Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
၃. ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
၂၈၃. တတိယေ တယော သင္ဃာဒိသေသဝာရာ တယော ထုလ္လစ္စယဝာရာ တယော ဒုက္ကဋဝာရာ တယော ကာယပဋိဗဒ္ဓဝာရာတိ ဒ္ဝာဒသ ဝာရာ သရူပေန အာဂတာ။ တတ္ထ တယော သင္ဃာဒိသေသဝာရာ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တာတိ တိဏ္ဏံ ဝီသတိကာနံ ဧကေကမူလာ ဝာရာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ, တသ္မာ ဣဓ ဝိသေသာတိ ပဏ္ဏာသ ဝာရာ သံခိတ္တာ ဟောန္တိ, အညထာ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ, ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပသ္သာဝမဂ္ဂံ အာဒိသ္သ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ။ပေ.။ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သ။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ပဏ္ဍကပုရိသသညီ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ, ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပသ္သာဝမဂ္ဂံ အာဒိသ္သ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သ။ ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ, ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကသ္သ ဝစ္စမဂ္ဂံ အာဒိသ္သ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သာတိ ဧဝမာဒီနံ အာပတ္တိဋ္ဌာနာနံ အနာပတ္တိဋ္ဌာနတာ အာပဇ္ဇေယ္ယ, န စာပဇ္ဇတိ, ပဏ္ဍကေ ဣတ္ထိသညိသ္သ ဒုက္ကဋန္တိ ဒီပေတုံ ‘‘ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ အာပတ္တိ သင္ဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋသ္သာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ပဏ္ဍကေ ပဏ္ဍကသညိသ္သ ထုလ္လစ္စယ’’န္တိ ဝုတ္တမေဝ ဟောတိ, တသ္မာ သဗ္ဗတ္ထ သံခိတ္တဝာရေသု ထုလ္လစ္စယဋ္ဌာနေ ထုလ္လစ္စယံ, ဒုက္ကဋဋ္ဌာနေ ဒုက္ကဋမ္ပိ ဝုတ္တမေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တထာ ‘‘ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ, ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပသ္သာဝမဂ္ဂံ ဌပေတ္ဝာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိသ္သ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ။ပေ.။ ထုလ္လစ္စယသ္သာ’’တိအာဒိနာ နယေန ထုလ္လစ္စယခေတ္တေပိ ယထာသမ္ဘဝံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ။ တထာ ‘‘ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ, ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိသ္သ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ။ပေ.။ ဒုက္ကဋသ္သာ’’တိအာဒိနာ နယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓဝာရာပိ ယထာသမ္ဘဝံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဝာရတ္တိကံ ဝိယ နိသ္သဂ္ဂိယဝာရတ္တိကံ လဗ္ဘမာနမ္ပိ အာပတ္တိဝိသေသာဘာဝတော န ဥဒ္ဓဋံ။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဝာရတ္တိကေ ပန ဒိန္နနယတ္တာ တမ္ပိ တဒနုလောမာ ဝာရာ စ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗတ္ထ န-ဝိညူ တရုဏဒာရိကာ, မဟလ္လိကာ ဥမ္မတ္တိကာဒိကာ စ အနဓိပ္ပေတာ, ပဂေဝ ပာကတိကာ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထီနံ, တထာ ပဏ္ဍကာဒယောပီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ဒုတိယေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
283. Tatiye tayo saṅghādisesavārā tayo thullaccayavārā tayo dukkaṭavārā tayo kāyapaṭibaddhavārāti dvādasa vārā sarūpena āgatā. Tattha tayo saṅghādisesavārā dutiyasikkhāpade vuttāti tiṇṇaṃ vīsatikānaṃ ekekamūlā vārāti veditabbā, tasmā idha visesāti paṇṇāsa vārā saṃkhittā honti, aññathā itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… āpatti thullaccayassa. Itthī ca hoti paṇḍakapurisasaññī tiracchānagatasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati akkosatipi, āpatti thullaccayassa. Paṇḍako ca hoti paṇḍakasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ paṇḍakassa vaccamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati, āpatti thullaccayassāti evamādīnaṃ āpattiṭṭhānānaṃ anāpattiṭṭhānatā āpajjeyya, na cāpajjati, paṇḍake itthisaññissa dukkaṭanti dīpetuṃ ‘‘itthī ca paṇḍako ca ubhinnaṃ itthisaññī āpatti saṅghādisesena dukkaṭassā’’ti vuttattā ‘‘paṇḍake paṇḍakasaññissa thullaccaya’’nti vuttameva hoti, tasmā sabbattha saṃkhittavāresu thullaccayaṭṭhāne thullaccayaṃ, dukkaṭaṭṭhāne dukkaṭampi vuttameva hotīti veditabbaṃ. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ṭhapetvā adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… thullaccayassā’’tiādinā nayena thullaccayakhettepi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā kāyapaṭibaddhaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… dukkaṭassā’’tiādinā nayena kāyapaṭibaddhavārāpi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Kāyappaṭibaddhavārattikaṃ viya nissaggiyavārattikaṃ labbhamānampi āpattivisesābhāvato na uddhaṭaṃ. Kāyappaṭibaddhavārattike pana dinnanayattā tampi tadanulomā vārā ca uddharitabbā. Sabbattha na-viññū taruṇadārikā, mahallikā ummattikādikā ca anadhippetā, pageva pākatikā tiracchānagatitthīnaṃ, tathā paṇḍakādayopīti veditabbā. Sesaṃ dutiye vuttanayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၃. ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာသိက္ခာပဒံ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၃. ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၃. ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā