Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
೫೫೨. ‘‘ಧಾರಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತುಲಾ ಆದಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಯಥಾ ತುಲಾಧಾರಣಾಯ ಕಾಳಕಾ ಅಧಿಕಾ ನ ಹೋನ್ತಿ, ತಥಾ ಕಾಳಕಾನಂ ದ್ವೇ ಭಾವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ। ಕಥಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ? ಸುದ್ಧಕಾಳಕಪಟಿಸೇಧನನಿದಾನೇನ। ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನನ್ತಿ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ। ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಏಕಸ್ಸಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಭಾವೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಂ, ತಂ ತುಲಾಧಾರಣಾಯ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ನ ಸಮೇತಿ, ಅಚಿತ್ತಕತ್ತಾ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇ ತುಲಾಯ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಲೋಮಂ ತತ್ಥ ಪತೇಯ್ಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ನೋ ತಕ್ಕೋ। ಅಞ್ಞಥಾ ದ್ವೇ ತುಲಾ ನಾದಾತಬ್ಬಾ, ಊನಕತರಾ ಆದಾತಬ್ಬಾ ಸಿಯುಂ। ನ ಹಿ ಲೋಮಂ ಗಣೇತ್ವಾ ತುಲಾಧಾರಣಾ ಕರೀಯತಿ। ಅಥ ಗಣೇತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಕಿಂ ತುಲಾಧಾರಣಾಯ ಪಯೋಜನನ್ತಿ ಕೇಚಿ। ‘‘ಗೋಚರಿಯಓದಾತೇಸು ಏಕಮೇವ ದಿಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಅವಿಚಾರಿತತ್ತಾ ವೀಮಂಸಿತಬ್ಬಂ।
552. ‘‘Dhārayitvā dve tulā ādātabbā’’ti vacanato yathā tulādhāraṇāya kāḷakā adhikā na honti, tathā kāḷakānaṃ dve bhāvā gahetabbā ukkaṭṭhaparicchedena. Kathaṃ paññāyatīti? Suddhakāḷakapaṭisedhananidānena. Tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyānanti heṭṭhimaparicchedo. Mātikāṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘ekassapi kāḷakalomassa atirekabhāve nissaggiya’’nti (kaṅkhā. aṭṭha. dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ, taṃ tulādhāraṇāya kiñcāpi na sameti, acittakattā pana sikkhāpadassa pubbe tulāya dhārayitvā ṭhapitesu ekampi lomaṃ tattha pateyya nissaggiyanti adhippāyoti no takko. Aññathā dve tulā nādātabbā, ūnakatarā ādātabbā siyuṃ. Na hi lomaṃ gaṇetvā tulādhāraṇā karīyati. Atha gaṇetvāva kātabbaṃ. Kiṃ tulādhāraṇāya payojananti keci. ‘‘Gocariyaodātesu ekameva diguṇaṃ katvā gahetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, aṭṭhakathāyaṃ avicāritattā vīmaṃsitabbaṃ.
ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 3. Dvebhāgasikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā