Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வினயவினிச்ச²ய-டீகா • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா

    Ganthārambhakathāvaṇṇanā

    1-5

    1-5

    . ஸுவிபுலாமலஸத்³தா⁴பஞ்ஞாதி³கு³ணஸமுத³யாவஹங் ஸகலஜனஹிதேகஹேதுஜினஸாஸனட்டி²திமூலபூ⁴தங் வினயப்பகரணமித³மாரப⁴ந்தோயமாசரியோ பகரணாரம்பே⁴ ரதனத்தயப்பணாமபகரணாபி⁴தா⁴னாபி⁴தெ⁴ய்யகரணப்பகாரபயோஜனநிமித்தகத்துபரிமாணாதீ³னி த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘‘வந்தி³த்வா’’திஆதி³. தத்த² ரதனத்தயங் நாம.

    . Suvipulāmalasaddhāpaññādiguṇasamudayāvahaṃ sakalajanahitekahetujinasāsanaṭṭhitimūlabhūtaṃ vinayappakaraṇamidamārabhantoyamācariyo pakaraṇārambhe ratanattayappaṇāmapakaraṇābhidhānābhidheyyakaraṇappakārapayojananimittakattuparimāṇādīni dassetumāha ‘‘vanditvā’’tiādi. Tattha ratanattayaṃ nāma.

    ‘‘சித்தீகதங் மஹக்³க⁴ஞ்ச, அதுலங் து³ல்லப⁴த³ஸ்ஸனங்;

    ‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;

    அனோமஸத்தபரிபோ⁴க³ங், ரதனங் தேன வுச்சதீ’’தி. (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.33; ஸங்॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.5.223; கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ 6.3; ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.226; மஹானி॰ அட்ட²॰ 50) –

    Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 2.33; saṃ. ni. aṭṭha. 3.5.223; khu. pā. aṭṭha. 6.3; su. ni. aṭṭha. 1.226; mahāni. aṭṭha. 50) –

    நித்³தி³ட்ட²ஸபா⁴வங்

    Niddiṭṭhasabhāvaṃ

    ‘‘பு³த்³தோ⁴ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங், த⁴ம்மோ லோகுத்தரோ நவ;

    ‘‘Buddho sabbaññutaññāṇaṃ, dhammo lokuttaro nava;

    ஸங்கோ⁴ மக்³க³ப²லட்டோ² ச, இச்சேதங் ரதனத்தய’’ந்தி. –

    Saṅgho maggaphalaṭṭho ca, iccetaṃ ratanattaya’’nti. –

    விபா⁴விதப்பபே⁴த³ங் ஸகலப⁴வது³க்க²வினிவாரணங் திப⁴வேனேகபடிஸரணங் வத்து²த்தயங்.

    Vibhāvitappabhedaṃ sakalabhavadukkhavinivāraṇaṃ tibhavenekapaṭisaraṇaṃ vatthuttayaṃ.

    தஸ்ஸ பணாமோ நாம பணாமகிரியானிப்பா²தி³கா சேதனா. ஸா திவிதா⁴ காயபணாமோ வசீபணாமோ மனோபணாமோதி. தத்த² காயபணாமோ நாம ரதனத்தயகு³ணானுஸ்ஸரணபுப்³பி³கா அஞ்ஜலிகம்மாதி³காயகிரியாவஸப்பவத்திகா காயவிஞ்ஞத்திஸமுட்டா²பிகா சேதனா. வசீபணாமோ நாம ததே²வ பவத்தா நானாவித⁴கு³ணவிஸேஸவிபா⁴வனஸபா⁴வதோ²மனாகிரியாவஸப்பவத்திகா வசீவிஞ்ஞத்திஸமுட்டா²பிகா சேதனா. மனோபணாமோ நாம உப⁴யவிஞ்ஞத்தியோ அஸமுட்டா²பெத்வா கேவலங் கு³ணானுஸ்ஸரணேன சித்தஸந்தானஸ்ஸ தன்னின்னதப்போணதப்பப்³பா⁴ரதாய கா³ரவப³ஹுமானநவஸப்பவத்திஸாதி⁴கா சேதனா.

    Tassa paṇāmo nāma paṇāmakiriyānipphādikā cetanā. Sā tividhā kāyapaṇāmo vacīpaṇāmo manopaṇāmoti. Tattha kāyapaṇāmo nāma ratanattayaguṇānussaraṇapubbikā añjalikammādikāyakiriyāvasappavattikā kāyaviññattisamuṭṭhāpikā cetanā. Vacīpaṇāmo nāma tatheva pavattā nānāvidhaguṇavisesavibhāvanasabhāvathomanākiriyāvasappavattikā vacīviññattisamuṭṭhāpikā cetanā. Manopaṇāmo nāma ubhayaviññattiyo asamuṭṭhāpetvā kevalaṃ guṇānussaraṇena cittasantānassa tanninnatappoṇatappabbhāratāya gāravabahumānanavasappavattisādhikā cetanā.

    இமஸ்ஸ தாவ ரதனத்தயபணாமஸ்ஸ த³ஸ்ஸனங் யதா²தி⁴ப்பேதத்த²ஸாத⁴னத்த²ங். கு³ணாதிஸயயோகே³ன ஹி பணாமாரஹே ரதனத்தயே கதோ பணாமோ புஞ்ஞவிஸேஸபா⁴வதோ இச்சி²தத்தா²பி⁴னிப்ப²த்திவிப³ந்த⁴கேன உபகா⁴தகேன, உபபீளகேன ச அபுஞ்ஞகம்மேன உபனீயமானஸ்ஸ உபத்³த³வஜாலஸ்ஸ வினிவாரணேன யதா²லத்³த⁴ஸம்பத்தினிமித்தகஸ்ஸ புஞ்ஞகம்மஸ்ஸ அனுப³லப்பதா³னேன ச தப்³பி³பாகஸந்ததியா ஆயுஸுக²ப³லாதி³வட்³ட⁴னேன ச சிரகாலப்பவத்திஹேதுகோதி யதா²தி⁴ப்பேதபகரணனிப்ப²த்தினிப³ந்த⁴னகோ ஹோதி. அதா²பி ஸோதூனஞ்ச வந்த³னீயவந்த³னாபுப்³ப³கேனாரம்பே⁴ன அனந்தராயேன உக்³க³ஹணதா⁴ரணாதி³க்கமேன பகரணாவபோ³த⁴ப்பயோஜனஸாத⁴னத்த²ங். அபிச ஸோதூனமேவ விஞ்ஞாதஸத்து²கானங் ப⁴க³வதோ யதா²பூ⁴தகு³ணவிஸேஸானுஸ்ஸவனேன ஸமுபஜாதப்பஸாதா³னங் பகரணே கா³ரவுப்பாத³னத்த²ங், அவிஞ்ஞாதஸத்து²கானங் பன பகரணஸ்ஸ ஸ்வாக்²யாததாய தப்பப⁴வே ஸத்த²ரி கா³ரவுப்பாத³னத்த²ஞ்ச ஸோதுஜனானுக்³க³ஹமேவ பதா⁴னங் கத்வா ஆசரியேஹி க³ந்தா²ரம்பே⁴ து²திப்பணாமபரிதீ³பகானங் கா³தா²வாக்யானங் நிக்கே²போ விதீ⁴யதி. இதரதா² வினாபி தன்னிக்கே²பங் காயமனோபணாமேனாபி யதா²தி⁴ப்பேதப்பயோஜனஸித்³தி⁴தோ கிமேதேன க³ந்த²கா³ரவகரேனாதி அயமெத்த² ஸங்கே²போ. வித்தா²ரதோ பன பணாமப்பயோஜனங் ஸாரத்த²தீ³பனியாதீ³ஸு (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; வி॰ வி॰ டீ॰ 2.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா) த³ஸ்ஸிதனயேனேவ ஞாதப்³ப³ங்.

    Imassa tāva ratanattayapaṇāmassa dassanaṃ yathādhippetatthasādhanatthaṃ. Guṇātisayayogena hi paṇāmārahe ratanattaye kato paṇāmo puññavisesabhāvato icchitatthābhinipphattivibandhakena upaghātakena, upapīḷakena ca apuññakammena upanīyamānassa upaddavajālassa vinivāraṇena yathāladdhasampattinimittakassa puññakammassa anubalappadānena ca tabbipākasantatiyā āyusukhabalādivaḍḍhanena ca cirakālappavattihetukoti yathādhippetapakaraṇanipphattinibandhanako hoti. Athāpi sotūnañca vandanīyavandanāpubbakenārambhena anantarāyena uggahaṇadhāraṇādikkamena pakaraṇāvabodhappayojanasādhanatthaṃ. Apica sotūnameva viññātasatthukānaṃ bhagavato yathābhūtaguṇavisesānussavanena samupajātappasādānaṃ pakaraṇe gāravuppādanatthaṃ, aviññātasatthukānaṃ pana pakaraṇassa svākhyātatāya tappabhave satthari gāravuppādanatthañca sotujanānuggahameva padhānaṃ katvā ācariyehi ganthārambhe thutippaṇāmaparidīpakānaṃ gāthāvākyānaṃ nikkhepo vidhīyati. Itarathā vināpi tannikkhepaṃ kāyamanopaṇāmenāpi yathādhippetappayojanasiddhito kimetena ganthagāravakarenāti ayamettha saṅkhepo. Vitthārato pana paṇāmappayojanaṃ sāratthadīpaniyādīsu (sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; vi. vi. ṭī. 2.ganthārambhakathāvaṇṇanā) dassitanayeneva ñātabbaṃ.

    அபி⁴தா⁴னகத²னங் பன வோஹாரஸுக²த்த²ங். அபி⁴தெ⁴ய்யஸ்ஸ ஸமுதி³தேன பகரணேன படிபாதே³தப்³ப³ஸ்ஸ கத²னங் பகரணஸ்ஸ ஆரபி⁴தப்³ப³ஸபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங். விதி³தானிந்தி³தஸாத்த²கஸுகரானுட்டா²னாபி⁴ தெ⁴ய்யமேவ ஹி பகரணங் பரிக்க²கஜனா ஆரபி⁴தப்³ப³ங் மஞ்ஞந்தீதி. கரணப்பகாரஸந்த³ஸ்ஸனங் ஸோதுஜனஸமுஸ்ஸாஹனத்த²ங். அனாகுலமஸங்கிண்ணதாதி³ப்பகாரேன ஹி விரசிதங் பகரணங் ஸோதாரோ ஸோதுமுஸ்ஸஹந்தீதி. பயோஜனகத²னங் பன பகரணஜ்ஜா²யனே ஸோதுஜனஸமுத்தேஜனத்த²ங். அஸதி ஹி பயோஜனகத²னே அவிஞ்ஞாதப்பயோஜனா அஜ்ஜா²யனே ப்³யாவடா ந ஹொந்தீதி. நிமித்தகத²னங் ஸரிக்க²கஜனானங் பகரணே கா³ரவுப்பாத³னத்த²ங். பஸத்த²காரணுப்பன்னேயேவ ஹி பகரணே ஸரிக்க²கா கா³ரவங் ஜனெந்தீதி.

    Abhidhānakathanaṃ pana vohārasukhatthaṃ. Abhidheyyassa samuditena pakaraṇena paṭipādetabbassa kathanaṃ pakaraṇassa ārabhitabbasabhāvadassanatthaṃ. Viditāninditasātthakasukarānuṭṭhānābhi dheyyameva hi pakaraṇaṃ parikkhakajanā ārabhitabbaṃ maññantīti. Karaṇappakārasandassanaṃ sotujanasamussāhanatthaṃ. Anākulamasaṃkiṇṇatādippakārena hi viracitaṃ pakaraṇaṃ sotāro sotumussahantīti. Payojanakathanaṃ pana pakaraṇajjhāyane sotujanasamuttejanatthaṃ. Asati hi payojanakathane aviññātappayojanā ajjhāyane byāvaṭā na hontīti. Nimittakathanaṃ sarikkhakajanānaṃ pakaraṇe gāravuppādanatthaṃ. Pasatthakāraṇuppanneyeva hi pakaraṇe sarikkhakā gāravaṃ janentīti.

    கத்துகத²னங் புக்³க³லக³ருகஸ்ஸ பகரணே கா³ரவோ புக்³க³லகா³ரவேனபி ஹோதூதி. பரிமாணகத²னங் அஸஜ்ஜா²யனாதி³பஸுதானங் ஸம்பஹங்ஸனத்த²ங். பகரணபரிமாணஸ்ஸவனேன ஹி தே ஸம்பஹட்டா² ‘‘கித்தகமித³மப்பகங் ந சிரேனேவ பரிஸமாபெஸ்ஸாமா’’தி ஸஜ்ஜா²யனாதீ³ஸு வத்தந்தீதி. ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஸக்கச்சஸவனநியோஜனங் ஸங்க³ஹிதங், தங் ஸப்³ப³ஸம்பத்தினிதா³னஸுதமயஞாணனிப்பா²த³னத்த²ங். அஸக்கச்சங் ஸுணமானஸ்ஸ ச ஸவனாபா⁴வதோ தங்ஹேதுகஸ்ஸ ஸுதமயஞாணஸ்ஸாபி அபா⁴வோதி. ததா² ஹி விக்கி²த்தசித்தோ புக்³க³லோ ஸப்³ப³ஸம்பத்தியா வுச்சமானோபி ‘‘ந மயா ஸுதங், புன ப⁴ணிதப்³ப³’’ந்தி ப⁴ணதி.

    Kattukathanaṃ puggalagarukassa pakaraṇe gāravo puggalagāravenapi hotūti. Parimāṇakathanaṃ asajjhāyanādipasutānaṃ sampahaṃsanatthaṃ. Pakaraṇaparimāṇassavanena hi te sampahaṭṭhā ‘‘kittakamidamappakaṃ na cireneva parisamāpessāmā’’ti sajjhāyanādīsu vattantīti. Ādi-saddena sakkaccasavananiyojanaṃ saṅgahitaṃ, taṃ sabbasampattinidānasutamayañāṇanipphādanatthaṃ. Asakkaccaṃ suṇamānassa ca savanābhāvato taṃhetukassa sutamayañāṇassāpi abhāvoti. Tathā hi vikkhittacitto puggalo sabbasampattiyā vuccamānopi ‘‘na mayā sutaṃ, puna bhaṇitabba’’nti bhaṇati.

    தத்த² பட²மகா³தா²யங் தாவ ‘‘வந்தி³த்வா’’தி இமினா திவிதோ⁴பி பணாமோ அவிஸேஸதோ த³ஸ்ஸிதோ. விஸேஸதோ பன ‘‘ஸெட்ட²ங், அப்படிபுக்³க³லங், ப⁴வாபா⁴வகரங், நிரங்க³ண’’ந்தி இமேஹி சதூஹி பதே³ஹி வசீபணாமோ, ‘‘ஸிரஸா’’தி இமினா காயப்பணாமோ, ‘‘பு³த்³த⁴ங், த⁴ம்மங், க³ணஞ்சா’’தி இமேஹி பன தீஹி பதே³ஹி பணாமகிரியாய கம்மபூ⁴தங் ரதனத்தயங் த³ஸ்ஸிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Tattha paṭhamagāthāyaṃ tāva ‘‘vanditvā’’ti iminā tividhopi paṇāmo avisesato dassito. Visesato pana ‘‘seṭṭhaṃ, appaṭipuggalaṃ, bhavābhāvakaraṃ, niraṅgaṇa’’nti imehi catūhi padehi vacīpaṇāmo, ‘‘sirasā’’ti iminā kāyappaṇāmo, ‘‘buddhaṃ, dhammaṃ, gaṇañcā’’ti imehi pana tīhi padehi paṇāmakiriyāya kammabhūtaṃ ratanattayaṃ dassitanti daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘வினயஸ்ஸவினிச்ச²ய’’ந்தி இமினா அபி⁴தா⁴னங் த³ஸ்ஸிதங் அலுத்தஸமாஸேன வினயவினிச்ச²யனாமஸ்ஸ த³ஸ்ஸனதோ. தஸ்ஸ அன்வத்த²பா⁴வேன ஸத்³த³ப்பவத்தினிமித்தபூ⁴தங் ஸகலேனானேன பகரணேன படிபாதே³தப்³ப³மபி⁴தெ⁴ய்யம்பி தேனேவ த³ஸ்ஸிதங். ‘‘ஸமாஸேனா’’தி ச ‘‘அனாகுலமஸங்கிண்ணங், மது⁴ரத்த²பத³க்கம’’ந்தி ச ஏதேஹி கரணப்பகாரோ த³ஸ்ஸிதோ. ‘‘ஹிதத்தா²யா’’தி ச ‘‘படுபா⁴வகரங் வினயக்கமே’’தி ச ‘‘அபாரங் ஓதரந்தான’’ந்திஆதி³னா ச பயோஜனங். ‘‘பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீன’’ந்தி இமினா பா³ஹிரனிமித்தங் த³ஸ்ஸிதங். அப்³ப⁴ந்தரனிமித்தங் பன பா³ஹிரனிமித்தபூ⁴தபி⁴க்கு²பி⁴க்கு²னிவிஸயா கருணா, ஸா ஆசரியஸ்ஸ பகரணாரம்பே⁴னேவ விஞ்ஞாயதீதி விஸுங் ந வுத்தா. ‘‘பவக்கா²மீ’’தி இமினா ஸமானாதி⁴கரணபா⁴வேன லப்³ப⁴மானோ ‘‘அஹ’’ந்தி ஸுத்³த⁴கத்தா ஸாமஞ்ஞேன த³ஸ்ஸிதோ. விஸேஸதோ பன பகரணாவஸானே –

    ‘‘Vinayassavinicchaya’’nti iminā abhidhānaṃ dassitaṃ aluttasamāsena vinayavinicchayanāmassa dassanato. Tassa anvatthabhāvena saddappavattinimittabhūtaṃ sakalenānena pakaraṇena paṭipādetabbamabhidheyyampi teneva dassitaṃ. ‘‘Samāsenā’’ti ca ‘‘anākulamasaṃkiṇṇaṃ, madhuratthapadakkama’’nti ca etehi karaṇappakāro dassito. ‘‘Hitatthāyā’’ti ca ‘‘paṭubhāvakaraṃ vinayakkame’’ti ca ‘‘apāraṃ otarantāna’’ntiādinā ca payojanaṃ. ‘‘Bhikkhūnaṃ bhikkhunīna’’nti iminā bāhiranimittaṃ dassitaṃ. Abbhantaranimittaṃ pana bāhiranimittabhūtabhikkhubhikkhunivisayā karuṇā, sā ācariyassa pakaraṇārambheneva viññāyatīti visuṃ na vuttā. ‘‘Pavakkhāmī’’ti iminā samānādhikaraṇabhāvena labbhamāno ‘‘aha’’nti suddhakattā sāmaññena dassito. Visesato pana pakaraṇāvasāne –

    ‘‘ரசிதோ பு³த்³த⁴த³த்தேன, ஸுத்³த⁴சித்தேன தீ⁴மதா;

    ‘‘Racito buddhadattena, suddhacittena dhīmatā;

    ஸுசிரட்டி²திகாமேன, ஸாஸனஸ்ஸ மஹேஸினோ’’தி. (உ॰ வி॰ 961) –

    Suciraṭṭhitikāmena, sāsanassa mahesino’’ti. (u. vi. 961) –

    இமாய கா³தா²ய சேவ ‘‘இதி தம்ப³பண்ணியேன பரமவெய்யாகரணேன திபிடகனயவிதி⁴குஸலேன பரமகவிவரஜன ஹத³யபது³மவனவிகஸனகரேன கவிவராஸபே⁴ன பரமரதிகரவரமது⁴ரவசனுக்³கா³ரேன உரக³புரேன பு³த்³த⁴த³த்தேன ரசிதோயங் வினயவினிச்ச²யோ’’தி (வி॰ வி॰ 3183) இமினா வாக்யேன ச த³ஸ்ஸிதோ – ‘‘மாதி³ஸாபி கவீ ஹொந்தி, பு³த்³த⁴த³த்தே தி³வங்க³தே’’திஆதி³னா பச்சி²மகேஹி ச பஸத்த²தரேஹி கவிவரேஹி அபி⁴த்து²தகு³ணோ ப⁴த³ந்தபு³த்³த⁴த³த்தாசரியோ வேதி³தப்³போ³. ஹேதுகத்தா ச தத்தே²வ வக்க²மானோ பகரணஜ்ஜே²ஸனே கதாதீ⁴னோ பு³த்³த⁴ஸீஹமஹாதே²ரோ, ஸோ –

    Imāya gāthāya ceva ‘‘iti tambapaṇṇiyena paramaveyyākaraṇena tipiṭakanayavidhikusalena paramakavivarajana hadayapadumavanavikasanakarena kavivarāsabhena paramaratikaravaramadhuravacanuggārena uragapurena buddhadattena racitoyaṃ vinayavinicchayo’’ti (vi. vi. 3183) iminā vākyena ca dassito – ‘‘mādisāpi kavī honti, buddhadatte divaṅgate’’tiādinā pacchimakehi ca pasatthatarehi kavivarehi abhitthutaguṇo bhadantabuddhadattācariyo veditabbo. Hetukattā ca tattheva vakkhamāno pakaraṇajjhesane katādhīno buddhasīhamahāthero, so –

    ‘‘வுத்தஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸீஹேன;

    ‘‘Vuttassa buddhasīhena;

    வினயஸ்ஸ வினிச்ச²யோ;

    Vinayassa vinicchayo;

    பு³த்³த⁴ஸீஹங் ஸமுத்³தி³ஸ்ஸ;

    Buddhasīhaṃ samuddissa;

    மம ஸத்³தி⁴விஹாரிகங்;

    Mama saddhivihārikaṃ;

    கதோயங் பன பி⁴க்கூ²னங்;

    Katoyaṃ pana bhikkhūnaṃ;

    ஹிதத்தா²ய ஸமாஸதோ’’தி. (வி॰ வி॰ 3177-3178) –

    Hitatthāya samāsato’’ti. (vi. vi. 3177-3178) –

    ஏவங் த³ஸ்ஸிதோ.

    Evaṃ dassito.

    உத்தரப்பகரணஸ்ஸ ஹேதுகத்தா பன ஸங்க⁴பாலமஹாதே²ரோ, ஸோபி –

    Uttarappakaraṇassa hetukattā pana saṅghapālamahāthero, sopi –

    ‘‘க²ந்திஸோரச்சஸோஸில்ய-பு³த்³தி⁴ஸத்³தா⁴த³யாத³யோ;

    ‘‘Khantisoraccasosilya-buddhisaddhādayādayo;

    பதிட்டி²தா கு³ணா யஸ்மிங், ரதனானீவ ஸாக³ரே.

    Patiṭṭhitā guṇā yasmiṃ, ratanānīva sāgare.

    ‘‘வினயாசாரயுத்தேன, தேன ஸக்கச்ச ஸாத³ரங்;

    ‘‘Vinayācārayuttena, tena sakkacca sādaraṃ;

    யாசிதோ ஸங்க⁴பாலேன, தே²ரேன தி²ரசேதஸா.

    Yācito saṅghapālena, therena thiracetasā.

    ‘‘ஸுசிரட்டி²திகாமேன , வினயஸ்ஸ மஹேஸினோ;

    ‘‘Suciraṭṭhitikāmena , vinayassa mahesino;

    பி⁴க்கூ²னங் பாடவத்தா²ய, வினயஸ்ஸவினிச்ச²யே;

    Bhikkhūnaṃ pāṭavatthāya, vinayassavinicchaye;

    அகாஸிங் பரமங் ஏதங், உத்தரங் நாம நாமதோ’’தி. (உ॰ வி॰ 965-968) –

    Akāsiṃ paramaṃ etaṃ, uttaraṃ nāma nāmato’’ti. (u. vi. 965-968) –

    ஏவங் த³ஸ்ஸிதோ. ந கேவலமேதே த்³வேயேவ மஹாதே²ரா ஹேதுகத்தாரோ, அத² கோ² மஹாவங்ஸாதீ³ஸு –

    Evaṃ dassito. Na kevalamete dveyeva mahātherā hetukattāro, atha kho mahāvaṃsādīsu –

    ‘‘பு³த்³த⁴ஸ்ஸ விய க³ம்பீ⁴ர-

    ‘‘Buddhassa viya gambhīra-

    கோ⁴ஸத்தா தங் வியாகருங்;

    Ghosattā taṃ viyākaruṃ;

    ‘பு³த்³த⁴கோ⁴ஸோ’தி யோ ஸோ ஹி;

    ‘Buddhaghoso’ti yo so hi;

    பு³த்³தோ⁴ விய மஹீதலே’’தி. –

    Buddho viya mahītale’’ti. –

    ஆதி³னா நயேன அபி⁴த்து²தகு³ணோ திபிடகபரியத்தியா அட்ட²கதா²காரோ ப⁴த³ந்தபு³த்³த⁴கோ⁴ஸாசரியோ ச அனுஸ்ஸுதிவஸேன ‘‘ஹேதுகத்தா’’தி வேதி³தப்³போ³.

    Ādinā nayena abhitthutaguṇo tipiṭakapariyattiyā aṭṭhakathākāro bhadantabuddhaghosācariyo ca anussutivasena ‘‘hetukattā’’ti veditabbo.

    கத²ங்? அயங் கிர ப⁴த³ந்தபு³த்³த⁴த³த்தாசரியோ லங்காதீ³பதோ ஸஜாதிபூ⁴மிங் ஜம்பு³தீ³பமாக³ச்ச²ந்தோ ப⁴த³ந்தபு³த்³த⁴கோ⁴ஸாசரியங் ஜம்பு³தீ³பவாஸிகேஹி படிபத்திபராயனேஹி யுத்தப்³யத்தகு³ணோபேதேஹி மஹாதே²ரவரேஹி கதாராத⁴னங் ஸீஹளட்ட²கத²ங் பரிவத்தெத்வா ஸகலஜனஸாதா⁴ரணாய மூலபா⁴ஸாய திபிடகபரியத்தியா அட்ட²கத²ங் லிகி²துங் லங்காதீ³பங் க³ச்ச²ந்தங் அந்தராமக்³கே³ தி³ஸ்வா ஸாகச்சா²ய ஸமுபபரிக்கி²த்வா ஸப்³ப³லோகாதீதேன அஸதி³ஸேன பண்டி³ச்சகு³ணேன ரதனநிதி⁴த³ஸ்ஸனே பரமத³லித்³தோ³ விய ப³லவபரிதோஸங் பத்வா அட்ட²கத²மஸ்ஸ காதுகாமதங் ஞத்வா ‘‘தும்ஹே யதா²தி⁴ப்பேதபரியந்தலிகி²தமட்ட²கத²ங் அம்ஹாகங் பேஸேத², மயமஸ்ஸா பகரணங் லிகா²மா’’தி தஸ்ஸ ஸம்முகா² படிஜானித்வா தேன ச ‘‘ஸாது⁴ ததா² காதப்³ப³’’ந்தி அஜ்ஜே²ஸிதோ அபி⁴த⁴ம்மட்ட²கதா²ய அபி⁴த⁴ம்மாவதாரங், வினயட்ட²கதா²ய ஸஉத்தரங் வினயவினிச்ச²யபகரணஞ்ச அகாஸீதி அனுஸ்ஸுய்யதேதி.

    Kathaṃ? Ayaṃ kira bhadantabuddhadattācariyo laṅkādīpato sajātibhūmiṃ jambudīpamāgacchanto bhadantabuddhaghosācariyaṃ jambudīpavāsikehi paṭipattiparāyanehi yuttabyattaguṇopetehi mahātheravarehi katārādhanaṃ sīhaḷaṭṭhakathaṃ parivattetvā sakalajanasādhāraṇāya mūlabhāsāya tipiṭakapariyattiyā aṭṭhakathaṃ likhituṃ laṅkādīpaṃ gacchantaṃ antarāmagge disvā sākacchāya samupaparikkhitvā sabbalokātītena asadisena paṇḍiccaguṇena ratananidhidassane paramadaliddo viya balavaparitosaṃ patvā aṭṭhakathamassa kātukāmataṃ ñatvā ‘‘tumhe yathādhippetapariyantalikhitamaṭṭhakathaṃ amhākaṃ pesetha, mayamassā pakaraṇaṃ likhāmā’’ti tassa sammukhā paṭijānitvā tena ca ‘‘sādhu tathā kātabba’’nti ajjhesito abhidhammaṭṭhakathāya abhidhammāvatāraṃ, vinayaṭṭhakathāya sauttaraṃ vinayavinicchayapakaraṇañca akāsīti anussuyyateti.

    ‘‘ஸமாஸேனா’’தி இமினா ச பரிமாணம்பி ஸாமஞ்ஞேன த³ஸ்ஸிதங் வித்தா²ரபரிமாணே தஸ்ஸ பரிமாணஸாமஞ்ஞஸ்ஸ விஞ்ஞாயமானத்தா. விஸேஸதோ பன பரிச்சே²த³பரிமாணங் க³ந்த²பரிமாணந்தி து³வித⁴ங். தத்த² பரிச்சே²த³பரிமாணங் இமஸ்மிங் பகரணே கதா²வோஹாரேன வுச்சதி.

    ‘‘Samāsenā’’ti iminā ca parimāṇampi sāmaññena dassitaṃ vitthāraparimāṇe tassa parimāṇasāmaññassa viññāyamānattā. Visesato pana paricchedaparimāṇaṃ ganthaparimāṇanti duvidhaṃ. Tattha paricchedaparimāṇaṃ imasmiṃ pakaraṇe kathāvohārena vuccati.

    ஸெய்யதி²த³ங்? – பாராஜிககதா² ஸங்கா⁴தி³ஸேஸகதா² அனியதகதா² நிஸ்ஸக்³கி³யகதா² பாசித்தியகதா² பாடிதே³ஸனீயகதா² ஸேகி²யகதா²தி பி⁴க்கு²விப⁴ங்க³கதா² ஸத்தவிதா⁴, ததோ அனியதகத²ங் வஜ்ஜெத்வா ததே²வ பி⁴க்கு²னிவிப⁴ங்க³கதா² ச²ப்³பி³தா⁴, மஹாக²ந்த⁴ககதா²தி³கா பி⁴க்கு²னிக்க²ந்த⁴ககதா²வஸானா வீஸதிவிதா⁴ க²ந்த⁴ககதா², கம்மகதா², கம்மவிபத்திகதா², பகிண்ணகவினிச்ச²யோ, கம்மட்டா²னபா⁴வனாவிதா⁴னந்தி வினயவினிச்ச²யே கதா²பரிச்சே²தோ³ ஸத்ததிங்ஸ.

    Seyyathidaṃ? – Pārājikakathā saṅghādisesakathā aniyatakathā nissaggiyakathā pācittiyakathā pāṭidesanīyakathā sekhiyakathāti bhikkhuvibhaṅgakathā sattavidhā, tato aniyatakathaṃ vajjetvā tatheva bhikkhunivibhaṅgakathā chabbidhā, mahākhandhakakathādikā bhikkhunikkhandhakakathāvasānā vīsatividhā khandhakakathā, kammakathā, kammavipattikathā, pakiṇṇakavinicchayo, kammaṭṭhānabhāvanāvidhānanti vinayavinicchaye kathāparicchedo sattatiṃsa.

    உத்தரப்பகரணே ச வுத்தனயேன பி⁴க்கு²விப⁴ங்கே³ ஸத்தவிதா⁴ கதா², பி⁴க்கு²னிவிப⁴ங்கே³ ச²ப்³பி³தா⁴, தத³னந்தரா விபத்திகதா², அதி⁴கரணபச்சயகதா², க²ந்த⁴கபஞ்ஹாகதா², ஸமுட்டா²னஸீஸகதா², ஆபத்திஸமுட்டா²னகதா², ஏகுத்தரனயகதா², ஸேத³மோசனகதா², விப⁴ங்க³த்³வயனிதா³னாதி³கதா², ஸப்³ப³ங்க³லக்க²ணகதா², பரிவாரஸங்கலனகதா²தி ச²த்திங்ஸ கதா²பரிச்சே²தா³.

    Uttarappakaraṇe ca vuttanayena bhikkhuvibhaṅge sattavidhā kathā, bhikkhunivibhaṅge chabbidhā, tadanantarā vipattikathā, adhikaraṇapaccayakathā, khandhakapañhākathā, samuṭṭhānasīsakathā, āpattisamuṭṭhānakathā, ekuttaranayakathā, sedamocanakathā, vibhaṅgadvayanidānādikathā, sabbaṅgalakkhaṇakathā, parivārasaṅkalanakathāti chattiṃsa kathāparicchedā.

    நிஸ்ஸந்தே³ஹே பன ‘‘அட்ட²திங்ஸ கதா²பரிச்சே²தா³’’தி வுத்தங், தங் ஏகுத்தரனயே அத³ஸ்ஸிதேஹிபி த்³வாத³ஸகபன்னரஸகனயேஹி ஸஹ ஸோளஸபரிச்சே²தே³ க³ஹெத்வா அப்பகங் ஊனமதி⁴கங் க³ணனூபக³ங் ந ஹோதீதி கத்வா வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். உப⁴யத்த² கதா²பரிச்சே²த³பரிமாணங் தேஸத்ததிவித⁴ங் ஹோதி. நிஸ்ஸந்தே³ஹே ‘‘பஞ்சஸத்ததிவிதா⁴’’தி வசனே பரிஹாரோ வுத்தனயோவ. க³ந்த²பரிமாணங் பன வினயவினிச்ச²யே அஸீதிக³ந்தா²தி⁴கானி சத்தாரி க³ந்த²ஸஹஸ்ஸானி , உத்தரே பஞ்ஞாஸக³ந்தா²தி⁴கானி நவ க³ந்த²ஸதானி ஹொந்தி. தேன வுத்தங் உத்தராவஸானே

    Nissandehe pana ‘‘aṭṭhatiṃsa kathāparicchedā’’ti vuttaṃ, taṃ ekuttaranaye adassitehipi dvādasakapannarasakanayehi saha soḷasaparicchede gahetvā appakaṃ ūnamadhikaṃ gaṇanūpagaṃ na hotīti katvā vuttanti daṭṭhabbaṃ. Ubhayattha kathāparicchedaparimāṇaṃ tesattatividhaṃ hoti. Nissandehe ‘‘pañcasattatividhā’’ti vacane parihāro vuttanayova. Ganthaparimāṇaṃ pana vinayavinicchaye asītiganthādhikāni cattāri ganthasahassāni, uttare paññāsaganthādhikāni nava ganthasatāni honti. Tena vuttaṃ uttarāvasāne

    ‘‘கா³தா² சதுஸஹஸ்ஸானி, ஸதஞ்ச ஊனவீஸதி;

    ‘‘Gāthā catusahassāni, satañca ūnavīsati;

    பரிமாணதோதி விஞ்ஞெய்யோ, வினயஸ்ஸவினிச்ச²யோ.

    Parimāṇatoti viññeyyo, vinayassavinicchayo.

    பஞ்ஞாஸாதி⁴கஸங்கா²னி, நவ கா³தா²ஸதானி ஹி;

    Paññāsādhikasaṅkhāni, nava gāthāsatāni hi;

    க³ணனா உத்தரஸ்ஸாயங், ச²ந்த³ஸானுட்டு²பே⁴ன தூ’’தி. (உ॰ வி॰ 969-970);

    Gaṇanā uttarassāyaṃ, chandasānuṭṭhubhena tū’’ti. (u. vi. 969-970);

    இச்சேவங் வினயவினிச்ச²யோ உத்தரோ சாதி த்³வே பகரணானி திங்ஸாதி⁴கானி பஞ்சகா³தா²ஸஹஸ்ஸானி. எத்த² ச வினயவினிச்ச²யோ நாம உப⁴தோவிப⁴ங்க³க²ந்த⁴காக³தவினிச்ச²யஸங்கா³ஹகபகரணங். ததோ பரங் பரிவாரத்த²ஸங்கா³ஹகபகரணங் உத்தரோ நாம. தேனேவ வக்க²தி –

    Iccevaṃ vinayavinicchayo uttaro cāti dve pakaraṇāni tiṃsādhikāni pañcagāthāsahassāni. Ettha ca vinayavinicchayo nāma ubhatovibhaṅgakhandhakāgatavinicchayasaṅgāhakapakaraṇaṃ. Tato paraṃ parivāratthasaṅgāhakapakaraṇaṃ uttaro nāma. Teneva vakkhati –

    ‘‘யோ மயா ரசிதோ ஸாரோ, வினயஸ்ஸவினிச்ச²யோ;

    ‘‘Yo mayā racito sāro, vinayassavinicchayo;

    தஸ்ஸ தா³னி கரிஸ்ஸாமி, ஸப்³பா³னுத்தரமுத்தர’’ந்தி. (உ॰ வி॰ 2)

    Tassa dāni karissāmi, sabbānuttaramuttara’’nti. (u. vi. 2)

    தங் கஸ்மா உத்தரனாமேன வோஹரியதீதி? பஞ்ஹுத்தரவஸேன டி²தே பரிவாரே ததே²வ ஸங்க³ஹேதப்³பே³பி தேன பகாரேன பாராஜிககதா²மத்தங் த³ஸ்ஸெத்வா –

    Taṃ kasmā uttaranāmena vohariyatīti? Pañhuttaravasena ṭhite parivāre tatheva saṅgahetabbepi tena pakārena pārājikakathāmattaṃ dassetvā –

    ‘‘இதோ பட்டா²ய முஞ்சித்வா, பஞ்ஹாபுச்ச²னமத்தகங்;

    ‘‘Ito paṭṭhāya muñcitvā, pañhāpucchanamattakaṃ;

    விஸ்ஸஜ்ஜனவஸேனேவ, ஹோதி அத்த²வினிச்ச²யோ’’தி. (உ॰ வி॰ 14) –

    Vissajjanavaseneva, hoti atthavinicchayo’’ti. (u. vi. 14) –

    வத்வா பஞ்ஹங் பஹாய ததோ பட்டா²ய உத்தரமத்தஸ்ஸேவ த³ஸ்ஸிதத்தா ததா² வோஹரீயந்தி.

    Vatvā pañhaṃ pahāya tato paṭṭhāya uttaramattasseva dassitattā tathā voharīyanti.

    ‘‘தஸ்மா வினயனூபாய’’ந்திஆதி³னா பன ஸோதுஜனங் ஸக்கச்சஸவனே நியோஜேதி. ஸக்கச்சஸவனபடிப³த்³தா⁴ ஹி ஸப்³பா³பி லோகியலோகுத்தரஸம்பத்தீதி அயமெத்த² ஸமுதா³யத்தோ². அயங் பன அவயவத்தோ² – ஸோ யஸ்மா அத்த²யோஜனக்கமேன பத³யோஜனங் கத்வா வண்ணிதே ஸுவிஞ்ஞெய்யோ ஹோதி, தஸ்மா ததா² பத³யோஜனங் கத்வா அத்த²வண்ணனங் கரிஸ்ஸாம –

    ‘‘Tasmā vinayanūpāya’’ntiādinā pana sotujanaṃ sakkaccasavane niyojeti. Sakkaccasavanapaṭibaddhā hi sabbāpi lokiyalokuttarasampattīti ayamettha samudāyattho. Ayaṃ pana avayavattho – so yasmā atthayojanakkamena padayojanaṃ katvā vaṇṇite suviññeyyo hoti, tasmā tathā padayojanaṃ katvā atthavaṇṇanaṃ karissāma –

    ஸெட்ட²ங் அப்படிபுக்³க³லங் பு³த்³த⁴ஞ்சேவ ப⁴வாபா⁴வகரங் த⁴ம்மஞ்சேவ நிரங்க³ணங் க³ணஞ்சேவ ஸிரஸா வந்தி³த்வா பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீனஞ்ச ஹிதத்தா²ய ஸமாஸேன ஸமாஹிதோ வினயஸ்ஸவினிச்ச²யங் வக்கா²மீதி யோஜனா.

    Seṭṭhaṃ appaṭipuggalaṃ buddhañceva bhavābhāvakaraṃ dhammañceva niraṅgaṇaṃ gaṇañceva sirasā vanditvā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnañca hitatthāya samāsena samāhito vinayassavinicchayaṃ vakkhāmīti yojanā.

    தத்த² ஸெட்ட²ந்தி ஸப்³பே³ இமே பஸத்தா² அயமேதேஸங் அதிஸயேன பஸத்தோ²தி ஸெட்டோ². ததா² ஹி ஸோ ப⁴க³வா ‘‘அஹஞ்ஹி ப்³ராஹ்மண ஜெட்டோ² ஸெட்டோ² லோகஸ்ஸா’’தி (பாரா॰ 11) வேரஞ்ஜப்³ராஹ்மணஸ்ஸ அத்தனோ ஜெட்ட²ஸெட்ட²பா⁴வஸ்ஸ பரிஜானநவினிச்ச²யஹேதுபூ⁴தாஹி ஜா²னாதீ³ஹி நிரதிஸயகு³ணஸம்பத்தீஹி ஸமன்னாக³தத்தா –

    Tattha seṭṭhanti sabbe ime pasatthā ayametesaṃ atisayena pasatthoti seṭṭho. Tathā hi so bhagavā ‘‘ahañhi brāhmaṇa jeṭṭho seṭṭho lokassā’’ti (pārā. 11) verañjabrāhmaṇassa attano jeṭṭhaseṭṭhabhāvassa parijānanavinicchayahetubhūtāhi jhānādīhi niratisayaguṇasampattīhi samannāgatattā –

    ‘‘த்வமேவ அஸி ஸம்பு³த்³தோ⁴, துவங் ஸத்தா² அனுத்தரோ;

    ‘‘Tvameva asi sambuddho, tuvaṃ satthā anuttaro;

    ஸதே³வகஸ்மிங் லோகஸ்மிங், நத்தி² தே படிபுக்³க³லோ. (தீ³॰ நி॰ 2.370);

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi te paṭipuggalo. (dī. ni. 2.370);

    துவங் பு³த்³தோ⁴ துவங் ஸத்தா², துவங் மாராபி⁴பூ⁴ முனி;

    Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuvaṃ mārābhibhū muni;

    துவங் அனுஸயே செ²த்வா, திண்ணோ தாரேஸிமங் பஜங்.

    Tuvaṃ anusaye chetvā, tiṇṇo tāresimaṃ pajaṃ.

    உபதீ⁴ தே ஸமதிக்கந்தா, ஆஸவா தே பதா³லிதா;

    Upadhī te samatikkantā, āsavā te padālitā;

    ஸீஹோஸி அனுபாதா³னோ, பஹீனப⁴யபே⁴ரவோ. (ம॰ நி॰ 2.400; ஸு॰ நி॰ 550-551; தே²ரகா³॰ 839-940);

    Sīhosi anupādāno, pahīnabhayabheravo. (ma. ni. 2.400; su. ni. 550-551; theragā. 839-940);

    மஹாவீர மஹாபஞ்ஞ, இத்³தி⁴யா யஸஸா ஜல;

    Mahāvīra mahāpañña, iddhiyā yasasā jala;

    ஸப்³ப³வேரப⁴யாதீத, பாதே³ வந்தா³மி சக்கு²மா’’தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.159; த⁴॰ ப॰ அட்ட²॰ 1.56); –

    Sabbaverabhayātīta, pāde vandāmi cakkhumā’’ti. (saṃ. ni. 1.159; dha. pa. aṭṭha. 1.56); –

    ஆதீ³ஹீ நானானயேஹி ஸதே³வகேன லோகேன அபி⁴த்த²வியதாய பஸத்த²தமோ, தமேவ ஸெட்ட²ங் பஸத்த²தமந்தி அத்தோ².

    Ādīhī nānānayehi sadevakena lokena abhitthaviyatāya pasatthatamo, tameva seṭṭhaṃ pasatthatamanti attho.

    அப்படிபுக்³க³லந்தி நத்தி² ஏதஸ்ஸ படிபுக்³க³லோ அதி⁴கோ, ஸதி³ஸோ வாதி அப்படிபுக்³க³லோ. ததா² ஹி கு³ணவஸேன அனந்தாபரிமாணாஸு லோகதா⁴தூஸு அத்தனா அதி⁴கஸ்ஸ, ஸதி³ஸஸ்ஸ வா புக்³க³லஸ்ஸ அபா⁴வதோ –

    Appaṭipuggalanti natthi etassa paṭipuggalo adhiko, sadiso vāti appaṭipuggalo. Tathā hi guṇavasena anantāparimāṇāsu lokadhātūsu attanā adhikassa, sadisassa vā puggalassa abhāvato –

    ‘‘ந மே ஆசரியோ அத்தி², ஸதி³ஸோ மே ந விஜ்ஜதி;

    ‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;

    ஸதே³வகஸ்மிங் லோகஸ்மிங், நத்தி² மே படிபுக்³க³லோ’’தி. (மஹாவ॰ 11) –

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’’ti. (mahāva. 11) –

    அத்தனாவ அத்தனோ அவிபரீதோ அப்படிபுக்³க³லபா⁴வோ படிஞ்ஞாதோ, தஸ்மா தங் அப்படிபுக்³க³லங் ஸப்³ப³லோகுத்தமந்தி அத்தோ².

    Attanāva attano aviparīto appaṭipuggalabhāvo paṭiññāto, tasmā taṃ appaṭipuggalaṃ sabbalokuttamanti attho.

    பு³த்³த⁴ந்தி அனந்தமபரிமெய்யங் ஞெய்யமண்ட³லமனவஸேஸங் பு³த்³த⁴வாதி பு³த்³தோ⁴, ஏதேன அனேககப்பகோடிஸதஸஹஸ்ஸங் ஸம்ப⁴தபுஞ்ஞஞாணஸம்பா⁴ரானுபா⁴வஸித்³தி⁴த⁴ம்மரூபகாயஸிரிவிலாஸபடிமண்டி³தோ ஸத்³த⁴ம்மவரசக்கவத்தீ ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ த³ஸ்ஸிதோ. அத² வா சத்தாரி ஸச்சானி ஸயங் விசிதோபசிதபாரமிதாபரிபாசிதேன ஸவாஸனானவஸேஸகிலேஸப்பஹாயகேன ஸயம்பு⁴ஞாணேன பு³ஜ்ஜீ²தி பு³த்³தோ⁴. யதா²ஹ –

    Buddhanti anantamaparimeyyaṃ ñeyyamaṇḍalamanavasesaṃ buddhavāti buddho, etena anekakappakoṭisatasahassaṃ sambhatapuññañāṇasambhārānubhāvasiddhidhammarūpakāyasirivilāsapaṭimaṇḍito saddhammavaracakkavattī sammāsambuddho dassito. Atha vā cattāri saccāni sayaṃ vicitopacitapāramitāparipācitena savāsanānavasesakilesappahāyakena sayambhuñāṇena bujjhīti buddho. Yathāha –

    ‘‘அபி⁴ஞ்ஞெய்யங் அபி⁴ஞ்ஞாதங், பா⁴வேதப்³ப³ஞ்ச பா⁴விதங்;

    ‘‘Abhiññeyyaṃ abhiññātaṃ, bhāvetabbañca bhāvitaṃ;

    பஹாதப்³ப³ங் பஹீனங் மே, தஸ்மா பு³த்³தொ⁴ஸ்மி ப்³ராஹ்மணா’’தி. (ம॰ நி॰ 2.392, 399; ஸு॰ நி॰ 563; தே²ரகா³॰ 828);

    Pahātabbaṃ pahīnaṃ me, tasmā buddhosmi brāhmaṇā’’ti. (ma. ni. 2.392, 399; su. ni. 563; theragā. 828);

    வித்தா²ரோ பனஸ்ஸ ‘‘பு³ஜ்ஜி²தா ஸச்சானீதி பு³த்³தோ⁴, போ³தே⁴தா பஜாயாதி பு³த்³தோ⁴’’திஆதி³னா (மஹானி॰ 192; சூளனி॰ பாராயனத்து²திகா³தா²னித்³தே³ஸ 97; படி॰ ம॰ 1.162) நித்³தே³ஸாதீ³ஸு வுத்தனயேன வேதி³தப்³போ³. ஸத்³த³ஸித்³தி⁴ ஸாஸனிகானங் அவக³மனத்தே² வத்தமானா பு³த⁴-தா⁴துதோ ‘‘பா⁴வகம்மேஸு த’’ இதி இதோ தாதிவத்தமானே ‘‘பு³த⁴க³மாதி³த்தே² கத்தரீ’’தி இமினா கச்சாயனஸுத்தேன கத்தரி தப்பச்சயவிதா⁴னதோ வேதி³தப்³பா³. லோகியானங் பன போ³த⁴னத்த²தா⁴தூனம்பி க³மனத்த²தாய வுத்தத்தா க³த்யத்தா²கம்மகாதி³ ஸுத்ததோ கத்தரி த-ப்பச்சயகரணேன வேதி³தப்³பா³.

    Vitthāro panassa ‘‘bujjhitā saccānīti buddho, bodhetā pajāyāti buddho’’tiādinā (mahāni. 192; cūḷani. pārāyanatthutigāthāniddesa 97; paṭi. ma. 1.162) niddesādīsu vuttanayena veditabbo. Saddasiddhi sāsanikānaṃ avagamanatthe vattamānā budha-dhātuto ‘‘bhāvakammesu ta’’ iti ito tātivattamāne ‘‘budhagamāditthe kattarī’’ti iminā kaccāyanasuttena kattari tappaccayavidhānato veditabbā. Lokiyānaṃ pana bodhanatthadhātūnampi gamanatthatāya vuttattā gatyatthākammakādi suttato kattari ta-ppaccayakaraṇena veditabbā.

    அத² வா தா⁴தூனங் அனேகத்த²தாய பு³த⁴-இச்சயங் தா⁴து ஜாக³ரணவிகஸனத்தே²ஸு வத்தமானோ அகம்மகோதி ‘‘பபு³த்³தோ⁴ புரிஸோ, பபு³த்³த⁴ங் பது³ம’’ந்திஆதீ³ஸு விய பு³த்³த⁴வா அஞ்ஞாணனித்³தா³விக³மேன ஞாணசக்கூ²னி உம்மீலந்தோ பபு³த்³தோ⁴, கு³ணேஹி வா விகஸிதோதி கத்தரி ஸித்³தே⁴ன பு³த்³த⁴-ஸத்³தே³ன ‘‘பு³த்³தோ⁴’’தி திப⁴வனேகசூளாமணிபாத³பங்கஜராக³ரதனோ ப⁴க³வா லோகனாதோ² வுச்சதி, இமஸ்மிங் பக்கே²பி க³த்யத்தா²தி³ஸுத்தே அகம்மகக்³க³ஹணேன பச்சயவிதா⁴னங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Atha vā dhātūnaṃ anekatthatāya budha-iccayaṃ dhātu jāgaraṇavikasanatthesu vattamāno akammakoti ‘‘pabuddho puriso, pabuddhaṃ paduma’’ntiādīsu viya buddhavā aññāṇaniddāvigamena ñāṇacakkhūni ummīlanto pabuddho, guṇehi vā vikasitoti kattari siddhena buddha-saddena ‘‘buddho’’ti tibhavanekacūḷāmaṇipādapaṅkajarāgaratano bhagavā lokanātho vuccati, imasmiṃ pakkhepi gatyatthādisutte akammakaggahaṇena paccayavidhānaṃ daṭṭhabbaṃ.

    அத² வா ஸகம்மகானங் தா⁴தூனங் கம்மவசனிச்சா²ய அபா⁴வே அகம்மகபா⁴வதோ ‘‘ப²லங் ஸயமேவ பக்க’’ந்திஆதீ³ஸு விய போ³த⁴னத்தே²யேவ பு³த⁴-தா⁴துதோ கத்தரி விதா⁴னங் ஸிஜ்ஜ²தி. அத² வா நீலகு³ணயோகே³ன படாதீ³ஸு நீலவோஹாரோ விய பா⁴வஸாத⁴னங் பு³த்³த⁴-ஸத்³த³ங் க³ஹெத்வா பு³த்³த⁴கு³ணயோக³தோ ‘‘பு³த்³தோ⁴’’தி வோஹரீயதி. ஏவமனேகதா⁴ ஸித்³தே⁴ன பு³த்³த⁴-ஸத்³தே³ன வுச்சமானங் தங் ப⁴க³வந்தங் தங் த⁴ம்மராஜந்தி அத்தோ².

    Atha vā sakammakānaṃ dhātūnaṃ kammavacanicchāya abhāve akammakabhāvato ‘‘phalaṃ sayameva pakka’’ntiādīsu viya bodhanattheyeva budha-dhātuto kattari vidhānaṃ sijjhati. Atha vā nīlaguṇayogena paṭādīsu nīlavohāro viya bhāvasādhanaṃ buddha-saddaṃ gahetvā buddhaguṇayogato ‘‘buddho’’ti voharīyati. Evamanekadhā siddhena buddha-saddena vuccamānaṃ taṃ bhagavantaṃ taṃ dhammarājanti attho.

    ‘‘ஸெட்ட²ங் அப்படிபுக்³க³ல’’ந்தி பத³த்³வயங் ‘‘பு³த்³த⁴’’ந்தி ஏதஸ்ஸ விஸேஸனங். எத்த² ச ‘‘பு³த்³த⁴ங், ஸெட்ட²ங், அப்படிபுக்³க³ல’’ந்தி இமேஹி தீஹி பதே³ஹி நயதோ ‘‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴’’திஆதி³னா (தீ³॰ நி॰ 1.157; 3.6; ம॰ நி॰ 1.147, 144; 3.434; ஸங்॰ நி॰ 1.249; 5.479; அ॰ நி॰ 5.14, 30; 6.25, 26; நெத்தி॰ 93), ‘‘யோ வத³தங் பவரோ மனுஜேஸு, ஸக்யமுனீ ப⁴க³வா கதகிச்சோ’’திஆதீ³ஹி (வி॰ வ॰ 886) ச அனேகேஹி ஸுத்தபதே³ஹி த³ஸ்ஸிததூ³ராவிதூ³ரஸந்திகனிதா³னஹேதுப²லஸத்தோபகாராவத்தா²த⁴ம்மத்த²- லோகுத்³தா⁴ரத்திகத்தயஸங்க³ஹிதங் ஸுபரிஸுத்³த⁴ங் பு³த்³த⁴கு³ணஸமுத³யங் நிரவஸேஸங் த³ஸ்ஸேதி. அயமேவ ஹி பு³த்³த⁴கு³ணானங் நிரவஸேஸதோ த³ஸ்ஸனூபாயோ, யதி³த³ங் நயத³ஸ்ஸனங். இதரதா² படிபத³வண்ணனாய அபரிமிதானங் பு³த்³த⁴கு³ணானங் கோ ஹி நாம ஸமத்தோ² பரியந்தங் க³ந்துங். யதா²ஹ –

    ‘‘Seṭṭhaṃ appaṭipuggala’’nti padadvayaṃ ‘‘buddha’’nti etassa visesanaṃ. Ettha ca ‘‘buddhaṃ, seṭṭhaṃ, appaṭipuggala’’nti imehi tīhi padehi nayato ‘‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho’’tiādinā (dī. ni. 1.157; 3.6; ma. ni. 1.147, 144; 3.434; saṃ. ni. 1.249; 5.479; a. ni. 5.14, 30; 6.25, 26; netti. 93), ‘‘yo vadataṃ pavaro manujesu, sakyamunī bhagavā katakicco’’tiādīhi (vi. va. 886) ca anekehi suttapadehi dassitadūrāvidūrasantikanidānahetuphalasattopakārāvatthādhammattha- lokuddhārattikattayasaṅgahitaṃ suparisuddhaṃ buddhaguṇasamudayaṃ niravasesaṃ dasseti. Ayameva hi buddhaguṇānaṃ niravasesato dassanūpāyo, yadidaṃ nayadassanaṃ. Itarathā paṭipadavaṇṇanāya aparimitānaṃ buddhaguṇānaṃ ko hi nāma samattho pariyantaṃ gantuṃ. Yathāha –

    ‘‘பு³த்³தோ⁴பி பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴ணெய்ய வண்ணங்;

    ‘‘Buddhopi buddhassa bhaṇeyya vaṇṇaṃ;

    கப்பம்பி சே அஞ்ஞமபா⁴ஸமானோ;

    Kappampi ce aññamabhāsamāno;

    கீ²யேத² கப்போ சிரதீ³க⁴மந்தரே;

    Khīyetha kappo ciradīghamantare;

    வண்ணோ ந கீ²யேத² ததா²க³தஸ்ஸா’’தி. (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.141; ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.425; உதா³॰ அட்ட²॰ 53; அப॰ அட்ட²॰ 2.7.20; பு³॰ வங்॰ அட்ட²॰ 4.4; சரியா॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா², பகிண்ணககதா²; தீ³॰ நி॰ டீ॰ 1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; ம॰ நி॰ டீ॰ 1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; ஸங்॰ நி॰ டீ॰ 1.1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; அ॰ நி॰ டீ॰ 1.1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; வஜிர॰ டீ॰ க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; ஸாரத்த²॰ டீ॰ 1.க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா; நெத்தி॰ டீ॰ க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா);

    Vaṇṇo na khīyetha tathāgatassā’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 3.141; ma. ni. aṭṭha. 2.425; udā. aṭṭha. 53; apa. aṭṭha. 2.7.20; bu. vaṃ. aṭṭha. 4.4; cariyā. aṭṭha. nidānakathā, pakiṇṇakakathā; dī. ni. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; ma. ni. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; saṃ. ni. ṭī. 1.1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; a. ni. ṭī. 1.1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; vajira. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; netti. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā);

    ஏவமேதேஹி தீஹி பதே³ஹி நிரவஸேஸகு³ணஸங்கித்தனது²தியா வஸேன ‘‘வந்தி³த்வா’’தி இமினா பணாமஸ்ஸ ச வுத்தத்தா இமாய அட்³ட⁴கா³தா²ய பு³த்³த⁴ரதனஸங்கா²தபட²மவந்த³னீயவத்து²விஸயா து²திபணாமஸபா⁴வா வந்த³னா த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Evametehi tīhi padehi niravasesaguṇasaṃkittanathutiyā vasena ‘‘vanditvā’’ti iminā paṇāmassa ca vuttattā imāya aḍḍhagāthāya buddharatanasaṅkhātapaṭhamavandanīyavatthuvisayā thutipaṇāmasabhāvā vandanā dassitāti daṭṭhabbaṃ.

    தத³னந்தரங் த⁴ம்மரதனஸ்ஸ பணாமங் த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘‘ப⁴வாபா⁴வகரங் த⁴ம்ம’’ந்தி. எத்த² ப⁴வ-ஸத்³தே³ன த்³வே ப⁴வா வுத்தா கம்மப⁴வோ, உபபத்திப⁴வோதி. தத்த² கம்மப⁴வோ ப⁴வதி ஏதஸ்மா ப²லந்தி ‘‘ப⁴வோ’’தி வுச்சதி. விபாகக்க²ந்த⁴கடத்தாரூபஸங்கா²தோ பன உபபத்திப⁴வோ அவிஜ்ஜாதண்ஹுபாதா³னஸங்கா²ராதி³ஸஹகாரிகாரணயுத்தேன குஸலாகுஸலசேதனாஸங்கா²தகம்மப⁴வபச்சயேன யதா²ரஹங் ப⁴வதீதி ‘‘ப⁴வோ’’தி வுச்சதி. ஸோ பன காமப⁴வரூபப⁴வஅரூபப⁴வஸஞ்ஞீப⁴வஅஸஞ்ஞீப⁴வனேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீப⁴வ- ஏகவோகாரப⁴வசதுவோகாரப⁴வபஞ்சவோகாரப⁴வவஸேன நவவிதோ⁴. ஏவமேதேஸு நவஸு ப⁴வேஸு த³ஸவிதோ⁴பி த⁴ம்மோ அத்தானங் தா⁴ரெந்தஸ்ஸ புக்³க³லஸந்தானஸ்ஸ அனுபாதி³ஸேஸனிப்³பா³னதா⁴துயா பரங் அப்படிஸந்தி⁴கதாஸாத⁴னேன ப⁴வேஸு , ப⁴வஸ்ஸ வா அபா⁴வங் கரோதீதி ப⁴வாபா⁴வகரோ, தங், அபராபரஜாதிப்பப³ந்த⁴ஸ்ஸ ஹேதுஸமுக்³கா⁴தேன அப்பவத்தித⁴ம்மதாபாத³கந்தி அத்தோ².

    Tadanantaraṃ dhammaratanassa paṇāmaṃ dassetumāha ‘‘bhavābhāvakaraṃ dhamma’’nti. Ettha bhava-saddena dve bhavā vuttā kammabhavo, upapattibhavoti. Tattha kammabhavo bhavati etasmā phalanti ‘‘bhavo’’ti vuccati. Vipākakkhandhakaṭattārūpasaṅkhāto pana upapattibhavo avijjātaṇhupādānasaṅkhārādisahakārikāraṇayuttena kusalākusalacetanāsaṅkhātakammabhavapaccayena yathārahaṃ bhavatīti ‘‘bhavo’’ti vuccati. So pana kāmabhavarūpabhavaarūpabhavasaññībhavaasaññībhavanevasaññīnāsaññībhava- ekavokārabhavacatuvokārabhavapañcavokārabhavavasena navavidho. Evametesu navasu bhavesu dasavidhopi dhammo attānaṃ dhārentassa puggalasantānassa anupādisesanibbānadhātuyā paraṃ appaṭisandhikatāsādhanena bhavesu , bhavassa vā abhāvaṃ karotīti bhavābhāvakaro, taṃ, aparāparajātippabandhassa hetusamugghātena appavattidhammatāpādakanti attho.

    த⁴ம்மந்தி அத்தானங் தா⁴ரெந்தே சதூஸு அபாயேஸு, ஸங்ஸாரே ச அபதமானே தா⁴ரேதீதி த⁴ம்மோ, ஸோ சதுமக்³க³ப²லனிப்³பா³னஸங்கா²தனவலோகுத்தரத⁴ம்மோ ச தப்படிபாத³கோ நவங்க³ஸாஸனாபரனாமதெ⁴ய்யசதுராஸீதிஸஹஸ்ஸத⁴ம்மக்க²ந்த⁴ப்பபே⁴த³பி⁴ன்னோ பரியத்தித⁴ம்மோ சாதி த³ஸவிதோ⁴. ஸோபி நிப்பரியாயத⁴ம்மோ, பரியாயத⁴ம்மோ சாதி து³விதோ⁴. தத்த² நிப்பரியாயத⁴ம்மோ நாம அபாயே, ஸங்ஸாரே வா பதா⁴னஹேதுபூ⁴தானங் உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானங், ஓரம்பா⁴கி³யானஞ்ச த³ஸன்னங் ஸங்யோஜனானங் ஸமுச்சி²ந்த³னேன மக்³க³த⁴ம்மோ, தஸ்ஸ தங்கிச்சனிப்ப²த்தினிமித்தபா⁴வேன நிப்³பா³னத⁴ம்மோ சாதி பஞ்சவிதோ⁴பி நிப்பரியாயேன புக்³க³லஸந்தானங் தா⁴ரேதீதி கத்வா ‘‘நிப்பரியாயத⁴ம்மோ’’தி வுச்சதி. சத்தாரி பன ஸாமஞ்ஞப²லானி படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴பஹானேன மக்³கா³னுகு³ணப்பவத்தியா, பரியத்தி ச மக்³க³னிப்³பா³னாதி⁴க³மஸ்ஸ மூலகாரணபா⁴வதோதி பஞ்சவிதோ⁴பி பரியாயத⁴ம்மோ நாம.

    Dhammanti attānaṃ dhārente catūsu apāyesu, saṃsāre ca apatamāne dhāretīti dhammo, so catumaggaphalanibbānasaṅkhātanavalokuttaradhammo ca tappaṭipādako navaṅgasāsanāparanāmadheyyacaturāsītisahassadhammakkhandhappabhedabhinno pariyattidhammo cāti dasavidho. Sopi nippariyāyadhammo, pariyāyadhammo cāti duvidho. Tattha nippariyāyadhammo nāma apāye, saṃsāre vā padhānahetubhūtānaṃ uddhambhāgiyānaṃ, orambhāgiyānañca dasannaṃ saṃyojanānaṃ samucchindanena maggadhammo, tassa taṃkiccanipphattinimittabhāvena nibbānadhammo cāti pañcavidhopi nippariyāyena puggalasantānaṃ dhāretīti katvā ‘‘nippariyāyadhammo’’ti vuccati. Cattāri pana sāmaññaphalāni paṭippassaddhipahānena maggānuguṇappavattiyā, pariyatti ca magganibbānādhigamassa mūlakāraṇabhāvatoti pañcavidhopi pariyāyadhammo nāma.

    எத்தாவதா ‘‘ஸ்வாக்கா²தோ ப⁴க³வதா த⁴ம்மோ’’திஆதி³னா (ஸங்॰ நி॰ 1.249; அ॰ நி॰ 3.76; தீ³॰ நி॰ 3.6; அ॰ நி॰ 6.10, 25, 26), ‘‘ராக³விராக³மனேஜமஸோக’’ந்திஆதீ³ஹி (வி॰ வ॰ 887) ச ஸுத்தந்தேஹி வுத்தஸ்ஸ, தத³ட்ட²கதா²தீ³ஸு ச வண்ணிதஸ்ஸ ஸரணானுஸ்ஸரணவஸேனாபி ஸக்³க³மொக்க²ஸம்பத்திபடிலாப⁴காரணஸ்ஸ அனவஸேஸஸ்ஸ த⁴ம்மரதனகு³ணஸ்ஸ நயதோ உத்³தி³ட்ட²த்தா ச ‘‘வந்தி³த்வா’’தி இமினா பணாமஸ்ஸ த³ஸ்ஸிதத்தா ச த⁴ம்மரதனஸங்கா²தஸ்ஸ து³தியஸ்ஸ வந்த³னீயஸ்ஸ து²திபணாமஸபா⁴வா வந்த³னா த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Ettāvatā ‘‘svākkhāto bhagavatā dhammo’’tiādinā (saṃ. ni. 1.249; a. ni. 3.76; dī. ni. 3.6; a. ni. 6.10, 25, 26), ‘‘rāgavirāgamanejamasoka’’ntiādīhi (vi. va. 887) ca suttantehi vuttassa, tadaṭṭhakathādīsu ca vaṇṇitassa saraṇānussaraṇavasenāpi saggamokkhasampattipaṭilābhakāraṇassa anavasesassa dhammaratanaguṇassa nayato uddiṭṭhattā ca ‘‘vanditvā’’ti iminā paṇāmassa dassitattā ca dhammaratanasaṅkhātassa dutiyassa vandanīyassa thutipaṇāmasabhāvā vandanā dassitāti daṭṭhabbaṃ.

    தத³னந்தரங் ஸங்க⁴ரதனஸ்ஸ வந்த³னாஸந்த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங் ‘‘க³ணஞ்சேவ நிரங்க³ண’’ந்தி. எத்த² ‘‘ராகோ³ அங்க³ணங் தோ³ஸோ அங்க³ணங் மோஹோ அங்க³ண’’ந்தி (விப⁴॰ 924) வுத்தேஹி ராகா³தி³அங்க³ணேஹி தத³ங்க³விக்க²ம்ப⁴னஸமுச்சே²த³படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴னிஸ்ஸரணவிமுத்திவஸேன நிக்³க³தோ விமுத்தோதி நிரங்க³ணோ, தங் நிரங்க³ணங். அரியவங்ஸே ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாவிமுத்திவிமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனஸங்கா²தேஹி கு³ணக³ணேஹி க³ணீயதீதி க³ணோ, தங்.

    Tadanantaraṃ saṅgharatanassa vandanāsandassanatthaṃ vuttaṃ ‘‘gaṇañceva niraṅgaṇa’’nti. Ettha ‘‘rāgo aṅgaṇaṃ doso aṅgaṇaṃ moho aṅgaṇa’’nti (vibha. 924) vuttehi rāgādiaṅgaṇehi tadaṅgavikkhambhanasamucchedapaṭippassaddhinissaraṇavimuttivasena niggato vimuttoti niraṅgaṇo, taṃ niraṅgaṇaṃ. Ariyavaṃse sīlasamādhipaññāvimuttivimuttiñāṇadassanasaṅkhātehi guṇagaṇehi gaṇīyatīti gaṇo, taṃ.

    எத்தாவதா ‘‘ஸுப்படிபன்னோ ப⁴க³வதோ ஸாவகஸங்கோ⁴’’திஆதி³னா (ஸங்॰ நி॰ 1.249; அ॰ நி॰ 3.76; தீ³॰ நி॰ 3.6; அ॰ நி॰ 6.10, 25, 26;), ‘‘யத்த² ச தி³ன்னங் மஹப்ப²லமாஹு, சதூஸு ஸுசீஸு புரிஸயுகே³ஸூ’’திஆதீ³ஹி (வி॰ வ॰ 888) ச தேஹி தேஹி ஸுத்தபதே³ஹி வுத்தானங், தத³ட்ட²கதா²தீ³ஸு ச வண்ணிதானங் விமலாதுலனிகி²லவிஸாலபேஸலஸீலாதி³னானப்பகாரானக்³க⁴ஸங்க⁴ரதனகு³ணானங் ஸங்கித்தனஸபா⁴வாய து²தியா ச ‘‘வந்தி³த்வா’’தி ஏதேன யதா²வுத்தஸரூபபபே⁴த³பணாமஸ்ஸ வுத்தத்தா ச ஸங்க⁴ரதனஸங்கா²தததியவந்த³னீயவத்து²விஸயா து²திப்பணாமஸங்கா²தா வந்த³னா த³ஸ்ஸிதாதி வேதி³தப்³பா³. ஸிரஸாதி அத்தப்பஸாத³கா³ரவாவஹந்தேன முத்³த⁴னா. வந்தி³த்வாதி பணமித்வா தோ²மித்வா வா.

    Ettāvatā ‘‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho’’tiādinā (saṃ. ni. 1.249; a. ni. 3.76; dī. ni. 3.6; a. ni. 6.10, 25, 26;), ‘‘yattha ca dinnaṃ mahapphalamāhu, catūsu sucīsu purisayugesū’’tiādīhi (vi. va. 888) ca tehi tehi suttapadehi vuttānaṃ, tadaṭṭhakathādīsu ca vaṇṇitānaṃ vimalātulanikhilavisālapesalasīlādinānappakārānagghasaṅgharatanaguṇānaṃ saṃkittanasabhāvāya thutiyā ca ‘‘vanditvā’’ti etena yathāvuttasarūpapabhedapaṇāmassa vuttattā ca saṅgharatanasaṅkhātatatiyavandanīyavatthuvisayā thutippaṇāmasaṅkhātā vandanā dassitāti veditabbā. Sirasāti attappasādagāravāvahantena muddhanā. Vanditvāti paṇamitvā thomitvā vā.

    ஏவங் பட²மகா³தா²ய வந்த³னீயஸ்ஸ ரதனத்தயஸ்ஸ து²திப்பணாமஸங்கா²தங் வந்த³னங் த³ஸ்ஸெத்வா தத³னந்தராய ஸந்த³ஸ்ஸேதப்³ப³பயோஜனாதி³படிபாதி³காய கா³தா²ய ‘‘பி⁴க்கூ²ன’’ந்தி இமினா கிஞ்சாபி ஸங்ஸாரே ப⁴யங் இக்க²தீதி ‘‘பி⁴க்கூ²’’தி கல்யாணபுது²ஜ்ஜனேன ஸத்³தி⁴ங் அட்ட² அரியபுக்³க³லா வுச்சந்தி, பாளியங் (பாரா॰ 44-45; விப⁴॰ 510) பன ‘‘பி⁴ன்னபடங் தா⁴ரேதீதி பி⁴க்கு², பி⁴க்க²னஸீலோதி பி⁴க்கூ²’’திஆதி³னா பி⁴க்கு²ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்து²த்³தா⁴ரவஸேன நிப்³ப³சனந்தரானி த³ஸ்ஸெத்வா பாதிமொக்க²ஸங்வரஸங்வரணாரஹஸ்ஸேவ அதி⁴ப்பேதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸமக்³கே³ன ஸங்கே⁴ன ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன அகுப்பேன டா²னாரஹேன உபஸம்பன்னோ, அயங் இமஸ்மிங் அத்தே² அதி⁴ப்பேதோ பி⁴க்கூ²’’தி த³ஸ்ஸிதா ஸிக்கா²காமா ஸாஸனாவசாரா குலபுத்தா இதா⁴தி⁴ப்பேதா, தேஸங் பி⁴க்கூ²னஞ்ச. பி⁴க்கு²னீனஞ்சாதி அட்ட²வாசிகஉபஸம்பதா³கம்மேன உப⁴தோஸங்கே⁴ உபஸம்பன்னாதாதி³ஸாயேவ குலதீ⁴தரோ த³ஸ்ஸிதா. ஏகதோபஸம்பன்னாபி ஸாமஞ்ஞேன க³ய்ஹந்தி. ஏகதோபஸம்பன்னாதி ச பி⁴க்கு²னிஸங்கே⁴ உபஸம்பஜ்ஜித்வா யாவ பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ ந உபஸம்பஜ்ஜந்தி, தாவ, பி⁴க்கு²னீ ச லிங்க³பரிவத்தனேன பி⁴க்கு²னிபா⁴வப்பத்தா அதி⁴ப்பேதா, தாஸங் பி⁴க்கு²னீனஞ்ச.

    Evaṃ paṭhamagāthāya vandanīyassa ratanattayassa thutippaṇāmasaṅkhātaṃ vandanaṃ dassetvā tadanantarāya sandassetabbapayojanādipaṭipādikāya gāthāya ‘‘bhikkhūna’’nti iminā kiñcāpi saṃsāre bhayaṃ ikkhatīti ‘‘bhikkhū’’ti kalyāṇaputhujjanena saddhiṃ aṭṭha ariyapuggalā vuccanti, pāḷiyaṃ (pārā. 44-45; vibha. 510) pana ‘‘bhinnapaṭaṃ dhāretīti bhikkhu, bhikkhanasīloti bhikkhū’’tiādinā bhikkhusaddassa atthuddhāravasena nibbacanantarāni dassetvā pātimokkhasaṃvarasaṃvaraṇārahasseva adhippetabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘samaggena saṅghena ñatticatutthena kammena akuppena ṭhānārahena upasampanno, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhū’’ti dassitā sikkhākāmā sāsanāvacārā kulaputtā idhādhippetā, tesaṃ bhikkhūnañca. Bhikkhunīnañcāti aṭṭhavācikaupasampadākammena ubhatosaṅghe upasampannātādisāyeva kuladhītaro dassitā. Ekatopasampannāpi sāmaññena gayhanti. Ekatopasampannāti ca bhikkhunisaṅghe upasampajjitvā yāva bhikkhusaṅghe na upasampajjanti, tāva, bhikkhunī ca liṅgaparivattanena bhikkhunibhāvappattā adhippetā, tāsaṃ bhikkhunīnañca.

    ஹிதத்தா²யாதி ஸப்³ப³ஸம்பத்தினிப்பா²த³கரணத்தா²ய ஹினோதி க³ச்ச²தி யதா²தி⁴ப்பேதப²லஸாத⁴னே பவத்ததீதி ஹிதந்தி அரோக³தாதி³காரணங் அமதோஸதா⁴தி³ வுச்சதி. இத⁴ பன ஸக்³க³மொக்க²ஸம்பத்திஸித்³தி⁴காரணங் பாதிமொக்க²ஸங்வரஸீலரக்க²னங் வுச்சதி, தத³த்தா²ய.

    Hitatthāyāti sabbasampattinipphādakaraṇatthāya hinoti gacchati yathādhippetaphalasādhane pavattatīti hitanti arogatādikāraṇaṃ amatosadhādi vuccati. Idha pana saggamokkhasampattisiddhikāraṇaṃ pātimokkhasaṃvarasīlarakkhanaṃ vuccati, tadatthāya.

    ஸமாஹிதோ ஸம்மா ஆஹிதோ பவத்திதோ வினிச்ச²யமக்³கோ³ ஏதேனாதி ‘‘ஸமாஹிதோ’’தி பகரணகாரகோ த³ஸ்ஸிதோ. அத² வா ஸம்மா ஆஹிதங் வினயவினிச்ச²யே ட²பிதங் பவத்திதங் சித்தமேதஸ்ஸாதி ‘‘ஸமாஹிதசித்தோ’’தி வத்தப்³பே³ உத்தரபத³லோபேன ‘‘ஸமாஹிதோ’’தி வுத்தோ. பரமக³ம்பீ⁴ரஸுது³த்தரவினயபிடகத்த²வினிச்ச²யே பவத்தனாரஹஸ்ஸ இமினா விஸேஸனேன அத்தனி ஸமாஹிதசித்தப்பவத்தினிமித்தபூ⁴தோ அத்தனோ ஞாணஸ்ஸ பத³ட்டா²னபூ⁴தோ ஸமாதி⁴ த³ஸ்ஸிதோ தேன ஸமாதி⁴னா ஸமாஹிதோ ஹுத்வாதி அத்தோ².

    Samāhito sammā āhito pavattito vinicchayamaggo etenāti ‘‘samāhito’’ti pakaraṇakārako dassito. Atha vā sammā āhitaṃ vinayavinicchaye ṭhapitaṃ pavattitaṃ cittametassāti ‘‘samāhitacitto’’ti vattabbe uttarapadalopena ‘‘samāhito’’ti vutto. Paramagambhīrasuduttaravinayapiṭakatthavinicchaye pavattanārahassa iminā visesanena attani samāhitacittappavattinimittabhūto attano ñāṇassa padaṭṭhānabhūto samādhi dassito tena samādhinā samāhito hutvāti attho.

    பவக்கா²மீதி பகாரேன வக்கா²மி, யேன பகாரேன வினயவினிச்ச²யே வுத்தே அஜ்ஜதனா மந்த³ஸதிமதிவீரியா படிபஜ்ஜனகா க³ம்பீ⁴ரதரங் வினயபிடகத்த²வினிச்ச²யங் ஸுகே²ன உக்³க³ண்ஹிதுங், தா⁴ரேதுஞ்ச ஸக்கொந்தி, தாதி³ஸேன பகாரவிஸேஸேன வக்கா²மீதி அத்தோ². ஸமாஸேனாதி ஸமஸனங் ஸங்கி²பனங் ஸமாஸோ, தேன, ஸங்கி²த்தருசிகானமுக்³கா⁴டிதஞ்ஞூனங் கதாதி⁴காரானங் ஞாணுத்தரானங் புக்³க³லானஞ்ச பபஞ்சபீ⁴ருகானங் க³ஹணதா⁴ரணே மந்த³யந்தானங் மந்த³பு³த்³தீ⁴னஞ்ச உபகாரகேன நாதிவித்தா²ரக்கமேனாதி அத்தோ². வினயஸ்ஸாதி வினயபிடகஸ்ஸ. தஞ்ஹி –

    Pavakkhāmīti pakārena vakkhāmi, yena pakārena vinayavinicchaye vutte ajjatanā mandasatimativīriyā paṭipajjanakā gambhīrataraṃ vinayapiṭakatthavinicchayaṃ sukhena uggaṇhituṃ, dhāretuñca sakkonti, tādisena pakāravisesena vakkhāmīti attho. Samāsenāti samasanaṃ saṃkhipanaṃ samāso, tena, saṃkhittarucikānamugghāṭitaññūnaṃ katādhikārānaṃ ñāṇuttarānaṃ puggalānañca papañcabhīrukānaṃ gahaṇadhāraṇe mandayantānaṃ mandabuddhīnañca upakārakena nātivitthārakkamenāti attho. Vinayassāti vinayapiṭakassa. Tañhi –

    ‘‘விவித⁴விஸேஸனயத்தா;

    ‘‘Vividhavisesanayattā;

    வினயனதோ சேவ காயவாசானங்;

    Vinayanato ceva kāyavācānaṃ;

    வினயத்த²விதூ³ஹி அயங்;

    Vinayatthavidūhi ayaṃ;

    வினயோ ‘வினயோ’தி அக்கா²தோ’’தி. (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.பட²மஸங்கீ³திகதா²; பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²) –

    Vinayo ‘vinayo’ti akkhāto’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamasaṅgītikathā; pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā) –

    வுத்தேஹி அத்த²விஸேஸேஹி ‘‘வினயோ’’தி வுச்சதி. தஸ்ஸ ஏவங் ஸந்த³ஸ்ஸிதஸபா⁴வஸ்ஸ ‘‘வினயோ நாம ஸாஸனஸ்ஸ ஆயூ’’தி (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.பட²மஸங்கீ³திகதா²; பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மஸங்கீ³திகதா²; கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ 5.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²) ஸங்கீ³திகாரகேஹி மஹாகஸ்ஸபாதீ³ஹி அபி⁴த்து²தகு³ணஸ்ஸ வினயபிடகுத்தமஸ்ஸ. வினிச்ச²யந்தி விஸேஸேன, விவிதே⁴ன வா ஆகாரேன விப்படிபத்தினீஹரணவஸேன சீயதி விப⁴ஜீயதீதி ‘‘வினிச்ச²யோ’’தி லத்³த⁴னாமங் விப⁴ஜனங், வினயவினிச்ச²யங் நாம பகரணந்தி வுத்தங் ஹோதி. ‘‘வினயஸ்ஸவினிச்ச²ய’’ந்தி ச அலுத்தஸமாஸோயங் ‘‘தே³வானங்பியதிஸ்ஸோ, கண்டே²காளோ’’திஆதீ³ஸு விய.

    Vuttehi atthavisesehi ‘‘vinayo’’ti vuccati. Tassa evaṃ sandassitasabhāvassa ‘‘vinayo nāma sāsanassa āyū’’ti (dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamasaṅgītikathā; pārā. aṭṭha. 1.paṭhamasaṅgītikathā; khu. pā. aṭṭha. 5.paṭhamamahāsaṅgītikathā) saṅgītikārakehi mahākassapādīhi abhitthutaguṇassa vinayapiṭakuttamassa. Vinicchayanti visesena, vividhena vā ākārena vippaṭipattinīharaṇavasena cīyati vibhajīyatīti ‘‘vinicchayo’’ti laddhanāmaṃ vibhajanaṃ, vinayavinicchayaṃ nāma pakaraṇanti vuttaṃ hoti. ‘‘Vinayassavinicchaya’’nti ca aluttasamāsoyaṃ ‘‘devānaṃpiyatisso, kaṇṭhekāḷo’’tiādīsu viya.

    ஏவங் து³தியகா³தா²ய கத்துனிமித்தபயோஜனாபி⁴தா⁴னாபி⁴தெ⁴ய்யபகரணப்பகாரேகதே³ஸங் த³ஸ்ஸெத்வா ஸக்கச்சஸவனகாரணனித³ஸ்ஸனமுகே²னாபி பகரணப்பகாராதி³ங் த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘‘அனாகுல’’மிச்சாதி³. தத்த² அனாகுலந்தி நத்தி² எத்த² ஸத்³த³தோ, அத்த²தோ, வினிச்ச²யதோ வா ஆகுலங் புப்³பா³பரவிரோதோ⁴, மிஸ்ஸதா வாதி அனாகுலோ, வினயவினிச்ச²யோ, தங் வத³தோ மே நிபோ³த⁴தா²தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அஸங்கிண்ணந்தி நிகாயந்தரலத்³தீ⁴ஹி அஸம்மிஸ்ஸங்.

    Evaṃ dutiyagāthāya kattunimittapayojanābhidhānābhidheyyapakaraṇappakārekadesaṃ dassetvā sakkaccasavanakāraṇanidassanamukhenāpi pakaraṇappakārādiṃ dassetumāha ‘‘anākula’’miccādi. Tattha anākulanti natthi ettha saddato, atthato, vinicchayato vā ākulaṃ pubbāparavirodho, missatā vāti anākulo, vinayavinicchayo, taṃ vadato me nibodhathāti sambandho. Asaṃkiṇṇanti nikāyantaraladdhīhi asammissaṃ.

    மது⁴ரத்த²பத³க்கமந்தி பதா³னங் கமோ பத³க்கமோ, பத³க³தி, ஸத்³தா³னமுச்சாரணந்தி அத்தோ². மது⁴ரோ அத்தோ² ச பத³க்கமோ ச யஸ்ஸ ஸோ மது⁴ரத்த²பத³க்கமோ, தங் –

    Madhuratthapadakkamanti padānaṃ kamo padakkamo, padagati, saddānamuccāraṇanti attho. Madhuro attho ca padakkamo ca yassa so madhuratthapadakkamo, taṃ –

    ‘‘பதா³ஸத்தங் பத³த்தா²னங், மது⁴ரத்த²முதீ³ரிதங்;

    ‘‘Padāsattaṃ padatthānaṃ, madhuratthamudīritaṃ;

    யேன மஜ்ஜந்தி தீ⁴மந்தோ, மது⁴னேவ மது⁴ப்³ப³தா’’தி. –

    Yena majjanti dhīmanto, madhuneva madhubbatā’’ti. –

    இமினா லக்க²ணேன ஸத்³தா³னமத்தா²னஞ்ச வஸேன பதா³ஸத்தாபரனாமதெ⁴ய்யமாது⁴ரியாலங்காரேன ஸமலங்கதத்தா மது⁴ரத்த²பத³க்கமங்.

    Iminā lakkhaṇena saddānamatthānañca vasena padāsattāparanāmadheyyamādhuriyālaṅkārena samalaṅkatattā madhuratthapadakkamaṃ.

    படுபா⁴வகரந்தி படதி க³ச்ச²தி பஜானாதீதி படு, பஞ்ஞவா, படுனோ பா⁴வோ, ஸத்³த³ப்பவத்தினிமித்தபூ⁴தா பஞ்ஞா, தங் படுபா⁴வங் பஞ்ஞாவிஸேஸங் கரோதி ஜனேதீதி படுபா⁴வகரோ, தங், பஞ்ஞாவிஸேஸஜனகந்தி அத்தோ². ஏதங் வினயஸ்ஸ வினிச்ச²யந்தி யோஜனா. பரமந்தி உத்தமங். வினயக்கமேதி வினயபிடகே, தத³த்தே² ச, பவத்திக்கமே படுபா⁴வகரந்தி அத்தோ².

    Paṭubhāvakaranti paṭati gacchati pajānātīti paṭu, paññavā, paṭuno bhāvo, saddappavattinimittabhūtā paññā, taṃ paṭubhāvaṃ paññāvisesaṃ karoti janetīti paṭubhāvakaro, taṃ, paññāvisesajanakanti attho. Etaṃ vinayassa vinicchayanti yojanā. Paramanti uttamaṃ. Vinayakkameti vinayapiṭake, tadatthe ca, pavattikkame paṭubhāvakaranti attho.

    ஏவங் ததியகா³தா²ய பகரணகு³ணாபதே³ஸேன ஸோதுஜனங் ஸமுஸ்ஸாஹெத்வா இதா³னி ‘‘அபார’’ந்திஆதி³சதுத்த²கா³தா²ய பகரணஞ்ச தன்னிஸ்ஸயங் வினயபிடகஞ்ச நாவாஸாக³ரபா⁴வேன த³ஸ்ஸெத்வா திரோபூ⁴தோபமெய்யோபமானபே⁴தே³ன ரூபகாலங்காரேன பகரணகு³ணங் பகாஸெந்தோ ஸோதுஜனங் ஸமுத்தேஜேதி. தத்த² அபாரந்தி நத்தி² பாரங் ஏதஸ்ஸாதி அபாரோ, வினயஸாக³ரோ. ஸோ ஹி புரிமபு³த்³து⁴ப்பாதே³ஸு ஸாஸனங் பஸீதி³த்வா வினயபிடகே உக்³க³ஹணதா⁴ரணபடிபாத³னபடிபத்திவஸேன அகதாதி⁴காரேஹி புக்³க³லேஹி து³ரதி⁴க³மனீயத⁴ம்மத்த²னிருத்திபடிபா⁴னபரியந்ததாய ‘‘அபாரோ’’தி வுச்சதி.

    Evaṃ tatiyagāthāya pakaraṇaguṇāpadesena sotujanaṃ samussāhetvā idāni ‘‘apāra’’ntiādicatutthagāthāya pakaraṇañca tannissayaṃ vinayapiṭakañca nāvāsāgarabhāvena dassetvā tirobhūtopameyyopamānabhedena rūpakālaṅkārena pakaraṇaguṇaṃ pakāsento sotujanaṃ samuttejeti. Tattha apāranti natthi pāraṃ etassāti apāro, vinayasāgaro. So hi purimabuddhuppādesu sāsanaṃ pasīditvā vinayapiṭake uggahaṇadhāraṇapaṭipādanapaṭipattivasena akatādhikārehi puggalehi duradhigamanīyadhammatthaniruttipaṭibhānapariyantatāya ‘‘apāro’’ti vuccati.

    ஓதரந்தானந்தி ஸஜ்ஜா²யனஸவனதா⁴ரணாதி³வஸேன அஜ்ஜோ²கா³ஹந்தானங். ஸாரந்தி நிப்³பா³னஸம்பாபகபா⁴வேன ஸாரபூ⁴தாய அரியமக்³க³ஸம்பா⁴ராய புப்³ப³பா⁴க³படிபத்தியா மூலபூ⁴தபாதிமொக்க²ஸங்வரஸங்கா²தஸீலஸாரப்பகாஸகதாய ஸாரங். வினயஸாக³ரந்தி வினயபிடகஸங்கா²தங் ஸாக³ரங். வினயோ ஹி ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்தியா காலப்பத்தஜானநஸ்ஸாபி த⁴ம்மஸேனாபதிஆதீ³னம்பி அவிஸயத்தா அதிக³ம்பீ⁴ராதிவித்தி²ண்ணபா⁴வேன ஸாக³ரோ வியாதி ஸாக³ரோ, வினயோ ச ஸோ ஸாக³ரோ சாதி வினயஸாக³ரோ, தங், அகா³தா⁴பாரகு³ணயோக³தோ ஸாக³ரோபமங் வினயபிடகந்தி அத்தோ².

    Otarantānanti sajjhāyanasavanadhāraṇādivasena ajjhogāhantānaṃ. Sāranti nibbānasampāpakabhāvena sārabhūtāya ariyamaggasambhārāya pubbabhāgapaṭipattiyā mūlabhūtapātimokkhasaṃvarasaṅkhātasīlasārappakāsakatāya sāraṃ. Vinayasāgaranti vinayapiṭakasaṅkhātaṃ sāgaraṃ. Vinayo hi sikkhāpadapaññattiyā kālappattajānanassāpi dhammasenāpatiādīnampi avisayattā atigambhīrātivitthiṇṇabhāvena sāgaro viyāti sāgaro, vinayo ca so sāgaro cāti vinayasāgaro, taṃ, agādhāpāraguṇayogato sāgaropamaṃ vinayapiṭakanti attho.

    து³தியகா³தா²ய ‘‘பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீன’’ந்தி வத்வாபி ‘‘ஹிதத்தா²யா’’தி இமினா ஸம்ப³ந்த⁴த்தா ச வாக்யந்தரேஹி அந்தரிதபா⁴வேன தூ³ரத்தா ச தங் அனாதி³யித்வா எத்த² வினயஸாக³ரஜ்ஜோ²கா³ஹனதத³த்த²படிபஜ்ஜனாரஹகத்துவிஸேஸஸந்த³ஸ்ஸனத்தா²ய ‘‘பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீன’’ந்தி புன வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். நாவா விய பூ⁴தோ நாவாபூ⁴தோ, தங், நாவாட்டா²னியங் மஹானாவாஸதி³ஸந்தி அத்தோ². மனோரமந்தி மனோ ரமதி எத்த², ஏதேனாதி வா மனோரமோ, தங், அஜ்ஜா²யனவோஹாரபஸுதானங் படிபத்திபராயனானஞ்ச ஸாதூ⁴னங் மனோரமந்தி அத்தோ².

    Dutiyagāthāya ‘‘bhikkhūnaṃ bhikkhunīna’’nti vatvāpi ‘‘hitatthāyā’’ti iminā sambandhattā ca vākyantarehi antaritabhāvena dūrattā ca taṃ anādiyitvā ettha vinayasāgarajjhogāhanatadatthapaṭipajjanārahakattuvisesasandassanatthāya ‘‘bhikkhūnaṃ bhikkhunīna’’nti puna vuttanti daṭṭhabbaṃ. Nāvā viya bhūto nāvābhūto, taṃ, nāvāṭṭhāniyaṃ mahānāvāsadisanti attho. Manoramanti mano ramati ettha, etenāti vā manoramo, taṃ, ajjhāyanavohārapasutānaṃ paṭipattiparāyanānañca sādhūnaṃ manoramanti attho.

    எத்தாவதா பகரணகு³ணஸங்கித்தனேன ஸோதுஜனங் ஸமுத்தேஜெத்வா இதா³னி ஸக்கச்சஸவனே நியோஜெந்தோ ‘‘தஸ்மா வினயனூபாய’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² தஸ்மாதி யஸ்மா யதா²வுத்தங் அனாகுலதாதி³விவிதா⁴னக்³க⁴கு³ணாலங்காரபடிமண்டி³தங், தேன ஹேதுனாதி அத்தோ². வினயனூபாயந்தி விவிதா⁴காரேன, விஸேஸனயதோ வா காயவாசானங் நயனங் த³மனங் அகத்தப்³ப³தோ நிவத்தெத்வா கத்தப்³பே³ஸு நியோஜனங் வினயனங், உபேச்ச தங் ப²லங் ஆயதி உப்பஜ்ஜதீதி உபாயோ, ஹேது, வினயனஸ்ஸ உபாயோ வினயனூபாயோ, தங், காயஜீவிதானபெக்கா²னங் ஸிக்கா²காமானங் பேஸலானங் பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீனங் காயவாசானங் அனநுலோமிகவிப்ப²ந்தி³தாபனயனஸங்கா²தத³மனஸ்ஸ காரணபூ⁴தந்தி வுத்தங் ஹோதி.

    Ettāvatā pakaraṇaguṇasaṃkittanena sotujanaṃ samuttejetvā idāni sakkaccasavane niyojento ‘‘tasmā vinayanūpāya’’ntiādimāha. Tattha tasmāti yasmā yathāvuttaṃ anākulatādivividhānagghaguṇālaṅkārapaṭimaṇḍitaṃ, tena hetunāti attho. Vinayanūpāyanti vividhākārena, visesanayato vā kāyavācānaṃ nayanaṃ damanaṃ akattabbato nivattetvā kattabbesu niyojanaṃ vinayanaṃ, upecca taṃ phalaṃ āyati uppajjatīti upāyo, hetu, vinayanassa upāyo vinayanūpāyo, taṃ, kāyajīvitānapekkhānaṃ sikkhākāmānaṃ pesalānaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ kāyavācānaṃ ananulomikavipphanditāpanayanasaṅkhātadamanassa kāraṇabhūtanti vuttaṃ hoti.

    எத்தாவதா அத்தனா கத்துமிச்சி²தே பகரணே பண்டி³தானங் பவத்திஹேதுபூ⁴தானங் அனாகுலதாதி³கு³ணானங் விபா⁴வனவஸேன ‘‘அனாகுல’’ந்திஆதி³விஸேஸனானி வத்வா இதா³னி ஸக்கச்சஸவனாவபோ³தே⁴ விஸயங் விஸேஸிதப்³ப³ங் த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘‘வினயஸ்ஸவினிச்ச²ய’’ந்தி. எத்த² ச து³தியகா³தா²ய ‘‘வினயஸ்ஸவினிச்ச²ய’’ந்தி ‘‘பவக்கா²மீ’’தி கிரியாய கம்மத³ஸ்ஸனவஸேன வுத்தங், தங் இத⁴ ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴யமானம்பி தூ³ரஸம்ப³ந்த⁴ங் ஹோதீதி தமனானெத்வா ‘‘நிபோ³த⁴தா²’’தி இமிஸ்ஸா கிரியாய கம்மஸந்த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘வினயஸ்ஸவினிச்ச²ய’’ந்தி வுத்தத்தா புனருத்திதோ³ஸாபா⁴வோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Ettāvatā attanā kattumicchite pakaraṇe paṇḍitānaṃ pavattihetubhūtānaṃ anākulatādiguṇānaṃ vibhāvanavasena ‘‘anākula’’ntiādivisesanāni vatvā idāni sakkaccasavanāvabodhe visayaṃ visesitabbaṃ dassetumāha ‘‘vinayassavinicchaya’’nti. Ettha ca dutiyagāthāya ‘‘vinayassavinicchaya’’nti ‘‘pavakkhāmī’’ti kiriyāya kammadassanavasena vuttaṃ, taṃ idha ānetvā sambandhiyamānampi dūrasambandhaṃ hotīti tamanānetvā ‘‘nibodhathā’’ti imissā kiriyāya kammasandassanatthaṃ ‘‘vinayassavinicchaya’’nti vuttattā punaruttidosābhāvoti daṭṭhabbaṃ.

    அவிக்கி²த்தேன சித்தேனாதி எத்த² விவிதே⁴ ஆரம்மணே கி²த்தங் பேஸிதங் விக்கி²த்தங், உத்³த⁴ச்சவிசிகிச்சா²தி³பரேதங் அஸமாஹிதங் சித்தங், ந விக்கி²த்தங் அவிக்கி²த்தங், தப்படிபக்க²ங் ஸமாஹிதங் குஸலசித்தங், தேன, ஏதஸ்ஸ பகரணுத்தமஸ்ஸ ஸவனாதி³ப்³யாபாரங் வினா நானாரம்மணேஸு பவத்திவஸேன விக்கே²பமனாபன்னேன ஸமாஹிதேன சித்தேனாதி அத்தோ². ‘‘அவிக்கி²த்தேன…பே॰… நிபோ³த⁴தா²’’தி வத³ந்தேன ச ‘‘அவிக்கி²த்தஸ்ஸாயங் த⁴ம்மோ, நாயங் த⁴ம்மோ விக்கி²த்தஸ்ஸா’’தி வசனதோ விக்கி²த்தஸ்ஸ த⁴ம்மேஸு தா³யாதா³பா⁴வதோ அத்தனோ பகரணத்த²பூ⁴தாய அதி⁴ஸீலஸிக்கா²ய ஸம்மாபடிபஜ்ஜனாபதே³ஸோ கதோ ஹோதி.

    Avikkhittena cittenāti ettha vividhe ārammaṇe khittaṃ pesitaṃ vikkhittaṃ, uddhaccavicikicchādiparetaṃ asamāhitaṃ cittaṃ, na vikkhittaṃ avikkhittaṃ, tappaṭipakkhaṃ samāhitaṃ kusalacittaṃ, tena, etassa pakaraṇuttamassa savanādibyāpāraṃ vinā nānārammaṇesu pavattivasena vikkhepamanāpannena samāhitena cittenāti attho. ‘‘Avikkhittena…pe… nibodhathā’’ti vadantena ca ‘‘avikkhittassāyaṃ dhammo, nāyaṃ dhammo vikkhittassā’’ti vacanato vikkhittassa dhammesu dāyādābhāvato attano pakaraṇatthabhūtāya adhisīlasikkhāya sammāpaṭipajjanāpadeso kato hoti.

    வத³தோ மேதி எத்த² ‘‘கா³ரவேன சா’’தி பாட²ஸேஸோ. தத்தா²யமத்தோ² – பா⁴ஸமானே மயி கா³ரவேன, யதா²வுத்தேன காரணேன சாதி ஸாமிபு⁴ம்மானமவிஸேஸதாய ‘‘மே’’தி ஸாமிவசனஸ்ஸ ‘‘மயீ’’தி அத்த²ஸம்ப⁴வதோ அயமத்தோ² வுத்தோ. பகரணஸ்ஸ அனாகுலதாதி³கு³ணஸமன்னாக³தத்தா ச வத்தரி மயி கா³ரவேன ச ஸமாஹிதேன சேதஸாதி அதி⁴ப்பாயோ. நிபோ³த⁴தா²தி வாக்யத்த²பத³த்த²ங் ஸந்தா⁴யபா⁴ஸிதத்த²பா⁴வத்தா²தி³வஸேன நிஸேஸதோ போ³த⁴த², ஸக்கச்சங் ஸுத்வா வினயவினிச்ச²யங் பு³ஜ்ஜ²த² விஜானாதா²தி அத்தோ², சிந்தாபா⁴வனாமயஞாணானங் மூலபூ⁴தபகரணவிஸயங் ஸுதமயஞாணங் நிப்பா²தே³தா²தி அதி⁴ப்பாயோ.

    Vadatometi ettha ‘‘gāravena cā’’ti pāṭhaseso. Tatthāyamattho – bhāsamāne mayi gāravena, yathāvuttena kāraṇena cāti sāmibhummānamavisesatāya ‘‘me’’ti sāmivacanassa ‘‘mayī’’ti atthasambhavato ayamattho vutto. Pakaraṇassa anākulatādiguṇasamannāgatattā ca vattari mayi gāravena ca samāhitena cetasāti adhippāyo. Nibodhathāti vākyatthapadatthaṃ sandhāyabhāsitatthabhāvatthādivasena nisesato bodhatha, sakkaccaṃ sutvā vinayavinicchayaṃ bujjhatha vijānāthāti attho, cintābhāvanāmayañāṇānaṃ mūlabhūtapakaraṇavisayaṃ sutamayañāṇaṃ nipphādethāti adhippāyo.

    க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Ganthārambhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact