| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கங்கா²விதரணீ-அபி⁴னவ-டீகா • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
8. து³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா
8. Duṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
தூ³ஸீயதீதி து³ட்டோ², தூ³ஸேதி பரங் வினாஸேதீதி தோ³ஸோ. தேனாஹ ‘‘தூ³ஸிதோ சேவா’’திஆதி³. இதா³னி ‘‘தூ³ஸிதோ சேவ தூ³ஸகோ சா’’தி இமினா ஸங்கே²பேன வுத்தமேவத்த²ங் வித்தா²ரெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘உப்பன்னே ஹி தோ³ஸே’’திஆதி³மாஹ. பகதிபா⁴வங் ஜஹாபிதோதி (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.385-386) ஸொம்மபா⁴வங் ஜஹாபிதோதி அத்தோ², விகாரமாபாதி³தோதி வுத்தங் ஹோதி. ஆகாரனானாத்தேனாதி தூ³ஸிதாகாரஸ்ஸ சேவ தூ³ஸகாகாரஸ்ஸ சாதி இமேஸங் த்³வின்னங் ஆகாரானங் நானாபா⁴வேன. நப்பதிதோதி பீதிஸுகா²தீ³ஹி ந அபி⁴க³தோ அனுபக³தோ, ந உபக³தோதி அத்தோ². யோ ச பீதிஸுகா²தீ³ஹி அனுபக³தோ, ஸோ தேஹி வஜ்ஜிதோ நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘பீதிஸுகா²தீ³ஹி விவஜ்ஜிதோ’’தி. யோ ச தேஹி வஜ்ஜிதோ, ந ஸோ தேஹி அபி⁴ஸடோ நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ந அபி⁴ஸடோ’’தி, பீதிஸுகா²தீ³ஹி ந பத்த²டோதி அத்தோ². நாஸ்ஸ மூலந்தி அமூலகங். தங் பன அமூலகத்தங் யஸ்மா சோத³கவஸேன அதி⁴ப்பேதங், ந சுதி³தகவஸேன, தஸ்மா தத³த்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யங் சோத³கேனா’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² யந்தி பாராஜிகங். ஏதந்தி சுதி³தகஸ்ஸ ஆபன்னானாபன்னத்தங். இதா⁴தி இமஸ்மிங் ஸிக்கா²பதே³.
Dūsīyatīti duṭṭho, dūseti paraṃ vināsetīti doso. Tenāha ‘‘dūsito cevā’’tiādi. Idāni ‘‘dūsito ceva dūsako cā’’ti iminā saṅkhepena vuttamevatthaṃ vitthāretvā dassetuṃ ‘‘uppanne hi dose’’tiādimāha. Pakatibhāvaṃ jahāpitoti (sārattha. ṭī. 2.385-386) sommabhāvaṃ jahāpitoti attho, vikāramāpāditoti vuttaṃ hoti. Ākāranānāttenāti dūsitākārassa ceva dūsakākārassa cāti imesaṃ dvinnaṃ ākārānaṃ nānābhāvena. Nappatitoti pītisukhādīhi na abhigato anupagato, na upagatoti attho. Yo ca pītisukhādīhi anupagato, so tehi vajjito nāma hotīti āha ‘‘pītisukhādīhi vivajjito’’ti. Yo ca tehi vajjito, na so tehi abhisaṭo nāma hotīti āha ‘‘na abhisaṭo’’ti, pītisukhādīhi na patthaṭoti attho. Nāssa mūlanti amūlakaṃ. Taṃ pana amūlakattaṃ yasmā codakavasena adhippetaṃ, na cuditakavasena, tasmā tadatthaṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ codakenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yanti pārājikaṃ. Etanti cuditakassa āpannānāpannattaṃ. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade.
இதா³னி அத்தனா வுத்தமேவ தி³ட்டா²தி³ங் விவரிதுங் ‘‘எத்த² சா’’திஆதி³ வுத்தங். ததே²வாதி ‘‘பஸாத³ஸோதேன வா தி³ப்³ப³ஸோதேன வா’’தி இமமத்த²ங் அதிதி³ஸதி. பரிஸங்கிதங் (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.385-386) பன திவித⁴ங் தி³ட்ட²பரிஸங்கிதங், ஸுதபரிஸங்கிதங், முதபரிஸங்கிதந்தி. தத்த² பி⁴க்கு²ஞ்ச மாதுகா³மஞ்ச ததா²ரூபே டா²னே தி³ஸ்வா ‘‘அத்³தா⁴ இமேஹி கத’’ந்தி வா ‘‘கரிஸ்ஸந்தீ’’தி வா பரிஸங்கிதங், இத³ங் தி³ட்ட²பரிஸங்கிதங் நாம. அந்த⁴காரே வா படிச்ச²ன்னோகாஸே வா பி⁴க்கு²ஸ்ஸ ச மாதுகா³மஸ்ஸ ச வசனங் ஸுத்வா து³தியஸ்ஸ அத்தி²பா⁴வங் அஜானதோ புப்³பே³ வுத்தனயேன பரிஸங்கிதங், இத³ங் ஸுதபரிஸங்கிதங் நாம. து⁴த்தேஹி இத்தீ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் பச்சந்தவிஹாரே மண்ட³பே வா ஸாலாதீ³ஸு வா புப்ப²க³ந்த⁴மங்ஸஸுராதீ³னி அனுப⁴வித்வா க³தட்டா²னங் தி³ஸ்வா ‘‘கேன நு கோ² இத³ங் கத’’ந்தி வீமங்ஸந்தேன தத்ர கேனசி பி⁴க்கு²னா க³ந்தா⁴தீ³ஹி பூஜா கதா ஹோதி, பே⁴ஸஜ்ஜத்தா²ய அரிட்ட²ங் வா பீதங், ஸோ தஸ்ஸ க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா ‘‘அயங் ஸோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி பரிஸங்கிதங், இத³ங் முதபரிஸங்கிதங் நாம. ஏவங் திவித⁴ஸ்ஸ பரிஸங்கிதஸ்ஸ அபா⁴வோ அபரிஸங்கிதங். தேனாஹ ‘‘தி³ட்ட²ஸுதமுதவஸேன சேதஸா அபரிஸங்கித’’ந்தி. தஞ்ச பனேதங் தி³ட்டா²தி³கங் ந கேவலங் அத்தனோ வாதி ஆஹ ‘‘அத்தனோ வா பரஸ்ஸ வா’’தி. யஸ்மா ‘‘த்வங் பண்ட³கோ’’திஆதி³வசனேனாபி சோத³யதோ ஆபத்தியேவ, தஸ்மா ‘‘பி⁴க்கு²னோ அனுரூபேஸு ஏகூனவீஸதியா அஞ்ஞதரேனா’’தி வுத்தங். யதி³ ஏவங் அத² கஸ்மா பத³பா⁴ஜனே ‘‘பாராஜிகேன த⁴ம்மேனாதி சதுன்னங் அஞ்ஞதரேனா’’தி (பாரா॰ 386) வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘பத³பா⁴ஜனே பனா’’திஆதி³. உபஸக்³க³னிபாதானங் வாசகஸத்³த³ஸன்னிட்டா²னே தத³த்த²ஜோதனபா⁴வேன பவத்தனதோ ‘‘த⁴ங்ஸெய்யா’’தி வுத்தங். த⁴ங்ஸனஞ்செத்த² அபி⁴ப⁴வனங். தேனாஹ ‘‘அபி⁴ப⁴வெய்யா’’தி. ‘‘த்வங் மேது²னங் த⁴ம்மங் படிஸேவீ’’திஆதி³னா நயேன பவத்தாதி ‘‘த்வங் மேது²னங் த⁴ம்மங் படிஸேவி, அதி³ன்னங் ஆதி³யி, மனுஸ்ஸங் கா⁴தயித்த², அபூ⁴தங் ஆரோசயித்தா²’’தி ஏவங் பவத்தா. எத்த² ச ‘‘அஸ்ஸமணோஸீ’தி அவந்த³னகாரணஸ்ஸ அவுத்தத்தா அந்திமவத்து²ங் அஜ்ஜா²பன்னோ ந வந்தி³தப்³போ³’’தி வத³ந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங் அவந்தி³யேஸு அந்திமவத்து²ங் அஜ்ஜா²பன்னஸ்ஸ அவுத்தத்தா, ‘‘பச்சா² உபஸம்பன்னேன புரே உபஸம்பன்னோ வந்தி³யோ’’தி (பரி॰ 468) வுத்தத்தா ச. இத³ங் பன அத்தனா வத்தப்³ப³ங் த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங்.
Idāni attanā vuttameva diṭṭhādiṃ vivarituṃ ‘‘ettha cā’’tiādi vuttaṃ. Tathevāti ‘‘pasādasotena vā dibbasotena vā’’ti imamatthaṃ atidisati. Parisaṅkitaṃ (pārā. aṭṭha. 2.385-386) pana tividhaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ, sutaparisaṅkitaṃ, mutaparisaṅkitanti. Tattha bhikkhuñca mātugāmañca tathārūpe ṭhāne disvā ‘‘addhā imehi kata’’nti vā ‘‘karissantī’’ti vā parisaṅkitaṃ, idaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ nāma. Andhakāre vā paṭicchannokāse vā bhikkhussa ca mātugāmassa ca vacanaṃ sutvā dutiyassa atthibhāvaṃ ajānato pubbe vuttanayena parisaṅkitaṃ, idaṃ sutaparisaṅkitaṃ nāma. Dhuttehi itthīhi saddhiṃ paccantavihāre maṇḍape vā sālādīsu vā pupphagandhamaṃsasurādīni anubhavitvā gataṭṭhānaṃ disvā ‘‘kena nu kho idaṃ kata’’nti vīmaṃsantena tatra kenaci bhikkhunā gandhādīhi pūjā katā hoti, bhesajjatthāya ariṭṭhaṃ vā pītaṃ, so tassa gandhaṃ ghāyitvā ‘‘ayaṃ so bhavissatī’’ti parisaṅkitaṃ, idaṃ mutaparisaṅkitaṃ nāma. Evaṃ tividhassa parisaṅkitassa abhāvo aparisaṅkitaṃ. Tenāha ‘‘diṭṭhasutamutavasena cetasā aparisaṅkita’’nti. Tañca panetaṃ diṭṭhādikaṃ na kevalaṃ attano vāti āha ‘‘attano vā parassa vā’’ti. Yasmā ‘‘tvaṃ paṇḍako’’tiādivacanenāpi codayato āpattiyeva, tasmā ‘‘bhikkhuno anurūpesu ekūnavīsatiyā aññatarenā’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ atha kasmā padabhājane ‘‘pārājikena dhammenāti catunnaṃ aññatarenā’’ti (pārā. 386) vuttanti āha ‘‘padabhājanepanā’’tiādi. Upasagganipātānaṃ vācakasaddasanniṭṭhāne tadatthajotanabhāvena pavattanato ‘‘dhaṃseyyā’’ti vuttaṃ. Dhaṃsanañcettha abhibhavanaṃ. Tenāha ‘‘abhibhaveyyā’’ti. ‘‘Tvaṃ methunaṃ dhammaṃ paṭisevī’’tiādinā nayena pavattāti ‘‘tvaṃ methunaṃ dhammaṃ paṭisevi, adinnaṃ ādiyi, manussaṃ ghātayittha, abhūtaṃ ārocayitthā’’ti evaṃ pavattā. Ettha ca ‘‘assamaṇosī’ti avandanakāraṇassa avuttattā antimavatthuṃ ajjhāpanno na vanditabbo’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ avandiyesu antimavatthuṃ ajjhāpannassa avuttattā, ‘‘pacchā upasampannena pure upasampanno vandiyo’’ti (pari. 468) vuttattā ca. Idaṃ pana attanā vattabbaṃ dassetuṃ vuttaṃ.
ஸமீபேதி த்³வாத³ஸஹத்த²பமாணே பதே³ஸே. ஸிக்கா²பச்சக்கா²னமேவ ஹி ஹத்த²முத்³தா³ய ஸீஸங் ந ஏதி, இத³ங் பன அனுத்³த⁴ங்ஸனங், அபூ⁴தரோசனஞ்ச ஏதியேவ. தேனாஹ ‘‘ஹத்த²முத்³தா³ய ஏவ வா’’தி. ப்³ரஹ்மசரியாதி ப்³ரஹ்மங் ஸெட்ட²ங் பஸத்த²ங் சரியந்தி ப்³ரஹ்மசரியங், ப்³ரஹ்மூனங் வா ஸெட்டா²னங் பு³த்³த⁴பச்சேகபு³த்³த⁴அரியஸாவகானங், ப்³ரஹ்மானஞ்ச சரியந்தி ப்³ரஹ்மசரியங், தம்ஹா ப்³ரஹ்மசரியா. தேனாஹ ‘‘ஸெட்ட²சரியா’’தி. ஸாது⁴ வதஸ்ஸ ஏகந்தேன ப⁴த்³த³கங் ப⁴வெய்ய. ‘‘தஜ்ஜனீயகம்மாதி³ஸத்தவித⁴ம்பி கம்மங் கரிஸ்ஸாமா’’தி ஆபத்தியா சோதெ³ந்தஸ்ஸ அதி⁴ப்பாயோ கம்மாதி⁴ப்பாயோ. ‘‘ஆபத்திதோ வுட்டா²பெஸ்ஸாமா’’தி அதி⁴ப்பாயோ வுட்டா²னாதி⁴ப்பாயோ. அனுவிஜ்ஜனாதி⁴ப்பாயோதி வீமங்ஸனாதி⁴ப்பாயோ, உபபரிக்கா²தி⁴ப்பாயோ. அனுவிஜ்ஜகேனாதி ஸங்க⁴மஜ்ஜே² ஓதிண்ணங் அதி⁴கரணங் வினிச்சி²னிதுங் நிஸின்னேன வினயத⁴ரேன. கிங் தே தி³ட்ட²ந்தி தயா கிங் தி³ட்ட²ங், பட²மங் பாராஜிகங் அஜ்ஜா²பஜ்ஜந்தோ தி³ட்டோ², து³தியங் ததியங் சதுத்த²ங் பாராஜிகங் ஆபஜ்ஜந்தோ தி³ட்டோ²தி வுத்தங் ஹோதி. ஆதி³ஸத்³தே³ன ‘‘கிந்தி தே தி³ட்ட²ங், கதா³ தே தி³ட்ட²ங், கத்த² தே தி³ட்ட²’’ந்தி இமங் நயங் ஸங்க³ண்ஹாதி.
Samīpeti dvādasahatthapamāṇe padese. Sikkhāpaccakkhānameva hi hatthamuddāya sīsaṃ na eti, idaṃ pana anuddhaṃsanaṃ, abhūtarocanañca etiyeva. Tenāha ‘‘hatthamuddāya eva vā’’ti. Brahmacariyāti brahmaṃ seṭṭhaṃ pasatthaṃ cariyanti brahmacariyaṃ, brahmūnaṃ vā seṭṭhānaṃ buddhapaccekabuddhaariyasāvakānaṃ, brahmānañca cariyanti brahmacariyaṃ, tamhā brahmacariyā. Tenāha ‘‘seṭṭhacariyā’’ti. Sādhu vatassa ekantena bhaddakaṃ bhaveyya. ‘‘Tajjanīyakammādisattavidhampi kammaṃ karissāmā’’ti āpattiyā codentassa adhippāyo kammādhippāyo. ‘‘Āpattito vuṭṭhāpessāmā’’ti adhippāyo vuṭṭhānādhippāyo. Anuvijjanādhippāyoti vīmaṃsanādhippāyo, upaparikkhādhippāyo. Anuvijjakenāti saṅghamajjhe otiṇṇaṃ adhikaraṇaṃ vinicchinituṃ nisinnena vinayadharena. Kiṃ te diṭṭhanti tayā kiṃ diṭṭhaṃ, paṭhamaṃ pārājikaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho, dutiyaṃ tatiyaṃ catutthaṃ pārājikaṃ āpajjanto diṭṭhoti vuttaṃ hoti. Ādisaddena ‘‘kinti te diṭṭhaṃ, kadā te diṭṭhaṃ, kattha te diṭṭha’’nti imaṃ nayaṃ saṅgaṇhāti.
ஸமனத்தா²ய பவத்தமானேஹி ஸமதே²ஹி அதி⁴காதப்³ப³ந்தி அதி⁴கரணங். யதா² ஹி ஸமனவஸேன ஸமதா²னங் விவாதா³தீ³ஸு அதி⁴கதபா⁴வோ, ஏவங் விவாதா³தீ³னங் தேஹி அதி⁴கத்தப்³ப³தாதி. தேனாஹ ‘‘ஸமதே²ஹி அதி⁴கரணீயபா⁴வேனா’’திஆதி³. இமினா ஹி அதி⁴கரணஸத்³த³ஸ்ஸ கம்மஸாத⁴னதா வுத்தா. அதி⁴கரணந்தி விவாதா³தி⁴கரணங் அனுவாதா³தி⁴கரணங் ஆபத்தாதி⁴கரணங் கிச்சாதி⁴கரணந்தி சதுப்³பி³த⁴ங் அதி⁴கரணங். விவாதா³தீ³னி அதி⁴கரணானி ஸமெந்தி வூபஸமெந்தீதி ஸமதா², ஸம்முகா²வினயாத³யோ. அத² வா அதி⁴கரீயந்தி எத்தா²தி அதி⁴கரணங். கே அதி⁴கரீயந்தி? ஸமதா². கத²ங் அதி⁴கரீயந்தி? ஸமனவஸேன. அதி⁴கரணங் ஸமெந்தி வூபஸமெந்தீதிபி ஸமதா²தி ஏவம்பெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஆபத்தாதி⁴கரணங் ட²பெத்வா ஸேஸாதி⁴கரணேஹி சோத³னாய அபா⁴வதோ ‘‘இத³ங் பன பாராஜிகஸங்கா²தங் ஆபத்தாதி⁴கரணமேவ அதி⁴ப்பேத’’ந்தி வுத்தங். ஆபத்தியேவ அதி⁴கரணங் ஆபத்தாதி⁴கரணங். அனுத்³த⁴ங்ஸிதக்க²ணேயேவ ஸங்கா⁴தி³ஸேஸோ, ஸோ சே தங்க²ணேயேவ ஜானாதீதி அதி⁴ப்பாயோ.
Samanatthāya pavattamānehi samathehi adhikātabbanti adhikaraṇaṃ. Yathā hi samanavasena samathānaṃ vivādādīsu adhikatabhāvo, evaṃ vivādādīnaṃ tehi adhikattabbatāti. Tenāha ‘‘samathehi adhikaraṇīyabhāvenā’’tiādi. Iminā hi adhikaraṇasaddassa kammasādhanatā vuttā. Adhikaraṇanti vivādādhikaraṇaṃ anuvādādhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇaṃ kiccādhikaraṇanti catubbidhaṃ adhikaraṇaṃ. Vivādādīni adhikaraṇāni samenti vūpasamentīti samathā, sammukhāvinayādayo. Atha vā adhikarīyanti etthāti adhikaraṇaṃ. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Adhikaraṇaṃ samenti vūpasamentītipi samathāti evampettha attho daṭṭhabbo. Āpattādhikaraṇaṃ ṭhapetvā sesādhikaraṇehi codanāya abhāvato ‘‘idaṃ pana pārājikasaṅkhātaṃāpattādhikaraṇameva adhippeta’’nti vuttaṃ. Āpattiyeva adhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇaṃ. Anuddhaṃsitakkhaṇeyeva saṅghādiseso, so ce taṅkhaṇeyeva jānātīti adhippāyo.
மெத்தியபூ⁴மஜகேதி மெத்தியஞ்ச பூ⁴மஜகஞ்ச. ச²ப்³ப³க்³கி³யானங் அக்³க³புரிஸா ஏதே. ஸுத்³த⁴ங் வாதி பாராஜிகமனாபன்னங் வா. ‘‘ஸசே ஸோ தங்க²ணேயேவ ஜானாதீ’’தி இமினா ஆவஜ்ஜனஸமயமாஹ. தங்க²ணேயேவ ஜானநங் நாம து³க்கரங், ஸமயேன ஆவஜ்ஜித்வா ஞாதே பன ஞாதமேவ ஹோதி. பச்சா² சே ஜானாதி, ஸீஸங் ந ஏதி. ஸிக்கா²பச்சக்கா²னஅபூ⁴தாரோசனது³ட்டு²ல்லவாசாஅத்தகாமது³ட்ட²தோ³ஸபூ⁴தாரோசனஸிக்கா²பதா³னீதி ஸப்³பா³னேவ ஹி இமானி ஏகபரிச்சே²தா³னி. யஸ்மா பன பரம்முகா² ஸத்தஹிபி ஆபத்திக்க²ந்தே⁴ஹி வத³தோ து³க்கடமேவ, தஸ்மா ‘‘பரம்முகா² சோதெ³ந்தஸ்ஸ பன ஸீஸங் ந ஏதீ’’தி வுத்தங். வுத்தனயாபத்தியோதி ‘‘வாசாய வாசாயா’’திஆதி³னா வுத்தனயா ஸங்கா⁴தி³ஸேஸது³க்கடாபத்தியோ. ததே²வாதி வாசாய வாசாயேவ. வத³ந்தஸ்ஸாதி ஸத்தஹிபி ஆபத்திக்க²ந்தே⁴ஹி உபஸம்பன்னங் ஸம்முகா² வத³ந்தஸ்ஸ. வுத்தனயேனேவாதி வாசாய வாசாயேவ. ஓகாஸங் காரெத்வா உபஸம்பன்னங் ஸம்முகா² வத³ந்தஸ்ஸ வாசாய வாசாய பாசித்தியந்தி ஆஹ ‘‘ஓகாஸங் காரெத்வா வத³ந்தஸ்ஸ பாசித்தியமேவா’’தி. ஏவஸத்³தே³ன து³க்கடங் நிவத்தீயதி. அஸம்முகா² ஸத்தஹிபி ஆபத்திக்க²ந்தே⁴ஹி வத³ந்தஸ்ஸ து³க்கடங். ஸத்தவித⁴ம்பி கம்மந்தி தஜ்ஜனீயங், நியஸங், பப்³பா³ஜனீயங், படிஸாரணீயங், திவித⁴ஞ்ச உக்கே²பனீயந்தி ஸத்தவித⁴ம்பி கம்மங்.
Mettiyabhūmajaketi mettiyañca bhūmajakañca. Chabbaggiyānaṃ aggapurisā ete. Suddhaṃ vāti pārājikamanāpannaṃ vā. ‘‘Sace so taṅkhaṇeyeva jānātī’’ti iminā āvajjanasamayamāha. Taṅkhaṇeyeva jānanaṃ nāma dukkaraṃ, samayena āvajjitvā ñāte pana ñātameva hoti. Pacchā ce jānāti, sīsaṃ na eti. Sikkhāpaccakkhānaabhūtārocanaduṭṭhullavācāattakāmaduṭṭhadosabhūtārocanasikkhāpadānīti sabbāneva hi imāni ekaparicchedāni. Yasmā pana parammukhā sattahipi āpattikkhandhehi vadato dukkaṭameva, tasmā ‘‘parammukhā codentassa pana sīsaṃ na etī’’ti vuttaṃ. Vuttanayāpattiyoti ‘‘vācāya vācāyā’’tiādinā vuttanayā saṅghādisesadukkaṭāpattiyo. Tathevāti vācāya vācāyeva. Vadantassāti sattahipi āpattikkhandhehi upasampannaṃ sammukhā vadantassa. Vuttanayenevāti vācāya vācāyeva. Okāsaṃ kāretvā upasampannaṃ sammukhā vadantassa vācāya vācāya pācittiyanti āha ‘‘okāsaṃ kāretvā vadantassa pācittiyamevā’’ti. Evasaddena dukkaṭaṃ nivattīyati. Asammukhā sattahipi āpattikkhandhehi vadantassa dukkaṭaṃ. Sattavidhampi kammanti tajjanīyaṃ, niyasaṃ, pabbājanīyaṃ, paṭisāraṇīyaṃ, tividhañca ukkhepanīyanti sattavidhampi kammaṃ.
உபோஸத²ங் வா பவாரணங் வா ட²பெந்தஸ்ஸ ச ஓகாஸகம்மங் நத்தீ²தி எத்த² உபோஸத²தோ புரே வா பச்சா² வா ட²பிதோபி அட்ட²பிதோ ஹோதி. கெ²த்தே ட²பிதோ பன ட²பிதோ ஹோதி, தஸ்மா ‘‘ஸுணாது மே, ப⁴ந்தே, ஸங்கோ⁴, அஜ்ஜுபோஸதோ² பன்னரஸோ, யதி³ ஸங்க⁴ஸ்ஸ பத்தகல்லங், ஸங்கோ⁴ உபோஸத²ங் கரெய்யா’’தி எத்த² யாவ ரே-காரங் ப⁴ணதி, தாவ ட²பேதப்³போ³, இத³ங் கெ²த்தங். ய்ய-காரே பன வுத்தே ட²பெந்தேன பச்சா² ட²பிதோ நாம ஹோதி . ‘‘ஸுணாது மே’’தி அனாரத்³தே⁴ ட²பெந்தேன புரே ட²பிதோ ஹோதி. பவாரணாட்ட²பனங் பன ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹிகங், புக்³க³லிகஞ்சாதி து³வித⁴ங். தத்த² ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹிகே ‘‘ஸுணாது மே, ப⁴ந்தே, ஸங்கோ⁴…பே॰… ஸங்கோ⁴ தேவாசிகங் பவாரெய்யா’’தி ஸு-காரதோ யாவ ரே-காரோ, தாவ அபரியோஸிதாவ ஹோதி பவாரணா, எத்த²ந்தரே ஏகபதே³பி ட²பெந்தேன ட²பிதா ஹோதி பவாரணா. ய்ய-காரே பன பத்தே பரியோஸிதாவ ஹோதி, தஸ்மா ததோ பட்டா²ய ட²பெந்தேன அட்ட²பிதா ஹோதி. புக்³க³லிகட்ட²பனே பன ‘‘ஸங்க⁴ங், ப⁴ந்தே, பவாரேமி…பே॰… ததியம்பி ப⁴ந்தே ஸங்க⁴ங் பவாரேமி தி³ட்டே²ன வா…பே॰… பஸ்ஸந்தோ படீ’’தி (மஹாவ॰ 210) ஸங்-காரதோ யாவ அயங் ஸப்³ப³பச்சி²மோ டி-காரோ, தாவ அபரியோஸிதாவ ஹோதி பவாரணா, எத்த²ந்தரே ஏகபதே³பி ட²பெந்தேன ட²பிதா ஹோதி பவாரணா. ‘‘கரிஸ்ஸாமீ’’தி வுத்தே பன பரியோஸிதா ஹோதி, தஸ்மா ‘‘கரிஸ்ஸாமீ’’தி ஏதஸ்மிங் பதே³ ஸம்பத்தே ட²பிதாபி அட்ட²பிதா ஹோதி. ஏஸேவ நயோ த்³வேவாசிகஏகவாசிகஸமானவஸ்ஸிகாஸு. ஏதாஸுபி ஹி டி-காராவஸானங்யேவ ட²பனக்கெ²த்தந்தி. தேனாஹ ‘‘ட²பனக்கெ²த்தங் பன ஜானிதப்³ப³’’ந்தி. ஓஸடே வத்து²ஸ்மிந்தி சோத³கேன அத்தனா வத்தப்³பே³ ஸங்க⁴மஜ்ஜே² உதா³ஹடே. இத³ஞ்ச இத³ஞ்ச கரோதீதி பாணாதிபாதங், அதி³ன்னாதா³னஞ்ச கரோதி, ஜாதரூபரஜதஞ்ச படிக்³க³ண்ஹாதி. அஸுகோ ச அஸுகோ ச அஸ்ஸமணோ, அனுபாஸகோதி அக்கோஸாதி⁴ப்பாயேன பரம்முகா² வத³ந்தஸ்ஸ து³க்கடங், ஸம்முகா² வத³ந்தஸ்ஸ பன பாசித்தியமேவ. தேனாஹ ‘‘ஸசே பன ஓதி³ஸ்ஸ நியமெத்வா’’திஆதி³. ஸங்க்²யுபக³மனந்தி வோஹாரூபக³மனங்.
Uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa ca okāsakammaṃ natthīti ettha uposathato pure vā pacchā vā ṭhapitopi aṭṭhapito hoti. Khette ṭhapito pana ṭhapito hoti, tasmā ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, ajjuposatho pannaraso, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho uposathaṃ kareyyā’’ti ettha yāva re-kāraṃ bhaṇati, tāva ṭhapetabbo, idaṃ khettaṃ. Yya-kāre pana vutte ṭhapentena pacchā ṭhapito nāma hoti . ‘‘Suṇātu me’’ti anāraddhe ṭhapentena pure ṭhapito hoti. Pavāraṇāṭṭhapanaṃ pana sabbasaṅgāhikaṃ, puggalikañcāti duvidhaṃ. Tattha sabbasaṅgāhike ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho…pe… saṅgho tevācikaṃ pavāreyyā’’ti su-kārato yāva re-kāro, tāva apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. Yya-kāre pana patte pariyositāva hoti, tasmā tato paṭṭhāya ṭhapentena aṭṭhapitā hoti. Puggalikaṭṭhapane pana ‘‘saṅghaṃ, bhante, pavāremi…pe… tatiyampi bhante saṅghaṃ pavāremi diṭṭhena vā…pe… passanto paṭī’’ti (mahāva. 210) saṃ-kārato yāva ayaṃ sabbapacchimo ṭi-kāro, tāva apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. ‘‘Karissāmī’’ti vutte pana pariyositā hoti, tasmā ‘‘karissāmī’’ti etasmiṃ pade sampatte ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Eseva nayo dvevācikaekavācikasamānavassikāsu. Etāsupi hi ṭi-kārāvasānaṃyeva ṭhapanakkhettanti. Tenāha ‘‘ṭhapanakkhettaṃ pana jānitabba’’nti. Osaṭe vatthusminti codakena attanā vattabbe saṅghamajjhe udāhaṭe. Idañca idañca karotīti pāṇātipātaṃ, adinnādānañca karoti, jātarūparajatañca paṭiggaṇhāti. Asuko ca asuko ca assamaṇo, anupāsakoti akkosādhippāyena parammukhā vadantassa dukkaṭaṃ, sammukhā vadantassa pana pācittiyameva. Tenāha ‘‘sace pana odissa niyametvā’’tiādi. Saṅkhyupagamananti vohārūpagamanaṃ.
து³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Duṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
