Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā

    നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    പട്ഠാനപകരണ-അനുടീകാ

    Paṭṭhānapakaraṇa-anuṭīkā

    ഗന്ഥാരമ്ഭവണ്ണനാ

    Ganthārambhavaṇṇanā

    കാമഗുണാദീഹീതി കാമഗുണഝാനാഭിഞ്ഞാചിത്തിസ്സരിയാദീഹി. ലളന്തീതി ലളിതാനുഭവനവസേന രമന്തി. തേസൂതി കാമഗുണാദീസു. വിഹരന്തീതി ഇരിയാപഥപരിവത്തനാദിനാ വത്തന്തി. പച്ചത്ഥികേതി ബാഹിരബ്ഭന്തരഭേദേ അമിത്തേ. ഇസ്സരിയം തത്ഥ തത്ഥ ആധിപതേയ്യം. ഠാനം സേട്ഠിസേനാപതിയുവരാജാദിട്ഠാനന്തരം. ആദി-സദ്ദേന പരിവാരപരിച്ഛേദാദി സങ്ഗയ്ഹതി. പുഞ്ഞയോഗാനുഭാവപ്പത്തായാതി ദാനമയാദിപുഞ്ഞാനുഭാവാധിഗതായ സമഥവിപസ്സനാഭാവനാസങ്ഖാതയോഗാനുഭാവാധിഗതായ ച. ജുതിയാതി സരീരപ്പഭായ ചേവ ഞാണപ്പഭായ ച. ഏത്ഥ ച ദേവ-സദ്ദോ യഥാ കീളാവിജിഗിസാവോഹാരജുതിഗതിഅത്ഥോ, ഏവം സത്തിഅഭിത്ഥവകമനത്ഥോപി ഹോതി ധാതുസദ്ദാനം അനേകത്ഥഭാവതോതി ‘‘യദിച്ഛിതനിപ്ഫാദനേ സക്കോന്തീതി വാ’’തിആദി വുത്തം.

    Kāmaguṇādīhīti kāmaguṇajhānābhiññācittissariyādīhi. Laḷantīti laḷitānubhavanavasena ramanti. Tesūti kāmaguṇādīsu. Viharantīti iriyāpathaparivattanādinā vattanti. Paccatthiketi bāhirabbhantarabhede amitte. Issariyaṃ tattha tattha ādhipateyyaṃ. Ṭhānaṃ seṭṭhisenāpatiyuvarājādiṭṭhānantaraṃ. Ādi-saddena parivāraparicchedādi saṅgayhati. Puññayogānubhāvappattāyāti dānamayādipuññānubhāvādhigatāya samathavipassanābhāvanāsaṅkhātayogānubhāvādhigatāya ca. Jutiyāti sarīrappabhāya ceva ñāṇappabhāya ca. Ettha ca deva-saddo yathā kīḷāvijigisāvohārajutigatiattho, evaṃ sattiabhitthavakamanatthopi hoti dhātusaddānaṃ anekatthabhāvatoti ‘‘yadicchitanipphādane sakkontīti vā’’tiādi vuttaṃ.

    ഇദ്ധിവിധാദിതാമത്തേന ഭഗവതോ അഭിഞ്ഞാദീനം സാവകേഹി സാധാരണതാവചനം, സഭാവതോ പന സബ്ബേപി ബുദ്ധഗുണാ അനഞ്ഞസാധാരണായേവാതി ദസ്സേന്തോ ‘‘നിരതിസയായ അഭിഞ്ഞാകീളായ, ഉത്തമേഹി ദിബ്ബബ്രഹ്മഅരിയവിഹാരേഹീ’’തി ആഹ. ചിത്തിസ്സരിയസത്തധനാദീനം ദാനസങ്ഖാതേന സമ്മാപടിപത്തിഅവേച്ചപ്പസാദസക്കാരാനം ഗഹണസങ്ഖാതേനാതി യോജനാ. ഗഹണഞ്ചേത്ഥ തേസു ഉപലബ്ഭമാനസമ്മാപടിപത്തിഅവേച്ചപ്പസാദാനം തേഹി ഉപനീയമാനസക്കാരസ്സ ച അഭിനന്ദനം അനുമോദനം സമ്പടിച്ഛനഞ്ച വേദിതബ്ബം. ധമ്മസഭാവാനുരൂപാനുസാസനീവചനേനേവ ച പന സിക്ഖാപദപഞ്ഞത്തിപി സങ്ഗഹിതാതി ദട്ഠബ്ബാ വീതിക്കമധമ്മാനുരൂപാ അനുസാസനീതി കത്വാ. ഞാണഗതി ഞാണേന ഗന്തബ്ബസ്സ ഞേയ്യസ്സ അവബോധോ. സമന്നാഗതത്താതി ഇദം ‘‘അഭിഞ്ഞാകീളായാ’’തിആദീസു പച്ചേകം യോജേതബ്ബം, തഥാ സദേവകേന ലോകേനാതി ഇദം ‘‘ഗമനീയതോ’’തിആദീസു. തേ ദേവേതി സമ്മുതിദേവാദികേ ദേവേ. തേഹി ഗുണേഹീതി അഭിഞ്ഞാദിഗുണേഹി. പൂജനീയതരോ ദേവോതി ഇദം പൂജനീയപരിയായോ അയം അതി-സദ്ദോതി കത്വാ വുത്തം. അതിരേകതരോതി അധികതരോ. ഉപപത്തിദേവാനന്തി ഇദം തബ്ബഹുലതായ വുത്തം. വിസുദ്ധിദേവാപി ഹി തത്ഥ വിജ്ജന്തേവ, തേസുപി വാ ലബ്ഭമാനം ഉപപത്തിദേവഭാവമത്തമേവ ഗഹേത്വാ തഥാ വുത്തം. പടിപക്ഖാനം ദുസ്സീല്യമുട്ഠസ്സച്ചവിക്ഖേപാനം, സീലവിപത്തിഅഭിജ്ഝാദോമനസ്സഅവസിട്ഠനീവരണാനം വാ.

    Iddhividhāditāmattena bhagavato abhiññādīnaṃ sāvakehi sādhāraṇatāvacanaṃ, sabhāvato pana sabbepi buddhaguṇā anaññasādhāraṇāyevāti dassento ‘‘niratisayāya abhiññākīḷāya, uttamehi dibbabrahmaariyavihārehī’’ti āha. Cittissariyasattadhanādīnaṃ dānasaṅkhātena sammāpaṭipattiaveccappasādasakkārānaṃ gahaṇasaṅkhātenāti yojanā. Gahaṇañcettha tesu upalabbhamānasammāpaṭipattiaveccappasādānaṃ tehi upanīyamānasakkārassa ca abhinandanaṃ anumodanaṃ sampaṭicchanañca veditabbaṃ. Dhammasabhāvānurūpānusāsanīvacaneneva ca pana sikkhāpadapaññattipi saṅgahitāti daṭṭhabbā vītikkamadhammānurūpā anusāsanīti katvā. Ñāṇagati ñāṇena gantabbassa ñeyyassa avabodho. Samannāgatattāti idaṃ ‘‘abhiññākīḷāyā’’tiādīsu paccekaṃ yojetabbaṃ, tathā sadevakena lokenāti idaṃ ‘‘gamanīyato’’tiādīsu. Te deveti sammutidevādike deve. Tehi guṇehīti abhiññādiguṇehi. Pūjanīyataro devoti idaṃ pūjanīyapariyāyo ayaṃ ati-saddoti katvā vuttaṃ. Atirekataroti adhikataro. Upapattidevānanti idaṃ tabbahulatāya vuttaṃ. Visuddhidevāpi hi tattha vijjanteva, tesupi vā labbhamānaṃ upapattidevabhāvamattameva gahetvā tathā vuttaṃ. Paṭipakkhānaṃ dussīlyamuṭṭhassaccavikkhepānaṃ, sīlavipattiabhijjhādomanassaavasiṭṭhanīvaraṇānaṃ vā.

    ഇസീനം സത്തമോ, ഇസീസു സത്തമോതി ദുവിധമ്പി അത്ഥം യോജേത്വാ ദസ്സേന്തോ ‘‘ചതുസച്ചാവബോധഗതിയാ…പേ॰… വുത്തോ’’തി ആഹ. സപരസന്താനേസു സീലാദിഗുണാനം ഏസനട്ഠേന വാ ഇസയോ, ബുദ്ധാദയോ അരിയാ. ഇസി ച സോ സത്തമോ ചാതി ഇസിസത്തമോതി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ. ‘‘നാമരൂപനിരോധ’’ന്തി ഏത്ഥ യം നാമരൂപം നിരോധേതബ്ബം, തം ദസ്സേന്തോ ‘‘യതോ വിഞ്ഞാണം പച്ചുദാവത്തതീ’’തി ആഹ. വട്ടപരിയാപന്നഞ്ഹി നാമരൂപം നിരോധേതബ്ബം. തസ്മിഞ്ഹി നിരോധിതേ സബ്ബസോ നാമരൂപം നിരോധിതമേവ ഹോതി. യഥാഹ ‘‘സോതാപത്തിമഗ്ഗഞാണേന അഭിസങ്ഖാരവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേന സത്ത ഭവേ ഠപേത്വാ അനമതഗ്ഗേ സംസാരേ യേ ഉപ്പജ്ജേയ്യും നാമഞ്ച രൂപഞ്ച, ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തി…പേ॰… അരഹതോ അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ പരിനിബ്ബായന്തസ്സ ചരിമവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേന പഞ്ഞാ ച സതി ച നാമഞ്ച രൂപഞ്ച, ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തി വൂപസമന്തി അത്ഥം ഗച്ഛന്തി പടിപ്പസ്സമ്ഭന്തീ’’തി (ചൂളനി॰ അജിതമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസ ൬). അതിഗമ്ഭീരനയമണ്ഡിതദേസനം സാതിസയം പച്ചയാകാരസ്സ വിഭാവനതോ. സഭാവതോ ച പച്ചയാകാരോ ഗമ്ഭീരോ. യഥാഹ ‘‘അധിഗതോ ഖോ മ്യായം ധമ്മോ ഗമ്ഭീരോ’’തിആദി (ദീ॰ നി॰ ൨.൬൭; മ॰ നി॰ ൧.൨൮൧; ൨.൩൩൭; സം॰ നി॰ ൧.൧൭൨; മഹാവ॰ ൭, ൮), ‘‘ഗമ്ഭീരോ ചായം, ആനന്ദ , പടിച്ചസമുപ്പാദോ ഗമ്ഭീരാവഭാസോ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൯൫; സം॰ നി॰ ൨.൬൦) ച ആദി. തസ്സ ചായം അനന്തനയപട്ഠാനദേസനാ അതിഗമ്ഭീരാവ.

    Isīnaṃ sattamo, isīsu sattamoti duvidhampi atthaṃ yojetvā dassento ‘‘catusaccāvabodhagatiyā…pe… vutto’’ti āha. Saparasantānesu sīlādiguṇānaṃ esanaṭṭhena vā isayo, buddhādayo ariyā. Isi ca so sattamo cāti isisattamoti evamettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Nāmarūpanirodha’’nti ettha yaṃ nāmarūpaṃ nirodhetabbaṃ, taṃ dassento ‘‘yato viññāṇaṃ paccudāvattatī’’ti āha. Vaṭṭapariyāpannañhi nāmarūpaṃ nirodhetabbaṃ. Tasmiñhi nirodhite sabbaso nāmarūpaṃ nirodhitameva hoti. Yathāha ‘‘sotāpattimaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhena satta bhave ṭhapetvā anamatagge saṃsāre ye uppajjeyyuṃ nāmañca rūpañca, etthete nirujjhanti…pe… arahato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyantassa carimaviññāṇassa nirodhena paññā ca sati ca nāmañca rūpañca, etthete nirujjhanti vūpasamanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhantī’’ti (cūḷani. ajitamāṇavapucchāniddesa 6). Atigambhīranayamaṇḍitadesanaṃ sātisayaṃ paccayākārassa vibhāvanato. Sabhāvato ca paccayākāro gambhīro. Yathāha ‘‘adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro’’tiādi (dī. ni. 2.67; ma. ni. 1.281; 2.337; saṃ. ni. 1.172; mahāva. 7, 8), ‘‘gambhīro cāyaṃ, ānanda , paṭiccasamuppādo gambhīrāvabhāso’’ti (dī. ni. 2.95; saṃ. ni. 2.60) ca ādi. Tassa cāyaṃ anantanayapaṭṭhānadesanā atigambhīrāva.

    ഗന്ഥാരമ്ഭവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact