Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિનયાલઙ્કાર-ટીકા • Vinayālaṅkāra-ṭīkā

    નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    વિનયપિટકે

    Vinayapiṭake

    વિનયાલઙ્કાર-ટીકા (પઠમો ભાગો)

    Vinayālaṅkāra-ṭīkā (paṭhamo bhāgo)

    ગન્થારમ્ભકથા

    Ganthārambhakathā

    મુત્તહારાદિનયગાથા

    Muttahārādinayagāthā

    યો લોકે લોકલોકો વરતરપરદો રાજરાજગ્ગજઞ્ઞો;

    Yo loke lokaloko varataraparado rājarājaggajañño;

    આકાસાકારકારો પરમરતિરતો દેવદેવન્તવજ્જો.

    Ākāsākārakāro paramaratirato devadevantavajjo.

    સંસારાસારસારો સુનરનમનતો મારહારન્તરટ્ઠો;

    Saṃsārāsārasāro sunaranamanato mārahārantaraṭṭho;

    લોકાલઙ્કારકારો અતિસતિગતિમા ધીરવીરત્તરમ્મો.

    Lokālaṅkārakāro atisatigatimā dhīravīrattarammo.

    સીહનિવત્તનનયગાથા

    Sīhanivattananayagāthā

    સંસારચક્કવિદ્ધંસં, સમ્બુદ્ધં તં સુમાનસં;

    Saṃsāracakkaviddhaṃsaṃ, sambuddhaṃ taṃ sumānasaṃ;

    સંનમામિ સુગુણેસં, સંદેસિતસુદુદ્દસં.

    Saṃnamāmi suguṇesaṃ, saṃdesitasududdasaṃ.

    અનોતત્તોદકાવત્તનયગાથા

    Anotattodakāvattanayagāthā

    યેન વિદ્ધંસિતા પાપા, યેન નિબ્બાપિતા દરા;

    Yena viddhaṃsitā pāpā, yena nibbāpitā darā;

    યેન લોકા નિસ્સરિસું, યેન ચાહં નમામિ તં.

    Yena lokā nissarisuṃ, yena cāhaṃ namāmi taṃ.

    ચતુદીપચક્કવત્તનનયગાથા

    Catudīpacakkavattananayagāthā

    સઙ્ઘં સસઙ્ઘં નમામિ, વન્તન્તવરધમ્મજં;

    Saṅghaṃ sasaṅghaṃ namāmi, vantantavaradhammajaṃ;

    મગ્ગગ્ગમનફલટ્ઠં, સુસંસં સુભમાનસં.

    Maggaggamanaphalaṭṭhaṃ, susaṃsaṃ subhamānasaṃ.

    અબ્યપેતચતુપાદઆદિયમકગાથા

    Abyapetacatupādaādiyamakagāthā

    વિનયં વિનયં સારં, સઙ્ગહં સઙ્ગહં કરં;

    Vinayaṃ vinayaṃ sāraṃ, saṅgahaṃ saṅgahaṃ karaṃ;

    ચરિયં ચરિયં વન્દે, પરમં પરમં સુતં.

    Cariyaṃ cariyaṃ vande, paramaṃ paramaṃ sutaṃ.

    બ્યપેતચતુપાદઆદિઅન્તયમકગાથા

    Byapetacatupādaādiantayamakagāthā

    પકારે બહુપકારે, સાગરે ગુણસાગરે;

    Pakāre bahupakāre, sāgare guṇasāgare;

    ગરવો મમ ગરવો, વન્દામિ અભિવન્દામિ.

    Garavo mama garavo, vandāmi abhivandāmi.

    વત્થુત્તયે ગન્થકારે, ગરૂસુ સાદરં મયા;

    Vatthuttaye ganthakāre, garūsu sādaraṃ mayā;

    કતેન નમક્કારેન, હિત્વા સબ્બે ઉપદ્દવે.

    Katena namakkārena, hitvā sabbe upaddave.

    સિક્ખાકામેહિ ધીરેહિ, જિનસાસનકારિભિ;

    Sikkhākāmehi dhīrehi, jinasāsanakāribhi;

    ભિક્ખૂહિ વિનયઞ્ઞૂહિ, સાદરં અભિયાચિતો.

    Bhikkhūhi vinayaññūhi, sādaraṃ abhiyācito.

    વણ્ણયિસ્સામિ વિનય-સઙ્ગહં પીતિવડ્ઢનં;

    Vaṇṇayissāmi vinaya-saṅgahaṃ pītivaḍḍhanaṃ;

    ભિક્ખૂનં વેનયિકાનં, યથાસત્તિબલં અહં.

    Bhikkhūnaṃ venayikānaṃ, yathāsattibalaṃ ahaṃ.

    પોરાણેહિ કતા ટીકા, કિઞ્ચાપિ અત્થિ સા પન;

    Porāṇehi katā ṭīkā, kiñcāpi atthi sā pana;

    અતિસઙ્ખેપભાવેન, ન સાધેતિ યથિચ્છિતં.

    Atisaṅkhepabhāvena, na sādheti yathicchitaṃ.

    તસ્મા હિ નાનાસત્થેહિ, સારમાદાય સાધુકં;

    Tasmā hi nānāsatthehi, sāramādāya sādhukaṃ;

    નાતિસઙ્ખેપવિત્થારં, કરિસ્સં અત્થવણ્ણનં.

    Nātisaṅkhepavitthāraṃ, karissaṃ atthavaṇṇanaṃ.

    વિનયાલઙ્કારં નામ, પેસલાનં પમોદનં;

    Vinayālaṅkāraṃ nāma, pesalānaṃ pamodanaṃ;

    ઇમં પકરણં સબ્બે, સમ્મા ધારેન્તુ સાધવોતિ.

    Imaṃ pakaraṇaṃ sabbe, sammā dhārentu sādhavoti.

    ગન્થારમ્ભકથાવણ્ણના

    Ganthārambhakathāvaṇṇanā

    વિવિધવિસેસનયસમન્નાગતં કાયવાચાવિનયનકરણસમત્થં લજ્જિપેસલભિક્ખૂનં સંસયવિનોદનકારકં યોગાવચરપુગ્ગલાનં સીલવિસુદ્ધિસમ્પાપકં જિનસાસનવુડ્ઢિહેતુભૂતં પકરણમિદમારભિતુકામો અયમાચરિયાસભો પઠમં તાવ રતનત્તયપણામપણામારહભાવઅભિધેય્યકરણહેતુ કરણપ્પકારપકરણાભિધાનનિમિત્તપયોજનાનિ દસ્સેતું ‘‘વત્થુત્તયં નમસ્સિત્વા’’તિઆદિમાહ. એત્થ હિ વત્થુત્તયં નમસ્સિત્વાતિ ઇમિના રતનત્તયપણામો વુત્તો પણામેતબ્બપણામઅત્થદસ્સનતો. સરણં સબ્બપાણિનન્તિ ઇમિના પણામારહભાવો પણામહેતુદસ્સનતો. પાળિમુત્તવિનિચ્છયન્તિ અભિધેય્યો ઇમસ્સ પકરણસ્સ અત્થભાવતો. વિપ્પકિણ્ણમનેકત્થાતિ કરણહેતુ તેનેવકારણેન પકરણસ્સ કતત્તા. સમાહરિત્વા એકત્થ, દસ્સયિસ્સમનાકુલન્તિ કરણપ્પકારો તેનાકારેન પકરણસ્સ કરણતો. પકરણાભિધાનં પન સમાહરિતસદ્દસ્સ સામત્થિયતો દસ્સિતં સમાહરિત્વા દસ્સનેનેવ ઇમસ્સ પકરણસ્સ વિનયસઙ્ગહઇતિ નામસ્સ લભનતો.

    Vividhavisesanayasamannāgataṃ kāyavācāvinayanakaraṇasamatthaṃ lajjipesalabhikkhūnaṃ saṃsayavinodanakārakaṃ yogāvacarapuggalānaṃ sīlavisuddhisampāpakaṃ jinasāsanavuḍḍhihetubhūtaṃ pakaraṇamidamārabhitukāmo ayamācariyāsabho paṭhamaṃ tāva ratanattayapaṇāmapaṇāmārahabhāvaabhidheyyakaraṇahetu karaṇappakārapakaraṇābhidhānanimittapayojanāni dassetuṃ ‘‘vatthuttayaṃ namassitvā’’tiādimāha. Ettha hi vatthuttayaṃ namassitvāti iminā ratanattayapaṇāmo vutto paṇāmetabbapaṇāmaatthadassanato. Saraṇaṃ sabbapāṇinanti iminā paṇāmārahabhāvo paṇāmahetudassanato. Pāḷimuttavinicchayanti abhidheyyo imassa pakaraṇassa atthabhāvato. Vippakiṇṇamanekatthāti karaṇahetu tenevakāraṇena pakaraṇassa katattā. Samāharitvā ekattha, dassayissamanākulanti karaṇappakāro tenākārena pakaraṇassa karaṇato. Pakaraṇābhidhānaṃ pana samāharitasaddassa sāmatthiyato dassitaṃ samāharitvā dassaneneva imassa pakaraṇassa vinayasaṅgahaiti nāmassa labhanato.

    નિમિત્તં પન અજ્ઝત્તિકબાહિરવસેન દુવિધં. તત્થ અજ્ઝત્તિકં નામ કરુણા, તં દસ્સનકિરિયાય સામત્થિયતો દસ્સિતં તસ્મિં અસતિ દસ્સનકિરિયાય અભાવતો. બાહિરં નામ સોતુજનસમૂહો, તં યોગાવચરભિક્ખૂનન્તિ તસ્સ કરુણારમ્મણભાવતો. પયોજનં પન દુવિધં પણામપયોજનપકરણપયોજનવસેન. તત્થ પણામપયોજનં નામ અન્તરાયવિસોસનપસાદજનનાદિકં, તં સરણં સબ્બપાણિનન્તિ ઇમસ્સ સામત્થિયતો દસ્સિતં હેતુમ્હિ સતિ ફલસ્સ અવિનાભાવતો. વુત્તઞ્હિ અભિધમ્મટીકાચરિયેન ‘‘ગુણવિસેસવા હિ પણામારહો હોતિ, પણામારહે ચ કતો પણામો વુત્તપ્પયોજનસિદ્ધિકરોવ હોતી’’તિ (ધ॰ સ॰ મૂલટી॰ ૧). પકરણપયોજનમ્પિ દુવિધં મુખ્યાનુસઙ્ગિકવસેન. તેસુ મુખ્યપયોજનં નામ બ્યઞ્જનાનુરૂપં અત્થસ્સ પટિવિજ્ઝનં પકાસનઞ્ચ અત્થાનુરૂપં બ્યઞ્જનસ્સ ઉદ્દિસનં ઉદ્દેસાપનઞ્ચ, તં વિનયે પાટવત્થાયાતિ ઇમિના વુત્તં. અનુસઙ્ગિકપયોજનં નામ સીલાદિઅનુપાદાપરિનિબ્બાનન્તો અત્થો, તં સમાહરિત્વા એકત્થ દસ્સયિસ્સન્તિ ઇમસ્સ સામત્થિયેન દસ્સિતં એકત્થ સમાહરિત્વા દસ્સને સતિ તદુગ્ગહપરિપુચ્છાદિના કતપયોગસ્સ અનન્તરાયેન તદત્થસિજ્ઝનતોતિ.

    Nimittaṃ pana ajjhattikabāhiravasena duvidhaṃ. Tattha ajjhattikaṃ nāma karuṇā, taṃ dassanakiriyāya sāmatthiyato dassitaṃ tasmiṃ asati dassanakiriyāya abhāvato. Bāhiraṃ nāma sotujanasamūho, taṃ yogāvacarabhikkhūnanti tassa karuṇārammaṇabhāvato. Payojanaṃ pana duvidhaṃ paṇāmapayojanapakaraṇapayojanavasena. Tattha paṇāmapayojanaṃ nāma antarāyavisosanapasādajananādikaṃ, taṃ saraṇaṃ sabbapāṇinanti imassa sāmatthiyato dassitaṃ hetumhi sati phalassa avinābhāvato. Vuttañhi abhidhammaṭīkācariyena ‘‘guṇavisesavā hi paṇāmāraho hoti, paṇāmārahe ca kato paṇāmo vuttappayojanasiddhikarova hotī’’ti (dha. sa. mūlaṭī. 1). Pakaraṇapayojanampi duvidhaṃ mukhyānusaṅgikavasena. Tesu mukhyapayojanaṃ nāma byañjanānurūpaṃ atthassa paṭivijjhanaṃ pakāsanañca atthānurūpaṃ byañjanassa uddisanaṃ uddesāpanañca, taṃ vinaye pāṭavatthāyāti iminā vuttaṃ. Anusaṅgikapayojanaṃ nāma sīlādianupādāparinibbānanto attho, taṃ samāharitvā ekattha dassayissanti imassa sāmatthiyena dassitaṃ ekattha samāharitvā dassane sati taduggahaparipucchādinā katapayogassa anantarāyena tadatthasijjhanatoti.

    કિમત્થં પનેત્થ રતનત્તયપણામાદયો આચરિયેન કતા, નનુ અધિપ્પેતગન્થારમ્ભોવ કાતબ્બોતિ? વુચ્ચતે – એત્થ રતનત્તયપણામકરણં તબ્બિહતન્તરાયો હુત્વા અનાયાસેન ગન્થપરિસમાપનત્થં. પણામારહભાવવચનં અત્તનો યુત્તપત્તકારિતાદસ્સનત્થં, તં વિઞ્ઞૂનં તોસાપનત્થં, તં પકરણસ્સ ઉગ્ગહણત્થં, તં સબ્બસમ્પત્તિનિપ્ફાદનત્થં. અભિધેય્યકથનં વિદિતાભિધેય્યસ્સ ગન્થસ્સ વિઞ્ઞૂનં ઉગ્ગહધારણાદિવસેન પટિપજ્જનત્થં. કરણહેતુકથનં અકારણે કતસ્સ વાયામસ્સ નિપ્ફલભાવતો તપ્પટિક્ખેપનત્થં. કરણપ્પકારકથનં વિદિતપ્પકારસ્સ ગન્થસ્સ સોતૂનં ઉગ્ગહણાદીસુ રુચિજનનત્થં. અભિધાનદસ્સનં વોહારસુખત્થં. નિમિત્તકથનં આસન્નકારણદસ્સનત્થં. પયોજનદસ્સનં દુવિધપયોજનકામીનં સોતૂનં સમુસ્સાહજનનત્થન્તિ.

    Kimatthaṃ panettha ratanattayapaṇāmādayo ācariyena katā, nanu adhippetaganthārambhova kātabboti? Vuccate – ettha ratanattayapaṇāmakaraṇaṃ tabbihatantarāyo hutvā anāyāsena ganthaparisamāpanatthaṃ. Paṇāmārahabhāvavacanaṃ attano yuttapattakāritādassanatthaṃ, taṃ viññūnaṃ tosāpanatthaṃ, taṃ pakaraṇassa uggahaṇatthaṃ, taṃ sabbasampattinipphādanatthaṃ. Abhidheyyakathanaṃ viditābhidheyyassa ganthassa viññūnaṃ uggahadhāraṇādivasena paṭipajjanatthaṃ. Karaṇahetukathanaṃ akāraṇe katassa vāyāmassa nipphalabhāvato tappaṭikkhepanatthaṃ. Karaṇappakārakathanaṃ viditappakārassa ganthassa sotūnaṃ uggahaṇādīsu rucijananatthaṃ. Abhidhānadassanaṃ vohārasukhatthaṃ. Nimittakathanaṃ āsannakāraṇadassanatthaṃ. Payojanadassanaṃ duvidhapayojanakāmīnaṃ sotūnaṃ samussāhajananatthanti.

    રતનત્તયપણામપયોજનં પન બહૂહિ પકારેહિ વિત્થારયન્તિ આચરિયા, તં તત્થ તત્થ વુત્તનયેનેવ ગહેતબ્બં. ઇધ પન ગન્થગરુભાવમોચનત્થં અટ્ઠકથાચરિયેહિ અધિપ્પેતપયોજનમેવ કથયિમ્હ. વુત્તઞ્હિ અટ્ઠકથાચરિયેન –

    Ratanattayapaṇāmapayojanaṃ pana bahūhi pakārehi vitthārayanti ācariyā, taṃ tattha tattha vuttanayeneva gahetabbaṃ. Idha pana ganthagarubhāvamocanatthaṃ aṭṭhakathācariyehi adhippetapayojanameva kathayimha. Vuttañhi aṭṭhakathācariyena –

    ‘‘નિપચ્ચકારસ્સેતસ્સ ;

    ‘‘Nipaccakārassetassa ;

    કતસ્સ રતનત્તયે;

    Katassa ratanattaye;

    આનુભાવેન સોસેત્વા;

    Ānubhāvena sosetvā;

    અન્તરાયે અસેસતો’’તિ. (ધ॰ સ॰ અટ્ઠ॰ ગન્થારમ્ભકથા ૭);

    Antarāye asesato’’ti. (dha. sa. aṭṭha. ganthārambhakathā 7);

    અયમેત્થ સમુદાયત્થો, અયં પન અવયવત્થો – અહં સબ્બપાણીનં સરણં સરણીભૂતં વત્થુત્તયં નમસ્સામિ, નમસ્સિત્વા યોગાવચરભિક્ખૂનં વિનયે પાટવત્થાય અનેકત્થવિપ્પકિણ્ણં પાળિમુત્તવિનિચ્છયં એકત્થ સમાહરિત્વા અનાકુલં કત્વા દસ્સયિસ્સં દસ્સયિસ્સામીતિ યોજના.

    Ayamettha samudāyattho, ayaṃ pana avayavattho – ahaṃ sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ saraṇībhūtaṃ vatthuttayaṃ namassāmi, namassitvā yogāvacarabhikkhūnaṃ vinaye pāṭavatthāya anekatthavippakiṇṇaṃ pāḷimuttavinicchayaṃ ekattha samāharitvā anākulaṃ katvā dassayissaṃ dassayissāmīti yojanā.

    તત્થ વસન્તિ એત્થાતિ વત્થુ. કિં તં? બુદ્ધાદિરતનં. તઞ્હિ યસ્મા સરણગતા સપ્પુરિસા સરણગમનસમઙ્ગિનો હુત્વા બુદ્ધાદિરતનં આરમ્મણં કત્વા તસ્મિં આરમ્મણે વસન્તિ આવસન્તિ નિવસન્તિ, તસ્મા ‘‘વત્થૂ’’તિ વુચ્ચતિ. આરમ્મણઞ્હિ આધારો, આરમ્મણિકં આધેય્યોતિ. ઇતો પરાનિપિ વત્થુસદ્દસ્સ વચનત્થાદીનિ આચરિયેહિ વુત્તાનિ, તાનિપિ તત્થ તત્થ વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બાનિ. ઇધ પન ગન્થવિત્થારપરિહરણત્થં એત્તકમેવ વુત્તન્તિ વેદિતબ્બન્તિ. તિણ્ણં સમૂહોતિ તયં, તયો અંસા અવયવા અસ્સાતિ વા તયં. કિં તં? સમુદાયો. વત્થૂનં તયન્તિ વત્થુત્તયં. કિં તં? બુદ્ધાદિરતનત્તયં. નમસ્સામીતિ નમસ્સિત્વા, અનમિન્તિ નમસ્સિત્વા. બુદ્ધાદિરતનઞ્હિ આરમ્મણં કત્વા ચિત્તસ્સ ઉપ્પજ્જનકાલે ત્વા-પચ્ચયો પચ્ચુપ્પન્નકાલિકો હોતિ, તસ્મા પઠમો વિગ્ગહો કતો, પાળિમુત્તવિનિચ્છયં એકત્થ દસ્સનકાલે અતીતકાલિકો, તસ્મા દુતિયો વિગ્ગહો. તેનેવ ચ કારણેન અત્થયોજનાયપિ પચ્ચુપ્પન્નકાલઅતીતકાલવસેન યોજના કતા.

    Tattha vasanti etthāti vatthu. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanaṃ. Tañhi yasmā saraṇagatā sappurisā saraṇagamanasamaṅgino hutvā buddhādiratanaṃ ārammaṇaṃ katvā tasmiṃ ārammaṇe vasanti āvasanti nivasanti, tasmā ‘‘vatthū’’ti vuccati. Ārammaṇañhi ādhāro, ārammaṇikaṃ ādheyyoti. Ito parānipi vatthusaddassa vacanatthādīni ācariyehi vuttāni, tānipi tattha tattha vuttanayeneva veditabbāni. Idha pana ganthavitthārapariharaṇatthaṃ ettakameva vuttanti veditabbanti. Tiṇṇaṃ samūhoti tayaṃ, tayo aṃsā avayavā assāti vā tayaṃ. Kiṃ taṃ? Samudāyo. Vatthūnaṃ tayanti vatthuttayaṃ. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanattayaṃ. Namassāmīti namassitvā, anaminti namassitvā. Buddhādiratanañhi ārammaṇaṃ katvā cittassa uppajjanakāle tvā-paccayo paccuppannakāliko hoti, tasmā paṭhamo viggaho kato, pāḷimuttavinicchayaṃ ekattha dassanakāle atītakāliko, tasmā dutiyo viggaho. Teneva ca kāraṇena atthayojanāyapi paccuppannakālaatītakālavasena yojanā katā.

    સરતિ હિંસતીતિ સરણં. કિં તં? બુદ્ધાદિરતનત્તયં. તઞ્હિ સરણગતાનં સપ્પુરિસાનં ભયં સન્તાસં દુક્ખં દુગ્ગતિવિનિપાતં સંકિલેસં સરતિ હિંસતિ વિનાસેતિ, તસ્મા ‘‘સરણ’’ન્તિ વુચ્ચતિ. વુત્તઞ્હિ ભગવતા –

    Sarati hiṃsatīti saraṇaṃ. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanattayaṃ. Tañhi saraṇagatānaṃ sappurisānaṃ bhayaṃ santāsaṃ dukkhaṃ duggativinipātaṃ saṃkilesaṃ sarati hiṃsati vināseti, tasmā ‘‘saraṇa’’nti vuccati. Vuttañhi bhagavatā –

    ‘‘યસ્મિં, મહાનામ, સમયે અરિયસાવકો તથાગતં અનુસ્સરતિ, નેવસ્સ તસ્મિં સમયે રાગપરિયુટ્ઠિતં ચિત્તં હોતી’’તિઆદિ (અ॰ નિ॰ ૬.૧૦; ૧૧.૧૧),

    ‘‘Yasmiṃ, mahānāma, samaye ariyasāvako tathāgataṃ anussarati, nevassa tasmiṃ samaye rāgapariyuṭṭhitaṃ cittaṃ hotī’’tiādi (a. ni. 6.10; 11.11),

    ‘‘એવં બુદ્ધં સરન્તાનં;

    ‘‘Evaṃ buddhaṃ sarantānaṃ;

    ધમ્મં સઙ્ઘઞ્ચ ભિક્ખવો;

    Dhammaṃ saṅghañca bhikkhavo;

    ભયં વા છમ્ભિતત્તં વા;

    Bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā;

    લોમહંસો ન હેસ્સતી’’તિ ચ. (સં॰ નિ॰ ૧.૨૪૯);

    Lomahaṃso na hessatī’’ti ca. (saṃ. ni. 1.249);

    યસ્મા પન ‘‘સરણ’’ન્તિ ઇદં પદં ‘‘નાથ’’ન્તિ પદસ્સ વેવચનભૂતં કિતસુદ્ધનામપદં હોતિ, ન કિતમત્તપદં, તસ્મા ધાત્વત્થો અન્તોનીતો. ‘‘સર હિંસાય’’ન્તિ હિ વુત્તં હિંસત્થં ગહેત્વા સબ્બપાણીનં સરણં હિંસકં વત્થુત્તયં નમસ્સિત્વા વિઞ્ઞાયમાને અનિટ્ઠપ્પસઙ્ગતો સબ્બપાણીનં સરણં સરણીભૂતં નાથભૂતં વત્થુત્તયં નમસ્સિત્વાતિ વિઞ્ઞાયમાનેયેવ યુજ્જતિ, તેનેવ ચ કારણેન અત્થયોજનાયમ્પિ તથા યોજના કતા. સબ્બ-સદ્દો નિરવસેસત્થવાચકં સબ્બનામપદં. સહ અવેન યો વત્તતીતિ સબ્બોતિ કતે પન સકલ-સદ્દો વિય સમુદાયવાચકં સમાસનામપદં હોતિ. પાણો એતેસં અત્થીતિ પાણિનો, પાણોતિ ચેત્થ જીવિતિન્દ્રિયં અધિપ્પેતં. સબ્બે પાણિનો સબ્બપાણિનો, તેસં સબ્બપાણીનં. એત્તાવતા વત્થુત્તયસ્સ સબ્બલોકસરણભાવં, તતોયેવ ચ નમસ્સનારહભાવં, નમસ્સનારહે ચ કતાયનમસ્સનકિરિયાય યથાધિપ્પેતત્થસિદ્ધિકરભાવં, અત્તનો કિરિયાય ચ ખેત્તઙ્ગતભાવં દસ્સેતિ.

    Yasmā pana ‘‘saraṇa’’nti idaṃ padaṃ ‘‘nātha’’nti padassa vevacanabhūtaṃ kitasuddhanāmapadaṃ hoti, na kitamattapadaṃ, tasmā dhātvattho antonīto. ‘‘Sara hiṃsāya’’nti hi vuttaṃ hiṃsatthaṃ gahetvā sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ hiṃsakaṃ vatthuttayaṃ namassitvā viññāyamāne aniṭṭhappasaṅgato sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ saraṇībhūtaṃ nāthabhūtaṃ vatthuttayaṃ namassitvāti viññāyamāneyeva yujjati, teneva ca kāraṇena atthayojanāyampi tathā yojanā katā. Sabba-saddo niravasesatthavācakaṃ sabbanāmapadaṃ. Saha avena yo vattatīti sabboti kate pana sakala-saddo viya samudāyavācakaṃ samāsanāmapadaṃ hoti. Pāṇo etesaṃ atthīti pāṇino, pāṇoti cettha jīvitindriyaṃ adhippetaṃ. Sabbe pāṇino sabbapāṇino, tesaṃ sabbapāṇīnaṃ. Ettāvatā vatthuttayassa sabbalokasaraṇabhāvaṃ, tatoyeva ca namassanārahabhāvaṃ, namassanārahe ca katāyanamassanakiriyāya yathādhippetatthasiddhikarabhāvaṃ, attano kiriyāya ca khettaṅgatabhāvaṃ dasseti.

    એવં સહેતુકં રતનત્તયપણામં દસ્સેત્વા ઇદાનિ પકરણારમ્ભસ્સ સનિમિત્તં મુખ્યપયોજનં દસ્સેતુમાહ ‘‘વિનયે પાટવત્થાય, યોગાવચરભિક્ખૂન’’ન્તિ. એત્થ ચ વિનયે પાટવત્થાયાતિ મુખ્યપયોજનદસ્સનં, તંદસ્સનેન ચ અનુસઙ્ગિકપયોજનમ્પિ વિભાવિતમેવ હોતિ કારણે સિદ્ધે કારિયસ્સ સિજ્ઝનતો. યોગાવચરભિક્ખૂનન્તિ બાહિરનિમિત્તદસ્સનં, તસ્મિં દસ્સિતે અજ્ઝત્તિકનિમિત્તમ્પિ દીપિતમેવ હોતિ આરમ્મણે ઞાતે આરમ્મણિકસ્સ ઞાતબ્બતો. તત્થ વિવિધા નયા એત્થાતિ વિનયો, દુવિધપાતિમોક્ખદુવિધવિભઙ્ગપઞ્ચવિધપાતિમોક્ખુદ્દેસપઞ્ચઆપત્તિક્ખન્ધસત્તઆપત્તિક્ખન્ધાદયો વિવિધા અનેકપ્પકારા નયા એત્થ સન્તીતિ અત્થો. અથ વા વિસેસા નયા એત્થાતિ વિનયો, દળ્હીકમ્મસિથિલકરણપયોજના અનુપઞ્ઞત્તિનયાદયો વિસેસા નયા એત્થ સન્તીતિ અત્થો. અથ વા વિનેતીતિ વિનયો. કાયો વિનેતિ કાયવાચાયો, ઇતિ કાયવાચાનં વિનયનતો વિનયો. વુત્તઞ્હિ અટ્ઠકથાયં –

    Evaṃ sahetukaṃ ratanattayapaṇāmaṃ dassetvā idāni pakaraṇārambhassa sanimittaṃ mukhyapayojanaṃ dassetumāha ‘‘vinayepāṭavatthāya, yogāvacarabhikkhūna’’nti. Ettha ca vinaye pāṭavatthāyāti mukhyapayojanadassanaṃ, taṃdassanena ca anusaṅgikapayojanampi vibhāvitameva hoti kāraṇe siddhe kāriyassa sijjhanato. Yogāvacarabhikkhūnanti bāhiranimittadassanaṃ, tasmiṃ dassite ajjhattikanimittampi dīpitameva hoti ārammaṇe ñāte ārammaṇikassa ñātabbato. Tattha vividhā nayā etthāti vinayo, duvidhapātimokkhaduvidhavibhaṅgapañcavidhapātimokkhuddesapañcaāpattikkhandhasattaāpattikkhandhādayo vividhā anekappakārā nayā ettha santīti attho. Atha vā visesā nayā etthāti vinayo, daḷhīkammasithilakaraṇapayojanā anupaññattinayādayo visesā nayā ettha santīti attho. Atha vā vinetīti vinayo. Kāyo vineti kāyavācāyo, iti kāyavācānaṃ vinayanato vinayo. Vuttañhi aṭṭhakathāyaṃ –

    ‘‘વિવિધવિસેસનયત્તા ;

    ‘‘Vividhavisesanayattā ;

    વિનયનતો ચેવ કાયવાચાનં;

    Vinayanato ceva kāyavācānaṃ;

    વિનયત્થવિદૂહિ અયં;

    Vinayatthavidūhi ayaṃ;

    વિનયો ‘વિનયો’તિ અક્ખાતો’’તિ. (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.પઠમમહાસઙ્ગીતિકથા; ધ॰ સ॰ અટ્ઠ॰ નિદાનકથા; દી॰ નિ॰ અટ્ઠ॰ ૧.પઠમમહાસઙ્ગીતિકથા);

    Vinayo ‘vinayo’ti akkhāto’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā; dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā);

    કો સો? વિનયપિટકં. તસ્મિં વિનયે. પટતિ વિયત્તભાવં ગચ્છતીતિ પટુ. કો સો? પણ્ડિતો. પટુનો ભાવો પાટવં. કિં તં? ઞાણં. અસતિ કારણાનુરૂપં ભવતીતિ અત્થો. કો સો? પયોજનં. પાટવમેવ અત્થો પાટવત્થો, તસ્સ પાટવત્થાય, વિનયપિટકે કોસલ્લઞાણપયોજનાયાતિ વુત્તં હોતિ. યુઞ્જનં યોગો, કમ્મટ્ઠાનમનસિકારો. અવચરન્તીતિ અવચરા, યોગે અવચરા યોગાવચરા, કમ્મટ્ઠાનિકા ભિક્ખૂ. સંસારે ભયં ઇક્ખન્તીતિ ભિક્ખૂ, યોગાવચરા ચ તે ભિક્ખૂ ચાતિ યોગાવચરભિક્ખૂ, તેસં યોગાવચરભિક્ખૂનં. એતેન વિનયે પટુભાવો નામ ભિક્ખૂનંયેવ અત્થો હોતિ, ન ગહટ્ઠતાપસપરિબ્બાજકાદીનં. ભિક્ખૂસુ ચ કમ્મટ્ઠાને નિયુત્તાનં લજ્જિપેસલભિક્ખૂનંયેવ, ન વિસ્સટ્ઠકમ્મટ્ઠાનાનં અલજ્જિભિક્ખૂનન્તિ ઇમમત્થં દસ્સેતિ.

    Ko so? Vinayapiṭakaṃ. Tasmiṃ vinaye. Paṭati viyattabhāvaṃ gacchatīti paṭu. Ko so? Paṇḍito. Paṭuno bhāvo pāṭavaṃ. Kiṃ taṃ? Ñāṇaṃ. Asati kāraṇānurūpaṃ bhavatīti attho. Ko so? Payojanaṃ. Pāṭavameva attho pāṭavattho, tassa pāṭavatthāya, vinayapiṭake kosallañāṇapayojanāyāti vuttaṃ hoti. Yuñjanaṃ yogo, kammaṭṭhānamanasikāro. Avacarantīti avacarā, yoge avacarā yogāvacarā, kammaṭṭhānikā bhikkhū. Saṃsāre bhayaṃ ikkhantīti bhikkhū, yogāvacarā ca te bhikkhū cāti yogāvacarabhikkhū, tesaṃ yogāvacarabhikkhūnaṃ. Etena vinaye paṭubhāvo nāma bhikkhūnaṃyeva attho hoti, na gahaṭṭhatāpasaparibbājakādīnaṃ. Bhikkhūsu ca kammaṭṭhāne niyuttānaṃ lajjipesalabhikkhūnaṃyeva, na vissaṭṭhakammaṭṭhānānaṃ alajjibhikkhūnanti imamatthaṃ dasseti.

    એવં પકરણારમ્ભસ્સ સનિમિત્તં પયોજનં દસ્સેત્વા ઇદાનિ સહેતુકં અભિધેય્યં દસ્સેતું ‘‘વિપ્પકિણ્ણમનેકત્થ, પાળિમુત્તવિનિચ્છય’’ન્તિ આહ. તત્થ વિપ્પકિણ્ણં અનેકત્થાતિ ઇમિના પકરણારમ્ભસ્સ હેતું દસ્સેતિ હેતુમન્તવિસેસનત્તા, ઇમસ્સ અનેકત્થવિપ્પકિણ્ણત્તાયેવ આચરિયસ્સ આરમ્ભો હોતિ, ન અવિપ્પકિણ્ણે સતિ. વક્ખતિ હિ ‘‘સમાહરિત્વા એકત્થ દસ્સયિસ્સ’’ન્તિ (વિ॰ સઙ્ગ॰ અટ્ઠ॰ ગન્થારમ્ભકથા). પાળિમુત્તવિનિચ્છયન્તિ ઇમિના પકરણાભિધેય્યં. તત્થ કિરતિ વિક્ખિપતીતિ કિણ્ણો, પકારેન કિણ્ણો પકિણ્ણો, વિવિધેન પકિણ્ણો વિપ્પકિણ્ણો. કો સો? પાળિમુત્તવિનિચ્છયો, તં વિપ્પકિણ્ણં.

    Evaṃ pakaraṇārambhassa sanimittaṃ payojanaṃ dassetvā idāni sahetukaṃ abhidheyyaṃ dassetuṃ ‘‘vippakiṇṇamanekattha, pāḷimuttavinicchaya’’nti āha. Tattha vippakiṇṇaṃ anekatthāti iminā pakaraṇārambhassa hetuṃ dasseti hetumantavisesanattā, imassa anekatthavippakiṇṇattāyeva ācariyassa ārambho hoti, na avippakiṇṇe sati. Vakkhati hi ‘‘samāharitvā ekattha dassayissa’’nti (vi. saṅga. aṭṭha. ganthārambhakathā). Pāḷimuttavinicchayanti iminā pakaraṇābhidheyyaṃ. Tattha kirati vikkhipatīti kiṇṇo, pakārena kiṇṇo pakiṇṇo, vividhena pakiṇṇo vippakiṇṇo. Ko so? Pāḷimuttavinicchayo, taṃ vippakiṇṇaṃ.

    અનેકત્થાતિ એત્થ સઙ્ખ્યાવાચકો સબ્બનામિકો એક-સદ્દો, ન એકો અનેકે. બહ્વત્થવાચકો અનેકસદ્દો. એકન્તએકવચનન્તોપિ એક-સદ્દો ન-ઇતિનિપાતેન યુત્તત્તા બહુવચનન્તો જાતોતિ. તત્થ અનેકત્થ બહૂસૂતિ અત્થો, પારાજિકકણ્ડટ્ઠકથાદીસુ અનેકેસુ પકરણેસૂતિ વુત્તં હોતિ. પોરાણટીકાયં પન અનેકત્થાતિ અનેકેસુ સિક્ખાપદપદેસેસૂતિ અત્થો દસ્સિતો, એવઞ્ચ સતિ ઉપરિ ‘‘સમાહરિત્વા એકત્થા’’તિ વક્ખમાનત્તા ‘‘અનેકત્થવિપ્પકિણ્ણં એકત્થ સમાહરિત્વા’’તિ ઇમેસં પદાનં સહયોગીભૂતત્તા અનેકેસુ સિક્ખાપદપદેસેસુ વિપ્પકિણ્ણં એકસ્મિં સિક્ખાપદપદેસે સમાહરિત્વાતિ અત્થો ભવેય્ય, સો ચ અત્થો અયુત્તો. કસ્મા? અનેકેસુ પકરણેસુ વિપ્પકિણ્ણં એકસ્મિં પકરણે સમાહરિત્વાતિ અત્થો અમ્હેહિ વુત્તો. અથ પન ‘‘એકત્થા’’તિ ઇમસ્સ ‘‘એકતો’’તિ અત્થં વિકપ્પેત્વા અનેકેસુ સિક્ખાપદપદેસેસુ વિપ્પકિણ્ણં એકતો સમાહરિત્વાતિ અત્થં ગણ્હેય્ય, સો અત્થો યુત્તો ભવેય્ય.

    Anekatthāti ettha saṅkhyāvācako sabbanāmiko eka-saddo, na eko aneke. Bahvatthavācako anekasaddo. Ekantaekavacanantopi eka-saddo na-itinipātena yuttattā bahuvacananto jātoti. Tattha anekattha bahūsūti attho, pārājikakaṇḍaṭṭhakathādīsu anekesu pakaraṇesūti vuttaṃ hoti. Porāṇaṭīkāyaṃ pana anekatthāti anekesu sikkhāpadapadesesūti attho dassito, evañca sati upari ‘‘samāharitvā ekatthā’’ti vakkhamānattā ‘‘anekatthavippakiṇṇaṃ ekattha samāharitvā’’ti imesaṃ padānaṃ sahayogībhūtattā anekesu sikkhāpadapadesesu vippakiṇṇaṃ ekasmiṃ sikkhāpadapadese samāharitvāti attho bhaveyya, so ca attho ayutto. Kasmā? Anekesu pakaraṇesu vippakiṇṇaṃ ekasmiṃ pakaraṇe samāharitvāti attho amhehi vutto. Atha pana ‘‘ekatthā’’ti imassa ‘‘ekato’’ti atthaṃ vikappetvā anekesu sikkhāpadapadesesu vippakiṇṇaṃ ekato samāharitvāti atthaṃ gaṇheyya, so attho yutto bhaveyya.

    પકટ્ઠાનં આળીતિ પાળિ, ઉત્તમાનં વચનાનં અનુક્કમોતિ અત્થો. અથ વા અત્તત્થપરત્થાદિભેદં અત્થં પાલેતિ રક્ખતીતિ પાળિ, લળાનમવિસેસો. કા સા? વિનયતન્તિ. મુચ્ચતીતિ મુત્તો, પાળિતો મુત્તો પાળિમુત્તો. છિન્દિયતે અનેનાતિ છયો, નીહરિત્વા છયો નિચ્છયો, વિસેસેન નિચ્છયો વિનિચ્છયો, ખિલમદ્દનાકારેન પવત્તો સદ્દનયો અત્થનયો ચ. પાળિમુત્તો ચ સો વિનિચ્છયો ચાતિ પાળિમુત્તવિનિચ્છયો, તં પાળિમુત્તવિનિચ્છયં. ઇદઞ્ચ ‘‘આનગરા ખદિરવન’’ન્તિઆદીસુ વિય યેભુય્યનયવસેન વુત્તં કત્થચિ પાળિવિનિચ્છયસ્સપિ દિસ્સનતો. પોરાણટીકાયં પન પાળિવિનિચ્છયો ચ પાળિમુત્તવિનિચ્છયો ચ પાળિમુત્તવિનિચ્છયોતિ એવં એકદેસસરૂપેકસેસવસેન વા એતં વુત્તન્તિ દટ્ઠબ્બન્તિ દુતિયનયોપિ વુત્તો, એવઞ્ચ સતિ પાળિવિનિચ્છયપાળિમુત્તવિનિચ્છયેહિ અઞ્ઞસ્સ વિનિચ્છયસ્સ અભાવા કિમેતેન ગન્થગરુકરેન પાળિમુત્તગ્ગહણેન. વિસેસનઞ્હિ સમ્ભવબ્યભિચારે ચ સતિ સાત્થકં સિયાતિ પઠમનયોવ આરાધનીયો હોતિ.

    Pakaṭṭhānaṃ āḷīti pāḷi, uttamānaṃ vacanānaṃ anukkamoti attho. Atha vā attatthaparatthādibhedaṃ atthaṃ pāleti rakkhatīti pāḷi, laḷānamaviseso. Kā sā? Vinayatanti. Muccatīti mutto, pāḷito mutto pāḷimutto. Chindiyate anenāti chayo, nīharitvā chayo nicchayo, visesena nicchayo vinicchayo, khilamaddanākārena pavatto saddanayo atthanayo ca. Pāḷimutto ca so vinicchayo cāti pāḷimuttavinicchayo, taṃ pāḷimuttavinicchayaṃ. Idañca ‘‘ānagarā khadiravana’’ntiādīsu viya yebhuyyanayavasena vuttaṃ katthaci pāḷivinicchayassapi dissanato. Porāṇaṭīkāyaṃ pana pāḷivinicchayo ca pāḷimuttavinicchayo ca pāḷimuttavinicchayoti evaṃ ekadesasarūpekasesavasena vā etaṃ vuttanti daṭṭhabbanti dutiyanayopi vutto, evañca sati pāḷivinicchayapāḷimuttavinicchayehi aññassa vinicchayassa abhāvā kimetena ganthagarukarena pāḷimuttaggahaṇena. Visesanañhi sambhavabyabhicāre ca sati sātthakaṃ siyāti paṭhamanayova ārādhanīyo hoti.

    એવં સહેતુકં અભિધેય્યં દસ્સેત્વા ઇદાનિ કરણપ્પકારં દસ્સેતિ ‘‘સમાહરિત્વા’’તિઆદિના. દુવિધો હેત્થ કરણપ્પકારો એકત્થસમાહરણઅનાકુલકરણવસેન. સો દુવિધોપિ તેન પકારેન પકરણસ્સ કતત્તા ‘‘કરણપ્પકારો’’તિ વુચ્ચતિ. તત્થ સમાહરિસ્સામીતિ સમાહરિત્વા, સં-સદ્દો સઙ્ખેપત્થો, તસ્મા સઙ્ખિપિય આહરિસ્સામીતિ અત્થો. અનાગતકાલિકવસેન પચ્ચમાનેન ‘‘દસ્સયિસ્સ’’ન્તિ પદેન સમાનકાલત્તા અનાગતકાલિકો ઇધ ત્વા-પચ્ચયો વુત્તો. એકત્થાતિ એકસ્મિં ઇધ વિનયસઙ્ગહપ્પકરણે. એકત્થાતિ વા એકતો. દસ્સયિસ્સન્તિ દસ્સયિસ્સામિ, ઞાપયિસ્સામીતિ અત્થો. આકુલતિ બ્યાકુલતીતિ આકુલો, ન આકુલો અનાકુલો, પુબ્બાપરબ્યાકિણ્ણવિરહિતો પાળિમુત્તવિનિચ્છયો. અનાકુલન્તિ પન ભાવનપુંસકં, તસ્મા કરધાતુમયેન કત્વાસદ્દેન યોજેત્વા દસ્સનકિરિયાય સમ્બન્ધિતબ્બં.

    Evaṃ sahetukaṃ abhidheyyaṃ dassetvā idāni karaṇappakāraṃ dasseti ‘‘samāharitvā’’tiādinā. Duvidho hettha karaṇappakāro ekatthasamāharaṇaanākulakaraṇavasena. So duvidhopi tena pakārena pakaraṇassa katattā ‘‘karaṇappakāro’’ti vuccati. Tattha samāharissāmīti samāharitvā, saṃ-saddo saṅkhepattho, tasmā saṅkhipiya āharissāmīti attho. Anāgatakālikavasena paccamānena ‘‘dassayissa’’nti padena samānakālattā anāgatakāliko idha tvā-paccayo vutto. Ekatthāti ekasmiṃ idha vinayasaṅgahappakaraṇe. Ekatthāti vā ekato. Dassayissanti dassayissāmi, ñāpayissāmīti attho. Ākulati byākulatīti ākulo, na ākulo anākulo, pubbāparabyākiṇṇavirahito pāḷimuttavinicchayo. Anākulanti pana bhāvanapuṃsakaṃ, tasmā karadhātumayena katvāsaddena yojetvā dassanakiriyāya sambandhitabbaṃ.

    એવં રતનત્તયપણામાદિકં પુબ્બકરણં દસ્સેત્વા ઇદાનિ યે પાળિમુત્તવિનિચ્છયે દસ્સેતુકામો, તેસં અનુક્કમકરણત્થં માતિકં ઠપેન્તો ‘‘તત્રાયં માતિકા’’તિઆદિમાહ. માતિકાય હિ અસતિ દસ્સિતવિનિચ્છયા વિકિરન્તિ વિધંસેન્તિ યથા તં સુત્તેન અસઙ્ગહિતાનિ પુપ્ફાનિ. સન્તિયા પન માતિકાય દસ્સિતવિનિચ્છયા ન વિકિરન્તિ ન વિધંસેન્તિ યથા તં સુત્તેન સઙ્ગહિતાનિ પુપ્ફાનિ. તં તં અત્થં જાનિતુકામેહિ માતિકાનુસારેન ગન્ત્વા ઇચ્છિતિચ્છિતવિનિચ્છયં પત્વા સો સો અત્થો જાનિતબ્બો હોતિ, તસ્મા સુખગ્ગહણત્થં માતિકા ઠપિતા. તત્થ તત્રાતિ તસ્મિં પાળિમુત્તવિનિચ્છયે. અયન્તિ અયં મયા વક્ખમાના. માતા વિયાતિ માતિકા. યથા હિ પુત્તા માતિતો પભવન્તિ, એવં નિદ્દેસપદાનિ ઉદ્દેસતો પભવન્તિ, તસ્મા ઉદ્દેસો માતિકા વિયાતિ ‘‘માતિકા’’તિ વુચ્ચતિ.

    Evaṃ ratanattayapaṇāmādikaṃ pubbakaraṇaṃ dassetvā idāni ye pāḷimuttavinicchaye dassetukāmo, tesaṃ anukkamakaraṇatthaṃ mātikaṃ ṭhapento ‘‘tatrāyaṃ mātikā’’tiādimāha. Mātikāya hi asati dassitavinicchayā vikiranti vidhaṃsenti yathā taṃ suttena asaṅgahitāni pupphāni. Santiyā pana mātikāya dassitavinicchayā na vikiranti na vidhaṃsenti yathā taṃ suttena saṅgahitāni pupphāni. Taṃ taṃ atthaṃ jānitukāmehi mātikānusārena gantvā icchiticchitavinicchayaṃ patvā so so attho jānitabbo hoti, tasmā sukhaggahaṇatthaṃ mātikā ṭhapitā. Tattha tatrāti tasmiṃ pāḷimuttavinicchaye. Ayanti ayaṃ mayā vakkhamānā. Mātā viyāti mātikā. Yathā hi puttā mātito pabhavanti, evaṃ niddesapadāni uddesato pabhavanti, tasmā uddeso mātikā viyāti ‘‘mātikā’’ti vuccati.

    દિવાસેય્યાતિઆદીસુ દિવાસેય્યા દિવાસેય્યવિનિચ્છયકથા. પરિક્ખારો પરિક્ખારવિનિચ્છયકથા…પે॰… પકિણ્ણકં પકિણ્ણકવિનિચ્છયકથાતિ યોજના. તેનેવ વક્ખતિ ‘‘દિવાસયનવિનિચ્છયકથા સમત્તા’’તિઆદિ. ઇતિ-સદ્દો ઇદમત્થો વા નિદસ્સનત્થો વા પરિસમાપનત્થો વા. તેસુ ઇદમત્થે કા સા? દિવાસેય્યા…પે॰… પકિણ્ણકં ઇતિ અયન્તિ. નિદસ્સનત્થે કથં સા? દિવાસેય્યા…પે॰… પકિણ્ણકં ઇતિ દટ્ઠબ્બાતિ. પરિસમાપનત્થે સા કિત્તકેન પરિસમત્તા? દિવાસેય્યા…પે॰… પકિણ્ણકં ઇતિ એત્તકેન પરિસમત્તાતિ અત્થો. ઇમેસં પન દિવાસેય્યાદિપદાનં વાક્યવિગ્ગહં કત્વા અત્થે ઇધ વુચ્ચમાને અતિપપઞ્ચો ભવિસ્સતિ, સોતૂનઞ્ચ દુસ્સલ્લક્ખણીયો, તસ્મા તસ્સ તસ્સ નિદ્દેસસ્સ આદિમ્હિયેવ યથાનુરૂપં વક્ખામ.

    Divāseyyātiādīsu divāseyyā divāseyyavinicchayakathā. Parikkhāro parikkhāravinicchayakathā…pe… pakiṇṇakaṃ pakiṇṇakavinicchayakathāti yojanā. Teneva vakkhati ‘‘divāsayanavinicchayakathā samattā’’tiādi. Iti-saddo idamattho vā nidassanattho vā parisamāpanattho vā. Tesu idamatthe kā sā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti ayanti. Nidassanatthe kathaṃ sā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti daṭṭhabbāti. Parisamāpanatthe sā kittakena parisamattā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti ettakena parisamattāti attho. Imesaṃ pana divāseyyādipadānaṃ vākyaviggahaṃ katvā atthe idha vuccamāne atipapañco bhavissati, sotūnañca dussallakkhaṇīyo, tasmā tassa tassa niddesassa ādimhiyeva yathānurūpaṃ vakkhāma.

    ગન્થારમ્ભકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Ganthārambhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact