| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೯. ಗಿಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Gilānasuttavaṇṇanā
೩೭೫. ಪಾದಗಾಮೋತಿ ನಗರಸ್ಸ ಪದಸದಿಸೋ ಮಹನ್ತಗಾಮೋ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವಗಾಮಕೇ’’ತಿ। ಅಹಿತನಿಸೇಧನ-ಹಿತನಿಯೋಜನ-ಬ್ಯಸನಪರಿಚ್ಚಜನ-ಲಕ್ಖಣೋ ಮಿತ್ತಭಾವೋ ಯೇಸು ಅತ್ಥಿ, ತೇ ಮಿತ್ತಾ। ಯೇ ಪನ ದಿಟ್ಠಮತ್ತಸಹಾಯಾ, ತೇ ಸನ್ದಿಟ್ಠಾ। ಯೇ ಸವಿಸೇಸಂ ಭತ್ತಿಮನ್ತೋ, ತೇ ಸಮ್ಭತ್ತಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಮಿತ್ತಾತಿ ಮಿತ್ತಾವಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಗವತೋ। ಪಞ್ಚಮಿಯಂ ಅಟ್ಠಮಿಯಂ ಚಾತುದ್ದಸಿಯಂ ಪಞ್ಚದಸಿಯನ್ತಿ ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಚತ್ತಾರೋ ವಾರೇ ಕತ್ವಾ ಮಾಸಸ್ಸ ಅಟ್ಠವಾರೇ।
375.Pādagāmoti nagarassa padasadiso mahantagāmo. Tenevāha ‘‘vesāliyaṃ viharati veḷuvagāmake’’ti. Ahitanisedhana-hitaniyojana-byasanapariccajana-lakkhaṇo mittabhāvo yesu atthi, te mittā. Ye pana diṭṭhamattasahāyā, te sandiṭṭhā. Ye savisesaṃ bhattimanto, te sambhattāti dassento ‘‘mittāti mittāvā’’tiādimāha. Assāti bhagavato. Pañcamiyaṃ aṭṭhamiyaṃ cātuddasiyaṃ pañcadasiyanti ekekasmiṃ pakkhe cattāro vāre katvā māsassa aṭṭhavāre.
ವೇದನಾನಂ ಬಲವಭಾವೇನ ಖರೋ ಫರುಸೋ ಕಕ್ಖಳೋ। ಆಬಾಧೋತಿ ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಹೇತುತಾಯ ಕಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನೋ ಆಬಾಧೋ ಸಙ್ಖಾರದುಕ್ಖತಾಸಙ್ಖಾತೋ ಸಬ್ಬಕಾಲಿಕತ್ತಾ ಸರೀರಸ್ಸ ಸಭಾಗರೋಗೋ ನಾಮ। ನಾಯಮೀದಿಸೋ ಆಬಾಧೋ, ಅಯಂ ಪನ ಬಹಲತರಬ್ಯಾಧಿತಾಯ ‘‘ವಿಸಭಾಗರೋಗೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಅನ್ತ-ಸದ್ದೋ ಸಮೀಪಪವತ್ತೋತಿ ಆಹ – ‘‘ಮರಣನ್ತಂ ಮರಣಸನ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ। ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಅಕರೋನ್ತೋ ಉಕ್ಕಂಸಗತಭಾವಿತಕಾಯಾದಿತಾಯ। ಅಪೀಳಿಯಮಾನೋತಿ ಅಪೀಳಿಯಮಾನೋ ವಿಯ। ಓವಾದಮೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಪಲೋಕನನ್ತಿ ಆಹ – ‘‘ಓವಾದಾನುಸಾಸನಿಂ ಅದತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಪುಬ್ಬಭಾಗವೀರಿಯಂ ನಾಮ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿಕಮ್ಮಭೂತವಿಪಸ್ಸನಾವೀರಿಯಂ। ಜೀವಿತಮ್ಪಿ ಜೀವಿತಸಙ್ಖಾರೋ ಪತಿತುಂ ಅದತ್ವಾ ಅತ್ತಭಾವಸ್ಸ ಅಭಿಸಙ್ಖರಣತೋ।
Vedanānaṃ balavabhāvena kharo pharuso kakkhaḷo. Ābādhoti pubbakammahetutāya kammasamuṭṭhāno ābādho saṅkhāradukkhatāsaṅkhāto sabbakālikattā sarīrassa sabhāgarogo nāma. Nāyamīdiso ābādho, ayaṃ pana bahalatarabyādhitāya ‘‘visabhāgarogo’’ti vutto. Anta-saddo samīpapavattoti āha – ‘‘maraṇantaṃ maraṇasantika’’nti. Vedanā…pe… akaronto ukkaṃsagatabhāvitakāyāditāya. Apīḷiyamānoti apīḷiyamāno viya. Ovādameva bhikkhusaṅghassa apalokananti āha – ‘‘ovādānusāsaniṃ adatvāti vuttaṃ hotī’’ti. Pubbabhāgavīriyaṃ nāma phalasamāpattiyā parikammabhūtavipassanāvīriyaṃ. Jīvitampi jīvitasaṅkhāro patituṃ adatvā attabhāvassa abhisaṅkharaṇato.
‘‘ಏತ್ತಕಂ ಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಖಣಪರಿಚ್ಛೇದವತೀ ಸಮಾಪತ್ತಿ ಖಣಿಕಸಮಾಪತ್ತಿ। ನಿಗ್ಗುಮ್ಬಂ ನಿಜ್ಜಟಂ ಕತ್ವಾತಿ ರೂಪಸತ್ತಕಾರೂಪಸತ್ತಕವಸೇನ ಪವತ್ತಿಯಮಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಭಾವನಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಖಿಲವಿರಹೇನ ನಿಗ್ಗುಮ್ಬಂ, ಅಬ್ಯಾಕುಲತಾಯ ನಿಜ್ಜಟಂ ಕತ್ವಾ। ಮಹಾವಿಪಸ್ಸನಾವಸೇನಾತಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಸವಿಸೇಸಂ ವಿತ್ಥಾರಿತಾನಂ ಅಟ್ಠಾರಸಾದೀನಂ ಮಹಾವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ವಸೇನ ವಿಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸಮಾಪನ್ನಾ ಯಾ ಸಮಾಪತ್ತಿ, ಸಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತಿ ವೇದನಂ ಮಹಾಬಲವತಾಯ ಪುಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಸ್ಸ, ಮಹಾನುಭಾವತಾಯ ತಥಾಪವತ್ತಿತವಿಪಸ್ಸನಾವೀರಿಯಸ್ಸ। ಯಥಾ ನಾಮಾತಿಆದಿನಾ ತಸ್ಸ ನಿದಸ್ಸನಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ವೇದನಾತಿ ದುಕ್ಖವೇದನಾ। ಚುದ್ದಸಹಾಕಾರೇಹೀತಿ ತಸ್ಸೇವ ಸತ್ತಕದ್ವಯಸ್ಸ ವಸೇನ ವದತಿ। ಸನ್ನೇತ್ವಾತಿ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಸಮಾಪನ್ನಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಸಮ್ಭೂತೇನ ವಿಪಸ್ಸನಾಪೀತಿಸಿನೇಹೇನ ತೇಮೇತ್ವಾ। ಸಮಾಪತ್ತೀತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿ।
‘‘Ettakaṃ kālaṃ atikkamitvā vuṭṭhahissāmī’’ti khaṇaparicchedavatī samāpatti khaṇikasamāpatti. Niggumbaṃ nijjaṭaṃ katvāti rūpasattakārūpasattakavasena pavattiyamānaṃ vipassanābhāvanaṃ sabbaso khilavirahena niggumbaṃ, abyākulatāya nijjaṭaṃ katvā. Mahāvipassanāvasenāti paccekaṃ savisesaṃ vitthāritānaṃ aṭṭhārasādīnaṃ mahāvipassanānaṃ vasena vipassitvā samāpannā yā samāpatti, sā suṭṭhu vikkhambheti vedanaṃ mahābalavatāya pubbārammaṇassa, mahānubhāvatāya tathāpavattitavipassanāvīriyassa. Yathānāmātiādinā tassa nidassanaṃ dasseti. Vedanāti dukkhavedanā. Cuddasahākārehīti tasseva sattakadvayassa vasena vadati. Sannetvāti antarantarā samāpannajjhānasamāpattisambhūtena vipassanāpītisinehena temetvā. Samāpattīti phalasamāpatti.
ಗಿಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋತಿ ಗಿಲಾನಭಾವತೋ ವುಟ್ಠಿತೋ। ಸರೀರಸ್ಸ ಗರುಥದ್ಧಭಾವಪ್ಪತ್ತಿ ಮಧುರಕತಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಸಞ್ಜಾತಗರುಭಾವೋ ಸಞ್ಜಾತಥದ್ಧಭಾವೋ’’ತಿ। ನಾನಾಕಾರತೋತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಾದಿಭೇದತೋ। ಸತಿಪಟ್ಠಾನಧಮ್ಮಾತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅತ್ತನಾ ಭಾವಿಯಮಾನಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಧಮ್ಮಾ। ಪಾಕಟಾ ನ ಹೋನ್ತಿ ಕಾಯಚಿತ್ತಾನಂ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾಯ। ತನ್ತಿ ಧಮ್ಮಾತಿ ಪರಿಯತ್ತಿಧಮ್ಮಾ ನ ಞಾಯನ್ತಿ।
Gilānā vuṭṭhitoti gilānabhāvato vuṭṭhito. Sarīrassa garuthaddhabhāvappatti madhurakatāti āha – ‘‘sañjātagarubhāvo sañjātathaddhabhāvo’’ti. Nānākāratoti puratthimādibhedato. Satipaṭṭhānadhammāti pubbe attanā bhāviyamānā satipaṭṭhānadhammā. Pākaṭā na honti kāyacittānaṃ akammaññatāya. Tanti dhammāti pariyattidhammā na ñāyanti.
ಅನನ್ತರಂ ಅಬಾಹಿರನ್ತಿ ಧಮ್ಮವಸೇನ ಪುಗ್ಗಲವಸೇನ ಚ ಅನ್ತರಬಾಹಿರಂ ಅಕತ್ವಾ। ಏತ್ತಕನ್ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ವಿವರತಿ। ದಹರಕಾಲೇತಿ ಅತ್ತನೋ ದಹರಕಾಲೇ। ನ ಏವಂ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಅಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿಕೋ ಮಾನತಣ್ಹಾಮೂಲಕೋ ಇಸ್ಸಾಮಚ್ಛರಿಯಾನಂ ಪವತ್ತಿಆಕಾರೋ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನ ಹೋತಿ, ನತ್ಥೇವ ಪಗೇವ ತೇಸಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಬೋಧಿಪಲ್ಲಙ್ಕೇಯೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಪಟಿಸಙ್ಖರಣೇನ ವೇಠೇನ ಮಿಸ್ಸಕೇನ। ಮಞ್ಞೇತಿ ಯಥಾವುತ್ತಂ ಪಟಿಸಙ್ಖರಣಸಞ್ಞಿತೇನ ವೇಠಮಿಸ್ಸಕೇನ ವಿಯ ಜರಸಕಟಂ। ಅರಹತ್ತಫಲವೇಠೇನಾತಿ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞಿತೇನ ಅತ್ಥಭಾವವೇಠೇನ।
Anantaraṃ abāhiranti dhammavasena puggalavasena ca antarabāhiraṃ akatvā. Ettakantiādinā vuttamevatthaṃ vivarati. Daharakāleti attano daharakāle. Na evaṃ hotīti ‘‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’tiādiko mānataṇhāmūlako issāmacchariyānaṃ pavattiākāro tathāgatassa na hoti, nattheva pageva tesaṃ samucchinnattāti āha – ‘‘bodhipallaṅkeyevā’’tiādi. Paṭisaṅkharaṇena veṭhena missakena. Maññeti yathāvuttaṃ paṭisaṅkharaṇasaññitena veṭhamissakena viya jarasakaṭaṃ. Arahattaphalaveṭhenāti arahattaphalasamāpattisaññitena atthabhāvaveṭhena.
ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ ‘‘ಏಕಚ್ಚಾನಂ ವೇದನಾನನ್ತಿ ಲೋಕಿಯಾನಂ ವೇದನಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅತ್ತದೀಪಾತಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ತ-ಸದ್ದೇನ ಧಮ್ಮೋ ಏವ ವುತ್ತೋ, ಸ್ವಾಯಮತ್ಥೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವಿಭಾವಿತೋ ಏವ। ನವವಿಧೋ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೋ ಹಿ ಚತೂಹಿ ಓಘೇಹಿ ಅನಜ್ಝೋತ್ಥರಣೀಯತೋ ‘‘ದೀಪೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ತಮಅಗ್ಗೇತಿ ತಮಯೋಗಾಭಾವೇನ ಸದೇವಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ ಅಗ್ಗೇ। ಸಬ್ಬೇಸನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾನಂ। ತೇ ‘‘ಧಮ್ಮದೀಪಾ ವಿಹರಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಚತುಸತಿಪಟ್ಠಾನಗೋಚರಾವ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಗ್ಗೇ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ।
Phalasamāpattiyā adhippetattā ‘‘ekaccānaṃ vedanānanti lokiyānaṃ vedanāna’’nti vuttaṃ. Attadīpāti ettha atta-saddena dhammo eva vutto, svāyamattho heṭṭhā vibhāvito eva. Navavidho lokuttaradhammo veditabbo. So hi catūhi oghehi anajjhottharaṇīyato ‘‘dīpo’’ti vutto. Tamaaggeti tamayogābhāvena sadevakassa lokassa agge. Sabbesanti sabbesaṃ sikkhākāmānaṃ. Te ‘‘dhammadīpā viharathā’’ti vuttā catusatipaṭṭhānagocarāva bhikkhū agge bhavissanti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೯. ಗಿಲಾನಸುತ್ತಂ • 9. Gilānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಗಿಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Gilānasuttavaṇṇanā
