Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૯. દુટ્ઠુલ્લારોચનસિક્ખાપદં
9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadaṃ
૭૮. નવમે તત્રાતિ તસ્સં ‘‘દુટ્ઠુલ્લા નામા’’તિઆદિપાળિયં, તાસુ વા પાળિઅટ્ઠકથાસુ. વિચારણાતિ વીમંસના. ઉપસમ્પન્નસદ્દેતિ ઉપસમ્પન્નસદ્દત્થભાવે . એત્થ હિ સદ્દે વુચ્ચમાને અવિનાભાવતો સદ્દેન અત્થોપિ વુત્તો, વિનાપિ ભાવપચ્ચયેન ભાવત્થસ્સ ઞાતબ્બત્તા ભાવોપિ ગહેતબ્બો, તસ્મા વુત્તં ‘‘ઉપસમ્પન્નસદ્દત્થભાવે’’તિ. એસેવ નયો ‘‘દુટ્ઠુલ્લસદ્દે’’તિ એત્થાપિ. એતં પરિમાણં યસ્સાતિ એતં, ‘‘તેરસ સઙ્ઘાદિસેસા’’તિ વચનં. એતં એવ વત્તબ્બં, ન ‘‘ચત્તારિ ચ પારાજિકાની’’તિ ઇદન્તિ અત્થો. તત્થાતિ પાળિયં. કસ્સચિ વિમતિ ભવેય્ય, કિં ભવેય્યાતિ યોજના. આપત્તિં આરોચેન્તેન અક્કોસન્તસ્સ સમાનત્તા વુત્તં ‘‘એવં સતી’’તિઆદિ. પાચિત્તિયમેવ ચાતિ ચસદ્દો બ્યતિરેકત્થો, ન દુક્કટં આપજ્જતીતિ અત્થો. હીતિ સચ્ચં. એતન્તિ પાચિત્તિયાપજ્જનતં, ‘‘અસુદ્ધો હોતિ…પે॰… ઓમસવાદસ્સા’’તિ વચનં વા, વુત્તન્તિ સમ્બન્ધો. એત્થાતિ પાળિયં. અટ્ઠકથાચરિયાવેતિ એત્થ એવકારો અટ્ઠાનયોગો, પમાણન્તિ એત્થ યોજેતબ્બો, કારણમેવાતિ અત્થો. તેન વુત્તં ‘‘ન અઞ્ઞા વિચારણા’’તિ. અથ વા અઞ્ઞાતિ સામ્યત્થે પચ્ચત્તવચનમેતં, ન અઞ્ઞેસં વિચારણા પમાણન્તિ અત્થો. એવઞ્હિ સતિ એવકારો ઠાનયોગોવ. પુબ્બેપિ ચાતિ ગન્થારમ્ભકાલેપિ ચ.
78. Navame tatrāti tassaṃ ‘‘duṭṭhullā nāmā’’tiādipāḷiyaṃ, tāsu vā pāḷiaṭṭhakathāsu. Vicāraṇāti vīmaṃsanā. Upasampannasaddeti upasampannasaddatthabhāve . Ettha hi sadde vuccamāne avinābhāvato saddena atthopi vutto, vināpi bhāvapaccayena bhāvatthassa ñātabbattā bhāvopi gahetabbo, tasmā vuttaṃ ‘‘upasampannasaddatthabhāve’’ti. Eseva nayo ‘‘duṭṭhullasadde’’ti etthāpi. Etaṃ parimāṇaṃ yassāti etaṃ, ‘‘terasa saṅghādisesā’’ti vacanaṃ. Etaṃ eva vattabbaṃ, na ‘‘cattāri ca pārājikānī’’ti idanti attho. Tatthāti pāḷiyaṃ. Kassaci vimati bhaveyya, kiṃ bhaveyyāti yojanā. Āpattiṃ ārocentena akkosantassa samānattā vuttaṃ ‘‘evaṃ satī’’tiādi. Pācittiyameva cāti casaddo byatirekattho, na dukkaṭaṃ āpajjatīti attho. Hīti saccaṃ. Etanti pācittiyāpajjanataṃ, ‘‘asuddho hoti…pe… omasavādassā’’ti vacanaṃ vā, vuttanti sambandho. Etthāti pāḷiyaṃ. Aṭṭhakathācariyāveti ettha evakāro aṭṭhānayogo, pamāṇanti ettha yojetabbo, kāraṇamevāti attho. Tena vuttaṃ ‘‘na aññā vicāraṇā’’ti. Atha vā aññāti sāmyatthe paccattavacanametaṃ, na aññesaṃ vicāraṇā pamāṇanti attho. Evañhi sati evakāro ṭhānayogova. Pubbepi cāti ganthārambhakālepi ca.
એતન્તિ અટ્ઠકથાચરિયાનં પમાણતં. સંવરત્થાય એવ, અનાપજ્જનત્થાય એવ ચ અનુઞ્ઞાતન્તિ યોજના. તેનાહ ‘‘ન તસ્સ’’ત્યાદિ. તસ્માતિ યસ્મા ભિક્ખુભાવો નામ ન અત્થિ, તસ્મા સુવુત્તમેવાતિ સમ્બન્ધો.
Etanti aṭṭhakathācariyānaṃ pamāṇataṃ. Saṃvaratthāya eva, anāpajjanatthāya eva ca anuññātanti yojanā. Tenāha ‘‘na tassa’’tyādi. Tasmāti yasmā bhikkhubhāvo nāma na atthi, tasmā suvuttamevāti sambandho.
૮૦. સાતિ ભિક્ખુસમ્મુતિ, સઙ્ઘેન કાતબ્બાતિ યોજના. કત્થચીતિ કિસ્મિઞ્ચિ ઠાને. ઇધાતિ ઇમસ્મિં સિક્ખાપદે. ‘‘વુત્તત્તા’’તિ પદં ‘‘કાતબ્બા’’તિ પદે હેતુ. એસાતિ એસો ભિક્ખુ. હિતેસિતાયાતિ હિતસ્સ એસિતાય, અત્થસ્સ ઇચ્છતાયાતિ અત્થો.
80.Sāti bhikkhusammuti, saṅghena kātabbāti yojanā. Katthacīti kismiñci ṭhāne. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade. ‘‘Vuttattā’’ti padaṃ ‘‘kātabbā’’ti pade hetu. Esāti eso bhikkhu. Hitesitāyāti hitassa esitāya, atthassa icchatāyāti attho.
૮૨. સેસાનીતિ આદિમ્હિ પઞ્ચસિક્ખાપદતો સેસાનિ ઉપરિ પઞ્ચ સિક્ખાપદાનિ. અસ્સાતિ અનુપસમ્પન્નસ્સ. ઘટેત્વાતિ સમ્બન્ધં કત્વાતિ. નવમં.
82.Sesānīti ādimhi pañcasikkhāpadato sesāni upari pañca sikkhāpadāni. Assāti anupasampannassa. Ghaṭetvāti sambandhaṃ katvāti. Navamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૧. મુસાવાદવગ્ગો • 1. Musāvādavaggo
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૯. દુટ્ઠુલ્લારોચનસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૯. દુટ્ઠુલ્લારોચનસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૯. દુટ્ઠુલ્લારોચનસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૯. દુટ્ઠુલ્લારોચનસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā