Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ૨. દુતિયસુત્તન્તપાળિ

    2. Dutiyasuttantapāḷi

    ૧૩. ‘‘પુબ્બે મે, ભિક્ખવે 1, સમ્બોધા અનભિસમ્બુદ્ધસ્સ બોધિસત્તસ્સેવ સતો એતદહોસિ – ‘કો નુ ખો રૂપસ્સ અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણં; કો વેદનાય અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણં; કો સઞ્ઞાય અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણં; કો સઙ્ખારાનં અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણં; કો વિઞ્ઞાણસ્સ અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણ’ન્તિ? તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવે, એતદહોસિ – ‘યં ખો રૂપં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખં સોમનસ્સં – અયં રૂપસ્સ અસ્સાદો. યં રૂપં અનિચ્ચં, તં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં – અયં રૂપસ્સ આદીનવો. યો રૂપસ્મિં છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનં – ઇદં રૂપસ્સ નિસ્સરણં. યં વેદનં પટિચ્ચ…પે॰… યં સઞ્ઞં પટિચ્ચ… યં સઙ્ખારે પટિચ્ચ… યં વિઞ્ઞાણં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખં સોમનસ્સં – અયં વિઞ્ઞાણસ્સ અસ્સાદો. યં વિઞ્ઞાણં અનિચ્ચં તં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં – અયં વિઞ્ઞાણસ્સ આદીનવો. યો વિઞ્ઞાણસ્મિં છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનં – ઇદં વિઞ્ઞાણસ્સ નિસ્સરણં’’.

    13. ‘‘Pubbe me, bhikkhave 2, sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘ko nu kho rūpassa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ; ko vedanāya assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ; ko saññāya assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ; ko saṅkhārānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ; ko viññāṇassa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇa’nti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘yaṃ kho rūpaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ rūpassa assādo. Yaṃ rūpaṃ aniccaṃ, taṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ – ayaṃ rūpassa ādīnavo. Yo rūpasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ rūpassa nissaraṇaṃ. Yaṃ vedanaṃ paṭicca…pe… yaṃ saññaṃ paṭicca… yaṃ saṅkhāre paṭicca… yaṃ viññāṇaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ viññāṇassa assādo. Yaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ taṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ – ayaṃ viññāṇassa ādīnavo. Yo viññāṇasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ viññāṇassa nissaraṇaṃ’’.

    ‘‘યાવકીવઞ્ચાહં , ભિક્ખવે, ઇમેસં પઞ્ચન્નં ઉપાદાનક્ખન્ધાનં એવં અસ્સાદઞ્ચ અસ્સાદતો આદીનવઞ્ચ આદીનવતો નિસ્સરણઞ્ચ નિસ્સરણતો યથાભૂતં નાબ્ભઞ્ઞાસિં, નેવ તાવાહં, ભિક્ખવે, સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય ‘અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ પચ્ચઞ્ઞાસિં 3 યતો ચ ખ્વાહં, ભિક્ખવે, ઇમેસં પઞ્ચન્નં ઉપાદાનક્ખન્ધાનં એવં અસ્સાદઞ્ચ અસ્સાદતો આદીનવઞ્ચ આદીનવતો નિસ્સરણઞ્ચ નિસ્સરણતો યથાભૂતં અબ્ભઞ્ઞાસિં, અથાહં, ભિક્ખવે, ‘સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ પચ્ચઞ્ઞાસિં. ઞાણઞ્ચ પન મે દસ્સનં ઉદપાદિ – ‘અકુપ્પા મે વિમુત્તિ 4. અયમન્તિમા જાતિ, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો’’’તિ.

    ‘‘Yāvakīvañcāhaṃ , bhikkhave, imesaṃ pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ 5 yato ca khvāhaṃ, bhikkhave, imesaṃ pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, athāhaṃ, bhikkhave, ‘sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me vimutti 6. Ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’’ti.







    Footnotes:
    1. સં॰ નિ॰ ૩.૨૬
    2. saṃ. ni. 3.26
    3. અભિસમ્બુદ્ધો પચ્ચઞ્ઞાસિં (સ્યા॰) સં॰ નિ॰ ૩.૨૬ પસ્સિતબ્બા
    4. ચેતોવિમુત્તિ (સ્યા॰ ક॰) સં॰ નિ॰ ૩.૨૭ પસ્સિતબ્બા
    5. abhisambuddho paccaññāsiṃ (syā.) saṃ. ni. 3.26 passitabbā
    6. cetovimutti (syā. ka.) saṃ. ni. 3.27 passitabbā



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૨. દુતિયસુત્તન્તપાળિવણ્ણના • 2. Dutiyasuttantapāḷivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact