Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
૨. દુતિયસુત્તન્તપાળિવણ્ણના
2. Dutiyasuttantapāḷivaṇṇanā
૧૩. પુન અઞ્ઞસ્સ સુત્તન્તસ્સ અત્થવસેન સચ્ચપ્પટિવેધં નિદ્દિસિતુકામો પુબ્બે મે, ભિક્ખવેતિઆદિકં સુત્તન્તં આહરિત્વા દસ્સેસિ. તત્થ પુબ્બે મે, ભિક્ખવે, સમ્બોધાતિ ભિક્ખવે, મમ સમ્બોધિતો સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણતો પુબ્બે. અનભિસમ્બુદ્ધસ્સાતિ સબ્બધમ્મે અપ્પટિવિદ્ધસ્સ. બોધિસત્તસ્સેવ સતોતિ બોધિસત્તભૂતસ્સેવ. એતદહોસીતિ બોધિપલ્લઙ્કે નિસિન્નસ્સ એતં પરિવિતક્કિતં અહોસિ. અસ્સાદોતિ અસ્સાદીયતીતિ અસ્સાદો. આદીનવોતિ દોસો . નિસ્સરણન્તિ અપગમનં. સુખન્તિ સુખયતીતિ સુખં, યસ્સુપ્પજ્જતિ, તં સુખિતં કરોતીતિ અત્થો. સોમનસ્સન્તિ પીતિસોમનસ્સયોગતો સોભનં મનો અસ્સાતિ સુમનો, સુમનસ્સ ભાવો સોમનસ્સં , સુખમેવ પીતિયોગતો વિસેસિતં. અનિચ્ચન્તિ અદ્ધુવં. દુક્ખન્તિ દુક્ખવત્થુત્તા સઙ્ખારદુક્ખત્તા ચ દુક્ખં. વિપરિણામધમ્મન્તિ અવસી હુત્વા જરાભઙ્ગવસેન પરિવત્તનપકતિકં. એતેન અનત્તભાવો વુત્તો હોતિ. છન્દરાગવિનયોતિ છન્દસઙ્ખાતસ્સ રાગસ્સ સંવરણં, ન વણ્ણરાગસ્સ. છન્દરાગપ્પહાનન્તિ તસ્સેવ છન્દરાગસ્સ પજહનં.
13. Puna aññassa suttantassa atthavasena saccappaṭivedhaṃ niddisitukāmo pubbe me, bhikkhavetiādikaṃ suttantaṃ āharitvā dassesi. Tattha pubbe me, bhikkhave, sambodhāti bhikkhave, mama sambodhito sabbaññutaññāṇato pubbe. Anabhisambuddhassāti sabbadhamme appaṭividdhassa. Bodhisattasseva satoti bodhisattabhūtasseva. Etadahosīti bodhipallaṅke nisinnassa etaṃ parivitakkitaṃ ahosi. Assādoti assādīyatīti assādo. Ādīnavoti doso . Nissaraṇanti apagamanaṃ. Sukhanti sukhayatīti sukhaṃ, yassuppajjati, taṃ sukhitaṃ karotīti attho. Somanassanti pītisomanassayogato sobhanaṃ mano assāti sumano, sumanassa bhāvo somanassaṃ , sukhameva pītiyogato visesitaṃ. Aniccanti addhuvaṃ. Dukkhanti dukkhavatthuttā saṅkhāradukkhattā ca dukkhaṃ. Vipariṇāmadhammanti avasī hutvā jarābhaṅgavasena parivattanapakatikaṃ. Etena anattabhāvo vutto hoti. Chandarāgavinayoti chandasaṅkhātassa rāgassa saṃvaraṇaṃ, na vaṇṇarāgassa. Chandarāgappahānanti tasseva chandarāgassa pajahanaṃ.
યાવકીવઞ્ચાતિઆદીસુ યાવ ઇમેસં પઞ્ચન્નં ઉપાદાનક્ખન્ધાનં…પે॰… યથાભૂતં નાબ્ભઞ્ઞાસિં ન અધિકેન ઞાણેન પટિવિજ્ઝિં, તાવ અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અનુત્તરં સબ્બઞ્ઞુભાવં અભિસમ્બુદ્ધો અભિસમેતાવી અરહન્તિ નેવાહં પચ્ચઞ્ઞાસિં નેવ પટિઞ્ઞં અકાસિન્તિ સમ્બન્ધતો અત્થો. કીવઞ્ચાતિ નિપાતમત્તં. યતોતિ યસ્મા, યદા વા. અથાતિ અનન્તરં. ઞાણઞ્ચ પન મે દસ્સનં ઉદપાદીતિ દસ્સનકિચ્ચકરણેન દસ્સનસઙ્ખાતં પચ્ચવેક્ખણઞાણઞ્ચ મે ઉપ્પજ્જિ. અકુપ્પાતિ કોપેતું ચાલેતું અસક્કુણેય્યા. વિમુત્તીતિ અરહત્તફલવિમુત્તિ. એતાય એવ ફલપચ્ચવેક્ખણાય મગ્ગનિબ્બાનપચ્ચવેક્ખણાપિ વુત્તાવ હોન્તિ. અયમન્તિમા જાતીતિ અયં પચ્છિમા ખન્ધપ્પવત્તિ. નત્થિદાનિ પુનબ્ભવોતિ ઇદાનિ પુન ઉપ્પત્તિ નત્થિ. એતેન પહીનકિલેસપચ્ચવેક્ખણા વુત્તા. અરહતો હિ અવસિટ્ઠકિલેસપચ્ચવેક્ખણા ન હોતિ.
Yāvakīvañcātiādīsu yāva imesaṃ pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ…pe… yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ na adhikena ñāṇena paṭivijjhiṃ, tāva anuttaraṃ sammāsambodhiṃ anuttaraṃ sabbaññubhāvaṃ abhisambuddho abhisametāvī arahanti nevāhaṃ paccaññāsiṃ neva paṭiññaṃ akāsinti sambandhato attho. Kīvañcāti nipātamattaṃ. Yatoti yasmā, yadā vā. Athāti anantaraṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādīti dassanakiccakaraṇena dassanasaṅkhātaṃ paccavekkhaṇañāṇañca me uppajji. Akuppāti kopetuṃ cāletuṃ asakkuṇeyyā. Vimuttīti arahattaphalavimutti. Etāya eva phalapaccavekkhaṇāya magganibbānapaccavekkhaṇāpi vuttāva honti. Ayamantimā jātīti ayaṃ pacchimā khandhappavatti. Natthidāni punabbhavoti idāni puna uppatti natthi. Etena pahīnakilesapaccavekkhaṇā vuttā. Arahato hi avasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇā na hoti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ૨. દુતિયસુત્તન્તપાળિ • 2. Dutiyasuttantapāḷi