Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൯. ഗാഥാഭിഗീതഭോജനകഥാപഞ്ഹോ
9. Gāthābhigītabhojanakathāpañho
൯. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ഭാസിതമ്പേതം ഭഗവതാ –
9. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘ഗാഥാഭിഗീതം മേ അഭോജനേയ്യം 1, സമ്പസ്സതം ബ്രാഹ്മണ നേസ ധമ്മാ;
‘‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ 2, sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammā;
ഗാഥാഭിഗീതം പനുദന്തി ബുദ്ധാ, ധമ്മേ സതീ ബ്രാഹ്മണ വുത്തിരേസാ’തി.
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā, dhamme satī brāhmaṇa vuttiresā’ti.
‘‘പുന ച ഭഗവാ പരിസായ ധമ്മം ദേസേന്തോ കഥേന്തോ അനുപുബ്ബികഥം പഠമം താവ ദാനകഥം കഥേതി, പച്ഛാ സീലകഥം, തസ്സ ഭഗവതോ സബ്ബലോകിസ്സരസ്സ ഭാസിതം സുത്വാ ദേവമനുസ്സാ അഭിസങ്ഖരിത്വാ ദാനം ദേന്തി, തസ്സ തം ഉയ്യോജിതം ദാനം സാവകാ പരിഭുഞ്ജന്തി. യദി, ഭന്തേ നാഗസേന, ഭഗവതാ ഭണിതം ‘ഗാഥാഭിഗീതം മേ അഭോജനേയ്യ’ന്തി, തേന ഹി ‘ഭഗവാ ദാനകഥം പഠമം കഥേതീ’തി യം വചനം, തം മിച്ഛാ. യദി ദാനകഥം പഠമം കഥേതി, തേന ഹി ‘ഗാഥാഭിഗീതം മേ അഭോജനേയ്യ’ന്തി തമ്പി വചനം മിച്ഛാ. കിം കാരണം? യോ സോ, ഭന്തേ, ദക്ഖിണേയ്യോ ഗിഹീനം പിണ്ഡപാതദാനസ്സ വിപാകം കഥേതി, തസ്സ തേ ധമ്മകഥം സുത്വാ പസന്നചിത്താ അപരാപരം ദാനം ദേന്തി, യേ തം ദാനം പരിഭുഞ്ജന്തി, സബ്ബേ തേ ഗാഥാഭിഗീതം പരിഭുഞ്ജന്തി. അയമ്പി ഉഭതോ കോടികോ പഞ്ഹോ നിപുണോ ഗമ്ഭീരോ തപാനുപ്പത്തോ, സോ തയാ നിബ്ബാഹിതബ്ബോ’’തി.
‘‘Puna ca bhagavā parisāya dhammaṃ desento kathento anupubbikathaṃ paṭhamaṃ tāva dānakathaṃ katheti, pacchā sīlakathaṃ, tassa bhagavato sabbalokissarassa bhāsitaṃ sutvā devamanussā abhisaṅkharitvā dānaṃ denti, tassa taṃ uyyojitaṃ dānaṃ sāvakā paribhuñjanti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘gāthābhigītaṃ me abhojaneyya’nti, tena hi ‘bhagavā dānakathaṃ paṭhamaṃ kathetī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi dānakathaṃ paṭhamaṃ katheti, tena hi ‘gāthābhigītaṃ me abhojaneyya’nti tampi vacanaṃ micchā. Kiṃ kāraṇaṃ? Yo so, bhante, dakkhiṇeyyo gihīnaṃ piṇḍapātadānassa vipākaṃ katheti, tassa te dhammakathaṃ sutvā pasannacittā aparāparaṃ dānaṃ denti, ye taṃ dānaṃ paribhuñjanti, sabbe te gāthābhigītaṃ paribhuñjanti. Ayampi ubhato koṭiko pañho nipuṇo gambhīro tapānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ‘ഗാഥാഭിഗീതം മേ അഭോജനേയ്യം, സമ്പസ്സതം ബ്രാഹ്മണ നേസ ധമ്മോ. ഗാഥാഭിഗീതം പനുദന്തി ബുദ്ധാ, ധമ്മേ സതീ ബ്രാഹ്മണ വുത്തിരേസാ’തി, കഥേതി ച ഭഗവാ പഠമം ദാനകഥം, തഞ്ച പന കിരിയം സബ്ബേസം തഥാഗതാനം പഠമം ദാനകഥായ, തത്ഥ ചിത്തം അഭിരമാപേത്വാ പച്ഛാ സീലേ നിയോജേന്തി. യഥാ, മഹാരാജ, മനുസ്സാ തരുണദാരകാനം പഠമം താവ കീളാഭണ്ഡകാനി ദേന്തി. സേയ്യഥിദം, വങ്കകം ഘടികം ചിങ്ഗുലകം പത്താള്ഹകം രഥകം ധനുകം, പച്ഛാ തേ സകേ സകേ കമ്മേ നിയോജേന്തി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ പഠമം ദാനകഥായ ചിത്തം അഭിരമാപേത്വാ പച്ഛാ സീലേ നിയോജേതി.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ, sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo. Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā, dhamme satī brāhmaṇa vuttiresā’ti, katheti ca bhagavā paṭhamaṃ dānakathaṃ, tañca pana kiriyaṃ sabbesaṃ tathāgatānaṃ paṭhamaṃ dānakathāya, tattha cittaṃ abhiramāpetvā pacchā sīle niyojenti. Yathā, mahārāja, manussā taruṇadārakānaṃ paṭhamaṃ tāva kīḷābhaṇḍakāni denti. Seyyathidaṃ, vaṅkakaṃ ghaṭikaṃ ciṅgulakaṃ pattāḷhakaṃ rathakaṃ dhanukaṃ, pacchā te sake sake kamme niyojenti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paṭhamaṃ dānakathāya cittaṃ abhiramāpetvā pacchā sīle niyojeti.
‘‘യഥാ വാ പന, മഹാരാജ, ഭിസക്കോ നാമ ആതുരാനം പഠമം താവ ചതൂഹപഞ്ചാഹം തേലം പായേതി ബലകരണായ സിനേഹനായ, പച്ഛാ വിരേചേതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ പഠമം താവ ദാനകഥായ ചിത്തം അഭിരമാപേത്വാ പച്ഛാ സീലേ നിയോജേതി. ദായകാനം, മഹാരാജ, ദാനപതീനം ചിത്തം മുദുകം ഹോതി മദ്ദവം സിനിദ്ധം, തേന തേ ദാനസേതുസങ്കമേന ദാനനാവായ സംസാരസാഗരപാരമനുഗച്ഛന്തി, തസ്മാ തേസം പഠമം കമ്മഭൂമിമനുസാസതി, ന ച കേനചി 3 വിഞ്ഞത്തിമാപജ്ജതീ’’തി.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, bhisakko nāma āturānaṃ paṭhamaṃ tāva catūhapañcāhaṃ telaṃ pāyeti balakaraṇāya sinehanāya, pacchā vireceti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paṭhamaṃ tāva dānakathāya cittaṃ abhiramāpetvā pacchā sīle niyojeti. Dāyakānaṃ, mahārāja, dānapatīnaṃ cittaṃ mudukaṃ hoti maddavaṃ siniddhaṃ, tena te dānasetusaṅkamena dānanāvāya saṃsārasāgarapāramanugacchanti, tasmā tesaṃ paṭhamaṃ kammabhūmimanusāsati, na ca kenaci 4 viññattimāpajjatī’’ti.
‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘വിഞ്ഞത്തി’ന്തി യം വദേസി, കതി പന താ വിഞ്ഞത്തിയോ’’തി? ‘‘ദ്വേമാ, മഹാരാജ, വിഞ്ഞത്തിയോ കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി ചാതി. തത്ഥ അത്ഥി കായവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, അത്ഥി അനവജ്ജാ. അത്ഥി വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, അത്ഥി അനവജ്ജാ.
‘‘Bhante nāgasena, ‘viññatti’nti yaṃ vadesi, kati pana tā viññattiyo’’ti? ‘‘Dvemā, mahārāja, viññattiyo kāyaviññatti vacīviññatti cāti. Tattha atthi kāyaviññatti sāvajjā, atthi anavajjā. Atthi vacīviññatti sāvajjā, atthi anavajjā.
‘‘കതമാ കായവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ? ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു കുലാനി ഉപഗന്ത്വാ അനോകാസേ ഠിതോ ഠാനം ഭഞ്ജതി, അയം കായവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ. തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Katamā kāyaviññatti sāvajjā? Idhekacco bhikkhu kulāni upagantvā anokāse ṭhito ṭhānaṃ bhañjati, ayaṃ kāyaviññatti sāvajjā. Tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു കുലാനി ഉപഗന്ത്വാ അനോകാസേ ഠിതോ ഗലം പണാമേത്വാ മോരപേക്ഖിതം പേക്ഖതി ‘ഏവം ഇമേ പസ്സന്തീ’തി, തേന ച തേ പസ്സന്തി. അയമ്പി കായവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ. തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, idhekacco bhikkhu kulāni upagantvā anokāse ṭhito galaṃ paṇāmetvā morapekkhitaṃ pekkhati ‘evaṃ ime passantī’ti, tena ca te passanti. Ayampi kāyaviññatti sāvajjā. Tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു ഹനുകായ വാ ഭമുകായ വാ അങ്ഗുട്ഠേന വാ വിഞ്ഞാപേതി, അയമ്പി കായവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, idhekacco bhikkhu hanukāya vā bhamukāya vā aṅguṭṭhena vā viññāpeti, ayampi kāyaviññatti sāvajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘കതമാ കായവിഞ്ഞത്തി അനവജ്ജാ? ഇധ ഭിക്ഖു കുലാനി ഉപഗന്ത്വാ സതോ സമാഹിതോ സമ്പജാനോ ഠാനേപി അട്ഠാനേപി യഥാനുസിട്ഠിം ഗന്ത്വാ ഠാനേ തിട്ഠതി, ദാതുകാമേസു തിട്ഠതി, അദാതുകാമേസു പക്കമതി. അയം കായവിഞ്ഞത്തി അനവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ വണ്ണിതോ ഹോതി ഥുതോ പസത്ഥോ സല്ലേഖിതാചാരോ, പരിസുദ്ധാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ദേവാതിദേവേന –
‘‘Katamā kāyaviññatti anavajjā? Idha bhikkhu kulāni upagantvā sato samāhito sampajāno ṭhānepi aṭṭhānepi yathānusiṭṭhiṃ gantvā ṭhāne tiṭṭhati, dātukāmesu tiṭṭhati, adātukāmesu pakkamati. Ayaṃ kāyaviññatti anavajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye vaṇṇito hoti thuto pasattho sallekhitācāro, parisuddhājīvotveva saṅkhaṃ gacchati. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
ഉദ്ദിസ്സ അരിയാ തിട്ഠന്തി, ഏസാ അരിയാന യാചനാ’തി.
Uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyāna yācanā’ti.
‘‘കതമാ വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ? ഇധ, മഹാരാജ, ഭിക്ഖു വാചായ ബഹുവിധം വിഞ്ഞാപേതി ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം, അയം വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Katamā vacīviññatti sāvajjā? Idha, mahārāja, bhikkhu vācāya bahuvidhaṃ viññāpeti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ, ayaṃ vacīviññatti sāvajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു പരേസം സാവേന്തോ ഏവം ഭണതി ‘ഇമിനാ മേ അത്ഥോ’തി, തായ ച വാചായ പരേസം സാവിതായ തസ്സ ലാഭോ ഉപ്പജ്ജതി, അയമ്പി വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, idhekacco bhikkhu paresaṃ sāvento evaṃ bhaṇati ‘iminā me attho’ti, tāya ca vācāya paresaṃ sāvitāya tassa lābho uppajjati, ayampi vacīviññatti sāvajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു വചീവിപ്ഫാരേന പരിസായ സാവേതി ‘ഏവഞ്ച ഏവഞ്ച ഭിക്ഖൂനം ദാതബ്ബ’ന്തി, തഞ്ച തേ വചനം സുത്വാ പരികിത്തിതം അഭിഹരന്തി, അയമ്പി വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, idhekacco bhikkhu vacīvipphārena parisāya sāveti ‘evañca evañca bhikkhūnaṃ dātabba’nti, tañca te vacanaṃ sutvā parikittitaṃ abhiharanti, ayampi vacīviññatti sāvajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘നനു, മഹാരാജ, ഥേരോപി സാരിപുത്തോ അത്ഥങ്ഗതേ സൂരിയേ രത്തിഭാഗേ ഗിലാനോ സമാനോ ഥേരേന മഹാമോഗ്ഗല്ലാനേന ഭേസജ്ജം പുച്ഛീയമാനോ വാചം ഭിന്ദി, തസ്സ തേന വചീഭേദേന ഭേസജ്ജം ഉപ്പജ്ജി. അഥ ഥേരോ സാരിപുത്തോ ‘വചീഭേദേന മേ ഇമം ഭേസജ്ജം ഉപ്പന്നം, മാ മേ ആജീവോ ഭിജ്ജീ’തി ആജീവഭേദഭയാ തം ഭേസജ്ജം പജഹി ന ഉപജീവി. ഏവമ്പി വചീവിഞ്ഞത്തി സാവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ ന പരിഭുഞ്ജന്തി. സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ ഓഞ്ഞാതോ ഹോതി ഹീളിതോ ഖീളിതോ ഗരഹിതോ പരിഭൂതോ അചിത്തീകതോ, ഭിന്നാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
‘‘Nanu, mahārāja, theropi sāriputto atthaṅgate sūriye rattibhāge gilāno samāno therena mahāmoggallānena bhesajjaṃ pucchīyamāno vācaṃ bhindi, tassa tena vacībhedena bhesajjaṃ uppajji. Atha thero sāriputto ‘vacībhedena me imaṃ bhesajjaṃ uppannaṃ, mā me ājīvo bhijjī’ti ājīvabhedabhayā taṃ bhesajjaṃ pajahi na upajīvi. Evampi vacīviññatti sāvajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā na paribhuñjanti. So ca puggalo ariyānaṃ samaye oññāto hoti hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato, bhinnājīvotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘കതമാ വചീവിഞ്ഞത്തി അനവജ്ജാ? ഇധ, മഹാരാജ, ഭിക്ഖു സതി പച്ചയേ ഭേസജ്ജം വിഞ്ഞാപേതി ഞാതിപവാരിതേസു കുലേസു, അയം വചീവിഞ്ഞത്തി അനവജ്ജാ, തായ ച വിഞ്ഞാപിതം അരിയാ പരിഭുഞ്ജന്തി, സോ ച പുഗ്ഗലോ അരിയാനം സമയേ വണ്ണിതോ ഹോതി ഥോമിതോ പസത്ഥോ, പരിസുദ്ധാജീവോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി, അനുമതോ തഥാഗതേഹി അരഹന്തേഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധേഹി.
‘‘Katamā vacīviññatti anavajjā? Idha, mahārāja, bhikkhu sati paccaye bhesajjaṃ viññāpeti ñātipavāritesu kulesu, ayaṃ vacīviññatti anavajjā, tāya ca viññāpitaṃ ariyā paribhuñjanti, so ca puggalo ariyānaṃ samaye vaṇṇito hoti thomito pasattho, parisuddhājīvotveva saṅkhaṃ gacchati, anumato tathāgatehi arahantehi sammāsambuddhehi.
‘‘യം പന, മഹാരാജ, തഥാഗതോ കസിഭാരദ്വാജസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ ഭോജനം പജഹി 7, തം ആവേഠനവിനിവേഠനകഡ്ഢനനിഗ്ഗഹപ്പടികമ്മേന നിബ്ബത്തി, തസ്മാ തഥാഗതോ തം പിണ്ഡപാതം പടിക്ഖിപി ന ഉപജീവീ’’തി.
‘‘Yaṃ pana, mahārāja, tathāgato kasibhāradvājassa brāhmaṇassa bhojanaṃ pajahi 8, taṃ āveṭhanaviniveṭhanakaḍḍhananiggahappaṭikammena nibbatti, tasmā tathāgato taṃ piṇḍapātaṃ paṭikkhipi na upajīvī’’ti.
‘‘സബ്ബകാലം, ഭന്തേ നാഗസേന, തഥാഗതേ ഭുഞ്ജമാനേ ദേവതാ ദിബ്ബം ഓജം പത്തേ ആകിരന്തി, ഉദാഹു ‘സൂകരമദ്ദവേ ച മധുപായാസേ ചാ’തി ദ്വീസു യേവ പിണ്ഡപാതേസു ആകിരിംസൂ’’തി? ‘‘സബ്ബകാലം, മഹാരാജ, തഥാഗതേ ഭുഞ്ജമാനേ ദേവതാ ദിബ്ബം ഓജം ഗഹേത്വാ ഉപതിട്ഠിത്വാ ഉദ്ധടുദ്ധടേ ആലോപേ ആകിരന്തി.
‘‘Sabbakālaṃ, bhante nāgasena, tathāgate bhuñjamāne devatā dibbaṃ ojaṃ patte ākiranti, udāhu ‘sūkaramaddave ca madhupāyāse cā’ti dvīsu yeva piṇḍapātesu ākiriṃsū’’ti? ‘‘Sabbakālaṃ, mahārāja, tathāgate bhuñjamāne devatā dibbaṃ ojaṃ gahetvā upatiṭṭhitvā uddhaṭuddhaṭe ālope ākiranti.
‘‘യഥാ , മഹാരാജ, രഞ്ഞോ സൂദോ രഞ്ഞോ ഭുഞ്ജന്തസ്സ സൂപം ഗഹേത്വാ ഉപതിട്ഠിത്വാ കബളേ കബളേ സൂപം ആകിരതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, സബ്ബകാലം തഥാഗതേ ഭുഞ്ജമാനേ ദേവതാ ദിബ്ബം ഓജം ഗഹേത്വാ ഉപതിട്ഠിത്വാ ഉദ്ധടുദ്ധടേ ആലോപേ ദിബ്ബം ഓജം ആകിരന്തി. വേരഞ്ജായമ്പി, മഹാരാജ , തഥാഗതസ്സ സുക്ഖയവപുലകേ 9 ഭുഞ്ജമാനസ്സ ദേവതാ ദിബ്ബേന ഓജേന തേമയിത്വാ തേമയിത്വാ ഉപസംഹരിംസു, തേന തഥാഗതസ്സ കായോ ഉപചിതോ അഹോസീ’’തി. ‘‘ലാഭാ വത, ഭന്തേ നാഗസേന, താസം ദേവതാനം, യാ തഥാഗതസ്സ സരീരപ്പടിജഗ്ഗനേ സതതം സമിതം ഉസ്സുക്കമാപന്നാ. സാധു, ഭന്തേ നാഗസേന, ഏവമേതം തഥാ സമ്പടിച്ഛാമീ’’തി.
‘‘Yathā , mahārāja, rañño sūdo rañño bhuñjantassa sūpaṃ gahetvā upatiṭṭhitvā kabaḷe kabaḷe sūpaṃ ākirati, evameva kho, mahārāja, sabbakālaṃ tathāgate bhuñjamāne devatā dibbaṃ ojaṃ gahetvā upatiṭṭhitvā uddhaṭuddhaṭe ālope dibbaṃ ojaṃ ākiranti. Verañjāyampi, mahārāja , tathāgatassa sukkhayavapulake 10 bhuñjamānassa devatā dibbena ojena temayitvā temayitvā upasaṃhariṃsu, tena tathāgatassa kāyo upacito ahosī’’ti. ‘‘Lābhā vata, bhante nāgasena, tāsaṃ devatānaṃ, yā tathāgatassa sarīrappaṭijaggane satataṃ samitaṃ ussukkamāpannā. Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ഗാഥാഭിഗീതഭോജനകഥാപഞ്ഹോ നവമോ.
Gāthābhigītabhojanakathāpañho navamo.
Footnotes: