| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၂.ဒုတိယဥရုဝေလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
2.Dutiyauruvelasuttavaṇṇanā
၂၂. ဒုတိယေ ဟုဟုင္ကဇာတိကေနာတိ သော ကိရ ဒိဋ္ဌမင္ဂလိကော မာနဝသေန ကောဓဝသေန စ ‘‘ဟုဟု’’န္တိ ကရောန္တော ဝိစရတိ, တသ္မာ ဟုဟုင္ကဇာတိကောတိ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဟုဟုက္ကဇာတိကော’’တိပိ ပဌန္တိ, တေန သဒ္ဓိံ အာဂတာတိ အတ္ထော။ ဇရာဇိဏ္ဏာတိ ဇရာယ ခဏ္ဍဒန္တပလိတကေသာဒိဘာဝံ အာပာဒိတာ။ ဝယောဝုဒ္ဓာတိ အင္ဂပစ္စင္ဂာနံ ဝုဒ္ဓိမရိယာဒပ္ပတ္တာ။ ဇာတိမဟလ္လကာတိ ဥပပတ္တိယာ မဟလ္လကဘာဝေန သမန္နာဂတာ။ မဟတ္တံ လန္တိ ဂဏ္ဟန္တီတိ မဟလ္လကာ, ဇာတိယာ မဟလ္လကာ, န ဝိဘဝာဒိနာတိ ဇာတိမဟလ္လကာ။ ဝယောအနုပ္ပတ္တာတိ ပစ္ဆိမဝယံ သမ္ပတ္တာ, ပစ္ဆိမဝယော နာမ ဝသ္သသတသ္သ ပစ္ဆိမော တတိယော ဘာဂော။ ဇိဏ္ဏာတိ ဝာ ပောရာဏာ, စိရကာလပ္ပဝတ္တကုလန္ဝယာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဝုဒ္ဓာတိ သီလာစာရာဒိဂုဏဝုဒ္ဓိယုတ္တာ။ မဟလ္လကာတိ ဝိဘဝမဟန္တတာယ သမန္နာဂတာ။ မဟဒ္ဓနာတိ မဟာဘောဂာ။ အဒ္ဓဂတာတိ မဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝတစရိယာဒိမရိယာဒံ အဝီတိက္ကမ္မ စရမာနာ။ ဝယောအနုပ္ပတ္တာတိ ဇာတိဝုဒ္ဓဘာဝံ အန္တိမဝယံ အနုပ္ပတ္တာ။ သုတံ နေတန္တိ ဧတ္ထ သုတံ နော ဧတန္တိ ပဒစ္ဆေဒော။ နောတိ စ ကရဏတ္ထေ သာမိဝစနံ။ တေနာဟ ‘‘အမ္ဟေဟိ သုတ’’န္တိ။
22. Dutiye huhuṅkajātikenāti so kira diṭṭhamaṅgaliko mānavasena kodhavasena ca ‘‘huhu’’nti karonto vicarati, tasmā huhuṅkajātikoti vuccati. ‘‘Huhukkajātiko’’tipi paṭhanti, tena saddhiṃ āgatāti attho. Jarājiṇṇāti jarāya khaṇḍadantapalitakesādibhāvaṃ āpāditā. Vayovuddhāti aṅgapaccaṅgānaṃ vuddhimariyādappattā. Jātimahallakāti upapattiyā mahallakabhāvena samannāgatā. Mahattaṃ lanti gaṇhantīti mahallakā, jātiyā mahallakā, na vibhavādināti jātimahallakā. Vayoanuppattāti pacchimavayaṃ sampattā, pacchimavayo nāma vassasatassa pacchimo tatiyo bhāgo. Jiṇṇāti vā porāṇā, cirakālappavattakulanvayāti vuttaṃ hoti. Vuddhāti sīlācārādiguṇavuddhiyuttā. Mahallakāti vibhavamahantatāya samannāgatā. Mahaddhanāti mahābhogā. Addhagatāti maggappaṭipannā brāhmaṇānaṃ vatacariyādimariyādaṃ avītikkamma caramānā. Vayoanuppattāti jātivuddhabhāvaṃ antimavayaṃ anuppattā. Sutaṃ netanti ettha sutaṃ no etanti padacchedo. Noti ca karaṇatthe sāmivacanaṃ. Tenāha ‘‘amhehi suta’’nti.
အကာလေတိ အယုတ္တကာလေ။ အသဘာဝံ ဝဒတီတိ ယံ နတ္ထိ, တံ ဝဒတိ။ အနတ္ထံ ဝဒတီတိ အကာရဏနိသ္သိတံ ဝဒတိ။ အကာရဏနိသ္သိတန္တိ စ နိပ္ဖလန္တိ အတ္ထော။ ဖလဉ္ဟိ ကာရဏနိသ္သိတံ။ အကာရဏနိသ္သိတတာ စ တဒဝိနာဘာဝတော အကာရဏေ နိသ္သိတံ, နိပ္ဖလံ သမ္ဖန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အဝိနယံ ဝဒတီတိ န သံဝရဝိနယပ္ပဋိသံယုတ္တံ ဝဒတိ, အတ္တနော သုဏန္တသ္သ စ န သံဝရဝိနယာဝဟံ ဝဒတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ န ဟဒယေ နိဓေတဗ္ဗယုတ္တကန္တိ အဟိတသံဟိတတ္တာ စိတ္တံ အနုပ္ပဝေသေတ္ဝာ နိဓေတုံ အယုတ္တံ။ ကထေတုံ အယုတ္တကာလေနာတိ ဓမ္မံ ကထေန္တေန ယော အတ္ထော ယသ္မိံ ကာလေ ဝတ္တဗ္ဗော, တတော ပုဗ္ဗေ ပစ္ဆာ စ တသ္သ အကာလော, တသ္မိံ အယုတ္တကာလေ ဝတ္တာ။ အပဒေသရဟိတန္တိ သုတ္တာပဒေသရဟိတံ။ သာပဒေသံ သကာရဏံ ကတ္ဝာ န ကထေတီတိ ‘‘ဘဂဝတာ အသုကေ သုတ္တေ ဧဝံ ဝုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ သာပဒေသံ ကာရဏသဟိတံ ကတ္ဝာ န ကထေတိ။
Akāleti ayuttakāle. Asabhāvaṃ vadatīti yaṃ natthi, taṃ vadati. Anatthaṃ vadatīti akāraṇanissitaṃ vadati. Akāraṇanissitanti ca nipphalanti attho. Phalañhi kāraṇanissitaṃ. Akāraṇanissitatā ca tadavinābhāvato akāraṇe nissitaṃ, nipphalaṃ samphanti vuttaṃ hoti. Avinayaṃ vadatīti na saṃvaravinayappaṭisaṃyuttaṃ vadati, attano suṇantassa ca na saṃvaravinayāvahaṃ vadatīti vuttaṃ hoti. Na hadaye nidhetabbayuttakanti ahitasaṃhitattā cittaṃ anuppavesetvā nidhetuṃ ayuttaṃ. Kathetuṃ ayuttakālenāti dhammaṃ kathentena yo attho yasmiṃ kāle vattabbo, tato pubbe pacchā ca tassa akālo, tasmiṃ ayuttakāle vattā. Apadesarahitanti suttāpadesarahitaṃ. Sāpadesaṃ sakāraṇaṃ katvā na kathetīti ‘‘bhagavatā asuke sutte evaṃ vutta’’nti evaṃ sāpadesaṃ kāraṇasahitaṃ katvā na katheti.
ပရိယန္တရဟိတန္တိ ပရိစ္ဆေဒရဟိတံ, သုတ္တံ ဝာ ဇာတကံ ဝာ နိက္ခိပိတ္ဝာ တသ္သ အနုယောဂံ ဥပမံ ဝာ ဝတ္ထုံ ဝာ အာဟရိတ္ဝာ ယံ သုတ္တံ ဇာတကံ ဝာ နိက္ခိပိတံ, တသ္သ သရီရဘူတံ ကထံ အနာမသိတ္ဝာ ဗာဟိရကထံယေဝ ကထေတိ, နိက္ခိတ္တံ နိက္ခိတ္တမတ္တမေဝ ဟောတိ, ‘‘သုတ္တံ နု ခော ကထေတိ ဇာတကံ နု ခော, နာသ္သ အန္တံ ဝာ ကောဋိံ ဝာ ပသ္သာမာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အာပဇ္ဇတိ။ ယထာ ဝဋရုက္ခသာခာနံ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ပာရောဟာ ဩတရန္တိ, ဩတိဏ္ဏော-တိဏ္ဏဋ္ဌာနေ ဝိရုဠ္ဟိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ပုန ဝဍ္ဎန္တိယေဝ, ဧဝံ အဍ္ဎယောဇနမ္ပိ ယောဇနမ္ပိ ဂစ္ဆတိယေဝ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ပန မူလရုက္ခော ဝိနသ္သတိ, အနုဇာတပာရောဟမူလာနိယေဝ တိဋ္ဌန္တိ, ဧဝံ အယမ္ပိ နိဂ္ရောဓဓမ္မကထိကော နာမ ဟောတိ။ နိက္ခိတ္တံ နိက္ခိတ္တမေဝ ကတ္ဝာ ပသ္သေနေဝ ပရိဟရန္တော ဂစ္ဆတိ။ ယော ပန ဗဟုမ္ပိ ဘဏန္တော ‘‘ဧတဒတ္ထမိဒံ ဝုတ္တ’’န္တိ နိက္ခိတ္တသုတ္တတော အညမ္ပိ အနုယောဂူပမာဝတ္ထုဝသေန တဒုပယောဂီနံ အာဟရိတ္ဝာ အာဟရိတ္ဝာ ဇာနာပေတုံ သက္ကောတိ, တထာရူပသ္သ ဓမ္မကထိကသ္သ ဗဟုမ္ပိ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ န လောကိယလောကုတ္တရအတ္ထနိသ္သိတန္တိ အတ္တနော ပရေသဉ္စ န လောကိယလောကုတ္တရဟိတာဝဟံ။
Pariyantarahitanti paricchedarahitaṃ, suttaṃ vā jātakaṃ vā nikkhipitvā tassa anuyogaṃ upamaṃ vā vatthuṃ vā āharitvā yaṃ suttaṃ jātakaṃ vā nikkhipitaṃ, tassa sarīrabhūtaṃ kathaṃ anāmasitvā bāhirakathaṃyeva katheti, nikkhittaṃ nikkhittamattameva hoti, ‘‘suttaṃ nu kho katheti jātakaṃ nu kho, nāssa antaṃ vā koṭiṃ vā passāmā’’ti vattabbataṃ āpajjati. Yathā vaṭarukkhasākhānaṃ gatagataṭṭhāne pārohā otaranti, otiṇṇo-tiṇṇaṭṭhāne viruḷhiṃ āpajjitvā puna vaḍḍhantiyeva, evaṃ aḍḍhayojanampi yojanampi gacchatiyeva. Gacchante gacchante pana mūlarukkho vinassati, anujātapārohamūlāniyeva tiṭṭhanti, evaṃ ayampi nigrodhadhammakathiko nāma hoti. Nikkhittaṃ nikkhittameva katvā passeneva pariharanto gacchati. Yo pana bahumpi bhaṇanto ‘‘etadatthamidaṃ vutta’’nti nikkhittasuttato aññampi anuyogūpamāvatthuvasena tadupayogīnaṃ āharitvā āharitvā jānāpetuṃ sakkoti, tathārūpassa dhammakathikassa bahumpi kathetuṃ vaṭṭati. Na lokiyalokuttaraatthanissitanti attano paresañca na lokiyalokuttarahitāvahaṃ.
ပကဋ္ဌာနံ ဥက္ကဋ္ဌာနံ သီလာဒိအတ္ထာနံ ဗောဓနတော သဘာဝနိရုတ္တိဝသေန စ ဗုဒ္ဓာဒီဟိ ဘာသိတတ္တာ ပကဋ္ဌာနံ ဝစနပ္ပဗန္ဓာနံ အာဠီတိ ပာဠိ, ပရိယတ္တိဓမ္မော။ ပုရိမသ္သ အတ္ထသ္သ ပစ္ဆိမေန အတ္ထေန အနုသန္ဓာနံ အနုသန္ဓိ, အတ္ထမုခေန ပန ပာဠိပ္ပဒေသာနမ္ပိ အနုသန္ဓိ ဟောတိယေဝ။ သ္ဝာယံ အနုသန္ဓိ ပုစ္ဆာနုသန္ဓိအဇ္ဈာသယာနုသန္ဓိယထာနုသန္ဓိအာဒိဝသေန စတုဗ္ဗိဓော, တံတံဒေသနာနံ ပန ပုဗ္ဗာပရပာဠိဝသေန အနုသန္ဓိဝသေန ပုဗ္ဗာပရဝသေနာတိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဥဂ္ဂဟိတန္တိ ဗ္ယဉ္ဇနသော အတ္ထသော စ ဥဒ္ဓံ ဥဒ္ဓံ ဂဟိတံ, ပရိယာပုဏနဝသေန စေဝ ပရိပုစ္ဆာဝသေန စ ဟဒယေန ဂဟိတန္တိ အတ္ထော။ ဝဋ္ဋဒုက္ခနိသ္သရဏတ္ထိကေဟိ သောတဗ္ဗတော သုတံ, ပရိယတ္တိဓမ္မော။ တံ ဓာရေတီတိ သုတဓရော။ ယော ဟိ သုတဓရော, သုတံ တသ္မိံ ပတိဋ္ဌိတံ ဟောတိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတံ အရောဂိကံ, တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘သုတသ္သ အာဓာရဘူတော’’တိ။ တေနာဟ ‘‘ယသ္သ ဟီ’’တိအာဒိ။ ဧကံ ပဒံ ဧကက္ခရမ္ပိ အဝိနဋ္ဌံ ဟုတ္ဝာ သန္နိစီယတီတိ သန္နိစယော, သုတံ သန္နိစယော ဧတသ္မိန္တိ သုတသန္နိစယော။ အဇ္ဈောသာယာတိ အနုပ္ပဝိသိတ္ဝာ။ တိဋ္ဌတီတိ န သမ္မုသ္သတိ။
Pakaṭṭhānaṃ ukkaṭṭhānaṃ sīlādiatthānaṃ bodhanato sabhāvaniruttivasena ca buddhādīhi bhāsitattā pakaṭṭhānaṃ vacanappabandhānaṃ āḷīti pāḷi, pariyattidhammo. Purimassa atthassa pacchimena atthena anusandhānaṃ anusandhi, atthamukhena pana pāḷippadesānampi anusandhi hotiyeva. Svāyaṃ anusandhi pucchānusandhiajjhāsayānusandhiyathānusandhiādivasena catubbidho, taṃtaṃdesanānaṃ pana pubbāparapāḷivasena anusandhivasena pubbāparavasenāti paccekaṃ yojetabbaṃ. Uggahitanti byañjanaso atthaso ca uddhaṃ uddhaṃ gahitaṃ, pariyāpuṇanavasena ceva paripucchāvasena ca hadayena gahitanti attho. Vaṭṭadukkhanissaraṇatthikehi sotabbato sutaṃ, pariyattidhammo. Taṃ dhāretīti sutadharo. Yo hi sutadharo, sutaṃ tasmiṃ patiṭṭhitaṃ hoti suppatiṭṭhitaṃ arogikaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘sutassa ādhārabhūto’’ti. Tenāha ‘‘yassa hī’’tiādi. Ekaṃ padaṃ ekakkharampi avinaṭṭhaṃ hutvā sannicīyatīti sannicayo, sutaṃ sannicayo etasminti sutasannicayo. Ajjhosāyāti anuppavisitvā. Tiṭṭhatīti na sammussati.
ပဂုဏာတိ ဝာစုဂ္ဂတာ။ နိစ္စလိကန္တိ အဝိပရိဝတ္တံ။ သံသန္ဒိတ္ဝာတိ အညေဟိ သံသန္ဒိတ္ဝာ။ သမနုဂ္ဂာဟိတ္ဝာတိ ပရိပုစ္ဆာဝသေန အတ္ထံ ဩဂာဟိတ္ဝာ။ ပဗန္ဓသ္သ ဝိစ္ဆေဒာဘာဝတော ဂင္ဂာသောတသဒိသံ။ ‘‘ဘဝင္ဂသောတသဒိသ’’န္တိ ဝာ ပာဌော, အကိတ္တိမံ သုခပ္ပဝတ္တီတိ အတ္ထော။ သုတ္တေကဒေသသ္သ သုတ္တမတ္တသ္သ စ ဝစသာ ပရိစယော ဣဓ နာဓိပ္ပေတော, ဝဂ္ဂာဒိဝသေန ပန အဓိပ္ပေတောတိ အာဟ ‘‘သုတ္တဒသက။ပေ.။ သဇ္ဈာယိတာ’’တိ, ‘‘ဒသသုတ္တာနိ ဂတာနိ, ဒသဝဂ္ဂာနိ ဂတာနီ’’တိအာဒိနာ သလ္လက္ခေတ္ဝာ ဝာစာယ သဇ္ဈာယိတာတိ အတ္ထော။ မနသာ အနု အနု ပေက္ခိတာ ဘာဂသော နိဇ္ဈာယိတာ စိန္တိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ။ ရူပဂတံ ဝိယ ပညာယတီတိ ရူပဂတံ ဝိယ စက္ခုသ္သ ဝိဘူတံ ဟုတ္ဝာ ပညာယတိ။ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာတိ နိဇ္ဇဋံ နိဂ္ဂုမ္ဗံ ကတ္ဝာ သုဋ္ဌု ယာထာဝတော ပဋိဝိဒ္ဓာ။
Paguṇāti vācuggatā. Niccalikanti aviparivattaṃ. Saṃsanditvāti aññehi saṃsanditvā. Samanuggāhitvāti paripucchāvasena atthaṃ ogāhitvā. Pabandhassa vicchedābhāvato gaṅgāsotasadisaṃ. ‘‘Bhavaṅgasotasadisa’’nti vā pāṭho, akittimaṃ sukhappavattīti attho. Suttekadesassa suttamattassa ca vacasā paricayo idha nādhippeto, vaggādivasena pana adhippetoti āha ‘‘suttadasaka…pe… sajjhāyitā’’ti, ‘‘dasasuttāni gatāni, dasavaggāni gatānī’’tiādinā sallakkhetvā vācāya sajjhāyitāti attho. Manasā anu anu pekkhitā bhāgaso nijjhāyitā cintitā manasānupekkhitā. Rūpagataṃ viya paññāyatīti rūpagataṃ viya cakkhussa vibhūtaṃ hutvā paññāyati. Suppaṭividdhāti nijjaṭaṃ niggumbaṃ katvā suṭṭhu yāthāvato paṭividdhā.
အဓိကံ စေတောတိ အဘိစေတော, ဥပစာရဇ္ဈာနစိတ္တံ။ တသ္သ ပန အဓိကတာ ပာကတိကကာမာဝစရစိတ္တေဟိ သုန္ဒရတာယ, သာ ပဋိပက္ခတော သုဒ္ဓိယာတိ အာဟ ‘‘အဘိက္ကန္တံ ဝိသုဒ္ဓံ စိတ္တ’’န္တိ။ အဓိစိတ္တန္တိ သမာဓိမာဟ။ သောပိ ဥပစာရသမာဓိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ, သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ, အပီတိဇံ ကာယသုခံ, သတိပာရိသုဒ္ဓိဇံ ဉာဏသုခန္တိ စတုဗ္ဗိဓမ္ပိ ဈာနသုခံ ပဋိပက္ခတော နိက္ခန္တတံ ဥပာဒာယ နေက္ခမ္မသုခန္တိ ဝုစ္စတီတိ အာဟ ‘‘နေက္ခမ္မသုခံ ဝိန္ဒတီ’’တိ။ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ သမာပဇ္ဇိတုံ သမတ္ထောတိ ဣမိနာ တေသု ဈာနေသု သမာပဇ္ဇနဝသီဘာဝမာဟ။ နိကာမလာဘီတိ ပန ဝစနတော အာဝဇ္ဇနာဓိဋ္ဌာနပစ္စဝေက္ခဏဝသိယောပိ ဝုတ္တာ ဧဝာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သုခေနေဝ ပစ္စနီကဓမ္မေ ဝိက္ခမ္ဘေတ္ဝာတိ ဧတေန တေသံ ဈာနာနံ သုခပ္ပဋိပဒတံ ခိပ္ပာဘိညတဉ္စ ဒသ္သေတိ။
Adhikaṃ cetoti abhiceto, upacārajjhānacittaṃ. Tassa pana adhikatā pākatikakāmāvacaracittehi sundaratāya, sā paṭipakkhato suddhiyāti āha ‘‘abhikkantaṃ visuddhaṃ citta’’nti. Adhicittanti samādhimāha. Sopi upacārasamādhi daṭṭhabbo. Vivekajaṃ pītisukhaṃ, samādhijaṃ pītisukhaṃ, apītijaṃ kāyasukhaṃ, satipārisuddhijaṃ ñāṇasukhanti catubbidhampi jhānasukhaṃ paṭipakkhato nikkhantataṃ upādāya nekkhammasukhanti vuccatīti āha ‘‘nekkhammasukhaṃ vindatī’’ti. Icchiticchitakkhaṇe samāpajjituṃ samatthoti iminā tesu jhānesu samāpajjanavasībhāvamāha. Nikāmalābhīti pana vacanato āvajjanādhiṭṭhānapaccavekkhaṇavasiyopi vuttā evāti veditabbā. Sukheneva paccanīkadhamme vikkhambhetvāti etena tesaṃ jhānānaṃ sukhappaṭipadataṃ khippābhiññatañca dasseti.
ဝိပုလာနန္တိ ဝေပုလ္လံ ပာပိတာနံ ဈာနာနံ။ ဝိပုလတာ နာမ သုဘာဝိတဘာဝေန စိရတရပ္ပဝတ္တိယာ, သာ စ ပရိစ္ဆေဒာနုရူပာဝ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာတိ ‘‘ဝိပုလာန’’န္တိ ဝတ္ဝာ ‘‘ယထာပရိစ္ဆေဒေန ဝုဋ္ဌာတုံ သမတ္ထောတိ ဝုတ္တံ ဟောတီ’’တိ အာဟ။ ပရိစ္ဆေဒကာလဉ္ဟိ အပ္ပတ္ဝာဝ ဝုဋ္ဌဟန္တော အကသိရလာဘီ န ဟောတိ ယာဝဒိစ္ဆိတံ ပဝတ္တေတုံ အသမတ္ထတ္တာ။ ဣဒာနိ ယထာဝုတ္တေ သမာပဇ္ဇနာဒိဝသီဘာဝေ ဗ္ယတိရေကဝသေန ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ဧကစ္စော ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ လာဘီယေဝ ဟောတီတိ ဣဒံ ပဋိလဒ္ဓမတ္တသ္သ ဈာနသ္သ ဝသေန ဝုတ္တံ။ တထာတိ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ။ ပာရိပန္ထိကေတိ ဝသီဘာဝသ္သ ပစ္စနီကဓမ္မေ။ ဈာနာဓိဂမသ္သ ပန ပစ္စနီကဓမ္မာ ပဂေဝ ဝိက္ခမ္ဘိတာ, အညထာ ဈာနာဓိဂမော ဧဝ န သိယာ။ ကိစ္ဆေန ဝိက္ခမ္ဘေတီတိ ကိစ္ဆေန ဝိသောဓေတိ။ ကာမာဒီနဝပစ္စဝေက္ခဏာဒီဟိ ကာမစ္ဆန္ဒာဒီနံ ဝိယ အညေသမ္ပိ သမာဓိပာရိပန္ထိကာနံ ဒူရသမုသ္သာရဏံ ဣဓ ဝိက္ခမ္ဘနံ ဝိသောဓနဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နာဠိကယန္တန္တိ ကာလမာနနာဠိကယန္တမာဟ။
Vipulānanti vepullaṃ pāpitānaṃ jhānānaṃ. Vipulatā nāma subhāvitabhāvena ciratarappavattiyā, sā ca paricchedānurūpāva icchitabbāti ‘‘vipulāna’’nti vatvā ‘‘yathāparicchedena vuṭṭhātuṃ samatthoti vuttaṃ hotī’’ti āha. Paricchedakālañhi appatvāva vuṭṭhahanto akasiralābhī na hoti yāvadicchitaṃ pavattetuṃ asamatthattā. Idāni yathāvutte samāpajjanādivasībhāve byatirekavasena vibhāvetuṃ ‘‘ekacco hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha lābhīyeva hotīti idaṃ paṭiladdhamattassa jhānassa vasena vuttaṃ. Tathāti icchiticchitakkhaṇe. Pāripanthiketi vasībhāvassa paccanīkadhamme. Jhānādhigamassa pana paccanīkadhammā pageva vikkhambhitā, aññathā jhānādhigamo eva na siyā. Kicchena vikkhambhetīti kicchena visodheti. Kāmādīnavapaccavekkhaṇādīhi kāmacchandādīnaṃ viya aññesampi samādhipāripanthikānaṃ dūrasamussāraṇaṃ idha vikkhambhanaṃ visodhanañcāti veditabbaṃ. Nāḷikayantanti kālamānanāḷikayantamāha.
အဋ္ဌပိတသင္ကပ္ပောတိ န သမ္မာပဏိဟိတသင္ကပ္ပော။ အဘိညာပာရဂူတိ သဗ္ဗေသံ လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မာနံ အဘိညာယ ပာရံ ဂတော, သဗ္ဗဓမ္မေ အဘိဝိသိဋ္ဌာယ အဂ္ဂမဂ္ဂပညာယ ဇာနိတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော။ ပရိညာပာရဂူတိ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ပရိညာယ ပာရံ ဂတော, ပဉ္စက္ခန္ဓေ ပရိဇာနိတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော။ ဘာဝနာပာရဂူတိ စတုန္နံ မဂ္ဂာနံ ဘာဝနာယ ပာရံ ဂတော, စတ္တာရော မဂ္ဂေ ဘာဝေတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော။ ပဟာနပာရဂူတိ သဗ္ဗကိလေသာနံ ပဟာနေန ပာရံ ဂတော, သဗ္ဗကိလေသေ ပဇဟိတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော ။ သစ္ဆိကိရိယာပာရဂူတိ နိရောဓသစ္ဆိကိရိယာယ ပာရံ ဂတော, နိရောဓံ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော။ သမာပတ္တိပာရဂူတိ သဗ္ဗသမာပတ္တီနံ သမာပဇ္ဇနေန ပာရံ ဂတော, သဗ္ဗာ သမာပတ္တိယော သမာပဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတောတိ အတ္ထော။ ဗ္ရဟ္မစရိယသ္သ ကေဝလီတိ ယံ ဗ္ရဟ္မစရိယသ္သ ကေဝလံ သကလဘာဝော, တေန သမန္နာဂတော, သကလစတုမဂ္ဂဗ္ရဟ္မစရိယဝာသောတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘သကလဗ္ရဟ္မစရိယော’’တိ, ပရိပုဏ္ဏမဂ္ဂဗ္ရဟ္မစရိယောတိ အတ္ထော။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
Aṭṭhapitasaṅkappoti na sammāpaṇihitasaṅkappo. Abhiññāpāragūti sabbesaṃ lokiyalokuttaradhammānaṃ abhiññāya pāraṃ gato, sabbadhamme abhivisiṭṭhāya aggamaggapaññāya jānitvā ṭhitoti attho. Pariññāpāragūti pañcannaṃ khandhānaṃ pariññāya pāraṃ gato, pañcakkhandhe parijānitvā ṭhitoti attho. Bhāvanāpāragūti catunnaṃ maggānaṃ bhāvanāya pāraṃ gato, cattāro magge bhāvetvā ṭhitoti attho. Pahānapāragūti sabbakilesānaṃ pahānena pāraṃ gato, sabbakilese pajahitvā ṭhitoti attho . Sacchikiriyāpāragūti nirodhasacchikiriyāya pāraṃ gato, nirodhaṃ sacchikatvā ṭhitoti attho. Samāpattipāragūti sabbasamāpattīnaṃ samāpajjanena pāraṃ gato, sabbā samāpattiyo samāpajjitvā ṭhitoti attho. Brahmacariyassa kevalīti yaṃ brahmacariyassa kevalaṃ sakalabhāvo, tena samannāgato, sakalacatumaggabrahmacariyavāsoti attho. Tenāha ‘‘sakalabrahmacariyo’’ti, paripuṇṇamaggabrahmacariyoti attho. Sesaṃ suviññeyyameva.
ဒုတိယဥရုဝေလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dutiyauruvelasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၂. ဒုတိယဥရုဝေလသုတ္တံ • 2. Dutiyauruvelasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၂. ဒုတိယဥရုဝေလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Dutiyauruvelasuttavaṇṇanā
