Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā

328. Aṭṭhakesu aṭṭhānisaṃsādīnaṃ desanākāradesanaṭṭhānāni dassento āha ‘‘na maya’’ntiādi. Tattha ‘‘na mayaṃ…pe… karissāmā’’ti iminā desanākāraṃ dasseti, ‘‘kosambakakkhandhake’’ti iminā desanaṭṭhānaṃ dasseti. Tampīti dutiyaaṭṭhakampi.

Terasake vuttāti sambandho. Kulāni dūsetīti ettha ‘‘dūsetī’’ti kiriyāpadassa karaṇaṃ dassento āha ‘‘pupphena vā’’tiādi. Imehi aṭṭhahi dūsetīti yojanā. ‘‘Lābhenā’’tiādinā ‘‘aṭṭhahi asaddhammehī’’ti ettha asaddhammasarūpaṃ dasseti. Sārāgoti saṃrāgo, bhusaṃ rajjananti attho. Paṭivirodhoti doso. So hi yasmā alābhādīsu paṭivirujjhati, tasmā paṭivirodhoti vuccati. Pāḷiyanti vinayapāḷiyaṃ.

Pāṇantiādikā dve gāthāyo dvādasakkharena bandhitā. Paṭhamagāthāya tatiyapāde cariyasaddena yuttattā ekakkharo adhiko. Ayaṃ panettha yojanā – pāṇaṃ na hane na ghāteyya, ādinnañca na ādiye na gaṇheyya, musā vitathavacanaṃ na bhāse na katheyya, majjapo majjapānaṃ na ca siyā, abrahmacariyā methunā virameyya, rattiṃ vikālabhojanaṃ na bhuñjeyya.

Mālaṃ na dhāre na dhāreyya, gandhañca na ācare, santhate mañce ca chamāyañca sayetha. Etañhi uposathaṃ aṭṭhaṅgikaṃ uposathaṃ iti dukkhantagunā buddhena pakāsitanti āhu paṇḍitāti.

Saṅghabhedaketi saṅghabhedakakkhandhake. Tāsaṃyevāti bhikkhunīnameva. ‘‘Upāsikā aṭṭha varāni yācatī’’ti evaṃ sāmaññavacanassāpi atthapakaraṇādinā visesavisayo hotīti āha ‘‘visākhā’’ti. Sā hi vividhā puttanattusaṅkhātā sākhā etissātthīti visākhāti vuccati. Sabbatthāti sabbesu aṭṭhakesu. Sesaṃ suviññeyyameva.

Iti aṭṭhakavāravaṇṇanāya yojanā samattā.