| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೋ ಏಕಾದಸಕವಾರವಣ್ಣನಾ
Ekuttarikanayo ekādasakavāravaṇṇanā
೩೩೧. ಏಕಾದಸಕೇಸು ತಿಣಪಾದುಕಾತಿ ಮುಞ್ಜಪಬ್ಬಜೇಹಿ ಅವಸೇಸಾ ತಿಣಮಯಪಾದುಕಾ। ಕಟ್ಠಪಾದುಕಸಙ್ಗಹಮೇವಾತಿ ಕಟ್ಠಪಾದುಕೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಏವ। ತಮ್ಬಲೋಹಮಯೇನ ವಾ ದಾರುಮಯೇನ ವಾತಿ ವಾಸದ್ದೋ ಅನಿಯಮವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ। ‘‘ನಸಿ ಅನಿಮಿತ್ತಾ’’ತಿಆದಯೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ॰ ೪೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ। ತೇ ಸಬ್ಬೇತಿ ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಗಣ್ಠಿಕವಿಧಾ। ನಗ್ಗೇನಾತಿ ಅಚೇಲಕೇನ। ತೇ ಸಬ್ಬೇತಿ ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಅವನ್ದಿಯಪುಗ್ಗಲಾ। ಪುಬ್ಬೇತಿ ದಸಕೇ। ಕಮ್ಮವಗ್ಗೇತಿ ಅವಸಾನೇ ಕಮ್ಮವಗ್ಗೇ।
331. Ekādasakesu tiṇapādukāti muñjapabbajehi avasesā tiṇamayapādukā. Kaṭṭhapādukasaṅgahamevāti kaṭṭhapāduke saṅgahaṃ eva. Tambalohamayena vā dārumayena vāti vāsaddo aniyamavikappattho. ‘‘Nasi animittā’’tiādayo bhikkhunikkhandhake (cūḷava. 423) niddiṭṭhā. Te sabbeti sabbe te gaṇṭhikavidhā. Naggenāti acelakena. Te sabbeti sabbe te avandiyapuggalā. Pubbeti dasake. Kammavaggeti avasāne kammavagge.
ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಂ ನ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏತಂ ನ ನಿಗತಂ ಅಟ್ಠಾನಂ ಅನವಕಾಸೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಯಂಸದ್ದೋ ಕಿರಿಯಾಪರಾಮಸನೋ ಹೋತಿ, ಅಥ ವಾ ಯಂ ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ನ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏತಂ ಕಾರಣಂ ಅಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಅನಧಿಗತಂ ಸಮಾಧಿನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಸದ್ಧಮ್ಮಾಸ್ಸಾತಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಾ ಅಸ್ಸ। ಅಸ್ಸ ಅಕ್ಕೋಸಕಪರಿಭಾಸಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸದ್ಧಮ್ಮಾ ನ ವೋದಾಯನ್ತಿ ನ ಪರಿಯೋದಪೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ರೋಗಾತಙ್ಕನ್ತಿ ರೋಗಸಙ್ಖಾತಂ ಆತಙ್ಕಂ। ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನಿರಯಮ್ಹಿ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ‘‘ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಇತಿ ಕಮ್ಮಪ್ಪವಚನೀಯಉಪಸಗ್ಗೇನ ಯುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ನಿರಯ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಙ್ಗುತ್ತರಪಾಳಿಯಂ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧೧.೬)।
So bhikkhu yaṃ na nigaccheyya, etaṃ na nigataṃ aṭṭhānaṃ anavakāsoti yojanā. Evañhi sati yaṃsaddo kiriyāparāmasano hoti, atha vā yaṃ yena kāraṇena na nigaccheyya, etaṃ kāraṇaṃ aṭṭhānanti yojanā. Anadhigataṃ samādhinti yojanā. Saddhammāssāti saddhammā assa. Assa akkosakaparibhāsakassa bhikkhussa saddhammā na vodāyanti na pariyodapentīti attho. Rogātaṅkanti rogasaṅkhātaṃ ātaṅkaṃ. Nirayaṃ upapajjatīti nirayamhi upapajjati. ‘‘Upapajjatī’’ti ettha upaiti kammappavacanīyaupasaggena yuttattā ‘‘niraya’’nti ettha bhummatthe upayogavacanaṃ daṭṭhabbaṃ. Ettha etasmiṃ aṅguttarapāḷiyaṃ (a. ni. 11.6).
ಆಸೇವಿತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಆತ್ಯೂಪಸಗ್ಗೋ ಆದಿಕಮ್ಮತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸೇವಿತಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ನಿಪ್ಫಾದಿತಾಯಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ಭಾವಿತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭೂಸದ್ದೋ ಸತ್ತತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ವಡ್ಢಿತಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಡ್ಢನತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಬಹುಲೀಕತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಬಹುಲಂ ನಾಮ ಅತ್ಥತೋ ಪುನಪ್ಪುನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕತಾಯಾ’’ತಿ। ಸುಯುತ್ತಯಾನಸದಿಸಾಯಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಯುತ್ತೇನ ಯಾನೇನ ಸದಿಸಾಯ। ಇಮಿನಾ ಯಾನೀಕತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ನ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾನಂ ವಿಯ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಆರೋಹನೀಯತ್ತಾ ಸುಯುತ್ತಯಾನಂ ವಿಯ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯಥಾ ಕರಿಯಮಾನೇ ಪತಿಟ್ಠಾ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ವತ್ಥುಕತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ವತ್ಥುಸದ್ದೋ ಪತಿಟ್ಠತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ವಸತಿ ಪತಿಟ್ಠಹತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ವತ್ಥೂತಿ ವಚನತ್ಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಅನುಟ್ಠಿತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಅನುಸದ್ದೋ ನಉಪಚ್ಛಿನ್ನತ್ಥೋ, ಠಾಧಾತು ಉಪ್ಪಜ್ಜನತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅನು ಅನು ಪವತ್ತಿತಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಸಮನ್ತತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪರಿಚಿತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಪರಿಸದ್ದೋ ಸಮನ್ತತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅಭಿವಡ್ಢಿತಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚಿಧಾತು ವಡ್ಢನತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಮಾರದ್ಧಾಯಾತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಆರಾಧಿತಾಯ। ರಾಧಧಾತು ಹಿ ಸಾಧನತ್ಥೋ ಹೋತಿ। ‘‘ವಸೀಭಾವಂ ಉಪನೀತಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತದತ್ಥಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ನ ಪಾಪಕಂ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿನಯಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭದ್ರಕಂ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ವುದ್ಧಿಕಾರಣಭೂತನ್ತಿ ವುದ್ಧಿಯಾ ಕಾರಣಭೂತಂ ಸುಪಿನನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ದೇವತಾ ರಕ್ಖನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ವುತ್ತೇಪಿ ಆರಕ್ಖದೇವತಾಯೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಾತಿ ಆಹ ‘‘ಆರಕ್ಖದೇವತಾ’’ತಿ। ಆರಕ್ಖದೇವತಾ ನಾಮ ಭುಮ್ಮದೇವಾದಯೋ। ಖಿಪ್ಪನ್ತಿ ಭಾವನಪುಂಸಕಂ। ಇಮಿನಾ ತುವಟಂ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತುವಟಸದ್ದೋ ಖಿಪ್ಪಪರಿಯಾಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಉತ್ತರಿಮಪ್ಪಟಿವಿಜ್ಝನ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉತ್ತರಿ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅವಧಿಪೇಕ್ಖತ್ತಾ ತಸ್ಸ ಅವಧಿ ಚ ಉತ್ತರಿಸದ್ದಸ್ಸ ಇಧ ಅರಹತ್ತವಾಚಕಭಾವಞ್ಚ ವಿಧಧಾತುಯಾ ಸಚ್ಛಿಕರಣತ್ಥಞ್ಚ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಮೇತ್ತಾಝಾನತೋ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಮೇತ್ತಾಝಾನತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅವಧಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ಅರಹತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಉತ್ತರಿ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಸರೂಪತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ಅಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಧಧಾತುಯಾ ಸಚ್ಛಿಕರಣತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಏಕಾದಸಕೇಸು।
Āsevitāyāti ettha ātyūpasaggo ādikammatthoti āha ‘‘ādito paṭṭhāya sevitāyā’’ti. ‘‘Nipphāditāyā’’tiiminā bhāvitāyāti ettha bhūsaddo sattatthoti dasseti, ‘‘vaḍḍhitāyā’’ti iminā vaḍḍhanatthoti dasseti. Bahulīkatāyāti ettha bahulaṃ nāma atthato punappunanti āha ‘‘punappunaṃ katāyā’’ti. Suyuttayānasadisāyāti suṭṭhu yuttena yānena sadisāya. Iminā yānīkatāyāti ettha na yaṃkiñci yānaṃ viya kataṃ hoti, atha kho icchiticchitakkhaṇe ārohanīyattā suyuttayānaṃ viya kataṃ hotīti dasseti. Yathā kariyamāne patiṭṭhā hotīti yojanā. Vatthukatāyāti ettha vatthusaddo patiṭṭhatthoti dasseti. Vasati patiṭṭhahati etthāti vatthūti vacanattho kātabbo. Anuṭṭhitāyāti ettha anusaddo naupacchinnattho, ṭhādhātu uppajjanatthoti dassento āha ‘‘anu anu pavattitāyā’’ti. ‘‘Samantato’’ti iminā paricitāyāti ettha parisaddo samantatthoti dasseti. ‘‘Abhivaḍḍhitāyā’’ti iminā cidhātu vaḍḍhanatthoti dasseti. Samāraddhāyāti paripuṇṇaṃ ārādhitāya. Rādhadhātu hi sādhanattho hoti. ‘‘Vasībhāvaṃ upanītāyā’’ti iminā tadatthaṃ adhippāyena dasseti. ‘‘Na pāpakaṃ supinaṃ passatī’’ti vacanassa atthāpattinayaṃ dassento āha ‘‘bhadrakaṃ panā’’tiādi. Vuddhikāraṇabhūtanti vuddhiyā kāraṇabhūtaṃ supinanti sambandho. Devatā rakkhantīti ettha sāmaññato vuttepi ārakkhadevatāyeva gahetabbāti āha ‘‘ārakkhadevatā’’ti. Ārakkhadevatā nāma bhummadevādayo. Khippanti bhāvanapuṃsakaṃ. Iminā tuvaṭaṃ cittanti ettha tuvaṭasaddo khippapariyāyoti dasseti. Uttarimappaṭivijjhantoti ettha ‘‘uttari’’nti padassa avadhipekkhattā tassa avadhi ca uttarisaddassa idha arahattavācakabhāvañca vidhadhātuyā sacchikaraṇatthañca dassento āha ‘‘mettājhānato’’tiādi. Tattha ‘‘mettājhānato’’ti iminā avadhiṃ dasseti, ‘‘arahatta’’nti iminā ‘‘uttari’’nti padassa sarūpatthaṃ dasseti, ‘‘asacchikaronto’’ti iminā vidhadhātuyā sacchikaraṇatthaṃ dasseti. Sabbatthāti sabbesu ekādasakesu.
ಇತಿ ಏಕಾದಸಕವಾರವಣ್ಣನಾಪರಿಯೋಸಾನಾಯ
Iti ekādasakavāravaṇṇanāpariyosānāya
ಏಕುತ್ತರಿಕವಣ್ಣನಾಯ
Ekuttarikavaṇṇanāya
ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೧೧. ಏಕಾದಸಕವಾರೋ • 11. Ekādasakavāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಏಕಾದಸಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekādasakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಏಕಾದಸಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekādasakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಏಕಾದಸಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekādasakavāravaṇṇanā
