Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi

    २७. गोतमबुद्धवंसो

    27. Gotamabuddhavaṃso

    .

    1.

    अहमेतरहि सम्बुद्धो 1, गोतमो सक्यवड्ढनो।

    Ahametarahi sambuddho 2, gotamo sakyavaḍḍhano;

    पधानं पदहित्वान, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥

    Padhānaṃ padahitvāna, patto sambodhimuttamaṃ.

    .

    2.

    ब्रह्मुना याचितो सन्तो, धम्मचक्‍कं पवत्तयिं।

    Brahmunā yācito santo, dhammacakkaṃ pavattayiṃ;

    अट्ठारसन्‍नं कोटीनं, पठमाभिसमयो अहु॥

    Aṭṭhārasannaṃ koṭīnaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    3.

    ततो परञ्‍च देसेन्ते, नरदेवसमागमे।

    Tato parañca desente, naradevasamāgame;

    गणनाय न वत्तब्बो, दुतियाभिसमयो अहु॥

    Gaṇanāya na vattabbo, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    4.

    इधेवाहं एतरहि, ओवदिं मम अत्रजं।

    Idhevāhaṃ etarahi, ovadiṃ mama atrajaṃ;

    गणनाय न वत्तब्बो, ततियाभिसमयो अहु॥

    Gaṇanāya na vattabbo, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    5.

    एकोसि सन्‍निपातो मे, सावकानं महेसिनं।

    Ekosi sannipāto me, sāvakānaṃ mahesinaṃ;

    अड्ढतेळससतानं, भिक्खूनासि समागमो॥

    Aḍḍhateḷasasatānaṃ, bhikkhūnāsi samāgamo.

    .

    6.

    विरोचमानो विमलो, भिक्खुसङ्घस्स मज्झगो।

    Virocamāno vimalo, bhikkhusaṅghassa majjhago;

    ददामि पत्थितं सब्बं, मणीव सब्बकामदो॥

    Dadāmi patthitaṃ sabbaṃ, maṇīva sabbakāmado.

    .

    7.

    फलमाकङ्खमानानं , भवच्छन्दजहेसिनं।

    Phalamākaṅkhamānānaṃ , bhavacchandajahesinaṃ;

    चतुसच्‍चं पकासेमि, अनुकम्पाय पाणिनं॥

    Catusaccaṃ pakāsemi, anukampāya pāṇinaṃ.

    .

    8.

    दसवीससहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु।

    Dasavīsasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu;

    एकद्विन्‍नं अभिसमयो, गणनातो असङ्खियो॥

    Ekadvinnaṃ abhisamayo, gaṇanāto asaṅkhiyo.

    .

    9.

    वित्थारिकं बाहुजञ्‍ञं, इद्धं फीतं सुफुल्‍लितं।

    Vitthārikaṃ bāhujaññaṃ, iddhaṃ phītaṃ suphullitaṃ;

    इध मय्हं सक्यमुनिनो, सासनं सुविसोधितं॥

    Idha mayhaṃ sakyamunino, sāsanaṃ suvisodhitaṃ.

    १०.

    10.

    अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।

    Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;

    भिक्खूनेकसता सब्बे, परिवारेन्ति मं सदा॥

    Bhikkhūnekasatā sabbe, parivārenti maṃ sadā.

    ११.

    11.

    इदानि ये एतरहि, जहन्ति मानुसं भवं।

    Idāni ye etarahi, jahanti mānusaṃ bhavaṃ;

    अप्पत्तमानसा सेखा, ते भिक्खू विञ्‍ञुगरहिता॥

    Appattamānasā sekhā, te bhikkhū viññugarahitā.

    १२.

    12.

    अरियञ्‍च संथोमयन्ता, सदा धम्मरता जना।

    Ariyañca saṃthomayantā, sadā dhammaratā janā;

    बुज्झिस्सन्ति सतिमन्तो, संसारसरितं गता॥

    Bujjhissanti satimanto, saṃsārasaritaṃ gatā.

    १३.

    13.

    नगरं कपिलवत्थु मे, राजा सुद्धोदनो पिता।

    Nagaraṃ kapilavatthu me, rājā suddhodano pitā;

    मय्हं जनेत्तिका माता, मायादेवीति वुच्‍चति॥

    Mayhaṃ janettikā mātā, māyādevīti vuccati.

    १४.

    14.

    एकूनतिंसवस्सानि , अगारं अज्झहं वसिं।

    Ekūnatiṃsavassāni , agāraṃ ajjhahaṃ vasiṃ;

    रम्मो सुरम्मो सुभको, तयो पासादमुत्तमा॥

    Rammo surammo subhako, tayo pāsādamuttamā.

    १५.

    15.

    चत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।

    Cattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    भद्दकञ्‍चना नाम नारी, राहुलो नाम अत्रजो॥

    Bhaddakañcanā nāma nārī, rāhulo nāma atrajo.

    १६.

    16.

    निमित्ते चतुरो दिस्वा, अस्सयानेन निक्खमिं।

    Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhamiṃ;

    छब्बस्सं पधानचारं, अचरिं दुक्‍करं अहं॥

    Chabbassaṃ padhānacāraṃ, acariṃ dukkaraṃ ahaṃ.

    १७.

    17.

    बाराणसियं इसिपतने, चक्‍कं पवत्तितं मया।

    Bārāṇasiyaṃ isipatane, cakkaṃ pavattitaṃ mayā;

    अहं गोतमसम्बुद्धो, सरणं सब्बपाणिनं॥

    Ahaṃ gotamasambuddho, saraṇaṃ sabbapāṇinaṃ.

    १८.

    18.

    कोलितो उपतिस्सो च, द्वे भिक्खू अग्गसावका।

    Kolito upatisso ca, dve bhikkhū aggasāvakā;

    आनन्दो नामुपट्ठाको, सन्तिकावचरो मम।

    Ānando nāmupaṭṭhāko, santikāvacaro mama;

    खेमा उप्पलवण्णा च, भिक्खुनी अग्गसाविका॥

    Khemā uppalavaṇṇā ca, bhikkhunī aggasāvikā.

    १९.

    19.

    चित्तो हत्थाळवको च, अग्गुपट्ठाकुपासका।

    Citto hatthāḷavako ca, aggupaṭṭhākupāsakā;

    नन्दमाता च उत्तरा, अग्गुपट्ठिकुपासिका॥

    Nandamātā ca uttarā, aggupaṭṭhikupāsikā.

    २०.

    20.

    अहं अस्सत्थमूलम्हि, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं।

    Ahaṃ assatthamūlamhi, patto sambodhimuttamaṃ;

    ब्यामप्पभा सदा मय्हं, सोळसहत्थमुग्गता॥

    Byāmappabhā sadā mayhaṃ, soḷasahatthamuggatā.

    २१.

    21.

    अप्पं वस्ससतं आयु, इदानेतरहि विज्‍जति।

    Appaṃ vassasataṃ āyu, idānetarahi vijjati;

    तावता तिट्ठमानोहं, तारेमि जनतं बहुं॥

    Tāvatā tiṭṭhamānohaṃ, tāremi janataṃ bahuṃ.

    २२.

    22.

    ठपयित्वान धम्मुक्‍कं, पच्छिमं जनबोधनं।

    Ṭhapayitvāna dhammukkaṃ, pacchimaṃ janabodhanaṃ;

    अहम्पि नचिरस्सेव, सद्धिं सावकसङ्घतो।

    Ahampi nacirasseva, saddhiṃ sāvakasaṅghato;

    इधेव परिनिब्बिस्सं, अग्गी वाहारसङ्खया॥

    Idheva parinibbissaṃ, aggī vāhārasaṅkhayā.

    २३.

    23.

    तानि च अतुलतेजानि, इमानि च दसबलानि 3

    Tāni ca atulatejāni, imāni ca dasabalāni 4;

    अयञ्‍च गुणधारणो देहो, द्वत्तिंसवरलक्खणविचित्तो॥

    Ayañca guṇadhāraṇo deho, dvattiṃsavaralakkhaṇavicitto.

    २४.

    24.

    दस दिसा पभासेत्वा, सतरंसीव छप्पभा।

    Dasa disā pabhāsetvā, sataraṃsīva chappabhā;

    सब्बं तमन्तरहिस्सन्ति, ननु रित्ता सब्बसङ्खाराति॥

    Sabbaṃ tamantarahissanti, nanu rittā sabbasaṅkhārāti.

    गोतमस्स भगवतो वंसो पञ्‍चवीसतिमो।

    Gotamassa bhagavato vaṃso pañcavīsatimo.







    Footnotes:
    1. बुद्धो (सी॰)
    2. buddho (sī.)
    3. यसबलानि (अट्ठ॰)
    4. yasabalāni (aṭṭha.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / २७. गोतमबुद्धवंसवण्णना • 27. Gotamabuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact