| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
೨೮೩. ತತಿಯೇ ತಯೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಾರಾ ತಯೋ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯವಾರಾ ತಯೋ ದುಕ್ಕಟವಾರಾ ತಯೋ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧವಾರಾತಿ ದ್ವಾದಸ ವಾರಾ ಸರೂಪೇನ ಆಗತಾ। ತತ್ಥ ತಯೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಾರಾ ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಾತಿ ತಿಣ್ಣಂ ವೀಸತಿಕಾನಂ ಏಕೇಕಮೂಲಾ ವಾರಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ವಿಸೇಸಾತಿ ಪಣ್ಣಾಸ ವಾರಾ ಸಂಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ಇತ್ಥೀ ಚ ಹೋತಿ ವೇಮತಿಕೋ ಸಾರತ್ತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ನಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಂ ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰… ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ। ಇತ್ಥೀ ಚ ಹೋತಿ ಪಣ್ಡಕಪುರಿಸಸಞ್ಞೀ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸಞ್ಞೀ ಸಾರತ್ತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ನಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಂ ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಭಣತಿ ಅಕ್ಕೋಸತಿಪಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ। ಪಣ್ಡಕೋ ಚ ಹೋತಿ ಪಣ್ಡಕಸಞ್ಞೀ ಸಾರತ್ತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ನಂ ಪಣ್ಡಕಸ್ಸ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಭಣತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾತಿ ಏವಮಾದೀನಂ ಆಪತ್ತಿಟ್ಠಾನಾನಂ ಅನಾಪತ್ತಿಟ್ಠಾನತಾ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಚಾಪಜ್ಜತಿ, ಪಣ್ಡಕೇ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ದೀಪೇತುಂ ‘‘ಇತ್ಥೀ ಚ ಪಣ್ಡಕೋ ಚ ಉಭಿನ್ನಂ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞೀ ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಪಣ್ಡಕೇ ಪಣ್ಡಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂಖಿತ್ತವಾರೇಸು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಟ್ಠಾನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುಕ್ಕಟಟ್ಠಾನೇ ದುಕ್ಕಟಮ್ಪಿ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಥಾ ‘‘ಇತ್ಥೀ ಚ ಹೋತಿ ವೇಮತಿಕೋ ಸಾರತ್ತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ನಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಂ ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰… ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಖೇತ್ತೇಪಿ ಯಥಾಸಮ್ಭವಂ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಾ। ತಥಾ ‘‘ಇತ್ಥೀ ಚ ಹೋತಿ ವೇಮತಿಕೋ ಸಾರತ್ತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ನಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಭಣತಿ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧವಾರಾಪಿ ಯಥಾಸಮ್ಭವಂ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಾ। ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧವಾರತ್ತಿಕಂ ವಿಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವಾರತ್ತಿಕಂ ಲಬ್ಭಮಾನಮ್ಪಿ ಆಪತ್ತಿವಿಸೇಸಾಭಾವತೋ ನ ಉದ್ಧಟಂ। ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧವಾರತ್ತಿಕೇ ಪನ ದಿನ್ನನಯತ್ತಾ ತಮ್ಪಿ ತದನುಲೋಮಾ ವಾರಾ ಚ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಾ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ನ-ವಿಞ್ಞೂ ತರುಣದಾರಿಕಾ, ಮಹಲ್ಲಿಕಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದಿಕಾ ಚ ಅನಧಿಪ್ಪೇತಾ, ಪಗೇವ ಪಾಕತಿಕಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಿತ್ಥೀನಂ, ತಥಾ ಪಣ್ಡಕಾದಯೋಪೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಂ ದುತಿಯೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
283. Tatiye tayo saṅghādisesavārā tayo thullaccayavārā tayo dukkaṭavārā tayo kāyapaṭibaddhavārāti dvādasa vārā sarūpena āgatā. Tattha tayo saṅghādisesavārā dutiyasikkhāpade vuttāti tiṇṇaṃ vīsatikānaṃ ekekamūlā vārāti veditabbā, tasmā idha visesāti paṇṇāsa vārā saṃkhittā honti, aññathā itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… āpatti thullaccayassa. Itthī ca hoti paṇḍakapurisasaññī tiracchānagatasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati akkosatipi, āpatti thullaccayassa. Paṇḍako ca hoti paṇḍakasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ paṇḍakassa vaccamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati, āpatti thullaccayassāti evamādīnaṃ āpattiṭṭhānānaṃ anāpattiṭṭhānatā āpajjeyya, na cāpajjati, paṇḍake itthisaññissa dukkaṭanti dīpetuṃ ‘‘itthī ca paṇḍako ca ubhinnaṃ itthisaññī āpatti saṅghādisesena dukkaṭassā’’ti vuttattā ‘‘paṇḍake paṇḍakasaññissa thullaccaya’’nti vuttameva hoti, tasmā sabbattha saṃkhittavāresu thullaccayaṭṭhāne thullaccayaṃ, dukkaṭaṭṭhāne dukkaṭampi vuttameva hotīti veditabbaṃ. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ṭhapetvā adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… thullaccayassā’’tiādinā nayena thullaccayakhettepi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā kāyapaṭibaddhaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… dukkaṭassā’’tiādinā nayena kāyapaṭibaddhavārāpi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Kāyappaṭibaddhavārattikaṃ viya nissaggiyavārattikaṃ labbhamānampi āpattivisesābhāvato na uddhaṭaṃ. Kāyappaṭibaddhavārattike pana dinnanayattā tampi tadanulomā vārā ca uddharitabbā. Sabbattha na-viññū taruṇadārikā, mahallikā ummattikādikā ca anadhippetā, pageva pākatikā tiracchānagatitthīnaṃ, tathā paṇḍakādayopīti veditabbā. Sesaṃ dutiye vuttanayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
