| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના
6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
૫૭૧. તેન સમયેનાતિ એળકલોમસિક્ખાપદં. તત્થ ઉપ્પણ્ડેસુન્તિ ‘‘કિત્તકેન, ભન્તે, કીતાની’’તિઆદીનિ વદન્તા અવહસિંસુ. ઠિતકોવ આસુમ્ભીતિ યથા મનુસ્સા અરઞ્ઞતો મહન્તં દારુભારં આનેત્વા કિલન્તા ઠિતકાવ પાતેન્તિ, એવં પાતેસીતિ અત્થો.
571.Tenasamayenāti eḷakalomasikkhāpadaṃ. Tattha uppaṇḍesunti ‘‘kittakena, bhante, kītānī’’tiādīni vadantā avahasiṃsu. Ṭhitakova āsumbhīti yathā manussā araññato mahantaṃ dārubhāraṃ ānetvā kilantā ṭhitakāva pātenti, evaṃ pātesīti attho.
૫૭૨. સહત્થાતિ સહત્થેન, અત્તના હરિતબ્બાનીતિ વુત્તં હોતિ. બહિતિયોજનં પાતેતીતિ તિયોજનતો બહિ પાતેતિ. અનન્તરાયેન પતનકે હત્થતો મુત્તમત્તે લોમગણનાય નિસ્સગ્ગિયપાચિત્તિયાનિ. સચે બહિતિયોજને રુક્ખે વા થમ્ભે વા પટિહઞ્ઞિત્વા પુન અન્તો પતન્તિ, અનાપત્તિ . ભૂમિયં પતિત્વા ઠત્વા ઠત્વા વટ્ટમાના એળકલોમભણ્ડિકા પુન અન્તો પવિસતિ, આપત્તિયેવ. અન્તો ઠત્વા હત્થેન વા પાદેન વા યટ્ઠિયા વા વટ્ટેતિ ઠત્વા વા અઠત્વા વા વટ્ટમાના ભણ્ડિકા ગચ્છતુ, આપત્તિયેવ. ‘‘અઞ્ઞો હરિસ્સતી’’તિ ઠપેતિ, તેન હરિતેપિ આપત્તિયેવ. સુદ્ધચિત્તેન ઠપિતં વાતો વા અઞ્ઞો વા અત્તનો ધમ્મતાય બહિ પાતેતિ, આપત્તિયેવ. સઉસ્સાહત્તા અચિત્તકત્તા ચ સિક્ખાપદસ્સ. કુરુન્દિયાદીસુ પન ‘‘એત્થ અનાપત્તી’’તિ વુત્તા, સા અનાપત્તિ પાળિયા ન સમેતિ. ઉભતોભણ્ડિકં એકાબદ્ધં કત્વા એકં ભણ્ડિકં અન્તોસીમાય એકં બહિસીમાય કરોન્તો ઠપેતિ, રક્ખતિ તાવ. એકાબદ્ધે કાજેપિ એસેવ નયો. યદિ પન અબન્ધિત્વા કાજકોટિયં ઠપિતમત્તમેવ હોતિ, ન રક્ખતિ. એકાબદ્ધેપિ પરિવત્તેત્વા ઠપિતે આપત્તિયેવ.
572.Sahatthāti sahatthena, attanā haritabbānīti vuttaṃ hoti. Bahitiyojanaṃ pātetīti tiyojanato bahi pāteti. Anantarāyena patanake hatthato muttamatte lomagaṇanāya nissaggiyapācittiyāni. Sace bahitiyojane rukkhe vā thambhe vā paṭihaññitvā puna anto patanti, anāpatti . Bhūmiyaṃ patitvā ṭhatvā ṭhatvā vaṭṭamānā eḷakalomabhaṇḍikā puna anto pavisati, āpattiyeva. Anto ṭhatvā hatthena vā pādena vā yaṭṭhiyā vā vaṭṭeti ṭhatvā vā aṭhatvā vā vaṭṭamānā bhaṇḍikā gacchatu, āpattiyeva. ‘‘Añño harissatī’’ti ṭhapeti, tena haritepi āpattiyeva. Suddhacittena ṭhapitaṃ vāto vā añño vā attano dhammatāya bahi pāteti, āpattiyeva. Saussāhattā acittakattā ca sikkhāpadassa. Kurundiyādīsu pana ‘‘ettha anāpattī’’ti vuttā, sā anāpatti pāḷiyā na sameti. Ubhatobhaṇḍikaṃ ekābaddhaṃ katvā ekaṃ bhaṇḍikaṃ antosīmāya ekaṃ bahisīmāya karonto ṭhapeti, rakkhati tāva. Ekābaddhe kājepi eseva nayo. Yadi pana abandhitvā kājakoṭiyaṃ ṭhapitamattameva hoti, na rakkhati. Ekābaddhepi parivattetvā ṭhapite āpattiyeva.
અઞ્ઞસ્સ યાને વાતિ એત્થ ગચ્છન્તે યાને વા હત્થિપિટ્ઠિઆદીસુ વા સામિકસ્સ અજાનન્તસ્સેવ હરિસ્સતીતિ ઠપેતિ, તસ્મિં તિયોજનં અતિક્કન્તે આપત્તિ. અગચ્છન્તેપિ એસેવ નયો. સચે પન અગચ્છન્તે યાને વા હત્થિપિટ્ઠિયાદીસુ વા ઠપેત્વા અભિરુહિત્વા સારેતિ, હેટ્ઠા વા ગચ્છન્તો ચોદેતિ, પક્કોસન્તો વા અનુબન્ધાપેતિ, ‘‘અઞ્ઞં હરાપેતી’’તિ વચનતો અનાપત્તિ. કુરુન્દિયાદીસુ પન ‘‘આપત્તી’’તિ વુત્તં, તં ‘‘અઞ્ઞં હરાપેતી’’તિ ઇમિના ન સમેતિ. અદિન્નાદાને પન સુઙ્કઘાતે આપત્તિ હોતિ. યા હિ તત્થ આપત્તિ, સા ઇધ અનાપત્તિ. યા ઇધ આપત્તિ, સા તત્થ અનાપત્તિ. તં ઠાનં પત્વા અઞ્ઞવિહિતો વા ચોરાદીહિ વા ઉપદ્દુતો ગચ્છતિ, આપત્તિયેવ. સબ્બત્થ લોમગણનાય આપત્તિપરિચ્છેદો વેદિતબ્બો.
Aññassa yāne vāti ettha gacchante yāne vā hatthipiṭṭhiādīsu vā sāmikassa ajānantasseva harissatīti ṭhapeti, tasmiṃ tiyojanaṃ atikkante āpatti. Agacchantepi eseva nayo. Sace pana agacchante yāne vā hatthipiṭṭhiyādīsu vā ṭhapetvā abhiruhitvā sāreti, heṭṭhā vā gacchanto codeti, pakkosanto vā anubandhāpeti, ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti vacanato anāpatti. Kurundiyādīsu pana ‘‘āpattī’’ti vuttaṃ, taṃ ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti iminā na sameti. Adinnādāne pana suṅkaghāte āpatti hoti. Yā hi tattha āpatti, sā idha anāpatti. Yā idha āpatti, sā tattha anāpatti. Taṃ ṭhānaṃ patvā aññavihito vā corādīhi vā upadduto gacchati, āpattiyeva. Sabbattha lomagaṇanāya āpattiparicchedo veditabbo.
૫૭૫. તિયોજનં વાસાધિપ્પાયો ગન્ત્વા તતો પરં હરતીતિ યત્થ ગતો, તત્થ ઉદ્દેસપરિપુચ્છાદીનં વા પચ્ચયાદીનં વા અલાભેન તતો પરં અઞ્ઞત્થ ગચ્છતિ, તતોપિ અઞ્ઞત્થાતિ એવં યોજનસતમ્પિ હરન્તસ્સ અનાપત્તિ. અચ્છિન્નં પટિલભિત્વાતિ ચોરા અચ્છિન્દિત્વા નિરત્થકભાવં ઞત્વા પટિદેન્તિ, તં હરન્તસ્સ અનાપત્તિ. નિસ્સટ્ઠં પટિલભિત્વાતિ વિનયકમ્મકતં પટિલભિત્વાતિ અત્થો.
575. Tiyojanaṃ vāsādhippāyo gantvā tato paraṃ haratīti yattha gato, tattha uddesaparipucchādīnaṃ vā paccayādīnaṃ vā alābhena tato paraṃ aññattha gacchati, tatopi aññatthāti evaṃ yojanasatampi harantassa anāpatti. Acchinnaṃ paṭilabhitvāti corā acchinditvā niratthakabhāvaṃ ñatvā paṭidenti, taṃ harantassa anāpatti. Nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvāti vinayakammakataṃ paṭilabhitvāti attho.
કતભણ્ડન્તિ કતંભણ્ડં કમ્બલકોજવસન્થતાદિં યં કિઞ્ચિ અન્તમસો સુત્તકેન બદ્ધમત્તમ્પિ. યો પન તનુકપત્તત્થવિકન્તરે વા આયોગઅંસબદ્ધકકાયબન્ધનાદીનં અન્તરેસુ વા પિપ્ફલિકાદીનં મલરક્ખણત્થં સિપાટિકાય વા અન્તમસો વાતાબાધિકો કણ્ણચ્છિદ્દેપિ લોમાનિ પક્ખિપિત્વા ગચ્છતિ, આપત્તિયેવ. સુત્તકેન પન બન્ધિત્વા પક્ખિત્તં કતભણ્ડટ્ઠાને તિટ્ઠતિ, વેણિં કત્વા હરતિ, ઇદં નિધાનમુખં નામ, આપત્તિયેવાતિ. સેસં ઉત્તાનત્થમેવ.
Katabhaṇḍanti kataṃbhaṇḍaṃ kambalakojavasanthatādiṃ yaṃ kiñci antamaso suttakena baddhamattampi. Yo pana tanukapattatthavikantare vā āyogaaṃsabaddhakakāyabandhanādīnaṃ antaresu vā pipphalikādīnaṃ malarakkhaṇatthaṃ sipāṭikāya vā antamaso vātābādhiko kaṇṇacchiddepi lomāni pakkhipitvā gacchati, āpattiyeva. Suttakena pana bandhitvā pakkhittaṃ katabhaṇḍaṭṭhāne tiṭṭhati, veṇiṃ katvā harati, idaṃ nidhānamukhaṃ nāma, āpattiyevāti. Sesaṃ uttānatthameva.
સમુટ્ઠાનાદીસુ ઇદં એળકલોમસમુટ્ઠાનં નામ, કાયતો ચ કાયચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ, કિરિયં, નોસઞ્ઞાવિમોક્ખં, અચિત્તકં, પણ્ણત્તિવજ્જં, કાયકમ્મં, તિચિત્તં, તિવેદનન્તિ.
Samuṭṭhānādīsu idaṃ eḷakalomasamuṭṭhānaṃ nāma, kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદં • 6. Eḷakalomasikkhāpadaṃ
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
