Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೋ
Ekuttarikanayo
ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೋ ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾ
Ekuttarikanayo ekakavāravaṇṇanā
೩೨೧. ಏವಂ ಖನ್ಧಕಪುಚ್ಛಾಯ ವಣ್ಣನಂ ಕತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಏಕುತ್ತರಿಕನಯಸ್ಸ ತಂ ಕರೋನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಆಪತ್ತಿ…ಪೇ॰… ನಯೇ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೇ ಏವಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಛ ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೇನ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏತೇಸನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾನಂ। ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾ, ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚಾತಿ ಮಾತಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ। ಲಹುಕಾ ಆಪತ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಪ್ಪಸಾವಜ್ಜತ್ತಾ ನ ಲಹುಕಾ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಲಹುಕೇನ ಪನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಆಹ ‘‘ಲಹುಕೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝನತೋ’’ತಿ। ಪಞ್ಚವಿಧಾತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾದಿವಸೇನ ಪಞ್ಚಪಕಾರಾ। ಕೇನಚೀತಿ ಲಹುಕೇನ ವಾ ಗರುಕೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಗಿಹಿಭಾವತೋ ಅವಸೇಸೋ ಸಮಣಭಾವೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಸಾವಸೇಸಾ, ಪಟಿಪಕ್ಖವಸೇನ ಅನವಸೇಸಾ। ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಸೇನ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ।
321. Evaṃ khandhakapucchāya vaṇṇanaṃ katvā idāni ekuttarikanayassa taṃ karonto āha ‘‘āpatti…pe… naye’’ti. Tattha ekuttarikanaye evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. ‘‘Cha āpattisamuṭṭhānānī’’ti iminā samuṭṭhānāni āpattiṃ karontīti atthena āpattikarā nāmāti dasseti. Etesanti channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ. Hīti yasmā, āpajjatīti sambandho. Sikkhāpade cāti mātikāsikkhāpade ca. Lahukā āpattīti ettha appasāvajjattā na lahukā nāma hoti, lahukena pana vinayakammenāti āha ‘‘lahukena vinayakammena visujjhanato’’ti. Pañcavidhāti thullaccayādivasena pañcapakārā. Kenacīti lahukena vā garukena vā kenaci ākārena. Saṃvijjati gihibhāvato avaseso samaṇabhāvo etissāti sāvasesā, paṭipakkhavasena anavasesā. Dve āpattikkhandhāti pārājikasaṅghādisesavasena dve āpattikkhandhā.
‘‘ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಣಿಕಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಬ್ಬಥಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅನ್ತರಾಯಿಕಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸಾಪೀ’’ತಿಆದಿ। ದೇಸೇತ್ವಾ ಸುದ್ಧಿಪತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಲೋಕವಜ್ಜಾತಿ ಲೋಕೇಹಿ ವಜ್ಜೇತಬ್ಬಾ। ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾತಿ ಭಗವತೋ ಪಣ್ಣತ್ತಿಯಾ ವಜ್ಜೇತಬ್ಬಾ। ಯನ್ತಿ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕರೋನ್ತೋತಿ ಕಿರಿಯಮಾನತೋ। ಏತ್ಥ ಹಿ ಮಾನಸದ್ದಸ್ಸ ಅನ್ತಾದೇಸೋ। ಇಮಿನಾ ಕರಣಂ ಕಿರಿಯನ್ತಿ ಭಾವತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಾ ಆಪತ್ತಿ ವಿಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ವಿಯಾ’’ತಿ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಅನನ್ತರವಾಕ್ಯೇಸುಪಿ।
‘‘Karontī’’ti iminā antarāyikāti ettha ṇikapaccayassa atthaṃ dasseti. Antarāyikā āpattiyo sabbathā antarāyikā hontīti āha ‘‘antarāyikaṃ āpannassāpī’’tiādi. Desetvā suddhipattassāti sambandho. Lokavajjāti lokehi vajjetabbā. Paṇṇattivajjāti bhagavato paṇṇattiyā vajjetabbā. Yanti yaṃ āpattiṃ āpajjatīti sambandho. Karontoti kiriyamānato. Ettha hi mānasaddassa antādeso. Iminā karaṇaṃ kiriyanti bhāvatthaṃ dasseti. Āpajjatīti puggalo āpajjati. Sā āpatti kiriyato samuṭṭhitā nāmāti yojanā. Kā āpatti viyāti āha ‘‘pārājikāpatti viyā’’ti. Eseva nayo anantaravākyesupi.
ಪುಬ್ಬಾಪತ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪುಬ್ಬಸದ್ದೋ ಪಠಮತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಠಮಂ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ಆಪನ್ನಾ’’ತಿ ಪದೇನ ಮಜ್ಝೇಲೋಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಚ್ಛಾ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತೀತಿ ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ। ಮೂಲವಿಸುದ್ಧಿಯಾತಿ ಮೂಲೇ ಕಾಯಚಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಮಿಸ್ಸತ್ತಾ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ। ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇದಮ್ಪೀತಿ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತವಚನಮ್ಪಿ। ಪಿಸದ್ದೇನ ಪುರಿಮಂ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾವಚನಂ ಅಪೇಕ್ಖತಿ। ಏಕೇನ ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಏಕೇನ ಕಾರಣೇನ।
Pubbāpattīti ettha pubbasaddo paṭhamatthoti āha ‘‘paṭhamaṃ āpannāpattī’’ti. ‘‘Āpannā’’ti padena majjhelopaṃ dasseti. Pacchā āpannāpattīti vattabhedadukkaṭāpatti. Mūlavisuddhiyāti mūle kāyaci āpattiyā amissattā visuddhiyā āpattiyā. Kurundiyaṃ vuttanti sambandho. Idampīti kurundiyaṃ vuttavacanampi. Pisaddena purimaṃ mahāaṭṭhakathāvacanaṃ apekkhati. Ekena pariyāyenāti ekena kāraṇena.
ಯಾತಿ ಆಪತ್ತಿ, ದೇಸಿತಾ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಯಂ ದೇಸಿತಾ ಗಣನೂಪಿಕಾ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಾ ದೇಸಿತಾ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಅಗಣನೂಪಿಕಾ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಉಸ್ಸಾಹೇನೇವಾತಿ ಪುನಪಿ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಹ ಉಸ್ಸಾಹೇನೇವ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ‘‘ಗಣನಂ ನ ಉಪೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಣನಂ ನ ಉಪಗಚ್ಛತೀತಿ ಅಗಣನೂಪಿಕಾತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಟ್ಠಮೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪೂರಣೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇದಂ ಪಾಳಿಯಂ ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಪೂರಣವಸೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆಗತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಟ್ಠಾನೇ ಲಬ್ಭತಿಯೇವ।
Yāti āpatti, desitā hotīti sambandho. Ayaṃ desitā gaṇanūpikā nāmāti yojanā. Yā desitā hoti, ayaṃ agaṇanūpikā nāmāti yojanā. Saussāhenevāti punapi āpajjissāmīti saha ussāheneva. Hīti saccaṃ, yasmā vā. ‘‘Gaṇanaṃ na upetī’’ti iminā gaṇanaṃ na upagacchatīti agaṇanūpikāti vacanatthaṃ dasseti. Aṭṭhame vatthusmiṃ pūraṇeti sambandho. Idaṃ pāḷiyaṃ aṭṭhavatthukapūraṇavasena bhikkhunīnaṃ āgatattā bhikkhuniyo sandhāya vuttaṃ. Bhikkhūnampi dutiyapārājikaṭṭhāne labbhatiyeva.
ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಾತಿ ಏತ್ಥ ಥುಲ್ಲಂ ವಜ್ಜಂ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಥುಲ್ಲದೋಸೇ ಪಞ್ಞತ್ತಾ’’ತಿ। ಯಾ ಚ ಧಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ಅಸಚ್ಚಾಪನೇ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಸಾ ಚ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಞ್ಚಾನನ್ತರಿಯಕಮ್ಮಾಪತ್ತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಆನನ್ತರಿಯಕಮ್ಮೇಹಿ ಆಪನ್ನಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ। ಸುದಿನ್ನತ್ಥೇರಾದೀತಿ ಆದಿಸದ್ದೇನ ಧನಿಯತ್ಥೇರಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಆದಿಕಮ್ಮಿಕೋತಿ ಆದಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ನಿಯುತ್ತೋ ವಾ। ಮಕ್ಕಟಿಸಮಣಾದೀತಿ ಆದಿಸದ್ದೇನ ವಜ್ಜಿಪುತ್ತಕಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಯೋ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೋ ಅಧಿಚ್ಚಾಪತ್ತಿಕೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಪರತೋಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Thullavajjāti ettha thullaṃ vajjaṃ etissāti thullavajjāti dassento āha ‘‘thulladose paññattā’’ti. Yā ca dhammikassa paṭissavassa asaccāpane āpatti atthi, sā ca gihipaṭisaṃyuttāti yojanā. Pañcānantariyakammāpattīti pañcahi ānantariyakammehi āpannā pārājikāpatti. Sudinnattherādīti ādisaddena dhaniyattherādayo saṅgaṇhāti. Ādikammikoti ādikammaṃ karonto, tasmiṃ niyutto vā. Makkaṭisamaṇādīti ādisaddena vajjiputtakādayo saṅgaṇhāti. Yo kadāci karahaci āpattiṃ āpajjati, so adhiccāpattiko nāmāti yojanā. Paratopi eseva nayo.
‘‘ಚೋದೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚೋದೇತೀತಿ ಚೋದಕೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಚೋದಿತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚೋದಿತಬ್ಬೋತಿ ಚುದಿತೋ, ಸೋಯೇವ ಚುದಿತಕೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಞ್ಚದಸಸೂತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಟ್ಠಪನಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತೇಸು ಪಞ್ಚದಸಧಮ್ಮೇಸು। ತೇನಾತಿ ಅಧಮ್ಮಚೋದಕೇನ, ಚೋದಿತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಟ್ಠಪನಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ॰ ೪೦೧) ವುತ್ತೇ ಸಚ್ಚೇ ಚ ಅಕುಪ್ಪೇ ಚ ಅತಿಟ್ಠನ್ತೋಪಿ ಅಧಮ್ಮಚುದಿತಕೋಯೇವ ನಾಮ, ಸೋ ಪನ ಧಮ್ಮಚೋದಕೇನ ಚೋದಿತೇಯೇವ ಕುಪ್ಪನ್ತೋ ಅಧಮ್ಮಚುದಿತಕೋ ನಾಮ, ಅಧಮ್ಮಚೋದಕೇನ ಚೋದಿತೇ ಪನ ಕುಪ್ಪನ್ತೋಪಿ ಅಧಮ್ಮಚುದಿತಕೋ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ನ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಯತಾ ಏತಸ್ಸ ಸನ್ತೀತಿ ನಿಯತೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
‘‘Codetī’’ti iminā codetīti codakoti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Codito’’ti iminā coditabboti cudito, soyeva cuditakoti vacanatthaṃ dasseti. Pañcadasasūti pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake vuttesu pañcadasadhammesu. Tenāti adhammacodakena, coditoti sambandho. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake (cūḷava. 401) vutte sacce ca akuppe ca atiṭṭhantopi adhammacuditakoyeva nāma, so pana dhammacodakena coditeyeva kuppanto adhammacuditako nāma, adhammacodakena codite pana kuppantopi adhammacuditako nāma na hoti, tasmā idha na vutto. ‘‘Samannāgato’’ti iminā niyatā etassa santīti niyatoti vacanatthaṃ dasseti.
ಆಪಜ್ಜಿತುಂ ಭಬ್ಬಾತಿ ಭಬ್ಬಾಪತ್ತಿಕಾ। ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮೇನ ಅಕತೋಪಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕೋಯೇವ ನಾಮ, ಸೋ ಪನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋತಿ ಸಙ್ಕಾಭಾವತೋ ಇಧ ನ ವುತ್ತೋ। ಅಯನ್ತಿ ತಜ್ಜನೀಯಾದಿಕಮ್ಮಕತೋ ಭಿಕ್ಖು। ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾ, ನ ಕೋಪೇತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಲಿಙ್ಗದಣ್ಡಕಮ್ಮಸಂವಾಸನಾಸನಾಹೀತಿ ಲಿಙ್ಗನಾಸನೇನ ಚ ದಣ್ಡಕಮ್ಮನಾಸನೇನ ಚ ಸಂವಾಸನಾಸನೇನ ಚ। ಯೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ। ಸೋತಿ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ। ದ್ವಿನ್ನಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾನಂ ವಿಸೇಸೋ ಹೇಟ್ಠಾ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೨೮) ವುತ್ತೋಯೇವ। ಠಪನಂ ಜಾನಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಂ ಠಪನಂ ನಾಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಟ್ಠಪನ’’ನ್ತಿ।
Āpajjituṃ bhabbāti bhabbāpattikā. Kenaci kammena akatopi anukkhittakoyeva nāma, so pana ukkhittakoti saṅkābhāvato idha na vutto. Ayanti tajjanīyādikammakato bhikkhu. Hīti yasmā, na kopetīti sambandho. Liṅgadaṇḍakammasaṃvāsanāsanāhīti liṅganāsanena ca daṇḍakammanāsanena ca saṃvāsanāsanena ca. Yenāti bhikkhunā. Soti nānāsaṃvāsako. Dvinnaṃ nānāsaṃvāsakānaṃ viseso heṭṭhā (pāci. aṭṭha. 428) vuttoyeva. Ṭhapanaṃ jānitabbanti ettha kiṃ ṭhapanaṃ nāmāti āha ‘‘pātimokkhaṭṭhapana’’nti.
ಇತಿ ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾಯ ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Iti ekakavāravaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೧. ಏಕಕವಾರೋ • 1. Ekakavāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಏಕಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekakavāravaṇṇanā