Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ൯. ദുതിയഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā

    ൫൩൨. ദുതിയഉപക്ഖടേന കിംപയോജനന്തി? നത്ഥി, കേവലം അട്ഠുപ്പത്തിവസേന പഞ്ഞത്തം ഭിക്ഖുനിയാ രഹോനിസജ്ജസിക്ഖാപദം വിയ. ഏവം സന്തേ തന്തി അനാരോപേതബ്ബം ഭവേയ്യ വിനാപി തേന തദത്ഥസിദ്ധിതോ, അനിസ്സരത്താ, അനാരോപേതും അനുഞ്ഞാതത്താ ച. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘ആകങ്ഖമാനോ, ആനന്ദ, സങ്ഘോ…പേ॰… സമൂഹനേയ്യാ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൨൧൬). ഇദം സബ്ബമകാരണം. ന ഹി ബുദ്ധാ അപ്പയോജനം വാചം നിച്ഛാരേന്തി, പഗേവ സിക്ഖാപദം, തേനേവാഹ അട്ഠകഥായം ‘‘തഞ്ഹി ഇമസ്സ അനുപഞ്ഞത്തിസദിസ’’ന്തിആദി. അനുപഞ്ഞത്തി ച നിപ്പയോജനാ നത്ഥി, തംസദിസഞ്ചേതം, ന നിപ്പയോജനന്തി ദസ്സിതം ഹോതി, ഏവം സന്തേ കോ പനേത്ഥ വിസേസോതി? തതോ ആഹ ‘‘പഠമസിക്ഖാപദേ ഏകസ്സ പീളാ കതാ, ദുതിയേ ദ്വിന്നം, അയമേത്ഥ വിസേസോ’’തി. ഇമിനാ അത്ഥവിസേസേന കോ പനഞ്ഞോ അതിരേകത്ഥോ ദസ്സിതോതി? പോരാണഗണ്ഠിപദേ താവ വുത്തം ‘‘ഏകസ്മിമ്പി വത്ഥുസ്മിം ഉഭിന്നം പീളാ കാതും വട്ടതീതി അയമതിരേകത്ഥോ ദസ്സിതോ’’തി. തേനേതം ദീപേതി ‘‘ന കേവലം പടിലദ്ധചീവരഗണനായേവ ആപത്തിഗണനാ, പീളിതപുഗ്ഗലസങ്ഖാതവത്ഥുഗണനായപീ’’തി.

    532. Dutiyaupakkhaṭena kiṃpayojananti? Natthi, kevalaṃ aṭṭhuppattivasena paññattaṃ bhikkhuniyā rahonisajjasikkhāpadaṃ viya. Evaṃ sante tanti anāropetabbaṃ bhaveyya vināpi tena tadatthasiddhito, anissarattā, anāropetuṃ anuññātattā ca. Vuttañhetaṃ ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho…pe… samūhaneyyā’’ti (dī. ni. 2.216). Idaṃ sabbamakāraṇaṃ. Na hi buddhā appayojanaṃ vācaṃ nicchārenti, pageva sikkhāpadaṃ, tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tañhi imassa anupaññattisadisa’’ntiādi. Anupaññatti ca nippayojanā natthi, taṃsadisañcetaṃ, na nippayojananti dassitaṃ hoti, evaṃ sante ko panettha visesoti? Tato āha ‘‘paṭhamasikkhāpade ekassa pīḷā katā, dutiye dvinnaṃ, ayamettha viseso’’ti. Iminā atthavisesena ko panañño atirekattho dassitoti? Porāṇagaṇṭhipade tāva vuttaṃ ‘‘ekasmimpi vatthusmiṃ ubhinnaṃ pīḷā kātuṃ vaṭṭatīti ayamatirekattho dassito’’ti. Tenetaṃ dīpeti ‘‘na kevalaṃ paṭiladdhacīvaragaṇanāyeva āpattigaṇanā, pīḷitapuggalasaṅkhātavatthugaṇanāyapī’’ti.

    ഹോന്തി ചേത്ഥ –

    Honti cettha –

    ‘‘വത്ഥുതോ ഗണനായാപി, സിയാ ആപത്തി നേകതാ;

    ‘‘Vatthuto gaṇanāyāpi, siyā āpatti nekatā;

    ഇതി സന്ദസ്സനത്ഥഞ്ച, ദുതിയൂപക്ഖടം ഇധ.

    Iti sandassanatthañca, dutiyūpakkhaṭaṃ idha.

    ‘‘കായസംസഗ്ഗസിക്ഖായ, വിഭങ്ഗേ വിയ കിന്തേതം;

    ‘‘Kāyasaṃsaggasikkhāya, vibhaṅge viya kintetaṃ;

    ഏകിത്ഥിയാപി നേകതാ, ആപത്തീനം പയോഗതോ’’തി.

    Ekitthiyāpi nekatā, āpattīnaṃ payogato’’ti.

    അപിചേതം സിക്ഖാപദം തംജാതികേസു സിക്ഖാപദേസു സബ്ബേസുപി ഗഹേതബ്ബവിനിച്ഛയസ്സ നയദസ്സനപ്പയോജനന്തി വേദിതബ്ബം. ആഹ ച –

    Apicetaṃ sikkhāpadaṃ taṃjātikesu sikkhāpadesu sabbesupi gahetabbavinicchayassa nayadassanappayojananti veditabbaṃ. Āha ca –

    ‘‘അഞ്ഞാതികായ ബഹുതായ വിമിസ്സതായ,

    ‘‘Aññātikāya bahutāya vimissatāya,

    ആപത്തിയാപി ബഹുതാ ച വിമിസ്സതാ ച;

    Āpattiyāpi bahutā ca vimissatā ca;

    ഇച്ചേവമാദിവിധിസമ്ഭവദസ്സനത്ഥം,

    Iccevamādividhisambhavadassanatthaṃ,

    സത്ഥാ ഉപക്ഖടമിദം ദുതിയം അവോചാ’’തി.

    Satthā upakkhaṭamidaṃ dutiyaṃ avocā’’ti.

    തസ്സായം സങ്ഖേപതോ അധിപ്പായപുബ്ബങ്ഗമാ വിചാരണാ – പുരാണചീവരം ഏകമേവ ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീഹി ദ്വീഹി, ബഹൂഹി വാ ധോവാപേതി, ഭിക്ഖുനിഗണനായ പാചിത്തിയഗണനാ, തഥാ ദ്വിന്നം, ബഹൂനം വാ സാധാരണം ഏകമേവ ചീവരം അഞ്ഞത്ര പാരിവത്തകാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ഇധാപി തഥാ ദ്വിന്നം, ബഹൂനം വാ സാധാരണമേകം വിഞ്ഞാപേതി, വിഞ്ഞത്തപുഗ്ഗലഗണനായ ആപത്തിഗണനാ. തഥാ അഞ്ഞേസുപി ഏവരൂപേസു സിക്ഖാപദേസു നയോ നേതബ്ബോ. അയം താവ ബഹുതായ നയോ. മിസ്സതായ പന ഞാതികായ, അഞ്ഞാതികായ ച ഏകം ധോവാപേതി, ഏകതോ നിട്ഠാപനേ ഏകം പാചിത്തിയം. അഥ ഞാതികാ പഠമം ഥോകം ധോവിത്വാ ഠിതാ, പുന അഞ്ഞാതികാ സുധോതം കരോതി, നിസ്സഗ്ഗിയം. അഥ അഞ്ഞാതികാ പഠമം ധോവതി, പച്ഛാ ഞാതികാ സുധോതം കരോതി, അഞ്ഞാതികായ പയോഗവസേന ഭിക്ഖുനോ ദുക്കടമേവ. അഞ്ഞാതികായ ച ഞാതികായ ച അഞ്ഞാതികസഞ്ഞീ, വേമതികോ, ഞാതികസഞ്ഞീ വാ ധോവാപേതി, യഥാവുത്തനയേന നിസ്സഗ്ഗിയദുക്കടാദിആപത്തിഭേദഗണനാ വേദിതബ്ബാ. തഥാ അഞ്ഞാതികായ ച ഞാതികായ ച സന്തകം ചീവരം ഉഭോഹി ഏകതോ ദിയ്യമാനം പടിഗ്ഗണ്ഹന്തസ്സ , അഞ്ഞാതികായ ഏവ ഹത്ഥതോ പടിഗ്ഗണ്ഹന്തസ്സ ച നിസ്സഗ്ഗിയമേവ. അഥ ഞാതികായ അനാപത്തി. അഥ ഉഭോസു അഞ്ഞാതികാദിസഞ്ഞീ വുത്തനയേനേവ നിസ്സഗ്ഗിയദുക്കടാദിആപത്തിഭേദഗണനാ വേദിതബ്ബാ. തഥാ അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തിസിക്ഖാപദേസുപി യഥാസമ്ഭവം നയോ നേതബ്ബോ. അയം മിസ്സതായ നയോ. ആദി-സദ്ദേന പന അനേകേ അഞ്ഞാതികാ വിഞ്ഞത്താവിഞ്ഞത്തപുഗ്ഗലഗണനായ ദുക്കടം. ഏകോ ദേതി, ഏകോ ന ദേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം. അഥ അവിഞ്ഞത്തോ ദേതി, ന നിസ്സഗ്ഗിയം. അഥ വിഞ്ഞത്താവിഞ്ഞത്താനം സാധാരണം വിഞ്ഞത്തോ ദേതി, നിസ്സഗ്ഗിയമേവ. ഉഭോ ദേന്തി, നിസ്സഗ്ഗിയമേവ. അവിഞ്ഞത്തോ ദേതി, നിസ്സഗ്ഗിയേന അനാപത്തി. വിഞ്ഞത്തസ്സ വചനേന അവിഞ്ഞത്തോ ദേതി, അനാപത്തി ഏവ. തഥാ ഉപക്ഖടാദീസുപി യഥാസമ്ഭവം നയോ നേതബ്ബോ.

    Tassāyaṃ saṅkhepato adhippāyapubbaṅgamā vicāraṇā – purāṇacīvaraṃ ekameva bhikkhu bhikkhunīhi dvīhi, bahūhi vā dhovāpeti, bhikkhunigaṇanāya pācittiyagaṇanā, tathā dvinnaṃ, bahūnaṃ vā sādhāraṇaṃ ekameva cīvaraṃ aññatra pārivattakā paṭiggaṇhāti, idhāpi tathā dvinnaṃ, bahūnaṃ vā sādhāraṇamekaṃ viññāpeti, viññattapuggalagaṇanāya āpattigaṇanā. Tathā aññesupi evarūpesu sikkhāpadesu nayo netabbo. Ayaṃ tāva bahutāya nayo. Missatāya pana ñātikāya, aññātikāya ca ekaṃ dhovāpeti, ekato niṭṭhāpane ekaṃ pācittiyaṃ. Atha ñātikā paṭhamaṃ thokaṃ dhovitvā ṭhitā, puna aññātikā sudhotaṃ karoti, nissaggiyaṃ. Atha aññātikā paṭhamaṃ dhovati, pacchā ñātikā sudhotaṃ karoti, aññātikāya payogavasena bhikkhuno dukkaṭameva. Aññātikāya ca ñātikāya ca aññātikasaññī, vematiko, ñātikasaññī vā dhovāpeti, yathāvuttanayena nissaggiyadukkaṭādiāpattibhedagaṇanā veditabbā. Tathā aññātikāya ca ñātikāya ca santakaṃ cīvaraṃ ubhohi ekato diyyamānaṃ paṭiggaṇhantassa , aññātikāya eva hatthato paṭiggaṇhantassa ca nissaggiyameva. Atha ñātikāya anāpatti. Atha ubhosu aññātikādisaññī vuttanayeneva nissaggiyadukkaṭādiāpattibhedagaṇanā veditabbā. Tathā aññātakaviññattisikkhāpadesupi yathāsambhavaṃ nayo netabbo. Ayaṃ missatāya nayo. Ādi-saddena pana aneke aññātikā viññattāviññattapuggalagaṇanāya dukkaṭaṃ. Eko deti, eko na deti, nissaggiyaṃ. Atha aviññatto deti, na nissaggiyaṃ. Atha viññattāviññattānaṃ sādhāraṇaṃ viññatto deti, nissaggiyameva. Ubho denti, nissaggiyameva. Aviññatto deti, nissaggiyena anāpatti. Viññattassa vacanena aviññatto deti, anāpatti eva. Tathā upakkhaṭādīsupi yathāsambhavaṃ nayo netabbo.

    ദുതിയഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൯. ദുതിയഉപക്ഖടസിക്ഖാപദം • 9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൯. ദുതിയഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൮. പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact