| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೨. ಗಾರವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Gāravasuttavaṇṇanā
೧೭೩. ಅಯಂ ವಿತಕ್ಕೋತಿ ಅಯಂ ‘‘ಕಿನ್ತಾಹಂ ವಿಹರೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪವತ್ತಿತವಿತಕ್ಕೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಮಿನ್ತಿ ಪರಸ್ಮಿಂ। ಅತ್ತಾ ನ ಹೋತೀತಿ ಹಿ ಅಞ್ಞೋ, ಪರೋ। ಸೋ ಪನೇತ್ಥ ನ ಯೋ ಕೋಚಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ, ಅಥ ಖೋ ಗರುಟ್ಠಾನೀಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕಞ್ಚಿ ಗರುಟ್ಠಾನೇ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ। ಪತಿಸ್ಸವತಿ ಗರುನೋ ‘‘ಆಮಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತೀತಿ ಪತಿಸ್ಸೋ, ನ ಪತಿಸ್ಸೋತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ। ಪತಿಸ್ಸಯರಹಿತೋ ಗರುಪಸ್ಸಯರಹಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
173.Ayaṃvitakkoti ayaṃ ‘‘kintāhaṃ vihareyya’’nti evaṃ pavattitavitakko. Aññasminti parasmiṃ. Attā na hotīti hi añño, paro. So panettha na yo koci adhippeto, atha kho garuṭṭhānīyo. Tenāha ‘‘kañci garuṭṭhāne aṭṭhapetvā’’ti. Patissavati garuno ‘‘āmā’’ti sampaṭicchatīti patisso, na patissoti appatisso. Patissayarahito garupassayarahitoti attho.
ಸದೇವಕೇತಿ ಅವಯವೇನ ವಿಗ್ಗಹೋ ಸಮುದಾಯೋ ಸಮಾಸತ್ಥೋ। ಸದೇವಕಗ್ಗಹಣೇನ ಪಞ್ಚಕಾಮಾವಚರದೇವಗ್ಗಹಣಂ ಪಾರಿಸೇಸಞಾಯೇನ ಇತರೇಸಂ ಪದನ್ತರೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ, ಸಮಾರಕಗ್ಗಹಣೇನ ಛಟ್ಠಕಾಮಾವಚರದೇವಗ್ಗಹಣಂ ಪಚ್ಚಾಸತ್ತಿಞಾಯೇನ। ತತ್ಥ ಹಿ ಮಾರೋ ಜಾತೋ ತನ್ನಿವಾಸೀ ಚ ಹೋತಿ। ಸಬ್ರಹ್ಮಕವಚನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾದಿಬ್ರಹ್ಮಗ್ಗಹಣಂ ಪಚ್ಚಾಸತ್ತಿಞಾಯೇನೇವ। ‘‘ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯಾ’’ತಿ ಸಾಸನಸ್ಸ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಗ್ಗಹಣಂ। ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಅಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಂ ಅಸಮಿತಪಾಪಾನಂ ಅಬಾಹಿತಪಾಪಾನಞ್ಚ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ತೇನೇವ ವಚನೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ। ಕಾಮಂ ‘‘ಸದೇವಕೇ’’ತಿಆದಿವಿಸೇಸನಾನಂ ವಸೇನ ಸತ್ತವಿಸಯೋ ಲೋಕಸದ್ದೋತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ ತುಲ್ಯಯೋಗವಿಸಯತ್ತಾ ತೇಸಂ। ‘‘ಸಲೋಮಕೋ ಸಪಕ್ಖಕೋ’’ತಿಆದೀಸು ಪನ ಅತುಲ್ಯಯೋಗೇಪಿ ಅಯಂ ಸಮಾಸೋ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಬ್ಯಭಿಚಾರದಸ್ಸನತೋ ಪಜಾಗಹಣನ್ತಿ ಪಜಾವಚನೇನ ಸತ್ತಲೋಕಗ್ಗಹಣಂ। ದೇವಭಾವಸಾಮಞ್ಞೇನ ಮಾರಬ್ರಹ್ಮೇಸು ಗಹಿತೇಸುಪಿ ಇತರೇಹಿ ತೇಸಂ ಲಬ್ಭಮಾನವಿಸೇಸದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವಿಸುಂ ಗಹಣನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಮಾರೋ ನಾಮಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಾನಮ್ಪಿ ವಿಚಕ್ಖುಕಮ್ಮಾಯ ಪಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬೇಸ’’ನ್ತಿ। ಉಪರೀತಿ ಉಪರಿಭಾವೇ। ಬ್ರಹ್ಮಾತಿ ದಸಸಹಸ್ಸಿಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ತಥಾ ಚಾಹ ‘‘ದಸಹಿ ಅಙ್ಗುಲೀಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಇಧ ದೀಘನಿಕಾಯಾದಯೋ ವಿಯ ಬಾಹಿರಕಾನಮ್ಪಿ ಗನ್ಥನಿಕಾಯೋ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಏಕನಿಕಾಯಾದಿವಸೇನಾ’’ತಿ।
Sadevaketi avayavena viggaho samudāyo samāsattho. Sadevakaggahaṇena pañcakāmāvacaradevaggahaṇaṃ pārisesañāyena itaresaṃ padantarehi saṅgahitattā, samārakaggahaṇena chaṭṭhakāmāvacaradevaggahaṇaṃ paccāsattiñāyena. Tattha hi māro jāto tannivāsī ca hoti. Sabrahmakavacanena brahmakāyikādibrahmaggahaṇaṃ paccāsattiñāyeneva. ‘‘Sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāyā’’ti sāsanassa paccatthikasamaṇabrāhmaṇaggahaṇaṃ. Nidassanamattañcetaṃ apaccatthikānaṃ asamitapāpānaṃ abāhitapāpānañca samaṇabrāhmaṇānaṃ teneva vacanena gahitattā. Kāmaṃ ‘‘sadevake’’tiādivisesanānaṃ vasena sattavisayo lokasaddoti viññāyati tulyayogavisayattā tesaṃ. ‘‘Salomako sapakkhako’’tiādīsu pana atulyayogepi ayaṃ samāso labbhatīti byabhicāradassanato pajāgahaṇanti pajāvacanena sattalokaggahaṇaṃ. Devabhāvasāmaññena mārabrahmesu gahitesupi itarehi tesaṃ labbhamānavisesadassanatthaṃ visuṃ gahaṇanti dassento ‘‘māro nāmā’’tiādimāha. Māro brahmānampi vicakkhukammāya pahotīti āha ‘‘sabbesa’’nti. Uparīti uparibhāve. Brahmāti dasasahassibrahmānaṃ sandhāyāha. Tathā cāha ‘‘dasahi aṅgulīhī’’tiādi. Idha dīghanikāyādayo viya bāhirakānampi ganthanikāyo labbhatīti āha ‘‘ekanikāyādivasenā’’ti.
ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನಾನಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ। ಯಥಾಸಕಂ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೇಹಿ ಪಜಾತತ್ತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತತ್ತಾ ಪಜಾ, ಸತ್ತನಿಕಾಯೋ। ತಸ್ಸಾ ಪಜಾಯ। ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯಾತಿ ವಾ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಮುತಿದೇವಗ್ಗಹಣಂ ತದವಸಿಟ್ಠಮನುಸ್ಸಲೋಕಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಭಾಗಸೋ ಲೋಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಯೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಭಾಗಸೋ ಲೋಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಯೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಪಿಚೇತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಲೋಕವಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ ‘‘ಲೋಕೀಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಕಮ್ಮಫಲಾನೀ’’ತಿ ಕತ್ವಾ, ಪಜಾವಸೇನ ‘‘ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಪಜಾಯತೀ’’ತಿ ಕತ್ವಾ। ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನತರನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಮ್ಪನ್ನತಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ ‘‘ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಾಲಿಕೇದಾರ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಜಾ॰ ೧.೧೪.೧) ವಿಯ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಧಿಕತರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಪರಿಪುಣ್ಣಮ್ಪಿ ‘‘ಅಧಿಕತರ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಮರಹತಿ। ಸೇಸೇಸೂತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನತರ’’ನ್ತಿಆದೀಸು।
Vatthuvijjādīti ādi-saddena vijjāṭṭhānāni saṅgahitāni. Yathāsakaṃ kammakilesehi pajātattā nibbattattā pajā, sattanikāyo. Tassā pajāya. Sadevamanussāyāti vā iminā sammutidevaggahaṇaṃ tadavasiṭṭhamanussalokaggahaṇañca daṭṭhabbaṃ. Evaṃ bhāgaso lokaṃ gahetvā yojanaṃ dassetvā idāni abhāgaso lokaṃ gahetvā yojanaṃ dassetuṃ ‘‘apicetthā’’tiādi vuttaṃ. Lokavasena vuttāni ‘‘lokīyanti ettha kammakammaphalānī’’ti katvā, pajāvasena ‘‘hetupaccayehi pajāyatī’’ti katvā. Sīlasampannataranti ettha paripuṇṇasampannatā adhippetā ‘‘sampannaṃ sālikedāra’’ntiādīsu (jā. 1.14.1) viya. Tenāha ‘‘adhikataranti attho’’ti. Paripuṇṇampi ‘‘adhikatara’’nti vattabbatamarahati. Sesesūti ‘‘samādhisampannatara’’ntiādīsu.
ಕಾರಣನ್ತಿಆದೀಸು ಕಾರಣನ್ತಿ ಯುತ್ತಿಂ। ಅತ್ಥನ್ತಿ ಅವಿಪರೀತತ್ಥಂ। ವುಡ್ಢಿನ್ತಿ ಅಭಿವುಡ್ಢಿನಿಮಿತ್ತಂ।
Kāraṇantiādīsu kāraṇanti yuttiṃ. Atthanti aviparītatthaṃ. Vuḍḍhinti abhivuḍḍhinimittaṃ.
ಇಮಿನಾ ವಚನೇನಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಅನನ್ತರಂ ವುತ್ತವಚನೇನ। ನ ಕೇವಲಂ ಇಮಿನಾವ, ಸುತ್ತನ್ತರಮ್ಪಿ ಆನೇತ್ವಾ ಪಟಿಬಾಹಿತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ನ ಮೇ ಆಚರಿಯೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಏತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಸುಮಙ್ಗಲವಿಲಾಸಿನಿಯಾ ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ (ದೀ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩.೧೬೨) ವುತ್ತಮೇವ। ಸರನ್ತಿ ಕರಣೇ ಏತಂ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸರನ್ತೇನಾ’’ತಿ, ಸರನ್ತಿ ವಾ ಸರಣಹೇತೂತಿ ಅತ್ಥೋ।
Iminā vacanenāti imasmiṃ sutte anantaraṃ vuttavacanena. Na kevalaṃ imināva, suttantarampi ānetvā paṭibāhitabboti dassento ‘‘na me ācariyo atthī’’tiādimāha. Ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya (dī. ni. aṭṭha. 3.162) vuttameva. Saranti karaṇe etaṃ paccattavacananti āha ‘‘sarantenā’’ti, saranti vā saraṇahetūti attho.
ಗಾರವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Gāravasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೨. ಗಾರವಸುತ್ತಂ • 2. Gāravasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಗಾರವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Gāravasuttavaṇṇanā
