| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੬. ਗਬ੍ਭਿਨੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Gabbhinīsuttavaṇṇanā
੧੬. ਛਟ੍ਠੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ। ਦਹਰਾਤਿ ਤਰੁਣੀ। ਮਾਣવਿਕਾਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧੀਤਾਯ વੋਹਾਰੋ। ਪਜਾਪਤੀਤਿ ਭਰਿਯਾ। ਗਬ੍ਭਿਨੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਸਤ੍ਤਾ। ਉਪવਿਜਞ੍ਞਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਸੁવੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤવਿਜਾਯਨਕਾਲਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਕੋ ਸਭਰਿਯੋ વਾਦਪਤ੍ਥਸ੍ਸਮੇ ਠਿਤੋ, ਤੇਨ ਨਂ ਸਪਜਾਪਤਿਕਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕવੋਹਾਰੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ। ਭਰਿਯਾ ਪਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਆਲਪਤਿ। ਤੇਲਨ੍ਤਿ ਤਿਲਤੇਲਂ। ਤੇਲਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਯਂ ਯਂ વਿਜਾਤਾਯ ਪਸવਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਕਾਰਤ੍ਥਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਪ੍ਪਿਲੋਣਾਦਿਂ ਆਹਰਾਤਿ ਆਣਾਪੇਤਿ। ਯਂ ਮੇ વਿਜਾਤਾਯ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਂ ਤੇਲਾਦਿ ਮਯ੍ਹਂ વਿਜਾਤਾਯ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਗਬ੍ਭਾਯ ਉਪਕਾਰਾਯ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਕੁਤੋਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਠਾਨਾ, ਯਤੋ ਞਾਤਿਕੁਲਾ વਾ ਮਿਤ੍ਤਕੁਲਾ વਾ ਤੇਲਾਦਿਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਲਂ ਆਹਰਾਮੀਤਿ વਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪਤਾਯ વਤ੍ਤਮਾਨਂ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਲਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਮਣਸ੍ਸ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਾ ਸਪ੍ਪਿਸ੍ਸ વਾ ਤੇਲਸ੍ਸ વਾਤਿ ਚ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਗ੍ਗਿਤੋ વਾ ਉਦਕਤੋ વਾ ਮਿਥੁਭੇਦਾ વਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾવ॰ ੨੮੬; ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੫੨; ਉਦਾ॰ ੭੬) વਿਯ। ਸਪ੍ਪਿਸ੍ਸ વਾ ਤੇਲਸ੍ਸ વਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ, ਸਪ੍ਪਿ ਚ ਤੇਲਞ੍ਚ ਯਾવਦਤ੍ਥਂ ਪਾਤੁਂ ਪਿવਿਤੁਂ ਦੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਸਪ੍ਪਿਸ੍ਸ વਾ ਤੇਲਸ੍ਸ વਾਤਿ ਅવਯવਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਹਿ ਅવਯવੋ ਇਧ ਯਾવਦਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਨੋ ਨੀਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ ਭਾਜਨੇਨ વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ વਾ ਬਹਿ ਨੇਤੁਂ ਨੋ ਦੀਯਤਿ, ਉਚ੍ਛਦ੍ਦਿਤ੍વਾਨਾਤਿ વਮਿਤ੍વਾ, ਯਂਨੂਨ ਦਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏવਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ ‘‘ਅਹਂ ਰਞ੍ਞੋ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤੇਲਂ ਕਣ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਤਾવਦੇવ ਘਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਯਥਾਪੀਤਂ વਮਿਤ੍વਾ ਉਦ੍ਧਨਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਪਚਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਾਦਿਮਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਝਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਲਂ ਪਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਕਮ੍ਮੇ ਉਪਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
16. Chaṭṭhe aññatarassa paribbājakassāti ekassa kuṭumbikassa paribbājakassa. Daharāti taruṇī. Māṇavikāti brāhmaṇadhītāya vohāro. Pajāpatīti bhariyā. Gabbhinīti āpannasattā. Upavijaññāti ajja suveti paccupaṭṭhitavijāyanakālā hotīti sambandho. So kira brāhmaṇajātiko sabhariyo vādapatthassame ṭhito, tena naṃ sapajāpatikaṃ paribbājakavohārena samudācaranti. Bhariyā panassa brāhmaṇajātikattā brāhmaṇāti ālapati. Telanti tilatelaṃ. Telasīsena cettha yaṃ yaṃ vijātāya pasavadukkhappaṭikāratthaṃ icchitabbaṃ, taṃ sabbaṃ sappiloṇādiṃ āharāti āṇāpeti. Yaṃ me vijātāya bhavissatīti yaṃ telādi mayhaṃ vijātāya bahinikkhantagabbhāya upakārāya bhavissati. ‘‘Paribbājikāyā’’tipi pāṭho. Kutoti kasmā ṭhānā, yato ñātikulā vā mittakulā vā telādiṃ āhareyyaṃ, taṃ ṭhānaṃ me natthīti adhippāyo. Telaṃāharāmīti vattamānasamīpatāya vattamānaṃ katvā vuttaṃ, telaṃ āharissāmīti attho. Samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sappissa vā telassa vāti ca samuccayattho vā-saddo ‘‘aggito vā udakato vā mithubhedā vā’’tiādīsu (mahāva. 286; dī. ni. 2.152; udā. 76) viya. Sappissa vā telassa vāti paccatte sāmivacanaṃ, sappi ca telañca yāvadatthaṃ pātuṃ pivituṃ dīyatīti attho. Apare pana ‘‘sappissa vā telassa vāti avayavasambandhe sāmivacanaṃ. Sappitelasamudāyassa hi avayavo idha yāvadatthasaddena vuccatī’’ti vadanti. No nīharitunti bhājanena vā hatthena vā bahi netuṃ no dīyati, ucchadditvānāti vamitvā, yaṃnūna dadeyyanti sambandho. Evaṃ kirassa ahosi ‘‘ahaṃ rañño koṭṭhāgāraṃ gantvā telaṃ kaṇṭhamattaṃ pivitvā tāvadeva gharaṃ āgantvā ekasmiṃ bhājane yathāpītaṃ vamitvā uddhanaṃ āropetvā pacissāmi, yaṃ pittasemhādimissitaṃ, taṃ agginā jhāyissati, telaṃ pana gahetvā imissā paribbājikāya kamme upanessāmī’’ti.
ਉਦ੍ਧਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ વਮਨવਸੇਨ ਉਦ੍ਧਂ ਨੀਹਰਿਤੁਂ। ਨ ਪਨ ਅਧੋਤਿ વਿਰਿਞ੍ਚਨવਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨੀਹਰਿਤੁਂ ਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਸੋ ਹਿ ‘‘ਅਧਿਕਂ ਪੀਤਂ ਸਯਮੇવ ਮੁਖਤੋ ਨਿਗ੍ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਆਸਯਸ੍ਸ ਅਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਨਿਗ੍ਗਤੇ વਮਨવਿਰੇਚਨਯੋਗਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਲਭਨ੍ਤੋ વਾ ਕੇવਲਂ ਦੁਕ੍ਖਾਹਿ વੇਦਨਾਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਆવਟ੍ਟਤਿ ਚ ਪਰਿવਟ੍ਟਤਿ ਚ। ਦੁਕ੍ਖਾਹੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮਾਹਿ। ਤਿਬ੍ਬਾਹੀਤਿ ਬਹਲਾਹਿ ਤਿਖਿਣਾਹਿ વਾ। ਖਰਾਹੀਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾਹਿ। ਕਟੁਕਾਹੀਤਿ ਅਤਿવਿਯ ਅਨਿਟ੍ਠਭਾવੇਨ ਦਾਰੁਣਾਹਿ। ਆવਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਠਾਨੇ ਅਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਂ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਆવਟ੍ਟਤਿ। ਪਰਿવਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਤੋ ਖਿਪਨ੍ਤੋ વਟ੍ਟਤਿ, ਅਭਿਮੁਖਂ વਾ વਟ੍ਟਨ੍ਤੋ ਆવਟ੍ਟਤਿ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ વਟ੍ਟਨ੍ਤੋ ਪਰਿવਟ੍ਟਤਿ।
Uddhaṃ kātunti vamanavasena uddhaṃ nīharituṃ. Na pana adhoti viriñcanavasena heṭṭhā nīharituṃ na pana sakkoti. So hi ‘‘adhikaṃ pītaṃ sayameva mukhato niggamissatī’’ti pivitvā āsayassa arittatāya aniggate vamanavirecanayogaṃ ajānanto alabhanto vā kevalaṃ dukkhāhi vedanāhi phuṭṭho āvaṭṭati ca parivaṭṭati ca. Dukkhāhīti dukkhamāhi. Tibbāhīti bahalāhi tikhiṇāhi vā. Kharāhīti kakkhaḷāhi. Kaṭukāhīti ativiya aniṭṭhabhāvena dāruṇāhi. Āvaṭṭatīti ekasmiṃyeva ṭhāne anipajjitvā attano sarīraṃ ito cito ākaḍḍhanto āvaṭṭati. Parivaṭṭatīti ekasmiṃ padese nipannopi aṅgapaccaṅgāni parito khipanto vaṭṭati, abhimukhaṃ vā vaṭṭanto āvaṭṭati, samantato vaṭṭanto parivaṭṭati.
ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਸਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਪਰਿਭੋਗਹੇਤੁਕਾ ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਯਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤਦਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।
Etamatthaṃ viditvāti ‘‘sakiñcanassa appaṭisaṅkhāparibhogahetukā ayaṃ dukkhuppatti, akiñcanassa pana sabbaso ayaṃ natthī’’ti etamatthaṃ sabbākārato jānitvā tadatthappakāsanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਿਨੋ વਤਾਤਿ ਸੁਖਿਨੋ વਤ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ। ਕੇ ਪਨ ਤੇਤਿ? ਯੇ ਅਕਿਞ੍ਚਨਾ, ਯੇ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਚ ਅਭਾવੇਨ ਅਕਿਞ੍ਚਨਾ, ਕੇਸਂ ਪਨਿਦਂ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ – ‘‘વੇਦਗੁਨੋ ਹਿ ਜਨਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਾ’’ਤਿ, ਯੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਂ વੇਦਂ ਗਤਾ ਅਧਿਗਤਾ, ਤੇਨ વਾ વੇਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਾਤਿ વੇਦਗੁਨੋ, ਤੇ ਅਰਿਯਜਨਾ ਖੀਣਾਸવਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਨવਸੇਸਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਾ ਨਾਮ। ਅਸਤਿ ਹਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨੇ ਕੁਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવੋ। ਏવਂ ਗਾਥਾਯ ਪੁਰਿਮਭਾਗੇਨ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਪਸਂਸਿਤ੍વਾ ਅਪਰਭਾਗੇਨ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਂ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਏવਂ ਇਮਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਂ।
Tattha sukhino vatāti sukhino vata sappurisā. Ke pana teti? Ye akiñcanā, ye rāgādikiñcanassa pariggahakiñcanassa ca abhāvena akiñcanā, kesaṃ panidaṃ kiñcanaṃ natthīti āha – ‘‘vedaguno hi janā akiñcanā’’ti, ye ariyamaggañāṇasaṅkhātaṃ vedaṃ gatā adhigatā, tena vā vedena nibbānaṃ gatāti vedaguno, te ariyajanā khīṇāsavapuggalā anavasesarāgādikiñcanānaṃ aggamaggena samucchinnattā akiñcanā nāma. Asati hi rāgādikiñcane kuto pariggahakiñcanassa sambhavo. Evaṃ gāthāya purimabhāgena arahante pasaṃsitvā aparabhāgena andhaputhujjane garahanto ‘‘sakiñcanaṃ passā’’tiādimāha. Taṃ purimasutte vuttatthameva. Evaṃ imāyapi gāthāya vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.
ਛਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੬. ਗਬ੍ਭਿਨੀਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Gabbhinīsuttaṃ
