| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳನಿದ್ದೇಸಪಾಳಿ • Cūḷaniddesapāḷi |
ದುತಿಯವಗ್ಗೋ
Dutiyavaggo
೧೩೧.
131.
ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
Sacelabhetha nipakaṃ sahāyaṃ,saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ, ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ॥
Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.
ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯನ್ತಿ ಸಚೇ ನಿಪಕಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತಂ ಞಾಣಿಂ ವಿಭಾವಿಂ ಮೇಧಾವಿಂ ಸಹಾಯಂ ಲಭೇಯ್ಯ ಪಟಿಲಭೇಯ್ಯ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ವಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ – ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಂಹಾಯಂ।
Sace labhetha nipakaṃ sahāyanti sace nipakaṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāviṃ sahāyaṃ labheyya paṭilabheyya adhigaccheyya vindeyyāti – sace labhetha nipakaṃ saṃhāyaṃ.
ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರನ್ತಿ। ಸದ್ಧಿಂ ಚರನ್ತಿ ಏಕತೋ ಚರಂ। ಸಾಧುವಿಹಾರಿನ್ತಿ ಪಠಮೇನಪಿ ಝಾನೇನ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ದುತಿಯೇನಪಿ ಝಾನೇನ… ತತಿಯೇನಪಿ ಝಾನೇನ… ಚತುತ್ಥೇನಪಿ ಝಾನೇನ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ಮೇತ್ತಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ಕರುಣಾಯಪಿ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಯಪಿ… ಉಪೇಕ್ಖಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ , ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಆಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ…ಪೇ॰… ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ…ಪೇ॰… ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ। ಧೀರನ್ತಿ ಧೀರಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತಂ ಞಾಣಿಂ ವಿಭಾವಿಂ ಮೇಧಾವಿನ್ತಿ – ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
Saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīranti. Saddhiṃ caranti ekato caraṃ. Sādhuvihārinti paṭhamenapi jhānena sādhuvihāriṃ, dutiyenapi jhānena… tatiyenapi jhānena… catutthenapi jhānena sādhuvihāriṃ, mettāyapi cetovimuttiyā sādhuvihāriṃ, karuṇāyapi…pe… muditāyapi… upekkhāyapi cetovimuttiyā sādhuvihāriṃ, ākāsānañcāyatanasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ , viññāṇañca āyatanasamāpattiyāpi…pe… ākiñcaññāyatanasamāpattiyāpi…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, nirodhasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, phalasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ. Dhīranti dhīraṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāvinti – saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ.
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನೀತಿ। ಪರಿಸ್ಸಯಾತಿ ದ್ವೇ ಪರಿಸ್ಸಯಾ – ಪಾಕಟಪರಿಸ್ಸಯಾ ಚ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿಸ್ಸಯಾ ಚ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಾಕಟಪರಿಸ್ಸಯಾ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿಸ್ಸಯಾ…ಪೇ॰… ಏವಮ್ಪಿ, ತತ್ರಾಸಯಾತಿ – ಪರಿಸ್ಸಯಾ। ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನೀತಿ ಸಬ್ಬೇ ಪರಿಸ್ಸಯೇ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪರಿಯಾದಿಯಿತ್ವಾ ಮದ್ದಿತ್ವಾತಿ – ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ।
Abhibhuyya sabbāni parissayānīti. Parissayāti dve parissayā – pākaṭaparissayā ca paṭicchannaparissayā ca…pe… ime vuccanti pākaṭaparissayā…pe… ime vuccanti paṭicchannaparissayā…pe… evampi, tatrāsayāti – parissayā. Abhibhuyya sabbāni parissayānīti sabbe parissaye abhibhuyya abhibhavitvā ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvāti – abhibhuyya sabbāni parissayāni.
ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾತಿ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನ ನಿಪಕೇನ ಪಣ್ಡಿತೇನ ಪಞ್ಞವನ್ತೇನ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತೇನ ಞಾಣಿನಾ ವಿಭಾವಿನಾ ಮೇಧಾವಿನಾ ಸಹಾಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅತ್ತಮನೋ ತುಟ್ಠಮನೋ ಹಟ್ಠಮನೋ ಪಹಟ್ಠಮನೋ ಉದಗ್ಗಮನೋ ಮುದಿತಮನೋ ಚರೇಯ್ಯ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಇರಿಯೇಯ್ಯ ವತ್ತೇಯ್ಯ ಪಾಲೇಯ್ಯ ಯಪೇಯ್ಯ ಯಾಪೇಯ್ಯಾತಿ – ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ। ಸತೀಮಾತಿ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ ಪರಮೇನ ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಚಿರಕತಮ್ಪಿ ಚಿರಭಾಸಿತಮ್ಪಿ ಸರಿತಾ ಅನುಸ್ಸರಿತಾತಿ – ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Careyya tenattamano satīmāti so paccekasambuddho tena nipakena paṇḍitena paññavantena buddhimantena ñāṇinā vibhāvinā medhāvinā sahāyena saddhiṃ attamano tuṭṭhamano haṭṭhamano pahaṭṭhamano udaggamano muditamano careyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyyāti – careyya tenattamano. Satīmāti so paccekasambuddho satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritāti – careyya tenattamano satīmā. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ, ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ’’ತಿ॥
Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā’’ti.
೧೩೨.
132.
ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ,saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo.
ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯನ್ತಿ ನೋ ಚೇ ನಿಪಕಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತಂ ಞಾಣಿಂ ವಿಭಾವಿಂ ಮೇಧಾವಿಂ ಸಹಾಯಂ ಲಭೇಯ್ಯ ಪಟಿಲಭೇಯ್ಯ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ವಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ – ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ।
No ce labhetha nipakaṃ sahāyanti no ce nipakaṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāviṃ sahāyaṃ labheyya paṭilabheyya adhigaccheyya vindeyyāti – no ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ.
ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರನ್ತಿ। ಸದ್ಧಿಂ ಚರನ್ತಿ ಏಕತೋ ಚರಂ। ಸಾಧುವಿಹಾರಿನ್ತಿ ಪಠಮೇನಪಿ ಝಾನೇನ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ…ಪೇ॰… ನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಂ। ಧೀರನ್ತಿ ಧೀರಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ಬುದ್ಧಿಮನ್ತಂ ಞಾಣಿಂ ವಿಭಾವಿಂ ಮೇಧಾವಿನ್ತಿ – ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
Saddhiṃ caraṃsādhuvihāri dhīranti. Saddhiṃ caranti ekato caraṃ. Sādhuvihārinti paṭhamenapi jhānena sādhuvihāriṃ…pe… nirodhasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, phalasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ. Dhīranti dhīraṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāvinti – saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ.
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯಾತಿ ರಾಜಾ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತೋ ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮೋ ನಿಹತಪಚ್ಚಾಮಿತ್ತೋ ಲದ್ಧಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ ರಟ್ಠಞ್ಚ ಜನಪದಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಪಹೂತಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ ನಗರಞ್ಚ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅಕಿಞ್ಚನಭಾವಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಏಕೋ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತೇತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ। ಏವಂ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಘರಾವಾಸಪಲಿಬೋಧಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪುತ್ತದಾರಪಲಿಬೋಧಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಞಾತಿಪಲಿಬೋಧಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಪಲಿಬೋಧಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅಕಿಞ್ಚನಭಾವಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಏಕೋ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತೇತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತೀತಿ – ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāyāti rājā khattiyo muddhābhisitto vijitasaṅgāmo nihatapaccāmitto laddhādhippāyo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro raṭṭhañca janapadañca kosañca koṭṭhāgārañca pahūtahiraññasuvaṇṇaṃ nagarañca pariccajitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpeti. Evaṃ paccekasambuddhopi sabbaṃ gharāvāsapalibodhaṃ chinditvā puttadārapalibodhaṃ chinditvā ñātipalibodhaṃ chinditvā mittāmaccapalibodhaṃ chinditvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpetīti – rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೩೩.
133.
ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಂ, ಸೇಟ್ಠಾ ಸಮಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಸಹಾಯಾ।
Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ,seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;
ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.
ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದನ್ತಿ। ಅದ್ಧಾತಿ ಏಕಂಸವಚನಂ ನಿಸ್ಸಂಸಯವಚನಂ ನಿಕ್ಕಙ್ಖವಚನಂ ಅದ್ವೇಜ್ಝವಚನಂ ಅದ್ವೇಳ್ಹಕವಚನಂ ನಿಯೋಗವಚನಂ ಅಪಣ್ಣಕವಚನಂ ಅವಿರದ್ಧವಚನಂ ಅವತ್ಥಾಪನವಚನಮೇತಂ – ಅದ್ಧಾತಿ। ಸಹಾಯಸಮ್ಪದನ್ತಿ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಾ ವುಚ್ಚತಿ ಯೋ ಸೋ ಸಹಾಯೋ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೇನ… ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೇನ … ಅಸೇಕ್ಖೇನ ವಿಮುತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇನ… ಅಸೇಕ್ಖೇನ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದನ್ತಿ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಂ ಪಸಂಸಾಮ ಥೋಮೇಮ ಕಿತ್ತೇಮ ವಣ್ಣೇಮಾತಿ – ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಂ।
Addhā pasaṃsāma sahāyasampadanti. Addhāti ekaṃsavacanaṃ nissaṃsayavacanaṃ nikkaṅkhavacanaṃ advejjhavacanaṃ adveḷhakavacanaṃ niyogavacanaṃ apaṇṇakavacanaṃ aviraddhavacanaṃ avatthāpanavacanametaṃ – addhāti. Sahāyasampadanti sahāyasampadā vuccati yo so sahāyo asekkhena sīlakkhandhena samannāgato hoti, asekkhena samādhikkhandhena… asekkhena paññākkhandhena … asekkhena vimuttikkhandhena… asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena samannāgato hoti. Addhā pasaṃsāma sahāyasampadanti sahāyasampadaṃ pasaṃsāma thomema kittema vaṇṇemāti – addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ.
ಸೇಟ್ಠಾ ಸಮಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಸಹಾಯಾತಿ ಸೇಟ್ಠಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಹಾಯಾ ಸೀಲೇನ ಸಮಾಧಿನಾ ಪಞ್ಞಾಯ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನೇನ; ಸಮಾ ಸದಿಸಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಹಾಯಾ ಸೀಲೇನ ಸಮಾಧಿನಾ ಪಞ್ಞಾಯ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನೇನ। ಸೇಟ್ಠಾ ವಾ ಸಹಾಯಾ ಸದಿಸಾ ವಾ ಸಹಾಯಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಭಜಿತಬ್ಬಾ ಪಯಿರುಪಾಸಿತಬ್ಬಾ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಾತಿ – ಸೇಟ್ಠಾ ಸಮಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಸಹಾಯಾ।
Seṭṭhā samā sevitabbā sahāyāti seṭṭhā honti sahāyā sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanena; samā sadisā honti sahāyā sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanena. Seṭṭhā vā sahāyā sadisā vā sahāyā sevitabbā bhajitabbā payirupāsitabbā paripucchitabbā paripañhitabbāti – seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā.
ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀತಿ ಅತ್ಥಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜಭೋಜೀ ಅತ್ಥಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀತಿ। ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜಭೋಜೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕುಹನಾಯ ಲಪನಾಯ ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾಯ ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾಯ ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾಯ 1 ದಾರುದಾನೇನ ವೇಳುದಾನೇನ ಪತ್ತದಾನೇನ ಪುಪ್ಫದಾನೇನ ಫಲದಾನೇನ ಸಿನಾನದಾನೇನ ಚುಣ್ಣದಾನೇನ ಮತ್ತಿಕಾದಾನೇನ ದನ್ತಕಟ್ಠದಾನೇನ ಮುಖೋದಕದಾನೇನ ಚಾಟುಕಮ್ಯತಾಯ 2 ಮುಗ್ಗಸೂಪ್ಯತಾಯ 3 ಪಾರಿಭಟ್ಯತಾಯ ಪೀಠಮದ್ದಿಕತಾಯ ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾಯ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಯ ಅಙ್ಗವಿಜ್ಜಾಯ ನಕ್ಖತ್ತವಿಜ್ಜಾಯ ದೂತಗಮನೇನ ಪಹಿಣಗಮನೇನ ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಯೇನ ವೇಜ್ಜಕಮ್ಮೇನ ನವಕಮ್ಮೇನ 4 ಪಿಣ್ಡಪಟಿಪಿಣ್ಡಕೇನ ದಾನಾನುಪ್ಪದಾನೇನ , ಅಧಮ್ಮೇನ ವಿಸಮೇನ ಲದ್ಧಾ ಲಭಿತ್ವಾ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ವಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಜೀವಿಕಂ 5 ಕಪ್ಪೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜಭೋಜೀ।
Ete aladdhā anavajjabhojīti atthi puggalo sāvajjabhojī atthi puggalo anavajjabhojīti. Katamo ca puggalo sāvajjabhojī? Idhekacco puggalo kuhanāya lapanāya nemittikatāya nippesikatāya lābhena lābhaṃ nijigīsanatāya 6 dārudānena veḷudānena pattadānena pupphadānena phaladānena sinānadānena cuṇṇadānena mattikādānena dantakaṭṭhadānena mukhodakadānena cāṭukamyatāya 7 muggasūpyatāya 8 pāribhaṭyatāya pīṭhamaddikatāya vatthuvijjāya tiracchānavijjāya aṅgavijjāya nakkhattavijjāya dūtagamanena pahiṇagamanena jaṅghapesaniyena vejjakammena navakammena 9 piṇḍapaṭipiṇḍakena dānānuppadānena , adhammena visamena laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvā jīvikaṃ 10 kappeti. Ayaṃ vuccati puggalo sāvajjabhojī.
ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನ ಕುಹನಾಯ ನ ಲಪನಾಯ ನ ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾಯ ನ ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾಯ ನ ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾಯ ನ ದಾರುದಾನೇನ ನ ವೇಳುದಾನೇನ ನ ಪತ್ತದಾನೇನ ನ ಪುಪ್ಫದಾನೇನ ನ ಫಲದಾನೇನ ನ ಸಿನಾನದಾನೇನ ನ ಚುಣ್ಣದಾನೇನ ನ ಮತ್ತಿಕಾದಾನೇನ ನ ದನ್ತಕಟ್ಠದಾನೇನ ನ ಮುಖೋದಕದಾನೇನ ನ ಚಾಟುಕಮ್ಯತಾಯ ನ ಮುಗ್ಗಸೂಪ್ಯತಾಯ ನ ಪಾರಿಭಟ್ಯತಾಯ ನ ಪೀಠಮದ್ದಿಕತಾಯ ನ ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾಯ ನ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಯ ನ ಅಙ್ಗವಿಜ್ಜಾಯ ನ ನಕ್ಖತ್ತವಿಜ್ಜಾಯ ನ ದೂತಗಮನೇನ ನ ಪಹಿಣಗಮನೇನ ನ ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಯೇನ ನ ವೇಜ್ಜಕಮ್ಮೇನ ನ ನವಕಮ್ಮೇನ ನ ಪಿಣ್ಡಪಟಿಪಿಣ್ಡಕೇನ ನ ದಾನಾನುಪ್ಪದಾನೇನ, ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ಲದ್ಧಾ ಲಭಿತ್ವಾ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ವಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ।
Katamo ca puggalo anavajjabhojī? Idhekacco puggalo na kuhanāya na lapanāya na nemittikatāya na nippesikatāya na lābhena lābhaṃ nijigīsanatāya na dārudānena na veḷudānena na pattadānena na pupphadānena na phaladānena na sinānadānena na cuṇṇadānena na mattikādānena na dantakaṭṭhadānena na mukhodakadānena na cāṭukamyatāya na muggasūpyatāya na pāribhaṭyatāya na pīṭhamaddikatāya na vatthuvijjāya na tiracchānavijjāya na aṅgavijjāya na nakkhattavijjāya na dūtagamanena na pahiṇagamanena na jaṅghapesaniyena na vejjakammena na navakammena na piṇḍapaṭipiṇḍakena na dānānuppadānena, dhammena samena laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvā jīvikaṃ kappeti. Ayaṃ vuccati puggalo anavajjabhojī.
ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀತಿ ಏತೇ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ ಅಲದ್ಧಾ ಅಲಭಿತ್ವಾ ಅನಧಿಗನ್ತ್ವಾ ಅವಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾತಿ – ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Ete aladdhā anavajjabhojīti ete anavajjabhojī aladdhā alabhitvā anadhigantvā avinditvā appaṭilabhitvāti – ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಂ, ಸೇಟ್ಠಾ ಸಮಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಸಹಾಯಾ।
‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;
ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೩೪.
134.
ದಿಸ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪಭಸ್ಸರಾನಿ, ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನಿ।
Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni,kammāraputtena suniṭṭhitāni;
ಸಙ್ಘಟ್ಟಯನ್ತಾನಿ 11 ದುವೇ ಭುಜಸ್ಮಿಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Saṅghaṭṭayantāni12duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
ದಿಸ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪಭಸ್ಸರಾನೀತಿ ದಿಸ್ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತುಲಯಿತ್ವಾ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಕತ್ವಾ। ಸುವಣ್ಣಸ್ಸಾತಿ ಜಾತರೂಪಸ್ಸ। ಪಭಸ್ಸರಾನೀತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾನಿ ಪರಿಯೋದಾತಾನೀತಿ – ದಿಸ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪಭಸ್ಸರಾನಿ।
Disvā suvaṇṇassa pabhassarānīti disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā. Suvaṇṇassāti jātarūpassa. Pabhassarānīti parisuddhāni pariyodātānīti – disvā suvaṇṇassa pabhassarāni.
ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನೀತಿ ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೋ ವುಚ್ಚತಿ ಸುವಣ್ಣಕಾರೋ। ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನೀತಿ ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನಿ ಸುಕತಾನಿ ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತಾನೀತಿ – ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನಿ।
Kammāraputtena suniṭṭhitānīti kammāraputto vuccati suvaṇṇakāro. Kammāraputtena suniṭṭhitānīti kammāraputtena suniṭṭhitāni sukatāni suparikammakatānīti – kammāraputtena suniṭṭhitāni.
ಸಙ್ಘಟ್ಟಯನ್ತಾನಿ ದುವೇ ಭುಜಸ್ಮಿನ್ತಿ ಭುಜೋ ವುಚ್ಚತಿ ಹತ್ಥೋ। ಯಥಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಹತ್ಥೇ ದ್ವೇ ನೂಪುರಾನಿ 13 ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ 14; ಏವಮೇವ ಸತ್ತಾ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ನಿರಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ದೇವಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಗತಿಯಾ ಗತಿಂ ಉಪಪತ್ತಿಯಾ ಉಪಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಭವೇನ ಭವಂ ಸಂಸಾರೇನ ಸಂಸಾರಂ ವಟ್ಟೇನ ವಟ್ಟಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಾ ಚರನ್ತಿ ವಿಹರನ್ತಿ ಇರಿಯನ್ತಿ ವತ್ತೇನ್ತಿ ಪಾಲೇನ್ತಿ ಯಪೇನ್ತಿ ಯಾಪೇನ್ತೀತಿ – ಸಙ್ಘಟ್ಟಯನ್ತಾನಿ ದುವೇ ಭುಜಸ್ಮಿಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Saṅghaṭṭayantāni duve bhujasminti bhujo vuccati hattho. Yathā ekasmiṃ hatthe dve nūpurāni 15 ghaṭṭenti 16; evameva sattā taṇhāvasena diṭṭhivasena niraye ghaṭṭenti, tiracchānayoniyaṃ ghaṭṭenti, pettivisaye ghaṭṭenti, manussaloke ghaṭṭenti, devaloke ghaṭṭenti, gatiyā gatiṃ upapattiyā upapattiṃ paṭisandhiyā paṭisandhiṃ bhavena bhavaṃ saṃsārena saṃsāraṃ vaṭṭena vaṭṭaṃ ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti saṅghaṭṭentā caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpentīti – saṅghaṭṭayantāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ದಿಸ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪಭಸ್ಸರಾನಿ, ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನಿ।
‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;
ಸಙ್ಘಟ್ಟಯನ್ತಾನಿ ದುವೇ ಭುಜಸ್ಮಿಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’॥
Saṅghaṭṭayantāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo’’.
೧೩೫.
135.
ಏವಂ ದುತೀಯೇನ ಸಹಾ ಮಮಸ್ಸ, ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾ।
Evaṃ dutīyena sahā mamassa,vācābhilāpo abhisajjanā vā;
ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
ಏವಂ ದುತೀಯೇನ ಸಹಾ ಮಮಸ್ಸಾತಿ ತಣ್ಹಾದುತಿಯೋ ವಾ ಹೋತಿ ಪುಗ್ಗಲದುತಿಯೋ ವಾ। ಕಥಂ ತಣ್ಹಾದುತಿಯೋ ಹೋತಿ? ತಣ್ಹಾತಿ ರೂಪತಣ್ಹಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ। ಯಸ್ಸೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಅಪ್ಪಹೀನಾ, ಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ತಣ್ಹಾದುತಿಯೋ।
Evaṃ dutīyena sahā mamassāti taṇhādutiyo vā hoti puggaladutiyo vā. Kathaṃ taṇhādutiyo hoti? Taṇhāti rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā. Yassesā taṇhā appahīnā, so vuccati taṇhādutiyo.
ತಣ್ಹಾದುತಿಯೋ ಪುರಿಸೋ, ದೀಘಮದ್ಧಾನ ಸಂಸರಂ।
Taṇhādutiyo puriso, dīghamaddhāna saṃsaraṃ;
ಇತ್ಥಭಾವಞ್ಞಥಾಭಾವಂ, ಸಂಸಾರಂ ನಾತಿವತ್ತತೀತಿ॥
Itthabhāvaññathābhāvaṃ, saṃsāraṃ nātivattatīti.
ಏವಂ ತಣ್ಹಾದುತಿಯೋ ವಾ ಹೋತಿ।
Evaṃ taṇhādutiyo vā hoti.
ಕಥಂ ಪುಗ್ಗಲದುತಿಯೋ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ನ ಅತ್ಥಹೇತು 17 ನ ಕಾರಣಹೇತು ಉದ್ಧತೋ ಅವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ದುತಿಯೋ ಹೋತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತತಿಯೋ ಹೋತಿ, ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ಚತುತ್ಥೋ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಬಹುಂ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಂ ಪಲಪತಿ; ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ ಮಹಾಮತ್ತಕಥಂ ಸೇನಾಕಥಂ ಭಯಕಥಂ ಯುದ್ಧಕಥಂ ಅನ್ನಕಥಂ ಪಾನಕಥಂ ವತ್ಥಕಥಂ ಸಯನಕಥಂ ಮಾಲಾಕಥಂ ಗನ್ಧಕಥಂ ಞಾತಿಕಥಂ ಯಾನಕಥಂ ಗಾಮಕಥಂ ನಿಗಮಕಥಂ ನಗರಕಥಂ ಜನಪದಕಥಂ ಇತ್ಥಿಕಥಂ 18 ಸೂರಕಥಂ ವಿಸಿಖಾಕಥಂ ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಕಥಂ ಪುಬ್ಬಪೇತಕಥಂ ನಾನತ್ತಕಥಂ ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಸಮುದ್ದಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಕಥೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲದುತಿಯೋ ಹೋತೀತಿ – ಏವಂ ದುತೀಯೇನ ಸಹಾ ಮಮಸ್ಸ।
Kathaṃ puggaladutiyo hoti? Idhekacco na atthahetu 19 na kāraṇahetu uddhato avūpasantacitto ekassa vā dutiyo hoti, dvinnaṃ vā tatiyo hoti, tiṇṇaṃ vā catuttho hoti. Tattha bahuṃ samphappalāpaṃ palapati; seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ 20 sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ katheti. Evaṃ puggaladutiyo hotīti – evaṃ dutīyena sahā mamassa.
ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾತಿ ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ವುಚ್ಚತಿ ಬಾತ್ತಿಂಸ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ। ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾತಿ ದ್ವೇ ಸಜ್ಜನಾ – ತಣ್ಹಾಸಜ್ಜನಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿಸಜ್ಜನಾ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ತಣ್ಹಾಸಜ್ಜನಾ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಜ್ಜನಾತಿ – ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾ।
Vācābhilāpo abhisajjanā vāti vācābhilāpo vuccati bāttiṃsa tiracchānakathā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ. Abhisajjanā vāti dve sajjanā – taṇhāsajjanā ca diṭṭhisajjanā ca…pe… ayaṃ taṇhāsajjanā…pe… ayaṃ diṭṭhisajjanāti – vācābhilāpo abhisajjanā vā.
ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋತಿ। ಭಯನ್ತಿ ಜಾತಿಭಯಂ ಜರಾಭಯಂ ಬ್ಯಾಧಿಭಯಂ ಮರಣಭಯಂ ರಾಜಭಯಂ ಚೋರಭಯಂ ಅಗ್ಗಿಭಯಂ ಉದಕಭಯಂ ಅತ್ತಾನುವಾದಭಯಂ ಪರಾನುವಾದಭಯಂ ದಣ್ಡಭಯಂ ದುಗ್ಗತಿಭಯಂ ಊಮಿಭಯಂ ಕುಮ್ಭಿಲಭಯಂ ಆವಟ್ಟಭಯಂ ಸುಸುಮಾರಭಯಂ ಆಜೀವಕಭಯಂ ಅಸಿಲೋಕಭಯಂ ಪರಿಸಸಾರಜ್ಜಭಯಂ ಮದನಭಯಂ ಭಯಾನಕಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಲೋಮಹಂಸೋ ಚೇತಸೋ ಉಬ್ಬೇಗೋ ಉತ್ರಾಸೋ। ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋತಿ ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ ದಕ್ಖಮಾನೋ ಓಲೋಕಯಮಾನೋ ನಿಜ್ಝಾಯಮಾನೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖಮಾನೋತಿ – ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Etaṃbhayaṃ āyatiṃ pekkhamānoti. Bhayanti jātibhayaṃ jarābhayaṃ byādhibhayaṃ maraṇabhayaṃ rājabhayaṃ corabhayaṃ aggibhayaṃ udakabhayaṃ attānuvādabhayaṃ parānuvādabhayaṃ daṇḍabhayaṃ duggatibhayaṃ ūmibhayaṃ kumbhilabhayaṃ āvaṭṭabhayaṃ susumārabhayaṃ ājīvakabhayaṃ asilokabhayaṃ parisasārajjabhayaṃ madanabhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso ubbego utrāso. Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamānoti etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno dakkhamāno olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhamānoti – etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಏವಂ ದುತೀಯೇನ ಸಹಾ ಮಮಸ್ಸ, ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾ।
‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;
ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’॥
Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo’’.
೧೩೬.
136.
ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾ, ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ।
Kāmā hi citrā madhurā manoramā,virūparūpena mathenti cittaṃ;
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾತಿ। ಕಾಮಾತಿ ಉದ್ದಾನತೋ ದ್ವೇ ಕಾಮಾ – ವತ್ಥುಕಾಮಾ ಚ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ ಚ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ವತ್ಥುಕಾಮಾ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ। ಚಿತ್ರಾತಿ ನಾನಾವಣ್ಣಾ ರೂಪಾ ನಾನಾವಣ್ಣಾ ಸದ್ದಾ ನಾನಾವಣ್ಣಾ ಗನ್ಧಾ ನಾನಾವಣ್ಣಾ ರಸಾ ನಾನಾವಣ್ಣಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ। ಮಧುರಾತಿ ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ 21 – ‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಗುಣಾ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರೂಪಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಸದ್ದಾ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಗನ್ಧಾ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರಸಾ… ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ। ಯಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಮಸುಖಂ ಮಿಳ್ಹಸುಖಂ 22 ಪುಥುಜ್ಜನಸುಖಂ ಅನರಿಯಸುಖಂ, ನ ಸೇವಿತಬ್ಬಂ ನ ಭಾವೇತಬ್ಬಂ ನ ಬಹುಲೀಕಾತಬ್ಬಂ, ‘ಭಾಯಿತಬ್ಬಂ ಏತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸಾ’ತಿ ವದಾಮೀ’’ತಿ – ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾತಿ। ಮನೋತಿ ಯಂ ಚಿತ್ತಂ…ಪೇ॰… ತಜ್ಜಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು। ಮನೋ ರಮೇನ್ತಿ ಥೋಮೇನ್ತಿ ತೋಸೇನ್ತಿ ಪಹಾಸೇನ್ತೀತಿ – ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾ।
Kāmā hi citrā madhurā manoramāti. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Citrāti nānāvaṇṇā rūpā nānāvaṇṇā saddā nānāvaṇṇā gandhā nānāvaṇṇā rasā nānāvaṇṇā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Madhurāti vuttañhetaṃ bhagavatā 23 – ‘‘pañcime , bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, idaṃ vuccati kāmasukhaṃ miḷhasukhaṃ 24 puthujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ, na sevitabbaṃ na bhāvetabbaṃ na bahulīkātabbaṃ, ‘bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti vadāmī’’ti – kāmā hi citrā madhurā manoramāti. Manoti yaṃ cittaṃ…pe… tajjā manoviññāṇadhātu. Mano ramenti thomenti tosenti pahāsentīti – kāmā hi citrā madhurā manoramā.
ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ನಾನಾವಣ್ಣೇಹಿ ರೂಪೇಹಿ…ಪೇ॰… ನಾನಾವಣ್ಣೇಹಿ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಮಥೇನ್ತಿ ತೋಸೇನ್ತಿ ಪಹಾಸೇನ್ತೀತಿ – ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ।
Virūparūpena mathenti cittanti nānāvaṇṇehi rūpehi…pe… nānāvaṇṇehi phoṭṭhabbehi cittaṃ mathenti tosenti pahāsentīti – virūparūpena mathenti cittaṃ.
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಕೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಲಪುತ್ತೋ ಯೇನ ಸಿಪ್ಪಟ್ಠಾನೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಯದಿ ಮುದ್ದಾಯ ಯದಿ ಗಣನಾಯ ಯದಿ ಸಙ್ಖಾನೇನ ಯದಿ ಕಸಿಯಾ ಯದಿ ವಣಿಜ್ಜಾಯ ಯದಿ ಗೋರಕ್ಖೇನ ಯದಿ ಇಸ್ಸತ್ಥೇನ 25 ಯದಿ ರಾಜಪೋರಿಸೇನ ಯದಿ ಸಿಪ್ಪಞ್ಞತರೇನ, ಸೀತಸ್ಸ ಪುರಕ್ಖತೋ ಉಣ್ಹಸ್ಸ ಪುರಕ್ಖತೋ ಡಂಸಮಕಸವಾತಾತಪಸರೀಸಪಸಮ್ಫಸ್ಸೇಹಿ ಸಮ್ಫಸ್ಸಮಾನೋ 26 ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾಯ ಮೀಯಮಾನೋ; ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
Ādīnavaṃkāmaguṇesu disvāti. Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti, yadi muddāya yadi gaṇanāya yadi saṅkhānena yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issatthena 27 yadi rājaporisena yadi sippaññatarena, sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassehi samphassamāno 28 khuppipāsāya mīyamāno; ayaṃ, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ತಸ್ಸ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಏವಂ ಉಟ್ಠಹತೋ ಘಟತೋ ವಾಯಮತೋ ತೇ ಭೋಗಾ ನಾಭಿನಿಪ್ಫಜ್ಜನ್ತಿ, ಸೋ ಸೋಚತಿ ಕಿಲಮತಿ ಪರಿದೇವತಿ ಉರತ್ತಾಳಿಂ ಕನ್ದತಿ, ಸಮ್ಮೋಹಂ ಆಪಜ್ಜತಿ – ‘ಮೋಘಂ ವತ ಮೇ ಉಟ್ಠಾನಂ, ಅಫಲೋ ವತ ಮೇ ವಾಯಾಮೋ’ತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā nābhinipphajjanti, so socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘moghaṃ vata me uṭṭhānaṃ, aphalo vata me vāyāmo’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ತಸ್ಸ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಏವಂ ಉಟ್ಠಹತೋ ಘಟತೋ ವಾಯಮತೋ ತೇ ಭೋಗಾ ಅಭಿನಿಪ್ಫಜ್ಜನ್ತಿ, ಸೋ ತೇಸಂ ಭೋಗಾನಂ ಆರಕ್ಖಾಧಿಕರಣಂ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ 29 ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ – ‘ಕಿನ್ತಿ ಮೇ ಭೋಗೇ ನೇವ ರಾಜಾನೋ ಹರೇಯ್ಯುಂ, ನ ಚೋರಾ ಹರೇಯ್ಯುಂ, ನ ಅಗ್ಗಿ ಡಹೇಯ್ಯ, ನ ಉದಕಂ ವಹೇಯ್ಯ, ನ ಅಪ್ಪಿಯಾ ದಾಯಾದಾ ಹರೇಯ್ಯು’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಆರಕ್ಖತೋ ಗೋಪಯತೋ ತೇ ಭೋಗೇ ರಾಜಾನೋ ವಾ ಹರನ್ತಿ ಚೋರಾ ವಾ ಹರನ್ತಿ ಅಗ್ಗಿ ವಾ ಡಹತಿ ಉದಕಂ ವಾ ವಹತಿ ಅಪ್ಪಿಯಾ ವಾ ದಾಯಾದಾ ಹರನ್ತಿ। ಸೋ ಸೋಚತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮೋಹಂ ಆಪಜ್ಜತಿ – ‘ಯಮ್ಪಿ ಮೇ ಅಹೋಸಿ ತಮ್ಪಿ ನೋ ನತ್ಥೀ’ತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā abhinipphajjanti, so tesaṃ bhogānaṃ ārakkhādhikaraṇaṃ dukkhaṃ domanassaṃ 30 paṭisaṃvedeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi ḍaheyya, na udakaṃ vaheyya, na appiyā dāyādā hareyyu’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhoge rājāno vā haranti corā vā haranti aggi vā ḍahati udakaṃ vā vahati appiyā vā dāyādā haranti. So socati…pe… sammohaṃ āpajjati – ‘yampi me ahosi tampi no natthī’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು ರಾಜಾನೋಪಿ ರಾಜೂಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಖತ್ತಿಯಾಪಿ ಖತ್ತಿಯೇಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಗಹಪತೀಪಿ ಗಹಪತೀಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಮಾತಾಪಿ ಪುತ್ತೇನ ವಿವದತಿ, ಪುತ್ತೋಪಿ ಮಾತರಾ ವಿವದತಿ, ಪಿತಾಪಿ ಪುತ್ತೇನ ವಿವದತಿ, ಪುತ್ತೋಪಿ ಪಿತರಾ ವಿವದತಿ, ಭಾತಾಪಿ ಭಗಿನಿಯಾ ವಿವದತಿ, ಭಗಿನೀಪಿ ಭಾತರಾ ವಿವದತಿ, ಸಹಾಯೋಪಿ ಸಹಾಯೇನ ವಿವದತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಕಲಹವಿಗ್ಗಹವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಾಣೀಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ ಲೇಡ್ಡೂಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ ದಣ್ಡೇಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ ಸತ್ಥೇಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಮರಣಮ್ಪಿ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಮರಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti, brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati. Te tattha kalahaviggahavivādāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti leḍḍūhipi upakkamanti daṇḍehipi upakkamanti satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು ಅಸಿಚಮ್ಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಧನುಕಲಾಪಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿತ್ವಾ ಉಭತೋಬ್ಯೂಳ್ಹಂ 31 ಸಙ್ಗಾಮಂ ಪಕ್ಖನ್ದನ್ತಿ, ಉಸೂಸುಪಿ ಖಿಪ್ಪಮಾನೇಸು ಸತ್ತೀಸುಪಿ ಖಿಪ್ಪಮಾನಾಸು ಅಸೀಸುಪಿ ವಿಜ್ಜೋತಲನ್ತೇಸು। ತೇ ತತ್ಥ ಉಸೂಹಿಪಿ ವಿಜ್ಝನ್ತಿ ಸತ್ತೀಹಿಪಿ 32 ವಿಜ್ಝನ್ತಿ ಅಸಿನಾಪಿ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಮರಣಮ್ಪಿ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಮರಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā ubhatobyūḷhaṃ 33 saṅgāmaṃ pakkhandanti, usūsupi khippamānesu sattīsupi khippamānāsu asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti sattīhipi 34 vijjhanti asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು ಅಸಿಚಮ್ಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಧನುಕಲಾಪಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿತ್ವಾ ಅದ್ದಾವಲೇಪನಾ 35 ಉಪಕಾರಿಯೋ ಪಕ್ಖನ್ದನ್ತಿ, ಉಸೂಸುಪಿ ಖಿಪ್ಪಮಾನೇಸು ಸತ್ತೀಸುಪಿ ಖಿಪ್ಪಮಾನಾಸು, ಅಸೀಸುಪಿ ವಿಜ್ಜೋತಲನ್ತೇಸು। ತೇ ತತ್ಥ ಉಸೂಹಿಪಿ ವಿಜ್ಝನ್ತಿ ಸತ್ತೀಹಿಪಿ ವಿಜ್ಝನ್ತಿ ಛಕಣಕಾಯಪಿ 36 ಓಸಿಞ್ಚನ್ತಿ ಅಭಿವಗ್ಗೇನಪಿ ಓಮದ್ದನ್ತಿ ಅಸಿನಾಪಿ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಮರಣಮ್ಪಿ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಮರಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā addāvalepanā 37 upakāriyo pakkhandanti, usūsupi khippamānesu sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti sattīhipi vijjhanti chakaṇakāyapi 38 osiñcanti abhivaggenapi omaddanti asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು ಸನ್ಧಿಮ್ಪಿ ಛಿನ್ದನ್ತಿ ನಿಲ್ಲೋಪಮ್ಪಿ ಹರನ್ತಿ ಏಕಾಗಾರಿಕಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ ಪರಿಪನ್ಥೇಪಿ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಪರದಾರಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತಮೇನಂ ರಾಜಾನೋ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿವಿಧಾ ಕಮ್ಮಕಾರಣಾ ಕಾರೇನ್ತಿ – ಕಸಾಹಿಪಿ ತಾಳೇನ್ತಿ, ವೇತ್ತೇಹಿಪಿ ತಾಳೇನ್ತಿ, ಅಡ್ಢದಣ್ಡಕೇಹಿಪಿ ತಾಳೇನ್ತಿ, ಹತ್ಥಮ್ಪಿ ಛಿನ್ದನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅಸಿನಾಪಿ ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಮರಣಮ್ಪಿ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಮರಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu sandhimpi chindanti nillopampi haranti ekāgārikampi karonti paripanthepi tiṭṭhanti paradārampi gacchanti. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, aḍḍhadaṇḍakehipi tāḷenti, hatthampi chindanti…pe… asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರನ್ತಿ ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರನ್ತಿ ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರನ್ತಿ। ತೇ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕೋ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣಂ ಕಾಮಾನಮೇವ ಹೇತು’’।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu kāyena duccaritaṃ caranti vācāya duccaritaṃ caranti manasā duccaritaṃ caranti. Te kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo samparāyiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu’’.
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾತಿ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಆದೀನವಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತುಲಯಿತ್ವಾ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಕತ್ವಾತಿ – ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvāti kāmaguṇesu ādīnavaṃ disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾ, ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ।
‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೩೭.
137.
ಈತೀ ಚ ಗಣ್ಡೋ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಚ, ರೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಭಯಞ್ಚ ಮೇತಂ।
Ītīca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;
ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
ಈತೀ ಚ ಗಣ್ಡೋ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಚ, ರೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಭಯಞ್ಚ ಮೇತನ್ತಿ ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಭಯನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ದುಕ್ಖನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ರೋಗೋತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಗಣ್ಡೋತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಸಲ್ಲನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಸಙ್ಗೋತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಪಙ್ಕೋತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಗಬ್ಭೋತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಕಸ್ಮಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಯನ್ತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ? ಯಸ್ಮಾ ಚ ಕಾಮರಾಗರತ್ತಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛನ್ದರಾಗವಿನಿಬದ್ಧೋ 39 ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾಪಿ ಭಯಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ, ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾಪಿ ಭಯಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಭಯನ್ತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಕಸ್ಮಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುಕ್ಖನ್ತಿ…ಪೇ॰… ರೋಗೋತಿ… ಗಣ್ಡೋತಿ… ಸಲ್ಲನ್ತಿ… ಸಙ್ಗೋತಿ… ಪಙ್ಕೋತಿ… ಗಬ್ಭೋತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ? ಯಸ್ಮಾ ಚ ಕಾಮರಾಗರತ್ತಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛನ್ದರಾಗವಿನಿಬದ್ಧೋ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾಪಿ ಗಬ್ಭಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ, ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾಪಿ ಗಬ್ಭಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಗಬ್ಭೋತಿ ಕಾಮಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ।
Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañcametanti vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘bhayanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Dukkhanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Rogoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Gaṇḍoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Sallanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Saṅgoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Paṅkoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Gabbhoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Kasmā ca, bhikkhave, bhayanti kāmānametaṃ adhivacanaṃ? Yasmā ca kāmarāgarattāyaṃ, bhikkhave, chandarāgavinibaddho 40 diṭṭhadhammikāpi bhayā na parimuccati, samparāyikāpi bhayā na parimuccati, tasmā bhayanti kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Kasmā ca, bhikkhave, dukkhanti…pe… rogoti… gaṇḍoti… sallanti… saṅgoti… paṅkoti… gabbhoti kāmānametaṃ adhivacanaṃ? Yasmā ca kāmarāgarattāyaṃ, bhikkhave, chandarāgavinibaddho diṭṭhadhammikāpi gabbhā na parimuccati, samparāyikāpi gabbhā na parimuccati, tasmā gabbhoti kāmānametaṃ adhivacana’’nti.
ಭಯಂ ದುಕ್ಖಞ್ಚ ರೋಗೋ ಚ, ಗಣ್ಡೋ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಸಙ್ಗೋ ಚ।
Bhayaṃ dukkhañca rogo ca, gaṇḍo sallañca saṅgo ca;
ಪಙ್ಕೋ ಗಬ್ಭೋ ಚ ಉಭಯಂ, ಏತೇ ಕಾಮಾ ಪವುಚ್ಚನ್ತಿ।
Paṅko gabbho ca ubhayaṃ, ete kāmā pavuccanti;
ಯತ್ಥ ಸತ್ತೋ ಪುಥುಜ್ಜನೋ॥
Yattha satto puthujjano.
ಓತಿಣ್ಣೋ ಸಾತರೂಪೇನ, ಪುನ ಗಬ್ಭಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
Otiṇṇo sātarūpena, puna gabbhāya gacchati;
ಸೋ ಇಮಂ ಪಲಿಪಥಂ ದುಗ್ಗಂ, ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ತಥಾವಿಧೋ।
So imaṃ palipathaṃ duggaṃ, atikkamma tathāvidho;
ಪಜಂ ಜಾತಿಜರೂಪೇತಂ, ಫನ್ದಮಾನಂ ಅವೇಕ್ಖತೀತಿ॥
Pajaṃ jātijarūpetaṃ, phandamānaṃ avekkhatīti.
ಈತೀ ಚ ಗಣ್ಡೋ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಚ, ರೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಭಯಞ್ಚ ಮೇತಂ॥
Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ.
ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾತಿ ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತುಲಯಿತ್ವಾ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಕತ್ವಾತಿ – ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Etaṃbhayaṃ kāmaguṇesu disvāti etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಈತೀ ಚ ಗಣ್ಡೋ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಚ, ರೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಭಯಞ್ಚ ಮೇತಂ।
‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;
ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೩೮.
138.
ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಖುದಂ ಪಿಪಾಸಂ, ವಾತಾತಪೇ ಡಂಸಸರೀಸಪೇ 43 ಚ।
Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape44ca;
ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಅಭಿಸಮ್ಭವಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.
ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಖುದಂ ಪಿಪಾಸನ್ತಿ। ಸೀತನ್ತಿ ದ್ವೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಸೀತಂ ಹೋತಿ – ಅಬ್ಭನ್ತರಧಾತುಪ್ಪಕೋಪವಸೇನ ವಾ ಸೀತಂ ಹೋತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಉತುವಸೇನ ವಾ ಸೀತಂ ಹೋತಿ। ಉಣ್ಹನ್ತಿ ದ್ವೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಉಣ್ಹಂ ಹೋತಿ – ಅಬ್ಭನ್ತರಧಾತುಪ್ಪಕೋಪವಸೇನ ವಾ ಉಣ್ಹಂ ಹೋತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಉತುವಸೇನ ವಾ ಉಣ್ಹಂ ಹೋತಿ। ಖುದಾ 45 ವುಚ್ಚತಿ ಛಾತಕೋ। ಪಿಪಾಸಾ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಪಿಪಾಸಾತಿ – ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಖುದಂ ಪಿಪಾಸಂ।
Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsanti. Sītanti dvīhi kāraṇehi sītaṃ hoti – abbhantaradhātuppakopavasena vā sītaṃ hoti bahiddhā utuvasena vā sītaṃ hoti. Uṇhanti dvīhi kāraṇehi uṇhaṃ hoti – abbhantaradhātuppakopavasena vā uṇhaṃ hoti bahiddhā utuvasena vā uṇhaṃ hoti. Khudā 46 vuccati chātako. Pipāsā vuccati udakapipāsāti – sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ.
ವಾತಾತಪೇ ಡಂಸಸರೀಸಪೇ ಚಾತಿ। ವಾತಾತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ವಾತಾ ಪಚ್ಛಿಮಾ ವಾತಾ ಉತ್ತರಾ ವಾತಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ವಾತಾ ಸರಜಾ ವಾತಾ ಅರಜಾ ವಾತಾ ಸೀತಾ ವಾತಾ ಉಣ್ಹಾ ವಾತಾ ಪರಿತ್ತಾ ವಾತಾ ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ವೇರಮ್ಭವಾತಾ ಪಕ್ಖವಾತಾ ಸುಪಣ್ಣವಾತಾ ತಾಲಪಣ್ಣವಾತಾ 47 ವಿಧೂಪನವಾತಾ। ಆತಪೋ ವುಚ್ಚತಿ ಸೂರಿಯಸನ್ತಾಪೋ। ಡಂಸಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಿಙ್ಗಲಮಕ್ಖಿಕಾ। ಸರೀಸಪಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಅಹೀತಿ – ವಾತಾತಪೇ ಡಂಸಸರೀಸಪೇ ಚ।
Vātātape ḍaṃsasarīsape cāti. Vātāti puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā adhimattā vātā verambhavātā pakkhavātā supaṇṇavātā tālapaṇṇavātā 48 vidhūpanavātā. Ātapo vuccati sūriyasantāpo. Ḍaṃsā vuccanti piṅgalamakkhikā. Sarīsapā vuccanti ahīti – vātātape ḍaṃsasarīsape ca.
ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಅಭಿಸಮ್ಭವಿತ್ವಾತಿ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪರಿಯಾದಿಯಿತ್ವಾ ಮದ್ದಿತ್ವಾತಿ – ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಅಭಿಸಮ್ಭವಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Sabbānipetāni abhisambhavitvāti abhibhavitvā ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvāti – sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಖುದಂ ಪಿಪಾಸಂ, ವಾತಾತಪೇ ಡಂಸಸರೀಸಪೇ ಚ।
‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape ca;
ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಅಭಿಸಮ್ಭವಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೩೯.
139.
ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾ, ಸಞ್ಜಾತಖನ್ಧೋ ಪದುಮೀ ಉಳಾರೋ।
Nāgova yūthāni vivajjayitvā,sañjātakhandho padumī uḷāro;
ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರೇ 49 ಅರಞ್ಞೇ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Yathābhirantaṃ vihare50araññe, eko care khaggavisāṇakappo.
ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾತಿ ನಾಗೋ ವುಚ್ಚತಿ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ। ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ನಾಗೋ। ಕಿಂಕಾರಣಾ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನಾಗೋ? ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ ನಾಗೋ; ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ; ನ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ। ಕಥಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ ನಾಗೋ? ಆಗು ವುಚ್ಚತಿ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪೋನೋಭವಿಕಾ ಸದರಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಿಯಾ।
Nāgovayūthāni vivajjayitvāti nāgo vuccati hatthināgo. Paccekasambuddhopi nāgo. Kiṃkāraṇā paccekasambuddho nāgo? Āguṃ na karotīti nāgo; na gacchatīti nāgo; na āgacchatīti nāgo. Kathaṃ so paccekasambuddho āguṃ na karotīti nāgo? Āgu vuccati pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.
ಆಗುಂ ನ ಕರೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಲೋಕೇ, ಸಬ್ಬಸಂಯೋಗೇ ವಿಸಜ್ಜ ಬನ್ಧನಾನಿ।
Āguṃ na karoti kiñci loke, sabbasaṃyoge visajja bandhanāni;
ಸಬ್ಬತ್ಥ ನ ಸಜ್ಜತಿ ವಿಮುತ್ತೋ, ನಾಗೋ ತಾದಿ ಪವುಚ್ಚತೇ ತಥತ್ತಾ॥
Sabbattha na sajjati vimutto, nāgo tādi pavuccate tathattā.
ಏವಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ ನಾಗೋ।
Evaṃ so paccekasambuddho āguṃ na karotīti nāgo.
ಕಥಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ? ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ರಾಗವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದೋಸವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮೋಹವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮಾನವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಉದ್ಧಚ್ಚವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಅನುಸಯವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಗ್ಗೇಹಿ ಕಪ್ಪೇಹಿ ಯಾಯತಿ ನೀಯತಿ 51 ವುಯ್ಹತಿ ಸಂಹರೀಯತಿ। ಏವಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ।
Kathaṃ so paccekasambuddho na gacchatīti nāgo? So paccekasambuddho na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, na rāgavasena gacchati, na dosavasena gacchati, na mohavasena gacchati, na mānavasena gacchati, na diṭṭhivasena gacchati, na uddhaccavasena gacchati, na vicikicchāvasena gacchati, na anusayavasena gacchati, na vaggehi kappehi yāyati nīyati 52 vuyhati saṃharīyati. Evaṃ so paccekasambuddho na gacchatīti nāgo.
ಕಥಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ? ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ, ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ…ಪೇ॰… ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ…ಪೇ॰… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ನಾಗೋ।
Kathaṃ so paccekasambuddho na āgacchatīti nāgo? Sotāpattimaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati, sakadāgāmimaggena…pe… anāgāmimaggena…pe… arahattamaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Evaṃ so paccekasambuddho na āgacchatīti nāgo.
ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾತಿ ಯಥಾ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಭಿನಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಏಕೋವ ಅರಞ್ಞವನಮಜ್ಝೋಗಾಹೇತ್ವಾ 53 ಚರತಿ ವಿಹರತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತೇತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಗಣಂ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಭಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಏಕೋ 54 ಅರಞ್ಞವನಪತ್ಥಾನಿ ಪನ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪಟಿಸೇವತಿ ಅಪ್ಪಸದ್ದಾನಿ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಾನಿ ವಿಜನವಾತಾನಿ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಾನಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಾನಿ। ಸೋ ಏಕೋ ಗಚ್ಛತಿ ಏಕೋ ತಿಟ್ಠತಿ ಏಕೋ ನಿಸೀದತಿ ಏಕೋ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ ಏಕೋ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸತಿ ಏಕೋ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ ಏಕೋ ರಹೋ ನಿಸೀದತಿ ಏಕೋ ಚಙ್ಕಮಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ ಏಕೋ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತೇತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತೀತಿ – ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾ।
Nāgova yūthāni vivajjayitvāti yathā so hatthināgo yūthāni vivajjetvā parivajjetvā abhinivajjetvā ekova araññavanamajjhogāhetvā 55 carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpeti, paccekasambuddhopi gaṇaṃ vivajjetvā parivajjetvā abhivajjetvā eko 56 araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni. So eko gacchati eko tiṭṭhati eko nisīdati eko seyyaṃ kappeti eko gāmaṃ piṇḍāya pavisati eko paṭikkamati eko raho nisīdati eko caṅkamaṃ adhiṭṭhāti eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpetīti – nāgova yūthāni vivajjayitvā.
ಸಞ್ಜಾತಖನ್ಧೋ ಪದುಮೀ ಉಳಾರೋತಿ ಯಥಾ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಸಞ್ಜಾತಕ್ಖನ್ಧೋ ಸತ್ತರತನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಅಟ್ಠರತನೋ ವಾ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಸಞ್ಜಾತಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೇನ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೇನ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ವಿಮುತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇನ ಅಸೇಕ್ಖೇನ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಕ್ಖನ್ಧೇನ। ಯಥಾ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಪದುಮೀ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಸತ್ತಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇಹಿ ಪದುಮೀ, ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಪುಪ್ಫೇನ। ಯಥಾ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಉಳಾರೋ ಥಾಮೇನ ಬಲೇನ ಜವೇನ ಸೂರೇನ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಉಳಾರೋ ಸೀಲೇನ ಸಮಾಧಿನಾ ಪಞ್ಞಾಯ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನೇನಾತಿ – ಸಞ್ಜಾತಖನ್ಧೋ ಪದುಮೀ ಉಳಾರೋ।
Sañjātakhandho padumī uḷāroti yathā so hatthināgo sañjātakkhandho sattaratano vā hoti aṭṭharatano vā, paccekasambuddhopi sañjātakkhandho asekkhena sīlakkhandhena asekkhena samādhikkhandhena asekkhena paññākkhandhena asekkhena vimuttikkhandhena asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena. Yathā so hatthināgo padumī, paccekasambuddhopi sattahi bojjhaṅgapupphehi padumī, satisambojjhaṅgapupphena dhammavicayasambojjhaṅgapupphena vīriyasambojjhaṅgapupphena pītisambojjhaṅgapupphena, pītisambojjhaṅgapupphena passaddhisambojjhaṅgapupphena samādhisambojjhaṅgapupphena upekkhāsambojjhaṅgapupphena. Yathā so hatthināgo uḷāro thāmena balena javena sūrena, paccekasambuddhopi uḷāro sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanenāti – sañjātakhandho padumī uḷāro.
ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರೇ ಅರಞ್ಞೇತಿ ಯಥಾ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ। ಪಠಮೇನಪಿ ಝಾನೇನ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ, ದುತಿಯೇನಪಿ ಝಾನೇನ…ಪೇ॰… ತತಿಯೇನಪಿ ಝಾನೇನ… ಚತುತ್ಥೇನಪಿ ಝಾನೇನ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ; ಮೇತ್ತಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ, ಕರುಣಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ… ಮುದಿತಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ… ಉಪೇಕ್ಖಾಯಪಿ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ; ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ… ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ… ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ… ನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ… ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರತೀತಿ – ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರೇ ಅರಞ್ಞೇ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Yathābhirantaṃ vihare araññeti yathā so hatthināgo yathābhirantaṃ araññe viharati, paccekasambuddhopi yathābhirantaṃ araññe viharati. Paṭhamenapi jhānena yathābhirantaṃ araññe viharati, dutiyenapi jhānena…pe… tatiyenapi jhānena… catutthenapi jhānena yathābhirantaṃ araññe viharati; mettāyapi cetovimuttiyā yathābhirantaṃ araññe viharati, karuṇāyapi cetovimuttiyā… muditāyapi cetovimuttiyā… upekkhāyapi cetovimuttiyā yathābhirantaṃ araññe viharati; ākāsānañcāyatanasamāpattiyāpi yathābhirantaṃ araññe viharati, viññāṇañcāyatanasamāpattiyāpi… ākiñcaññāyatanasamāpattiyāpi… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyāpi… nirodhasamāpattiyāpi… phalasamāpattiyāpi yathābhirantaṃ araññe viharatīti – yathābhirantaṃ vihare araññe, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾ, ಸಞ್ಜಾತಖನ್ಧೋ ಪದುಮೀ ಉಳಾರೋ।
‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;
ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರೇ ಅರಞ್ಞೇ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Yathābhirantaṃ vihare araññe, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
೧೪೦.
140.
ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.
ಅಟ್ಠಾನತಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರತಸ್ಸ, ಯಂ ಫಸ್ಸಯೇ ಸಾಮಯಿಕಂ ವಿಮುತ್ತಿನ್ತಿ ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಯಾವತಾನನ್ದ 61, ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮೋ ಸಙ್ಗಣಿಕರತೋ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮತಂ ಅನುಯುತ್ತೋ, ಗಣಾರಾಮೋ ಗಣರತೋ ಗಣಸಮ್ಮುದಿತೋ (ಗಣಾರಾಮತಂ ಅನುಯುತ್ತೋ) 62, ಯಂ ತಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸುಖಂ ಪವಿವೇಕಸುಖಂ ಉಪಸಮಸುಖಂ ಸಮ್ಬೋಧಿಸುಖಂ, ತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅಕಿಚ್ಛಲಾಭೀ ಅಕಸಿರಲಾಭೀತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯೋ ಚ ಖೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಏಕೋ ಗಣಸ್ಮಾ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸೇತಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಂ। ಯಂ ತಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸುಖಂ ಪವಿವೇಕಸುಖಂ ಉಪಸಮಸುಖಂ ಸಮ್ಬೋಧಿಸುಖಂ, ತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅಕಿಚ್ಛಲಾಭೀ ಅಕಸಿರಲಾಭೀತಿ – ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯಾವತಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮೋ ಸಙ್ಗಣಿಕರತೋ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮತಂ ಅನುಯುತ್ತೋ, ಗಣಾರಾಮೋ ಗಣರತೋ ಗಣಸಮ್ಮುದಿತೋ (ಗಣಾರಾಮತಂ ಅನುಯುತ್ತೋ,) ಸಾಮಾಯಿಕಂ 63 ವಾ ಕನ್ತಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ, ಅಸಾಮಾಯಿಕಂ ವಾ ಅಕುಪ್ಪನ್ತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಯೋ ಚ ಖೋ ಸೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಏಕೋ ಗಣಸ್ಮಾ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸೇತಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಂ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ವಾ ಕನ್ತಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ, ಅಸಾಮಾಯಿಕಂ ವಾ ಅಕುಪ್ಪನ್ತಿ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ – ಅಟ್ಠಾನತಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರತಸ್ಸ, ಯಂ ಫಸ್ಸಯೇ ಸಾಮಯಿಕಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ।
Aṭṭhānataṃsaṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttinti vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘yāvatānanda 64, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto, gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito (gaṇārāmataṃ anuyutto) 65, yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ, tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati, tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ. Yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ, tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – ṭhānametaṃ vijjati. Yāvatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto, gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito (gaṇārāmataṃ anuyutto,) sāmāyikaṃ 66 vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati, asāmāyikaṃ vā akuppanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati, tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati, asāmāyikaṃ vā akuppanti, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti – aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttiṃ.
ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮಾತಿ ಆದಿಚ್ಚೋ ವುಚ್ಚತಿ ಸೂರಿಯೋ। ಸೋ ಗೋತಮೋ ಗೋತ್ತೇನ। ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋಪಿ ಗೋತಮೋ ಗೋತ್ತೇನ। ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಗೋತ್ತಞಾತಕೋ ಗೋತ್ತಬನ್ಧು, ತಸ್ಮಾ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧು। ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮಾತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚನಂ ಬ್ಯಪ್ಪಥಂ ದೇಸನಂ ಅನುಸಾಸನಂ ಅನುಸಿಟ್ಠಂ ಸುತ್ವಾ ಸುಣಿತ್ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಧಾರಯಿತ್ವಾ ಉಪಲಕ್ಖಯಿತ್ವಾತಿ – ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ। ತೇನಾಹ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ –
Ādiccabandhussa vaco nisammāti ādicco vuccati sūriyo. So gotamo gottena. Paccekasambuddhopi gotamo gottena. So paccekasambuddho sūriyassa gottañātako gottabandhu, tasmā paccekasambuddho ādiccabandhu. Ādiccabandhussa vaco nisammāti ādiccabandhussa vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ sutvā suṇitvā uggahetvā upadhārayitvā upalakkhayitvāti – ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –
‘‘ಅಟ್ಠಾನತಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರತಸ್ಸ, ಯಂ ಫಸ್ಸಯೇ ಸಾಮಯಿಕಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ।
‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttiṃ;
ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
ದುತಿಯೋ ವಗ್ಗೋ।
Dutiyo vaggo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಚೂಳನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 2. Dutiyavaggavaṇṇanā
