| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā |
੮. ਗਾਮਣਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ
8. Gāmaṇijātakavaṇṇanā
ਅਪਿ ਅਤਰਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠવੀਰਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਜਾਤਕੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨવਤ੍ਥੁ ਚ ਅਤੀਤવਤ੍ਥੁ ਚ ਏਕਾਦਸਕਨਿਪਾਤੇ ਸਂવਰਜਾਤਕੇ ਆવਿਭવਿਸ੍ਸਤਿ। વਤ੍ਥੁ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਏਕਸਦਿਸਮੇવ, ਗਾਥਾ ਪਨ ਨਾਨਾ। ਗਾਮਣਿਕੁਮਾਰੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਓવਾਦੇ ਠਤ੍વਾ ਭਾਤਿਕਸਤਸ੍ਸ ਕਨਿਟ੍ਠੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਭਾਤਿਕਸਤਪਰਿવਾਰਿਤੋ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਸ੍ਸਹੇਟ੍ਠਾ વਰਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਯਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਾ’’ਤਿ ਤੁਟ੍ਠੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
Apiataramānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto ossaṭṭhavīriyaṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. Imasmiṃ pana jātake paccuppannavatthu ca atītavatthu ca ekādasakanipāte saṃvarajātake āvibhavissati. Vatthu hi tasmiñca imasmiñca ekasadisameva, gāthā pana nānā. Gāmaṇikumāro bodhisattassa ovāde ṭhatvā bhātikasatassa kaniṭṭhopi hutvā bhātikasataparivārito setacchattassaheṭṭhā varapallaṅke nisinno attano yasasampattiṃ oloketvā ‘‘ayaṃ mayhaṃ yasasampatti amhākaṃ ācariyassa santakā’’ti tuṭṭho imaṃ udānaṃ udānesi –
੮.
8.
‘‘ਅਪਿ ਅਤਰਮਾਨਾਨਂ, ਫਲਾਸਾવ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ।
‘‘Api ataramānānaṃ, phalāsāva samijjhati;
વਿਪਕ੍ਕਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਸ੍ਮਿ, ਏવਂ ਜਾਨਾਹਿ ਗਾਮਣੀ’’ਤਿ॥
Vipakkabrahmacariyosmi, evaṃ jānāhi gāmaṇī’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਅਪੀਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਅਤਰਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਓવਾਦੇ ਠਤ੍વਾ ਅਤਰਿਤ੍વਾ ਅવੇਗਾਯਿਤ੍વਾ ਉਪਾਯੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ। ਫਲਾਸਾવ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਯਥਾਪਤ੍ਥਿਕੇ ਫਲੇ ਆਸਾ ਤਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿਯੇવ। ਅਥ વਾ ਫਲਾਸਾਤਿ ਆਸਾਫਲਂ, ਯਥਾਪਤ੍ਥਿਤਂ ਫਲਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਪਕ੍ਕਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਸ੍ਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਨਿ ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨਾਮ, ਤਞ੍ਚ ਤਮ੍ਮੂਲਿਕਾਯ ਯਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ વਿਪਕ੍ਕਂ ਨਾਮ। ਯੋ વਾਸ੍ਸ ਯਸੋ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੋ, ਸੋਪਿ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨਾਮ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਪਕ੍ਕਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿ। ਏવਂ ਜਾਨਾਹਿ ਗਾਮਣੀਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਾਮਿਕਪੁਰਿਸੋਪਿ ਗਾਮਜੇਟ੍ਠਕੋਪਿ ਗਾਮਣੀ। ਇਧ ਪਨ ਸਬ੍ਬਜਨਜੇਟ੍ਠਕਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਅਮ੍ਭੋ ਗਾਮਣਿ, ਤ੍વਂ ਏਤਂ ਕਾਰਣਂ ਏવਂ ਜਾਨਾਹਿ, ਆਚਰਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਾਤਿਕਸਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਇਦਂ ਮਹਾਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਤੋਸ੍ਮੀਤਿ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।
Tattha apīti nipātamattaṃ. Ataramānānanti paṇḍitānaṃ ovāde ṭhatvā ataritvā avegāyitvā upāyena kammaṃ karontānaṃ. Phalāsāva samijjhatīti yathāpatthike phale āsā tassa phalassa nipphattiyā samijjhatiyeva. Atha vā phalāsāti āsāphalaṃ, yathāpatthitaṃ phalaṃ samijjhatiyevāti attho. Vipakkabrahmacariyosmīti ettha cattāri saṅgahavatthūni seṭṭhacariyattā brahmacariyaṃ nāma, tañca tammūlikāya yasasampattiyā paṭiladdhattā vipakkaṃ nāma. Yo vāssa yaso nipphanno, sopi seṭṭhaṭṭhena brahmacariyaṃ nāma. Tenāha ‘‘vipakkabrahmacariyosmī’’ti. Evaṃ jānāhi gāmaṇīti katthaci gāmikapurisopi gāmajeṭṭhakopi gāmaṇī. Idha pana sabbajanajeṭṭhakaṃ attānaṃ sandhāyāha. Ambho gāmaṇi, tvaṃ etaṃ kāraṇaṃ evaṃ jānāhi, ācariyaṃ nissāya bhātikasataṃ atikkamitvā idaṃ mahārajjaṃ pattosmīti udānaṃ udānesi.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਦਿવਸਚ੍ਚਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਭਾਤਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤਾ । ਗਾਮਣਿਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ।
Tasmiṃ pana rajjaṃ patte sattaṭṭhadivasaccayena sabbepi bhātaro attano attano vasanaṭṭhānaṃ gatā . Gāmaṇirājā dhammena rajjaṃ kāretvā yathākammaṃ gato, bodhisattopi puññāni katvā yathākammaṃ gato.
ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਸਿ, ਸਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠવੀਰਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ। ਸਤ੍ਥਾ ਦ੍વੇ વਤ੍ਥੂਨਿ ਕਥੇਤ੍વਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਗਾਮਣਿਕੁਮਾਰੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠવੀਰਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਹੋਸਿ, ਆਚਰਿਯੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā dassetvā saccāni pakāsesi, saccapariyosāne ossaṭṭhavīriyo bhikkhu arahatte patiṭṭhito. Satthā dve vatthūni kathetvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā gāmaṇikumāro ossaṭṭhavīriyo bhikkhu ahosi, ācariyo pana ahameva ahosi’’nti.
ਗਾਮਣਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਅਟ੍ਠਮਾ।
Gāmaṇijātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੮. ਗਾਮਣਿਜਾਤਕਂ • 8. Gāmaṇijātakaṃ
