Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ • Bhikkhunīvibhaṅga |
૧૨. દ્વાદસમસિક્ખાપદં
12. Dvādasamasikkhāpadaṃ
૭૮૮. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની બહુસ્સુતા હોતિ ભાણિકા વિસારદા પટ્ટા ધમ્મિં કથં કાતું. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો ઉણ્હકાલે મહગ્ઘં ખોમં પારુપિત્વા યેન થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા થુલ્લનન્દં ભિક્ખુનિં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો રાજાનં પસેનદિં કોસલં થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો થુલ્લનન્દાય ભિક્ખુનિયા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો સમુત્તેજિતો સમ્પહંસિતો થુલ્લનન્દં ભિક્ખુનિં એતદવોચ – ‘‘વદેય્યાસિ, અય્યે, યેન અત્થો’’તિ . ‘‘સચે મે ત્વં, મહારાજ, દાતુકામોસિ, ઇમં ખોમં દેહી’’તિ. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો થુલ્લનન્દાય ભિક્ખુનિયા ખોમં દત્વા ઉટ્ઠાયાસના થુલ્લનન્દં ભિક્ખુનિં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘મહિચ્છા ઇમા ભિક્ખુનિયો અસન્તુટ્ઠા. કથઞ્હિ નામ રાજાનં ખોમં વિઞ્ઞાપેસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખુનિયો તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યા તા ભિક્ખુનિયો અપ્પિચ્છા…પે॰… તા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યા થુલ્લનન્દા રાજાનં ખોમં વિઞ્ઞાપેસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની રાજાનં ખોમં વિઞ્ઞાપેતીતિ 1? ‘‘સચ્ચં, ભગવાતિ’’. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની રાજાનં ખોમં વિઞ્ઞાપેસ્સતિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનિયો ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસન્તુ –
788. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī bahussutā hoti bhāṇikā visāradā paṭṭā dhammiṃ kathaṃ kātuṃ. Atha kho rājā pasenadi kosalo uṇhakāle mahagghaṃ khomaṃ pārupitvā yena thullanandā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā thullanandaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ thullanandā bhikkhunī dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho rājā pasenadi kosalo thullanandāya bhikkhuniyā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito thullanandaṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘vadeyyāsi, ayye, yena attho’’ti . ‘‘Sace me tvaṃ, mahārāja, dātukāmosi, imaṃ khomaṃ dehī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo thullanandāya bhikkhuniyā khomaṃ datvā uṭṭhāyāsanā thullanandaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘mahicchā imā bhikkhuniyo asantuṭṭhā. Kathañhi nāma rājānaṃ khomaṃ viññāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā rājānaṃ khomaṃ viññāpessatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī rājānaṃ khomaṃ viññāpetīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavāti’’. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī rājānaṃ khomaṃ viññāpessati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
૭૮૯. ‘‘લહુપાવુરણં પન ભિક્ખુનિયા ચેતાપેન્તિયા અડ્ઢતેય્યકંસપરમં ચેતાપેતબ્બં. તતો ચે ઉત્તરિ ચેતાપેય્ય, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
789.‘‘Lahupāvuraṇaṃpana bhikkhuniyā cetāpentiyā aḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ cetāpetabbaṃ. Tato ce uttari cetāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
૭૯૦. લહુપાવુરણં નામ યં કિઞ્ચિ ઉણ્હકાલે પાવુરણં.
790.Lahupāvuraṇaṃ nāma yaṃ kiñci uṇhakāle pāvuraṇaṃ.
ચેતાપેન્તિયાતિ વિઞ્ઞાપેન્તિયા.
Cetāpentiyāti viññāpentiyā.
અડ્ઢતેય્યકંસપરમં ચેતાપેતબ્બન્તિ દસકહાપણગ્ઘનકં ચેતાપેતબ્બં.
Aḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ cetāpetabbanti dasakahāpaṇagghanakaṃ cetāpetabbaṃ.
તતો ચે ઉત્તરિ ચેતાપેય્યાતિ તતુત્તરિ વિઞ્ઞાપેતિ, પયોગે દુક્કટં. પટિલાભેન નિસ્સગ્ગિયં હોતિ. નિસ્સજ્જિતબ્બં સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા એકભિક્ખુનિયા વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બં…પે॰… ઇદં મે, અય્યે, લહુપાવુરણં અતિરેકઅડ્ઢતેય્યકંસપરમં ચેતાપિતં નિસ્સગ્ગિયં, ઇમાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામીતિ…પે॰… દદેય્યાતિ…પે॰… દદેય્યુન્તિ…પે॰… અય્યાય દમ્મીતિ.
Tato ce uttari cetāpeyyāti tatuttari viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā ekabhikkhuniyā vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… idaṃ me, ayye, lahupāvuraṇaṃ atirekaaḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ cetāpitaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… ayyāya dammīti.
૭૯૧. અતિરેકઅડ્ઢતેય્યકંસે અતિરેકસઞ્ઞા ચેતાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અતિરેકઅડ્ઢતેય્યકંસે વેમતિકા ચેતાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અતિરેકઅડ્ઢતેય્યકંસે ઊનકસઞ્ઞા ચેતાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં.
791. Atirekaaḍḍhateyyakaṃse atirekasaññā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekaaḍḍhateyyakaṃse vematikā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekaaḍḍhateyyakaṃse ūnakasaññā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
ઊનકઅડ્ઢતેય્યકંસે અતિરેકસઞ્ઞા, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકઅડ્ઢતેય્યકંસે વેમતિકા, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકઅડ્ઢતેય્યકંસે ઊનકસઞ્ઞા , અનાપત્તિ.
Ūnakaaḍḍhateyyakaṃse atirekasaññā, āpatti dukkaṭassa. Ūnakaaḍḍhateyyakaṃse vematikā, āpatti dukkaṭassa. Ūnakaaḍḍhateyyakaṃse ūnakasaññā , anāpatti.
૭૯૨. અનાપત્તિ અડ્ઢતેય્યકંસપરમં ચેતાપેતિ, ઊનકઅડ્ઢતેય્યકંસપરમં ચેતાપેતિ, ઞાતકાનં, પવારિતાનં, અઞ્ઞસ્સત્થાય, અત્તનો ધનેન, મહગ્ઘં ચેતાપેતુકામસ્સ અપ્પગ્ઘં ચેતાપેતિ, ઉમ્મત્તિકાય, આદિકમ્મિકાયાતિ.
792. Anāpatti aḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ cetāpeti, ūnakaaḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ cetāpeti, ñātakānaṃ, pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanena, mahagghaṃ cetāpetukāmassa appagghaṃ cetāpeti, ummattikāya, ādikammikāyāti.
દ્વાદસમસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં.
Dvādasamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
ઉદ્દિટ્ઠા ખો, અય્યાયો, તિંસ નિસ્સગ્ગિયા પાચિત્તિયા ધમ્મા. તત્થાય્યાયો પુચ્છામિ – ‘‘કચ્ચિત્થ પરિસુદ્ધા’’? દુતિયમ્પિ પુચ્છામિ – ‘‘કચ્ચિત્થ પરિસુદ્ધા’’? તતિયમ્પિ પુચ્છામિ – ‘‘કચ્ચિત્થ પરિસુદ્ધા’’? પરિસુદ્ધેત્થાય્યાયો, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ.
Uddiṭṭhā kho, ayyāyo, tiṃsa nissaggiyā pācittiyā dhammā. Tatthāyyāyo pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Dutiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Tatiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Parisuddhetthāyyāyo, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti.
ભિક્ખુનિવિભઙ્ગે નિસ્સગ્ગિયકણ્ડં નિટ્ઠિતં.
Bhikkhunivibhaṅge nissaggiyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / દ્વાદસમનિસ્સગ્ગિયપાચિત્તિયસિક્ખાપદવણ્ણના • Dvādasamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૩. નિસ્સગ્ગિયકણ્ડં (ભિક્ખુનીવિભઙ્ગવણ્ણના) • 3. Nissaggiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૨. દુતિયનિસ્સગ્ગિયાદિપાચિત્તિયસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Dutiyanissaggiyādipācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૨. દ્વાદસમનિસ્સગ્ગિયપાચિત્તિયસિક્ખાપદં • 12. Dvādasamanissaggiyapācittiyasikkhāpadaṃ