Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
அபி⁴த⁴ம்மபிடகே
Abhidhammapiṭake
பஞ்சபகரண-மூலடீகா
Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā
தா⁴துகதா²பகரண-மூலடீகா
Dhātukathāpakaraṇa-mūlaṭīkā
க³ந்தா²ரம்ப⁴வண்ணனா
Ganthārambhavaṇṇanā
தா⁴துகதா²பகரணங் தே³ஸெந்தோ ப⁴க³வா யஸ்மிங் ஸமயே தே³ஸேஸி, தங் ஸமயங் த³ஸ்ஸேதுங், விப⁴ங்கா³னந்தரங் தே³ஸிதஸ்ஸ பகரணஸ்ஸ தா⁴துகதா²பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் வா ‘‘அட்டா²ரஸஹீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ப³லவித⁴மனவிஸயாதிக்கமனவஸேன தே³வபுத்தமாரஸ்ஸ, அப்பவத்திகரணவஸேன கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரமாரானங், ஸமுத³யப்பஹானபரிஞ்ஞாவஸேன க²ந்த⁴மாரஸ்ஸ, மச்சுமாரஸ்ஸ ச போ³தி⁴மூலே ஏவ ப⁴ஞ்ஜிதத்தா பரூபனிஸ்ஸயரஹிதங் நிரதிஸயங் தங் ப⁴ஞ்ஜனங் உபாதா³ய ப⁴க³வா ஏவ ‘‘மாரப⁴ஞ்ஜனோ’’தி தோ²மிதோ. தத்த² மாரே அப⁴ஞ்ஜேஸி, மாரப⁴ஞ்ஜனங் வா ஏதஸ்ஸ, ந பரராஜாதி³ப⁴ஞ்ஜனந்தி மாரப⁴ஞ்ஜனோ. மஹாவிக்கந்தோ மஹாவீரியோதி மஹாவீரோ.
Dhātukathāpakaraṇaṃ desento bhagavā yasmiṃ samaye desesi, taṃ samayaṃ dassetuṃ, vibhaṅgānantaraṃ desitassa pakaraṇassa dhātukathābhāvaṃ dassetuṃ vā ‘‘aṭṭhārasahī’’tiādimāha. Tattha balavidhamanavisayātikkamanavasena devaputtamārassa, appavattikaraṇavasena kilesābhisaṅkhāramārānaṃ, samudayappahānapariññāvasena khandhamārassa, maccumārassa ca bodhimūle eva bhañjitattā parūpanissayarahitaṃ niratisayaṃ taṃ bhañjanaṃ upādāya bhagavā eva ‘‘mārabhañjano’’ti thomito. Tattha māre abhañjesi, mārabhañjanaṃ vā etassa, na pararājādibhañjananti mārabhañjano. Mahāvikkanto mahāvīriyoti mahāvīro.
க²ந்தா⁴த³யோ அரணந்தா த⁴ம்மா ஸபா⁴வட்டே²ன தா⁴துயோ, அபி⁴த⁴ம்மகதா²தி⁴ட்டா²னட்டே²ன வாதி கத்வா தேஸங் கத²னதோ இமஸ்ஸ பகரணஸ்ஸ தா⁴துகதா²தி அதி⁴வசனங். யதி³பி அஞ்ஞேஸு ச பகரணேஸு தே ஸபா⁴வா கதி²தா, எத்த² பன தேஸங் ஸப்³பே³ஸங் ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹாதீ³ஸு சுத்³த³ஸஸு நயேஸு ஏகேகஸ்மிங் கதி²தத்தா ஸாதிஸயங் கத²னந்தி இத³மேவ ஏவங்னாமகங். ஏகதே³ஸகத²னமேவ ஹி அஞ்ஞத்த² கதந்தி. க²ந்தா⁴யதனதா⁴தூஹி வா க²ந்தா⁴தீ³னங் அரணந்தானங் ஸங்க³ஹாஸங்க³ஹாத³யோ நயா வுத்தாதி தத்த² மஹாவிஸயானங் தா⁴தூனங் வஸேன தா⁴தூஹி கதா² தா⁴துகதா²தி ஏவங் அஸ்ஸ நாமங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். த்³விதா⁴ திதா⁴ ச²தா⁴ அட்டா²ரஸதா⁴தி அனேகதா⁴ தா⁴துபே⁴த³ங் பகாஸேஸீதி தா⁴துபே⁴த³ப்பகாஸனோதி. தஸ்ஸத்த²ந்தி தஸ்ஸா தா⁴துகதா²ய அத்த²ங். அ-காரே ஆ-காரஸ்ஸ லோபோ த³ட்ட²ப்³போ³. ‘‘யங் தா⁴துகத²’’ந்தி வா எத்த² பகரணந்தி வசனஸேஸோ ஸத்தன்னங் பகரணானங் கமேன வண்ணனாய பவத்தத்தாதி தேன யோஜனங் கத்வா தஸ்ஸ பகரணஸ்ஸ அத்த²ங் தஸ்ஸத்த²ந்தி அ-காரலோபோ வா. தந்தி தங் தீ³பனங் ஸுணாத², தங் வா அத்த²ங் தங்தீ³பனவசனஸவனேன உபதா⁴ரேதா²தி அத்தோ². ஸமாஹிதாதி நானாகிச்சேஹி அவிக்கி²த்தசித்தா, அத்தனோ சித்தே ஆஹிதாதி வா அத்தோ².
Khandhādayo araṇantā dhammā sabhāvaṭṭhena dhātuyo, abhidhammakathādhiṭṭhānaṭṭhena vāti katvā tesaṃ kathanato imassa pakaraṇassa dhātukathāti adhivacanaṃ. Yadipi aññesu ca pakaraṇesu te sabhāvā kathitā, ettha pana tesaṃ sabbesaṃ saṅgahāsaṅgahādīsu cuddasasu nayesu ekekasmiṃ kathitattā sātisayaṃ kathananti idameva evaṃnāmakaṃ. Ekadesakathanameva hi aññattha katanti. Khandhāyatanadhātūhi vā khandhādīnaṃ araṇantānaṃ saṅgahāsaṅgahādayo nayā vuttāti tattha mahāvisayānaṃ dhātūnaṃ vasena dhātūhi kathā dhātukathāti evaṃ assa nāmaṃ vuttanti veditabbaṃ. Dvidhā tidhā chadhā aṭṭhārasadhāti anekadhā dhātubhedaṃ pakāsesīti dhātubhedappakāsanoti. Tassatthanti tassā dhātukathāya atthaṃ. A-kāre ā-kārassa lopo daṭṭhabbo. ‘‘Yaṃ dhātukatha’’nti vā ettha pakaraṇanti vacanaseso sattannaṃ pakaraṇānaṃ kamena vaṇṇanāya pavattattāti tena yojanaṃ katvā tassa pakaraṇassa atthaṃ tassatthanti a-kāralopo vā. Tanti taṃ dīpanaṃ suṇātha, taṃ vā atthaṃ taṃdīpanavacanasavanena upadhārethāti attho. Samāhitāti nānākiccehi avikkhittacittā, attano citte āhitāti vā attho.
க³ந்தா²ரம்ப⁴வண்ணனா நிட்டி²தா.
Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.