్మతా వుట్ఠాపేయ్యా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదద్వయం.
Dvevassaṃ sikkhā saṅghenāti ‘‘dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyya, sikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti vuttasikkhāpadāni. Tayo ceva gihīgatāti ūnadvādasavassaṃ gihigataṃ, paripuṇṇadvādasavassaṃ gihigataṃ ‘‘dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ dve vassāni sikkhitasikkhaṃ saṅghena asammata’’nti vuttasikkhāpadāni. Kumāribhūtā tissoti ‘‘ūnavīsativassaṃ kumāribhūta’’ntiādinā nayena vuttā tisso. Ūnadvādasasammatāti ‘‘ūnadvādasavassā vuṭṭhāpeyya, paripuṇṇadvādasavassā saṅghena asammatā vuṭṭhāpeyyā’’ti vuttasikkhāpadadvayaṃ.
అలం తావ సోకావాసన్తి ‘‘అలం తావ తే అయ్యే వుట్ఠాపితేనా’’తి చ, ‘‘చణ్డిం సోకావాసం సిక్ఖమానం వుట్ఠాపేయ్యా’’తి చ వుత్తసిక్ఖాపదద్వయం. ఛన్దా అనువస్సా చ ద్వేతి ‘‘పారివాసికఛన్దదానేన సిక్ఖమానం వుట్ఠాపేయ్య, అనువస్సం వుట్ఠాపేయ్య, ఏకం వస్సం ద్వే వుట్ఠాపేయ్యా’’తి వుత్తసిక్ఖాపదత్తయం. సముట్ఠానా తికా కతాతి తికసముట్ఠానా కతా.
Alaṃ tāva sokāvāsanti ‘‘alaṃ tāva te ayye vuṭṭhāpitenā’’ti ca, ‘‘caṇḍiṃ sokāvāsaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ. Chandā anuvassā ca dveti ‘‘pārivāsikachandadānena sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyya, anuvassaṃ vuṭṭhāpeyya, ekaṃ vassaṃ dve vuṭṭhāpeyyā’’ti vuttasikkhāpadattayaṃ. Samuṭṭhānā tikā katāti tikasamuṭṭhānā katā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / పరివారపాళి • Parivārapāḷi / ౨. దుతియపారాజికసముట్ఠానం • 2. Dutiyapārājikasamuṭṭhānaṃ
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / దుతియపారాజికసముట్ఠానవణ్ణనా • Dutiyapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / దుతియపారాజికసముట్ఠానవణ్ణనా • Dutiyapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā