| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪೇತವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Petavatthu-aṭṭhakathā |
॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯೇ
Khuddakanikāye
ಪೇತವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ
Petavatthu-aṭṭhakathā
ಗನ್ಥಾರಮ್ಭಕಥಾ
Ganthārambhakathā
ಮಹಾಕಾರುಣಿಕಂ ನಾಥಂ, ಞೇಯ್ಯಸಾಗರಪಾರಗುಂ।
Mahākāruṇikaṃ nāthaṃ, ñeyyasāgarapāraguṃ;
ವನ್ದೇ ನಿಪುಣಗಮ್ಭೀರ-ವಿಚಿತ್ರನಯದೇಸನಂ॥
Vande nipuṇagambhīra-vicitranayadesanaṃ.
ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಯೇನ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ಲೋಕತೋ।
Vijjācaraṇasampannā, yena niyyanti lokato;
ವನ್ದೇ ತಮುತ್ತಮಂ ಧಮ್ಮಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಪೂಜಿತಂ॥
Vande tamuttamaṃ dhammaṃ, sammāsambuddhapūjitaṃ.
ಸೀಲಾದಿಗುಣಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಠಿತೋ ಮಗ್ಗಫಲೇಸು ಯೋ।
Sīlādiguṇasampanno, ṭhito maggaphalesu yo;
ವನ್ದೇ ಅರಿಯಸಙ್ಘಂ ತಂ, ಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತಂ ಅನುತ್ತರಂ॥
Vande ariyasaṅghaṃ taṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
ವನ್ದನಾಜನಿತಂ ಪುಞ್ಞಂ, ಇತಿ ಯಂ ರತನತ್ತಯೇ।
Vandanājanitaṃ puññaṃ, iti yaṃ ratanattaye;
ಹತನ್ತರಾಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಹುತ್ವಾಹಂ ತಸ್ಸ ತೇಜಸಾ॥
Hatantarāyo sabbattha, hutvāhaṃ tassa tejasā.
ಪೇತೇಹಿ ಚ ಕತಂ ಕಮ್ಮಂ, ಯಂ ಯಂ ಪುರಿಮಜಾತಿಸು।
Petehi ca kataṃ kammaṃ, yaṃ yaṃ purimajātisu;
ಪೇತಭಾವಾವಹಂ ತಂ ತಂ, ತೇಸಞ್ಹಿ ಫಲಭೇದತೋ॥
Petabhāvāvahaṃ taṃ taṃ, tesañhi phalabhedato.
ಪಕಾಸಯನ್ತೀ ಬುದ್ಧಾನಂ, ದೇಸನಾ ಯಾ ವಿಸೇಸತೋ।
Pakāsayantī buddhānaṃ, desanā yā visesato;
ಸಂವೇಗಜನನೀ ಕಮ್ಮ-ಫಲಪಚ್ಚಕ್ಖಕಾರಿನೀ॥
Saṃvegajananī kamma-phalapaccakkhakārinī.
ಪೇತವತ್ಥೂತಿ ನಾಮೇನ, ಸುಪರಿಞ್ಞಾತವತ್ಥುಕಾ।
Petavatthūti nāmena, supariññātavatthukā;
ಯಂ ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯಸ್ಮಿಂ, ಸಙ್ಗಾಯಿಂಸು ಮಹೇಸಯೋ॥
Yaṃ khuddakanikāyasmiṃ, saṅgāyiṃsu mahesayo.
ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾವಲಮ್ಬಿತ್ವಾ, ಪೋರಾಣಟ್ಠಕಥಾನಯಂ।
Tassa sammāvalambitvā, porāṇaṭṭhakathānayaṃ;
ತತ್ಥ ತತ್ಥ ನಿದಾನಾನಿ, ವಿಭಾವೇನ್ತೋ ವಿಸೇಸತೋ॥
Tattha tattha nidānāni, vibhāvento visesato.
ಸುವಿಸುದ್ಧಂ ಅಸಂಕಿಣ್ಣಂ, ನಿಪುಣತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯಂ।
Suvisuddhaṃ asaṃkiṇṇaṃ, nipuṇatthavinicchayaṃ;
ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ, ಸಮಯಂ ಅವಿಲೋಮಯಂ॥
Mahāvihāravāsīnaṃ, samayaṃ avilomayaṃ.
ಯಥಾಬಲಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅತ್ಥಸಂವಣ್ಣನಂ ಸುಭಂ।
Yathābalaṃ karissāmi, atthasaṃvaṇṇanaṃ subhaṃ;
ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಭಾಸತೋ ತಂ ಮೇ, ನಿಸಾಮಯಥ ಸಾಧವೋತಿ॥
Sakkaccaṃ bhāsato taṃ me, nisāmayatha sādhavoti.
ತತ್ಥ ಪೇತವತ್ಥೂತಿ ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತಾದಿಕಸ್ಸ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪೇತಭಾವಹೇತುಭೂತಂ ಕಮ್ಮಂ, ತಸ್ಸ ಪನ ಪಕಾಸನವಸೇನ ಪವತ್ತೋ ‘‘ಖೇತ್ತೂಪಮಾ ಅರಹನ್ತೋ’’ತಿಆದಿಕಾ ಪರಿಯತ್ತಿಧಮ್ಮೋ ಇಧ ‘‘ಪೇತವತ್ಥೂ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ।
Tattha petavatthūti seṭṭhiputtādikassa tassa tassa sattassa petabhāvahetubhūtaṃ kammaṃ, tassa pana pakāsanavasena pavatto ‘‘khettūpamā arahanto’’tiādikā pariyattidhammo idha ‘‘petavatthū’’ti adhippeto.
ತಯಿದಂ ಪೇತವತ್ಥು ಕೇನ ಭಾಸಿತಂ, ಕತ್ಥ ಭಾಸಿತಂ, ಕದಾ ಭಾಸಿತಂ, ಕಸ್ಮಾ ಚ ಭಾಸಿತನ್ತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ಇದಞ್ಹಿ ಪೇತವತ್ಥು ದುವಿಧೇನ ಪವತ್ತಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ, ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನವಸೇನ ಚ। ತತ್ಥ ಯಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪವತ್ತಂ, ತಂ ಭಗವತಾ ಭಾಸಿತಂ, ಇತರಂ ನಾರದತ್ಥೇರಾದೀಹಿ ಪುಚ್ಛಿತಂ ತೇಹಿ ತೇಹಿ ಪೇತೇಹಿ ಭಾಸಿತಂ। ಸತ್ಥಾ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ನಾರದತ್ಥೇರಾದೀಹಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ ಆರೋಚಿತೇ ತಂ ತಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ಪೇತವತ್ಥು ಸತ್ಥಾರಾ ಭಾಸಿತಮೇವ ನಾಮ ಜಾತಂ। ಪವತ್ತಿತವರಧಮ್ಮಚಕ್ಕೇ ಹಿ ಸತ್ಥರಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ರಾಜಗಹಾದೀಸು ವಿಹರನ್ತೇ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ತಾಯ ತಾಯ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನವಸೇನ ಸತ್ತಾನಂ ಕಮ್ಮಫಲಪಚ್ಚಕ್ಖಕರಣಾಯ ತಂ ತಂ ಪೇತವತ್ಥು ದೇಸನಾರುಳ್ಹನ್ತಿ ಅಯಂ ತಾವೇತ್ಥ ‘‘ಕೇನ ಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿಆದೀನಂ ಪದಾನಂ ಸಾಧಾರಣತೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾ। ಅಸಾಧಾರಣತೋ ಪನ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಾಯಮೇವ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ।
Tayidaṃ petavatthu kena bhāsitaṃ, kattha bhāsitaṃ, kadā bhāsitaṃ, kasmā ca bhāsitanti? Vuccate – idañhi petavatthu duvidhena pavattaṃ aṭṭhuppattivasena, pucchāvissajjanavasena ca. Tattha yaṃ aṭṭhuppattivasena pavattaṃ, taṃ bhagavatā bhāsitaṃ, itaraṃ nāradattherādīhi pucchitaṃ tehi tehi petehi bhāsitaṃ. Satthā pana yasmā nāradattherādīhi tasmiṃ tasmiṃ pucchāvissajjane ārocite taṃ taṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi, tasmā sabbampetaṃ petavatthu satthārā bhāsitameva nāma jātaṃ. Pavattitavaradhammacakke hi satthari tattha tattha rājagahādīsu viharante yebhuyyena tāya tāya aṭṭhuppattiyā pucchāvissajjanavasena sattānaṃ kammaphalapaccakkhakaraṇāya taṃ taṃ petavatthu desanāruḷhanti ayaṃ tāvettha ‘‘kena bhāsita’’ntiādīnaṃ padānaṃ sādhāraṇato vissajjanā. Asādhāraṇato pana tassa tassa vatthussa atthavaṇṇanāyameva āgamissati.
ತಂ ಪನೇತಂ ಪೇತವತ್ಥು ವಿನಯಪಿಟಕಂ ಸುತ್ತನ್ತಪಿಟಕಂ ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕನ್ತಿ ತೀಸು ಪಿಟಕೇಸು ಸುತ್ತನ್ತಪಿಟಕಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ದೀಘನಿಕಾಯೋ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯೋ ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯೋ ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯೋ ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯೋತಿ ಪಞ್ಚಸು ನಿಕಾಯೇಸು ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಾ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲನ್ತಿ ನವಸು ಸಾಸನಙ್ಗೇಸು ಗಾಥಾಸಙ್ಗಹಂ।
Taṃ panetaṃ petavatthu vinayapiṭakaṃ suttantapiṭakaṃ abhidhammapiṭakanti tīsu piṭakesu suttantapiṭakapariyāpannaṃ, dīghanikāyo majjhimanikāyo saṃyuttanikāyo aṅguttaranikāyo khuddakanikāyoti pañcasu nikāyesu khuddakanikāyapariyāpannaṃ, suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthā udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallanti navasu sāsanaṅgesu gāthāsaṅgahaṃ.
‘‘ದ್ವಾಸೀತಿ ಬುದ್ಧತೋ ಗಣ್ಹಿಂ, ದ್ವೇ ಸಹಸ್ಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖುತೋ।
‘‘Dvāsīti buddhato gaṇhiṃ, dve sahassāni bhikkhuto;
ಚತುರಾಸೀತಿ ಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಯೇ ಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಪವತ್ತಿನೋ’’ತಿ॥ (ಥೇರಗಾ॰ ೧೦೨೭) –
Caturāsīti sahassāni, ye me dhammā pavattino’’ti. (theragā. 1027) –
ಏವಂ ಧಮ್ಮಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕೇನ ಪಟಿಞ್ಞಾತೇಸು ಚತುರಾಸೀತಿಯಾ ಧಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಸಹಸ್ಸೇಸು ಕತಿಪಯಧಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಸಙ್ಗಹಂ, ಭಾಣವಾರತೋ ಚತುಭಾಣವಾರಮತ್ತಂ, ವಗ್ಗತೋ – ಉರಗವಗ್ಗೋ ಉಬ್ಬರಿವಗ್ಗೋ ಚೂಳವಗ್ಗೋ ಮಹಾವಗ್ಗೋತಿ ಚತುವಗ್ಗಸಙ್ಗಹಂ। ತೇಸು ಪಠಮವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ ವತ್ಥೂನಿ, ದುತಿಯವಗ್ಗೇ ತೇರಸ ವತ್ಥೂನಿ, ತತಿಯವಗ್ಗೇ ದಸ ವತ್ಥೂನಿ, ಚತುತ್ಥವಗ್ಗೇ ಸೋಳಸ ವತ್ಥೂನೀತಿ ವತ್ಥುತೋ ಏಕಪಞ್ಞಾಸವತ್ಥುಪಟಿಮಣ್ಡಿತಂ। ತಸ್ಸ ವಗ್ಗೇಸು ಉರಗವಗ್ಗೋ ಆದಿ, ವತ್ಥೂಸು ಖೇತ್ತೂಪಮಪೇತವತ್ಥು ಆದಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಖೇತ್ತೂಪಮಾ ಅರಹನ್ತೋ’’ತಿ ಅಯಂ ಗಾಥಾ ಆದಿ।
Evaṃ dhammabhaṇḍāgārikena paṭiññātesu caturāsītiyā dhammakkhandhasahassesu katipayadhammakkhandhasaṅgahaṃ, bhāṇavārato catubhāṇavāramattaṃ, vaggato – uragavaggo ubbarivaggo cūḷavaggo mahāvaggoti catuvaggasaṅgahaṃ. Tesu paṭhamavagge dvādasa vatthūni, dutiyavagge terasa vatthūni, tatiyavagge dasa vatthūni, catutthavagge soḷasa vatthūnīti vatthuto ekapaññāsavatthupaṭimaṇḍitaṃ. Tassa vaggesu uragavaggo ādi, vatthūsu khettūpamapetavatthu ādi, tassāpi ‘‘khettūpamā arahanto’’ti ayaṃ gāthā ādi.
