Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ૨. દુતિયપીઠવિમાનવણ્ણના

    2. Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā

    પીઠં તે વેળુરિયમયન્તિ દુતિયપીઠવિમાનં. તસ્સ અટ્ઠુપ્પત્તિ ચ અત્થવણ્ણના ચ પઠમે વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બા. અયં પન વિસેસો – સાવત્થિવાસિની કિર એકા ઇત્થી અત્તનો ગેહં પિણ્ડાય પવિટ્ઠં એકં થેરં પસ્સિત્વા પસન્નચિત્તા તસ્સ આસનં દેન્તી અત્તનો પીઠં ઉપરિ નીલવત્થેન અત્થરિત્વા અદાસિ. તેન તસ્સા દેવલોકે નિબ્બત્તાય વેળુરિયમયં પલ્લઙ્કવિમાનં નિબ્બત્તં. તેન વુત્તં –

    Pīṭhaṃte veḷuriyamayanti dutiyapīṭhavimānaṃ. Tassa aṭṭhuppatti ca atthavaṇṇanā ca paṭhame vuttanayeneva veditabbā. Ayaṃ pana viseso – sāvatthivāsinī kira ekā itthī attano gehaṃ piṇḍāya paviṭṭhaṃ ekaṃ theraṃ passitvā pasannacittā tassa āsanaṃ dentī attano pīṭhaṃ upari nīlavatthena attharitvā adāsi. Tena tassā devaloke nibbattāya veḷuriyamayaṃ pallaṅkavimānaṃ nibbattaṃ. Tena vuttaṃ –

    .

    8.

    ‘‘પીઠં તે વેળુરિયમયં ઉળારં, મનોજવં ગચ્છતિ યેનકામં;

    ‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;

    અલઙ્કતે મલ્યધરે સુવત્થે, ઓભાસસિ વિજ્જુરિવબ્ભ કૂટં.

    Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbha kūṭaṃ.

    .

    9.

    ‘‘કેન તેતાદિસો વણ્ણો, કેન તે ઇધ મિજ્ઝતિ;

    ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;

    ઉપ્પજ્જન્તિ ચ તે ભોગા, યે કેચિ મનસો પિયા.

    Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.

    ૧૦.

    10.

    ‘‘પુચ્છામિ તં દેવિ મહાનુભાવે, મનુસ્સભૂતા કિમકાસિ પુઞ્ઞં;

    ‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;

    કેનાસિ એવં જલિતાનુભાવા, વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ૧૧.

    11.

    ‘‘સા દેવતા અત્તમના, મોગ્ગલ્લાનેન પુચ્છિતા;

    ‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;

    પઞ્હં પુટ્ઠા વિયાકાસિ, યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.

    Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ૧૨.

    12.

    ‘‘અહં મનુસ્સેસુ મનુસ્સભૂતા, અબ્ભાગતાનાસનકં અદાસિં;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ;

    અભિવાદયિં અઞ્જલિકં અકાસિં, યથાનુભાવઞ્ચ અદાસિ દાનં.

    Abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ, yathānubhāvañca adāsi dānaṃ.

    ૧૩.

    13.

    ‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો, તેન મે ઇધ મિજ્ઝતિ;

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;

    ઉપ્પજ્જન્તિ ચ મે ભોગા, યે કેચિ મનસો પિયા.

    Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.

    ૧૪.

    14.

    ‘‘અક્ખામિ તે ભિક્ખુ મહાનુભાવ, મનુસ્સભૂતા યમકાસિ પુઞ્ઞં;

    ‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;

    તેનમ્હિ એવં જલિતાનુભાવા, વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    . તત્થ વેળુરિયમયન્તિ વેળુરિયમણિમયં. વેળુરિયમણિ નામ વિળૂરપબ્બતસ્સ વિળૂરગામસ્સ ચ અવિદૂરે ઉપ્પજ્જનકમણિ. તસ્સ કિર વિળૂરગામટ્ઠાને આકરો, વિળૂરસ્સ પન અવિદૂરે ભવત્તા વેળુરિયન્તેવ પઞ્ઞાયિત્થ. તંસદિસવણ્ણનિભતાય દેવલોકેપિસ્સ તથેવ નામં જાતં યથા તં મનુસ્સલોકે લદ્ધનામવસેનેવ દેવલોકે દેવપુત્તાનં. તં પન મયૂરગીવવણ્ણં વા હોતિ, વાયસપત્તવણ્ણં વા, સિનિદ્ધવેણુપત્તવણ્ણં વા. ઇધ પન મયૂરગીવવણ્ણં વેદિતબ્બં. સેસં સબ્બં પઠમપીઠવિમાને વુત્તસદિસમેવાતિ.

    8. Tattha veḷuriyamayanti veḷuriyamaṇimayaṃ. Veḷuriyamaṇi nāma viḷūrapabbatassa viḷūragāmassa ca avidūre uppajjanakamaṇi. Tassa kira viḷūragāmaṭṭhāne ākaro, viḷūrassa pana avidūre bhavattā veḷuriyanteva paññāyittha. Taṃsadisavaṇṇanibhatāya devalokepissa tatheva nāmaṃ jātaṃ yathā taṃ manussaloke laddhanāmavaseneva devaloke devaputtānaṃ. Taṃ pana mayūragīvavaṇṇaṃ vā hoti, vāyasapattavaṇṇaṃ vā, siniddhaveṇupattavaṇṇaṃ vā. Idha pana mayūragīvavaṇṇaṃ veditabbaṃ. Sesaṃ sabbaṃ paṭhamapīṭhavimāne vuttasadisamevāti.

    દુતિયપીઠવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૨. દુતિયપીઠવિમાનવત્થુ • 2. Dutiyapīṭhavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact